Σύμφωνα με την εφημερίδα, «ράγισε το γυαλί με την τρόικα», η αξιολόγηση βρίσκεται στον αέρα (που σημαίνει ότι στον αέρα βρίσκεται και το επόμενο πακέτο χρηματοδότησης από τον ευρωπαϊκό μηχανισμό της ελληνικής οικονομίας). Το σενάριο της εφημερίδας, μάλιστα, κάνει λόγο για άρση της εμπιστοσύνης των Ευρωπαίων στην ελληνική κυβέρνηση, αφού ο κ. Τσακαλώτος φέρεται να απείλησε με εκλογές στην Ελλάδα αν η εταίροι επιμείνουν σε νέα μέτρα. Αλλά οι επιτετραμμένοι της Τρόικας σήκωσαν τους ώμους και, περίπου, απάντησαν στον συνομιλητή τους «στο καλό και με τη νίκη».
Η κυβέρνηση διέψευσε το δημοσίευμα. Τέτοιες διαψεύσεις είναι εύκολες, αφού οι πληροφορίες που δημοσιεύονται, συνήθως, συλλέγονται από πρόσωπα που παρευρέθηκαν στις διαπραγματεύσεις. Εν προκειμένω, οι πληροφοριοδότες ήταν προφανώς της άλλης πλευράς, ανήκαν είτε στο σκληρό επιτελείο ή στους τεχνοκράτες που ετοιμάζουν τους φακέλους της Τρόικας.
Ανεξαρτήτως, όμως, αν τα πράγματα συνέβησαν έτσι όπως τα περιγράφει το ρεπορτάζ, ή αν δεν συνέβησαν, η ουσία είναι μία. Ότι οι διαπραγματεύσεις, για ακόμα μια φορά, είναι σε τέλμα. Η κυβέρνηση ισχυριζόταν ότι ώς τις 5 Δεκεμβρίου η δεύτερη αξιολόγηση θα είχε τελειώσει και, κατά συνέπεια, το μείγμα πολιτικής που εφαρμόζεται θα μπορούσε να συνεχιστεί. Η κυβέρνηση θα μπορούσε να συνεχίσει την επέλαση κατά της παραγωγικής μεσαίας τάξης και, με τη βοήθεια της νέας τεχνολογίας, είναι εύκολη η δέσμευση και η κατάσχεση λογαριασμών επιχειρήσεων, σε μεγάλο βαθμό μικρομεσαίων, και ιδιωτών, μικροεπιχειρηματιών ή υπαλλήλων, οι οποίοι αντιμετωπίζουν και τα μεγαλύτερα προβλήματα ανταπόκρισης στην υπερφορολόγηση και στην ύφεση. Με αυτά τα λεφτά, θα μπορούσε να διευρύνει το οικοδόμημα του κομματικού κράτους, που χτίζει, με προσλήψεις εκτός ΑΣΕΠ μετακλητών υπαλλήλων, αλλά και να συνεχίζει να κυβερνά αφού θα συνεχίσει να μπορεί να πληρώνει μισθούς στο Δημόσιο και τις μειωμένες συντάξεις, περιμένοντας να περάσει το γεμάτο εκπλήξεις 2017, που έρχεται - με την έννοια ότι είναι μια χρονιά κατά την οποία θα οξυνθεί η ιταλική κρίση, οι γαλλικές εκλογές μπορεί να αποδειχθούν καθοριστικές της πορείας και της ταυτότητας της Ευρώπης, ενώ θα φανεί αν η Άνγκελα Μέρκελ θα μπορεί να συνεχίσει την πολιτική της (εν μέσω της βέβαιης ανόδου και στη Γερμανία της εξτρεμιστικής Ακροδεξιάς).
***
Αν τα πράγματα συνέβησαν όπως τα περιγράφει η κυβέρνηση, πάντως, είναι δυσεξήγητη η επιλογή του πρωθυπουργού να κάνει αιφνιδιαστικό διάγγελμα για να υποσχεθεί παροχές σε ευπαθείς κοινωνικές ομάδες, όπως είναι οι χαμηλοσυνταξιούχοι. Είναι δύσκολα εξηγήσιμο, δηλαδή, γιατί ο πρωθυπουργός επέλεξε μια κίνηση που είναι βέβαιο ότι θα δυσαρεστήσει τους εταίρους - ιδίως διότι, ενώ ο Αλέξης Τσίπρας επικαλείται την ανάγκη κοινωνικής απόδοσης του πλεονάσματος, εκείνοι γνωρίζουν ότι το πλεόνασμα είναι πλασματικό, και έγινε δυνατόν να καταγραφεί μόνο και μόνο επειδή διευρύνονται τα χρέη του Δημοσίου προς ιδιώτες, επιχειρήσεις και εργαζόμενους που προσέφεραν υπηρεσίες στο Δημόσιο, περιμένοντας μήνες, ίσως και χρόνο για να πληρωθούν για το έργο που προσέφεραν.
