* Βασίλης Έξαρχος, πρώην βουλευτής ΠΑΣΟΚ
Σε όλα τα μεγάλα θέματα που απασχολούν την ελληνική κοινωνία όπως και στο ασφαλιστικό είναι ολοφάνερη η αναντιστοιχία των προεκλογικών υποσχέσεων της κυβέρνησης με τις μετεκλογικές της πράξεις. Γι’ αυτό η απογοήτευση όσων πίστεψαν τα προεκλογικά τα λόγια τα μεγάλα είναι διάχυτη και οι διαμαρτυρίες άρχισαν να εκδηλώνονται με ιδιαίτερη μαζικότητα και μαχητικότητα, διαμαρτυρίες που είναι απόλυτα δικαιολογημένες.
Με δεδομένο ότι το προσχέδιο της κυβέρνησης προβλέπει μεγάλη αύξηση των εισφορών και μεγάλη μείωση των συντάξεων είναι σαφές ότι πλήττει τους εργαζόμενους, τους αγρότες, τους επαγγελματίες, τους επιστήμονες και τους συνταξιούχους γι’ αυτό το αίτημα που έχει διατυπωθεί είναι η απόσυρσή του. Ειδικότερα, οι αγρότες οδηγούνται σε αδιέξοδο, νέοι άνθρωποι που επένδυσαν στη γεωργία και την κτηνοτροφία καταστρέφονται και η ύπαιθρος οδηγείται σε μαρασμό μετά την αύξηση του ΦΠΑ για τα αγροτικά εφόδια, την αύξηση της προκαταβολής φόρου, την κατάργηση της επιστροφής φόρου για το πετρέλαιο, την επιβολή φόρου κατανάλωσης στο κρασί και τις επικείμενες αυξήσεις των εισφορών ασφάλισης και των συντελεστών φορολόγησης.
Κατά την πρόσφατη συζήτηση στη Βουλή η επικεφαλής της Δημοκρατικής Συμπαράταξης Φώφη Γεννηματά εξέφρασε με απόλυτη σαφήνεια την πλήρη αντίθεσή της στο άδικό και μη βιώσιμο προσχέδιο της κυβέρνησης.
Είπε όχι στις ακραίες αυξήσεις των εισφορών και τη μείωση των συντάξεων, είπε όχι στην ενοποίηση όλων των Ταμείων σε ένα κύριο Ταμείο, είπε όχι στην κατάργηση του ΕΚΑΣ, είπε όχι στην κατάργηση του ΟΓΑ.
Συγχρόνως με υψηλό αίσθημα ευθύνης παρουσίασε τα βασικά σημεία της πρότασης της Δημοκρατικής Συμπαράταξης για τη μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού συστήματος.
Σύμφωνα με αυτήν την πρόταση η αρχιτεκτονική του συστήματος πρέπει να έχει ως βάση το Νόμο 3863/2010 με τις αναγκαίες βελτιώσεις λόγω και της αλλαγής των μακροοικονομικών μεγεθών.
Η κύρια σύνταξη αποτελείται από το άθροισμα βασικής και αναλογικής. Η βασική σύνταξη ως αφετηρία για όλους τους συνταξιούχους χορηγείται χωρίς εισοδηματικά κριτήρια. Η σύνταξη προσαυξάνεται για κάθε έτος ασφάλισης πάνω από τη βασική.
Είναι απαραίτητη η αλληλεγγύη των γενεών ώστε το ασφαλιστικό σύστημα να εγγυάται στους νέους ότι θα λάβουν και αυτοί σύνταξη και δεν θα πληρώνουν εισφορές απλώς για να χρηματοδοτούν τις σημερινές συντάξεις.
Είναι κρίσιμος παράγοντας η εισπραξιμότητα των εισφορών για αυτό η ενίσχυση της εισπραξιμότητας και ο έλεγχος της αδήλωτης εργασίας θα πρέπει να αποτελούν προτεραιότητα.
Η λύση πρέπει να αναζητηθεί στην καταπολέμηση της εισφοροδιαφυγής με την ενίσχυση των ελεγκτικών μηχανισμών των Ταμείων και όχι στη διαρκή αύξηση των εισφορών για τους συνεπείς. Σε αυτή την κατεύθυνση θα πρέπει να εξεταστεί το ενδεχόμενο να μειώνονται οι εισφορές ως κίνητρο για την ενίσχυση της απασχόλησης , να εφαρμόζεται δηλαδή η ρήτρα απασχόλησης.
