Μόνο που σ’ αυτές ,δεκαετίες τώρα, δεν προετοιμάζονται διεξοδικά οι φοιτητές, για να γίνουν καθηγητές ικανοί να διδάσκουν όλα τα προβλεπόμενα από το αναλυτικό πρόγραμμα σπουδών Φιλολογικά μαθήματα, αλλά για να γίνουν σωστοί ακαδημαϊκοί πολίτες.
Αυτό συμβαίνει, γιατί οι Φιλοσοφικές σχολές της χώρας είναι κατακερματισμένες σε τμήματα, όπως κλασικό, νεοελληνικό, ιστορικό, Ψυχοπαιδαγωγικό και άλλα και καθένα απ’ αυτά παρέχει εξειδίκευση στο αντίστοιχο μάθημα. Σημειωτέον, δε , ότι αρκεί να αποφοιτήσει κανείς, επιτυχώς, από ένα από αυτά, προκειμένου ν’ αποκτήσει την ειδικότητά του Φιλολόγου. Ο Φιλόλογος, όμως, είναι υποχρεωμένος να διδάξει όχι μόνο το αντικειμενικό της εξειδίκευσής του αλλά και Αρχαία και Νέα και Ιστορία και ό ,τι άλλο θεωρείται Φιλολογικό μάθημα πρώτης και δεύτερης ανάθεσης.
Ως εκ τούτου, αρκετοί Φιλόλογοι στο ξεκίνημα, τουλάχιστον, της καριέρας τους ως μόνη αρματωσιά διαθέτουν, όσα έμαθαν, από τον καθηγητή τους στο σχολείο, όταν ήταν μαθητές, ή από τον φροντιστή τους. Γι’ αυτό και κάποιοι αντιμετωπίζουν αρκετές δυσκολίες στην αίθουσα διδασκαλίας, μια που το εύρος των μαθημάτων είναι πολύ μεγαλύτερο από αυτό, στο οποίο εξειδικεύτηκαν.
Βεβαίως, η μεγάλη πλειοψηφία των Φιλολόγων κάνει, ότι περνά απ’ το χέρι της, προκειμένου ν’ αναπληρώνει τα κενά, που κουβαλά, αλλά το πρόβλημα είναι υπαρκτό, αφού Πολιτεία και σχολείο στην κατανομή των Φιλολογικών μαθημάτων στους καθηγητές δε λαμβάνει υπόψη από ποιο τμήμα απεφοίτησε ο Φιλόλογος, για να τον αξιοποιήσει ανάλογα, αλλά έχει τις ίδιες απαιτήσεις από όλους. Αν υπάρχουν εξαιρέσεις, αυτό επαφίεται στις αποφάσεις μεμονωμένων συλλόγων διδασκόντων.
Για να αντιμετωπισθεί αυτή η αδυναμία του εκπαιδευτικού μας συστήματος και να βελτιωθεί η κατάσταση, υπάρχουν, κατά την άποψή μου, οι παρακάτω εναλλακτικές λύσεις.
Πρώτα-πρώτα, θα μπορούσαν οι Φιλοσοφικές σχολές σε συνεργασία με την Πολιτεία να προσαρμόσουν τα προγράμματα σπουδών κατά τέτοιο τρόπο , ώστε ο Φιλόλογος, αν προορίζεται για δάσκαλος, να είναι σε θέση να επιλέξει και τμήμα, από το οποίο αποφοιτώντας, να είναι σε θέση να σταθεί με επιτυχία στην τάξη του σε κάθε μάθημα, που θα κληθεί να διδάξει. Προς το σκοπό αυτό αρκεί να ερωτηθεί και να επιλέξει, αν επιθυμεί να γίνει ακαδημαϊκός πολίτης ή να διορισθεί σε σχολείο. Κάτι τέτοιο είναι, βέβαια, εξαιρετικά δύσκολο να συμβεί, αν σκεφτεί κανείς το αυτοδιοίκητο των πανεπιστημίων και τις αντιλήψεις του καθηγητικού κατεστημένου τους, που δεν εννοεί να προσαρμοστεί στις απαιτήσεις των καιρών. Σημειώνω εδώ ότι το θέμα αυτό είχε τεθεί από φοιτητικούς συλλόγους από τις αρχές της δεκαετίας του ’70, αλλά το σύστημα κώφευσε.
Θα μπορούσαν, επίσης, να υποχρεωθούν οι Φιλόλογοι, είτε κατά τη διάρκεια των σπουδών τους ή της καθηγητικής σταδιοδρομίας τους να αποφοιτούν ή να επιμορφώνονται σε περισσότερα του ενός πανεπιστημιακά τμήματα και προπάντων στο κλασικό με εξειδίκευση στα Αρχαία Ελληνικά και Λατινικά, στο νεοελληνικό στα Νεοελληνικά κείμενα και στην Έκθεση και στο ιστορικό στο αντίστοιχο μάθημα, καλύπτοντας έτσι τη γκάμα σχεδόν όλων των Φιλολογικών μαθημάτων. Κάτι τέτοιο, όμως, έχει τις δυσκολίες του, αφού, χρειάζεται πολύ περισσότερος χρόνος και χρήμα, για να επιτευχθεί.
Υπάρχει, όμως, και μία τρίτη λύση, δύσκολη μεν στην εφαρμογή της αλλά περισσότερο εφικτή, αν επιχειρηθεί να εφαρμοσθεί στα μεγάλα σχολεία και προπάντων στα Λύκεια, όπου διδάσκουν πολλοί Φιλόλογοι. Θα μπορούσε, δηλαδή, όταν στην αρχή της χρονιάς γίνεται η κατανομή των Φιλολογικών μαθημάτων από το σύλλογο διδασκόντων να μην τσουβαλιάζονται οι Φιλόλογοι χάριν της έκθεσης αλλά να λαμβάνεται υπόψη και το τμήμα ή τα τμήματα της Φιλοσοφικής σχολής, από τα οποία απεφοίτησαν ή επιμορφώθηκαν και η κατανομή να γίνεται ανάλογα ∙ οι κλασικοί Φιλόλογοι, αν είναι δυνατόν, να διδάσκουν μόνο Αρχαία και Λατινικά, οι Νεοελληνιστές μόνο Νεοελληνικά κείμενα και έκθεση και οι ιστορικοί μόνο Ιστορία ή οι περισσότερες από τις διδακτικές τους ώρες να έχουν σχέση με το τμήμα, που εξειδικεύτηκαν. Θα πρόσθετα, μάλιστα, ότι, εφόσον ο Φιλόλογος το επιθυμεί, θα μπορούσε να του δίνεται η δυνατότητα να συμπληρώνει το ωράριό του με αντικείμενα της εξειδίκευσής του ακόμα και σε γειτονικά σχολεία. Κάτι τέτοιο εκτός από αναστάτωση προϋποθέτει και συστηματική δουλειά, αλλά αξίζει πιστεύω, τον κόπο.
Θέλω να πιστεύω, παρότι φαντάζει απίθανο, πως, αν υπάρξουν ευήκοα ώτα στις προτάσεις μου, μόνο καλό θα προκύψει.
