Του Νικ. Αθ. Παπαθεοδώρου
nikapap@hotmail.com
Λίγοι γνωρίζουν εδώ στη Λάρισα ότι ο τεράστιος χώρος μέσα στον οποίο περικλείεται το 404 Στρατιωτικό Νοσοκομείο ονομάζεται Στρατόπεδο Κωνσταντίνου Πετροπούλου. Είναι γνωστό ότι σε όλη τη χώρα τα στρατόπεδα φέρουν τιμητικά την επωνυμία κάποιου ήρωα ή εγνωσμένης αξίας στρατιωτικού (Στρατόπεδο Παύλου Μελά, στρατηγού Πλαστήρα, κλπ.). Ακολουθώντας την αρχή αυτή και το στρατιωτικό νοσοκομείο της Λάρισας αφιερώθηκε σε έναν στρατιωτικό ιατρό-ήρωα. Τον επίατρο Κωνσταντίνο Πετρόπουλο. Όταν προ καιρού είχα περιγράψει την ιστορική διαδρομή του νοσοκομείου αυτού[1], ανέφερα εν συντομία την αφορμή της ονομασίας που του έδωσε η στρατιωτική ηγεσία. Στο σημερινό σημείωμα θα προσπαθήσουμε να ξεδιπλώσουμε την μορφή του Κωνσταντίνου Πετροπούλου και να περιγράψουμε τον τραγικό θάνατό του. Αρωγός σ’ αυτή την προσπάθεια στάθηκε η ανεψιά του, η κ. Νίτσα-Ράνια Πετροπούλου, σύζυγος του Γεωργίου Τσαπραλή, η οποία εκτός από την οικογενειακή φωτογραφία που δημοσιεύεται, μου έθεσε υπ’ όψιν και άλλα έγγραφα και εφημερίδες από το οικογενειακό της αρχείο.
Ο Κωνσταντίνος Πετρόπουλος, σύμφωνα με τον Γιώργο Ζιαζιά, γεννήθηκε στη Λάρισα το 1901[2]. Σπούδασε στην Ιατρική Σχολή του πανεπιστημίου Αθηνών. Το 1925 έγινε στρατιωτικός ιατρός και έλαβε τον βαθμό του ανθυπιάτρου[3]. Πήρε μέρος στον ελληνοιταλικό πόλεμο με τον βαθμό του επιάτρου και βρέθηκε στο πλωτό νοσοκομείο «Αττική», όταν αυτό βομβαρδίστηκε την Παρασκευή 11 Απριλίου 1941 από γερμανικό βομβαρδιστικό στη θαλάσσια περιοχή νότια της Καρύστου. Ας παραθέσουμε με λεπτομέρειες την περιγραφή του συμβάντος από την εφημερίδα «Ακρόπολις» των Αθηνών[4]: «Οι γερμανοί αεροπόροι εβομβάρδισαν προχθές την νύκτα και εβύθισαν πλωτόν νοσοκομείον, την «Αττικήν», προερχόμενον εκ Μακεδονίας και μεταφέρον ασθενείς και υγειονομικόν προσωπικόν των νοσοκομείων Δράμας και Καβάλας. Η εγκληματική επίθεσις εγένετο την 11.30 νυκτερινήν της προχθές Παρασκευής, παρά τον φανόν «Αμυγδαλιά» της Καρύστου. Η «Αττική» κυβερνωμένη από τον πλοίαρχον Μελετόπουλον είχε πλεύσει εις Θάσον, όπου εν τω μεταξύ μετεφέρθησαν οι ασθενείς του νοσοκομείου Δράμας και το υγειονομικόν προσωπικόν των νοσοκομείων Δράμας και Καβάλλας, ολίγον προ της καταλήψεως από τον γερμανικόν στρατόν των δύο εγκαταλειφθεισών πόλεων. Οι ασθενείς ανήρχοντο εις 11, μετ’ αυτών δε ήσαν 17 υγειονομικοί αξιωματικοί ιατροί, 28 αδελφαί νοσοκόμοι και πλήρωμα 110 ανδρών… Ενώ το πλωτόν νοσοκομείον ευρίσκετο εις απόστασιν 10 περίπου μιλίων από του Καφηρέως, εδέχθη ανηλεή επίθεσιν εκ μέρους γερμανικού βομβαρδιστικού, το οποίον κατελθόν εις χαμηλότατον ύψος, έρριψεν εναντίον του αλληλοδιαδόχως τρεις βόμβας. Μία