Αυτή την ημέρα έπρεπε να τιμάται ο μεγάλος Ιεράρχης και οικουμενικός διδάσκαλος της πίστεώς μας Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος. Διότι κατ’ αυτή την ημέρα παρέδωσε την αγία του ψυχή στο Θεό, όταν οδηγείτο εξόριστος στα βάθη της Μικράς Ασίας, λόγω του θάρρους του να ελέγξει την παρανομία των αυτοκρατόρων. Και ιδίως της αυτοκράτειρας Ευδοξίας, που ουσιαστικά ασκούσε τότε στο Βυζάντιο την εξουσία. Αυτή « εκυρίευεν Αρκαδίου καθάπερ βοσκήματος» κατά τον ιστορικό. Ο Χρυσόστομος δεν υπέκυψε στις αιθαιρεσίες της, αλλά εκσφενδόνισε δριμύτατο έλεγχοεναντίον της. Έφτασε να διακηρύττει: «Αείποτε ηγάπησα την αδοξίαν (= κακή φήμη) και εμίσησα την ευδοξίαν». Υπονοούσε με τη λέξη ευδοξία, που σημαίνει καλή φήμη, το πρόσωπο της αυτοκράτειρας ( Ευδοξίας). Έπρεπε λοιπόν να τιμάται στις 14 Σεπτεμβρίου ο πρύτανης των ιεροκηρύκων Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος. Αλλά η Εκκλησία μετέθεσε την εορτή του στις 13 Νοεμβρίου. Εξαιτίας της εορτής του Τιμίου Σταυρού, η εορτή του Αγίου παραχώρησε τη θέση της στην εορτή του Τιμίου Σταυρού, που είναι το τιμημένο όργανο της σωτηρίας του κόσμου. Αυτό, που καθαγιάσθηκε από το πανάχραντο Σώμα του Χριστού, το οποίο προσηλώθηκε ( καρφώθηκε) επάνω του. Και από το πανάγιο Αίμα του, που το που έρρευσε από το ύψος του καιπορφύρωσε το Γολγοθά.
Την αξία και σημασία και δύναμη του Τιμίου Σταυρού του Χριστού δείχνουν τα συγκλονιστικά θαύματα που έγιναν κατά τη Σταύρωση του Χριστού: Ο ήλιος σκοτίσθηκε, η γη σείσθηκε, οι βράχοι ράγισαν, μνημεία ανοίχθηκαν, οι νεκροί αναστήθηκαν από τα ανοιχθέντα μνήματα. Και «μετά την έγερσιν αυτού εισήλθον εις την αγίανπόλιν και ενεφανίσθηκαν πολλοίς» (Ματθ.27, 53). Ο δε εκατόνταρχος, ο ρωμαίος αξιωματικός και οι σκληροί από τις πολεμικές περιπέτειες και τη σιδηρά ρωμαϊκή πειθαρχία στρατιώτες του ομολόγησαν κατάπληκτοι : «Αληθώς Θεού υιός ην τούτος» (Ματθ. 27,54).
Τα συγκλονιστικά γεγονότα που ακολούθησαν στη Σταύρωση του Χριστού, ιδίως δε ο σκοτασμός του ήλιου το καταμεσήμερο, οδήγησαν και τον Άγιο Διονύσιο τον Αρεοπαγίτηστην Αθήνα να εκφρασθεί με δέος : « Ει Θεός τις πάσχει, η το παν απόλλυται».
Έκτοτε ο Σταυρός του Χριστού δεν είναι το αποτρόπαιο όργανο θανατικής καταδίκης των κακουργών, αλλά το όργανο της παντοδυναμίας, της αγάπης του Θεού. Αυτό που ενεργεί θαυμάσια μεγάλα.
Γκρέμισαν τα κάστρα της αθεΐας και της ειδωλολατρίας . Και έφεραν την πρόοδο και τον πολιτισμό. Εμφάνισαν την άπειρη αγάπη του παντοδύναμου Θεού, που θανατώνεται από το πλάσμα του και πεθαίνει αβοήθητος επάνω στο Σταυρό, για να το σώσει.
Αυτή η υπέροχη ιδέα, γράφει νεότερος συγγραφέας, είναι αποκρουστική για τους λαούς της Ανατολής. «Ο Σταυρός, παρατηρεί, προξενεί και σήμερον εις Ανατολήν την ιδίαν φρίκηνεις τας μυριάδας των ανθρώπων, δια τας οποίας ένας Θεός που βασανίζεται και σταυρώνεται είναι κάτι ακατανόητο. Και το Ισλάμ γεννήθηκε από το σκάνδαλο αυτό….» ! Όπως δε σημειώνει ο μακαριστός Μητροπολίτης Φλωρίνης Αυγουστίνος «Δια τους αιμοχαρείς λαούς της Αραβικής ερήμου η εικών ενός Μωάμεθ, όστις κρατεί μάχαιραν και σφάζει τους εχθρούς και δι’ αυτής υποτάσσει τα έθνη ήτο περισσότερον ελκυστική από την εικόνα ενός Χριστού Εσταυρωμένου, ο οποίος δέχεται ραπίσματα και εμπτυσμούς και ύβρεις….»
Την θαυμαστή δύναμη και τις άπειρες θαυματουργίες του Σταυρού του Χριστού, που έγιναν στη διάρκεια των αιώνων και εξακολουθούν να γίνονται, δεν είναι δυνατό να τις απαριθμήσει κανείς. Αναφέρεται περίπτωση στρατιώτη, που επέστρεψε από το αλβανικό μέτωπο, κατά τον Ελληνοϊταλικό πόλεμο, με διάτρητη από σφαίρες τη χλαίνη του, αλλά χωρίς κανένα τραύμα. Έφερε επάνω του τεμάχιο Τιμίου Ξύλου!
Το Σταυρό του Χριστού τίμησαν Μάρτυρες, Όσιοι, Ασκητές, όλοι οι Άγιοι. Και με την επίκλησή του αντιμετώπισαν θλίψεις, διωγμούς, κάθε επιβολή των δαιμόνων. Με τη δύναμη του Σταυρού, Ιεραπόστολοι εκχριστιάνισαν λαούς βάρβαρους και απολίτιστους.
Ο Σταυρός του Χριστού, όργανο αγάπης , θυσίας (της υπέρτατης θυσίας του Γολγοθά) και σωτηρίας, είναι το καύχημά των χριστιανών. Αυτός μας συνοδεύει σε όλη τη ζωή. Από τη γέννηση ως το θάνατο. Από το λίκνο ως τον τάφο.
Παντού και πάντα ο Σταυρός. Είναι ο αχώριστος σύντροφος, η σκέπη και η προστασία μας .Αυτόν βάζουν οι μάνες στα παιδιά. Αυτόν μοιράζουν στις βαπτίσεις. Το σημείο του Σταυρού κάνουμε πρωΐ και βράδυ. Όταν αναχωρούμε από το σπίτι, όταν αρχίζουμε την εργασία, όταν ταξιδεύουμε, αυτόν χαράσουμε παντού. Και όπως λέει ο ποιητής : « Εις θόλους υψηλών ναών, επάνω εις τα νέφη, ως άστρονφαεινότατοντην οικούμενην στέφει» .
Ο Σταυρός τουΧριστού ας είναι βοηθός και στήριγμά μας. Στις δύσκολες ,σ τις τραγικές ημέρες που διερχόμαστε ως άτομα, ως λαός και ως έθνος.
