Από τον Γιάννη Γιαλαμά
Μεγάλο κομμάτι της επιχειρηματικής κοινότητας, είναι εν αναμονή των νέων επιδοτήσεων του ΕΣΠΑ, που για πρώτη φορά επιδοτεί «την νεοφυή επιχειρηματικότητα και τις καινοτόμες startups» που όλοι μιλάμε για αυτές χωρίς να μπορούμε ξεκάθαρα να ορίσουμε περί τίνος πρόκειται.
Η εισαγωγή της λέξης «νεοφυής» έγινε από τον πρώτο πρόεδρο της Ελληνικής Ένωσης Νεοφυών Επιχειρήσεων (EENE). Γιατί όμως η λέξη «startup» έγινε τελευταία της μόδας ενώ την χρησιμοποιούσαν σχεδόν 2 δεκαετίες πριν στην Αμερική; Σίγουρα για να θεωρηθεί μία εταιρεία ως startup, παίζει ρόλο ο χρόνος σαν παράγοντας. Δε μπορεί μία εταιρεία να θεωρείται startup αν 20 χρόνια λειτουργεί με τις ίδιες μεθόδους, στην ίδια αγορά. Μπορεί να θεωρηθεί startup, αν συνεχώς αλλάζει (είτε γιατί απέτυχε είτε για το αντίθετο) τις μεθόδους της, τα προϊόντα ή δημιουργεί νέα, αναζητώντας καινούριες αγορές ή μεγαλύτερα μερίδια αγοράς. Όταν η Apple, μετά από τόσα χρόνια πωλήσεων στην αγορά υπολογιστών, «ανοίχθηκε» στον τομέα των iPOD και των κινητών, μετατράπηκε σε startup. Συνεπώς, ούτε το πλήθος των υπαλλήλων έχει σημασία. Ο ιδρυτής του Dropbox, στο βιβλίο «Lean Startup» αναφέρει πως αυτό που έχουν όμως σαν κύριο χαρακτηριστικό, είναι το περιβάλλον ακραίας αβεβαιότητας στο οποίο ανήκουν. Με λίγα λόγια, αν δεν υπάρχει πολύ μεγάλο ρίσκο, δεν θεωρείται startup, άρα επιχειρήσεις όπως τα περίπτερα αποκλείονται από αυτή την κατηγορία.
Βέβαια, σε κάθε χώρα ο θεσμός των startup, αλλάζει ανάλογα με το μέγεθος και την φύση του οικοσυστήματος. Στην Ιταλία πχ, δεν τις φορολογούν αλλά πρέπει πάνω από το 60% των ιδρυτικών μελών της καθεμίας, να έχει κατ’ ελάχιστο μεταπτυχιακές σπουδές. Δίνουν περιορισμό στα προσόντα δηλαδή, κάτι που δεν γίνεται στην χώρα μας.
Δύο μικρές, κοντινές Μεσογειακές χώρες , η Ελλάδα και το Ισραήλ (περίπου 10 εκ. πληθυσμό & 175 δις ΑΕΠ), με μικρή εσωτερική αγορά, (πρέπει να) βασίζονται σε υψηλή παραγωγικότητα και δυνατές εξαγωγές. Στον NASDAQ όμως υπάρχουν μόνο 18 Ελληνικές εταιρείες, οι ποιο πολλές ναυτιλιακές, ενώ το Ισραήλ διαθέτει 69, σχεδόν όλες υψηλής τεχνολογίας, σύμφωνα με το βιβλίο «Startup Nation». Κατά πάσα πιθανότητα, μία startup, θα αναζητεί χρηματοδότες. Με την βοήθεια του κράτους, μία ισραηλινή startup, αναπτύχθηκε και εξαγοράστηκε για 1.3 δις από την Google πριν λίγα χρόνια (απασχολώντας 100 άτομα προσωπικό) ενώ μία ελληνική εταιρεία, ξεκινώντας νωρίτερα την υλοποίηση της ίδιας ακριβώς ιδέας παλεύει να εδραιωθεί. (αληθινή ιστορία της παράλληλης πορείας της sboing και της waze).
Προς αποσαφήνιση, startups, δεν είναι μόνο τεχνολογικές εταιρείες αλλά ακόμα και παραδοσιακές επιχειρήσεις, που όμως λειτουργούν έχοντας εντάξει μία τουλάχιστον καινοτομία! Τι σημαίνει λοιπόν η λέξη καινοτομία, που αναμασούμε συνεχώς? Κάθε απλή αλλαγή, τροποποίηση, μετατροπή ή εφεύρεση , δεν είναι καινοτομία. Αλλιώς θα αλλάζαμε ταμπέλες και χρώμα στους τοίχους κάθε τόσο, χάριν καινοτομίας. Πρέπει η διαφοροποίηση να σκοπεύει στην δημιουργία νέων προϊόντων/υπηρεσιών ή στην βελτίωση της παραγωγικής διαδικασίας. «Να κάνει καλύτερη την ζωή των υπαλλήλων, ή/και των πελατών»! Δεν απαιτείται να γίνει ξαφνικά, μα μπορεί να γίνει σταδιακά! Αλλά και πάλι, δεν θεωρείται καινοτομία, μέχρι να επιφέρει κέρδος ή εξοικονόμηση.
Τέλος, θυμάμαι τον Λαρισαίο ακαδημαϊκό και startupper, Δρ Νανά (πρόσφατα διακρίθηκε με την ομάδα του στον πανελλήνιο διαγωνισμό ψηφιακής καινοτομίας), να επιμένει πως δεν νοείται ελληνική startup χωρίς τάσεις εξωστρέφειας. Το παρόν κείμενο καταγράφει το πώς αντιλαμβάνεται κάποιες έννοιες ο αρθρογράφος του και μόνο.
(*) Ο κ. Γιάννης Γιαλαμάς συμμετέχει στην οργανωτική επιτροπή του Startup Weekend που θα πραγματοποιηθεί τον Μάιο για πρώτη φορά στη Λάρισα, στο ΤΕΙ Θεσσαλίας (larissa@startupweekend.org)