εξ’ αυτών έπληξε την πρώραν της «Αττικής», προκαλέσασα τον θάνατον αρκετών μελών του πληρώματος, άτινα ευρίσκοντο την στιγμήν εκείνην εις το διαμέρισμά των. Ετέρα βόμβα πεσούσα επί της γεφύρας του σκάφους, κατέστρεψε το παν επ’ αυτού, προκαλέσασα και νέα θύματα. Η τρίτη βόμβα πλήξασα άλλο τμήμα του πλοίου, ολοκλήρωσε την καταστροφήν και κατέστησε άμεσον τον κίνδυνον της βυθίσεώς του. Κατόπιν τούτου ο πλοίαρχος διέταξε την εγκατάλειψιν του σκάφους. Κατεβιβάσθησαν αι σωσίβιοι λέμβοι και ήρχισεν η επιβίβασις όλων των επιβαινόντων, αρχής γενομένης από τους ασθενείς, τας αδελφάς νοσοκόμους και τέλος τους ιατρούς και το πλήρωμα. Τελευταίος εγκατέλειψε το σκάφος ο κυβερνήτης Μελετόπουλος. Το δράμα των ναυαγών επηυξάνετο από την επικρατούσαν σφοδράν θαλασσοταραχήν… Το γερμανικόν βομβαρδιστικόν κατελθόν και πάλιν εις χαμηλόν ύψος, ήρχισε να βάλλη με το πολυβόλον του κατά των ναυαγών… Εις τον τόπον του ναυαγίου έφθασεν το αντιτορπιλλικόν μας «Κουντουριώτης», το οποίον παραλαβόν τους ναυαγούς και περισυλλέξαν όσους ευρίσκοντο εις την θάλασσαν, μετέφερεν αυτούς εις ασφαλές μέρος, οπόθεν ούτοι έφθασαν χθες εις Αθήνας. Εκ του πληρώματος και των επιβατών του πλωτού νοσοκομείου, το οποίον μετά τρίωρον εβυθίσθη, ελλείπουν 23».
Τα 23 άτομα που έλειπαν, όπως αναφέρει η εφημερίδα, σκοτώθηκαν ή πνίγηκαν κατά την διάρκεια της γερμανικής επιδρομής. Ανάμεσά τους ήταν ο Λαρισαίος την καταγωγή επίατρος Κωνσταντίνος Πετρόπουλος και η μνηστή του, η οποία ανήκε στο υγειονομικό προσωπικό που επέβαινε του πλωτού νοσοκομείου, με προορισμό να περιθάλπει τους ασθενείς κατά τον πλουν. Τα γερμανικά αεροπλάνα, καταπατώντας κάθε έννοια ηθικής και πολεμικής δεοντολογίας, έστειλαν στον υγρό τάφο έναν άξιο επιστήμονα και υπερήφανο στρατιωτικό. Για να τιμηθεί η μνήμη του συντοπίτη μας στρατιωτικού ιατρού, ο οποίος έπειτα από μια επιτυχή και γόνιμη προσφορά στο στρατιωτικό υγειονομικό σώμα σκοτώθηκε άνανδρα το 1941,δόθηκε το όνομά του στο στρατόπεδο όπου βρίσκεται το 404 Στρατιωτικό Νοσοκομείο της Λάρισας.
Μεταθανάτια το υπουργείο Εθνικής Αμύνης τον «προήγαγε επ’ ανδραγαθία» στον βαθμό του μονίμου αρχιάτρου (αντισυνταγματάρχη). Τον Ιούλιο του 1967 ο πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του Γενικού Νοσοκομείου Λαρίσης Δημήτριος Παλιούρας, τοποθέτησε πινακίδα με το όνομά του σε θάλαμο της νέας πτέρυγας του νοσοκομείου. Το όνομά του είναι επίσης γραμμένο στο μνημείο των πεσόντων Θεσσαλών Υγειονομικών στο πάρκο του Αγ. Αντωνίου και κάθε χρόνο, το Σάββατο του Λαζάρου, αναπέμπεται επιμνημόσυνη δέηση. Ακόμη ο Δήμος Λαρισαίων για να τιμήσει τη μνήμη του έδωσε το όνομά του σε μια οδό η οποία βρίσκεται στη συνοικία της Νεαπόλεως.