Η πρόταση της Δημοκρατικής Συμπαράταξης περιλαμβάνει τρία ταμεία κύριας ασφάλισης, το ΙΚΑ για τους μισθωτούς, τον ΟΑΕΕ για τους ελευθέρους επαγγελματίες και τον ΟΓΑ για τους αγρότες, με ενιαίες υπηρεσίες είσπραξης εισφορών, ελέγχων και απονομής σύνταξης.
Το δημόσιο συμμετέχει στην χρηματοδότηση του συστήματος σε ότι αφορά στην κύρια ασφάλιση, στα πλαίσια της τριμερούς συμμετοχής για το ταμείο των μισθωτών και της διμερούς για τα ταμεία των ελεύθερων επαγγελματιών και των αγροτών.
Πρόσθετη χρηματοδότηση για την αντιμετώπιση των προβλημάτων του συστήματος μπορεί να εξασφαλιστεί από τα έσοδα των αποκρατικοποιήσεων και την αξιοποίηση του ορυκτού πλούτου της χώρας και των υδρογονανθράκων.
Η επικουρική ασφάλιση είναι υποχρεωτική για τους μισθωτούς, διατηρείται η αυτονομία των επικουρικών ταμείων ως δεύτερος πυλώνας της ασφάλισης.
Για την επικουρική ασφάλιση η χρηματοδότηση είναι διμερής από εργοδότη και εργαζόμενο και μονομερής για ελεύθερους επαγγελματίες. Τα επικουρικά ταμεία καταβάλουν ανταποδοτικές συντάξεις με βάση το χρόνο ασφάλισης και τις καταβληθείσες εισφορές.
Η μετατροπή υφιστάμενων επικουρικών ταμείων σε επαγγελματικά ταμεία καθώς και η δημιουργία νέων θα πρέπει να ενθαρρυνθεί με θεσμοθέτηση συλλογικών διαπραγματεύσεων για υπογραφή συμβάσεων στο συγκεκριμένο τομέα και δυνατότητα επιλογής του εργαζόμενου μεταξύ επαγγελματικού ταμείου και ενιαίου ταμείου επικουρικής ασφάλισης που λειτουργεί σήμερα ως ΕΤΕΑ.
Σε ότι αφορά στον ΟΓΑ η θέση της Δημοκρατικής Συμπαράταξης είναι να παραμείνει αυτόνομο ταμείο για τους αγρότες με ταυτόχρονη διασφάλιση της κρατικής συμμετοχής στην κύρια ασφάλιση των αγροτών. Παράλληλα πρέπει να ενισχυθεί η αυτοχρηματοδότηση του Ταμείου και γι’ αυτό προτείνεται η γενίκευση της εφαρμογής του εργόσημου για όλους τους αγροεργάτες οι οποίοι θα πληρώνονται αποκλειστικά με εργόσημο με την προβλεπόμενη παρακράτηση της εισφοράς υπέρ ΟΓΑ.
Είναι φανερό από όλα τα παραπάνω ότι για το ασφαλιστικό υπάρχουν δίκαιες και βιώσιμες λύσεις, υπάρχουν λύσεις με προοπτική υπό την προϋπόθεση ότι θα επιδιωχθεί η συνεννόηση και η σύνθεση απόψεων με ειλικρινή διάλογο.
Η κυβέρνηση ακολούθησε τον λάθος δρόμο παρουσιάζοντας ένα προσχέδιο που δεν αποτελεί βάση συζήτησης και ύστερα από την ομόθυμη αντίδραση των κοινωνικών φορέων και σύσσωμης της αντιπολίτευσης υποχρεώθηκε να ζητήσει τη συζήτηση στη Βουλή σε επίπεδο αρχηγών κομμάτων. Η αλαζονική επιμονή όμως σε ένα προσχέδιο που ούτε δίκαιο είναι, ούτε βιώσιμο δεν συμβάλλει στην εξεύρεση λύσεων. Όσο πιο γρήγορα το κατανοήσει αυτό η κυβέρνηση και αποσύρει την πρότασή της τόσο πιο γρήγορα μπορεί να αρχίσει ένας ειλικρινής διάλογος που θα δικαιώσει και τους αγώνες των αγροτών και των ελεύθερων επαγγελματιών με την αποδοχή των δίκαιων αιτημάτων τους.