Υπό κανονικές συνθήκες, μια τέτοια κίνηση μυρίζει εκλογές. Είναι κίνηση απελπισίας, κίνηση προσπάθειας αναστροφής του κλίματος, όπως το δείχνουν οι δημοσκοπήσεις. Κίνηση αναλογικά παρόμοια των παροχών που είχε εξαγγείλει ο Ανδρέας Παπανδρέου και συνοψίστηκαν στο σύνθημα «Τσοβόλα δώσ' τα όλα». Ή κίνηση ανάλογη της προσπάθειας Σαμαρά να μοιράσει πλεόνασμα σε επίδοξους ψηφοφόρους του, στις αρχές του 2014 - κάτι που δεν τον ωφέλησε.
Το πήρε, δηλαδή, απόφαση ο Αλέξης Τσίπρας και προετοιμάζεται για εκλογές; Κατά τη γνώμη μου, επειδη ο κύριος στόχος του είναι κυρίως η πάση θυσία παραμονή στην καρέκλα, έχει στο μυαλό του κινήσεις τακτικής που θα μπορούσαν να αλλάξουν τους συσχετισμούς. Η μόνιμη πρακτική του είναι η δημιουργία συνθηκών πόλωσης με την αντιπολίτευση - κάτι που προσπάθησε να φανεί στη συζήτηση στη Βουλή για τον προϋπολογισμό. Ωστόσο, όλα αυτά είναι αψιμαχίες χωρίς αντίκρισμα. Μόνο ένα πολύ μεγαλύτερο γεγονός, η ένταση της αντιπαλότητας με τους εταίρους και η υπόσχεση της ρήξης, θα διεύρυνε το μέτωπο του σημερινού ΣΥΡΙΖΑ σε κάτι ευρύτερο, σε ένα σχήμα αντίθεσης στην Ευρώπη το οποίο θα προσομοίαζε στη σύμπνοια την οποία είχε το κίνημα των Αγανακτισμένων το 2011. Σ' αυτό το σχήμα, ωστόσο, θα έπρεπε να χωρέσουν, εκτός από τον ΣΥΡΙΖΑ και τους ΑΝΕΛ, αντιευρωπαϊκές ομάδες της εξωκοινοβουλευτικής Αριστεράς, μαζί με τη ριζοσπαστική Ακροδεξιά, όπως την εκπροσωπεί η Χρυσή Αυγή, που έχει και μεγαλύτερη διείσδυση σε όσους πιστεύουν θεωρίες συνωμοσίας. Θεωρητικά, ένα τέτοιο ευρύ μέτωπο θα μπορούσε να υπάρξει - με δεδομένο ότι η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ δεν διευκόλυνε την επίσπευση της δίκης της Χρυσής Αυγής κι ότι στελέχη της (όπως ο πρώην υπουργός Δικαιοσύνης, Νίκος Παρασκευόπουλος) ομνύουν σε μια άλλη, εξελιγμένη Χρυσή Αυγή, που θα πιστεύει στον κοινοβουλευτισμό! Ένα τέτοιο μέτωπο, ωστόσο, θα ήταν δύσκολο να μην προκαλέσει ρήγματα εντός του ΣΥΡΙΖΑ ή και της κυβέρνησης.
Οπότε; Οπότε, ο Αλέξης Τσίπρας έχει να διαλέξει ανάμεσα σε δύο πιο λάιτ εκδοχές. Ή, μετά τους λεονταρισμούς, συμβιβάζεται με την Τρόικα (η οποία έρχεται σήμερα, αλλά θα ξαναφύγει άπρακτη) και, κάποια στιγμή, την επόμενη χρονιά, συνομολογεί μέτρα που στοχεύουν τις εργασιακές σχέσεις και άλλες μεταρρυθμίσεις στο ασφαλιστικό, προκειμένου να πάρει παράταση στην εξουσία. Ή τα σπάει και καταφεύγει σε εκλογές - ελπίζοντας ότι με ψευτοπαροχές, όσες μπορεί με τους ελάχιστους πόρους που μπορεί να διαχειριστεί, δεν θα υποστεί συντριβή.
Όπως και να 'χει, οι εξελίξεις έχουν και πάλι δρομολογηθεί. Δυστυχώς, σε ένα υπέδαφος ασταθές. Και οι κραδασμοί θα πλήξουν κι άλλο όσους ζουν, και θα συνεχίσουν να ζουν, σε συνθήκες αβεβαιότητας - και τις υπερφορολογημένες κοινωνικές ομάδες που ακόμα παράγουν και πληρώνουν φόρους. Χρειάζεται να το αντέξουμε και αυτό.
Γράφει ο Ηλίας Κανέλλης