Πατέρας του Κωνσταντίνου Πετροπούλου ήταν ο Παναγιώτης Πετρόπουλος με καταγωγή από τον Πειραιά. Πέθανε το 1948 σχεδόν αιωνόβιος, σε ηλικία 99 ετών. Μητέρα του ήταν η Αγγελική, το γένος Κληματσίδα από το Ζάρκο. Όπως διακρίνεται και στη φωτογραφία που συμπληρώνει το κείμενο, η οικογένεια Παναγιώτου Πετροπούλου απέκτησε τέσσερα τέκνα.
Ο πρωτότοκος Βασίλειος ξεκίνησε να σπουδάζει οδοντιατρική στη Λυών της Γαλλίας, αλλά δεν ολοκλήρωσε τις σπουδές του, γιατί επέλεξε να ανοίξει κατάστημα super market στην γαλλική πόλη. Επέστρεψε κάποια στιγμή στον Πειραιά όπου λειτούργησε και εδώ κατάστημα super market με τη επωνυμία ΕΡΜΕΙΟΝ. Μετά τον πόλεμο του 1940 μετακόμισε στη Λάρισα όπου έφερε και το κατάστημα του, το οποίο βρισκόταν στην περιοχή Σάλια, κοντά στο ποτάμι. Νυμφεύθηκε την Ευφροσύνη Δημητράτου γεννημένη στον Πειραιά, αλλά με καταγωγή από την Κεφαλονιά και απέκτησαν τέσσερα τέκνα, την Αγγελική, τον Κωνσταντίνο (ονομασία που δόθηκε προς τιμήν του ηρωικού επιάτρου θείου του), την Νίτσα-Ράνια[5] και την Νίκη.
Ο Νικόλαος ήταν το δεύτερο παιδί της οικογενείας Πετροπούλου. Σπούδασε νομικά στο πανεπιστήμιο της Λυών στη Γαλλία, αλλά εξάσκησε το επάγγελμά του στη Θεσσαλονίκη. Νυμφεύθηκε την Πόπη Τζιοβαροπούλου.
Ο Κωνσταντίνος ήταν ο τρίτος στη σειρά, σπούδασε ιατρική, βιογραφικά του όμως αναφέραμε πιο πάνω. Δυστυχώς είχε άδοξο τέλος, ενώ προοιωνίζονταν ότι θα είχε ένα λαμπρό μέλλον.
Τελευταία ήταν η Πιπίτσα, η οποία παρέμεινε άγαμη.
Η λήψη της φωτογραφίας έγινε σε φωτογραφείο του Πειραιά και είναι χρονολογημένη γύρω στα 1930. Ο στρατιωτικός ιατρός Κωνσταντίνος Πετρόπουλος φέρει στη φωτογραφία τρία αστέρια, άρα τον βαθμό του ιατρού (λοχαγός). Αν αναλογισθεί κανείς ότι ορκίσθηκε ανθυπίατρος (ανθυπολοχαγός) το 1925 και τον 1941 είχε γίνει επίατρος (ταγματάρχης), λογικό είναι η φωτογραφία αυτή να είναι λίγα χρόνια μεταγενέστερη από το 1930.
-------------------------------------------------
[1]. Παπαθεοδώρου Νικόλαος, Το Στρατιωτικό Νοσοκομείο της Λάρισας. Ιστορική διαδρομή, εφ. Ελευθερία, Λάρισα, φύλλο της 19ης Φεβρουαρίου 2006, στο ένθετο «Πολιτισμός».
[2]. Ζιαζιάς Γεώργιος, Τοπωνυμική Εγκυκλοπαίδεια οδών και πλατειών Λάρισας, Λάρισα (1995) σελ. 330.
[3]. Την περίοδο εκείνη δεν είχε ιδρυθεί η στρατιωτική ιατρική σχολή και όσοι από τους τελειόφοιτους της ιατρικής ήθελαν να ακολουθήσουν τον στρατιωτικό κλάδο υποβάλλονταν σε δοκιμασία. Όσοι επιλέγονταν από την δοκιμασία αυτή, εισέρχονταν στο στράτευμα με τον βαθμό του ανθυπιάτρου.
[4]. Πως έγινε ο δολοφονικός βομβαρδισμός του πλωτού Νοσοκομείου «Αττική» από γερμανικό αεροπλάνον, εφ. Ακρόπολις, Αθήναι, φύλλο της Κυριακής 13ης Απριλίου 1941.
[5]. Χωρίς τις πληροφορίες της δεν ήταν δυνατόν να καλυφθεί επαρκώς το σημερινό κείμενο, γι’ αυτό και την ευχαριστώ δημόσια.
