Η Architecture Reverse, μια ομάδα πέντε νέων αρχιτεκτόνων, παρουσιάζει μια έκθεση φωτογραφίας με τίτλο «Από το αποτέλεσμα στην αναπαράσταση, το κτιστό αστικό περιβάλλον ως εικόνα».
Στην έκθεση αυτή, έκπληξη προκαλεί ο διαφορετικός τρόπος παρουσίασης του κτιστού αστικού περιβάλλοντος με μια εντελώς εικαστική ματιά. Η παραδοσιακή τακτική της αρχιτεκτονικής φωτογραφίας, όπου το αστικό περιβάλλον αποτυπώνεται ως πραγματικά έχει, εγκαταλείπεται. Εδώ το αστικό περιβάλλον λειτουργεί σαν καμβάς στον οποίο οι συντελεστές-δημιουργοί επεμβαίνουν εικαστικά, επανασυνθέτοντας την εικόνα του, χρησιμοποιώντας σαν μέσο τη φωτογραφία και τις δυνατότητες επεξεργασίας της που η τεχνολογία σήμερα προσφέρει. Στα έργα τους διακρίνονται αναφορές στις τεχνοτροπίες κινημάτων όπως η ρώσικη πρωτοπορία, ο σουπρεματισμός, το de stijl, ο κυβισμός, ο αφηρημένος εξπρεσσιονισμός, το μοντέρνο, το μεταμοντέρνο και η αποδόμηση, τα οποία καθόρισαν τις εξελίξεις στις τέχνες και στην αρχιτεκτονική του 20 ου αιώνα.
Οι φωτογραφίες αποτελούν δημιουργίες νέων εικόνων της πόλης, μη καθιερωμένων, αισθητικά και τεχνικά ισορροπημένων. Το εικαστικό αποτέλεσμα προκύπτει μέσα από τον καμβά του υφιστάμενου κτιστού αστικού τοπίου μετά από την αποδόμηση της εικόνας του, την αφαίρεση τμημάτων της και τον εμπλουτισμό της με νέα φανταστικά στοιχεία. Πρόκειται ουσιαστικά για δημιουργίες νέων φανταστικών αστικών τοπίων μέσα από μια διαδικασία αφαίρεσης, πρόσθεσης και επικόλλησης στοιχείων ή επιμέρους εικόνων (montage, collage) πόλεων που ήδη υπάρχουν.
Η έκθεση αυτή αποτελεί μια νέα πρόταση. Ο θεατής καλείται να συμμετέχει στο άνοιγμα μιας ολόκληρης συζήτησης γύρω από μια σειρά προβληματισμών που οι ίδιοι οι δημιουργοί θέτουν: Τι είναι εικόνα; Ποιες είναι οι αναπαραστατικές τέχνες και πως χρησιμοποιούν την αναπαράσταση; Ποιος είναι ο ρόλος της εικόνας και της αναπαράστασης στην συνθετική/δημιουργική διαδικασία της αρχιτεκτονικής; Τι είναι φωτογραφία; Ποιος ο ρόλος της εικόνας στη φωτογραφία; Ποια η θέση της αναπαράστασης στη φωτογραφία; Ποιος ο σκοπός των αναπαραστατικών τεχνών γενικότερα, της αρχιτεκτονικής και της φωτογραφίας ειδικότερα; Ποια η θέση της αρχιτεκτονικής στην κοινωνία; Πως η αρχιτεκτονική χρησιμοποιεί τη φωτογραφία και πως η φωτογραφία την αρχιτεκτονική; Πως αντιλαμβάνεται ο άνθρωπος την εικόνα και κατ’ επέκταση τη φωτογραφία; Τι θα συμβεί εάν αλλάξουμε τη δημιουργική σειρά από την ιδέα στην αναπαράσταση και εν τέλει στο κτιστό προϊόν; Αν ακολουθήσουμε την αντίστροφη πορεία από το κτιστό στην αναπαράσταση του; Αν, δηλαδή, επεμβαίνοντας δημιουργικά πάνω στην εικόνα του κτιστού, αυτή μπορεί να λειτουργήσει ως η αναπαράσταση της ιδέας, της καλλιτεχνικής δημιουργίας; Τέλος, μήπως μέσα από μια τέτοια αντίστροφη δημιουργική πορεία η αρχιτεκτονική αποκαλύπτει ένα ακόμη ρόλο της, αυτόν της αναπαραστατικής τέχνης;
Όλα τα παραπάνω αποτελούν τη θέση/ πρόταση των δημιουργών, άλλα και μια πρόσκληση σε ανοιχτό διάλογο με τον θεατή, γεγονός που καθιστά τη συγκεκριμένη έκθεση πολύ ενδιαφέρουσα.
Ισμήνη Ν. Νικολάου
(Πολιτισμολόγος -μέλος του Συλλόγου Πολιτισμολόγων Θεσσαλίας)
