ΛΑΡΙΣΑ ΜΙΑ ΕΙΚΟΝΑ, ΧΙΛΙΕΣ ΛΕΞΕΙΣ...

Μια οικογένεια φωτογράφων της Λάρισας

Δημοσίευση: 09 Ιουν 2024 9:44

Από τον Νίκο Παπαθεοδώρου
nikapap@hotmail.com

Η φωτογραφία που δημοσιεύεται σήμερα είναι ιστορική. Απεικονίζει ένα μεγάλο τμήμα της ιστορίας της φωτογραφικής τέχνης κατά τη διάρκεια του μεσοπολέμου στη Λάρισα.

Εμφανίζει συγκεντρωμένους μπροστά στο φακό τέσσερες φωτογράφους της πόλης μας, συγγενείς μεταξύ τους. Επάνω αριστερά όρθιος ο Νικόλαος Μούσιος, στο μέσον καθιστός ο Γεράσιμος Δαφνόπουλος, δεξιά όρθιος ο Δημήτριος Αρετόπουλος και κάτω ο Γεώργιος Βαλσάμης. Η φωτογραφία αυτή είναι του 1933 και η λήψη της έγινε στο φωτογραφείο του Γεράσιμου Δαφνόπουλου. Προέρχεται από το αρχείο του αείμνηστου δικηγόρου Γεράσιμου (Μάκη) Μούσιου, γιου του φωτογράφου Νικολάου Μούσιου.

 

Δαφνόπουλος Γεράσιμος.
Γεννήθηκε στη Σαμαρίνα το 1877 [1] και σε μικρή ηλικία εγκαταστάθηκε με την οικογένειά του στη Λάρισα. Η μητέρα του Στυλιανή ήταν αδελφή του άλλου μεγάλου φωτογράφου της Λάρισας του Ιωάννη Παντοστόπουλου (1863-1928), που είχε και αυτός καταγωγή από τη Σαμαρίνα. Σπούδασε τη φωτογραφική τέχνη στη Σχολή Ρωμαΐδη-Μπέγλερ στην Αθήνα και αμέσως μετά άνοιξε με την αδελφή του Ελένη φωτογραφείο στη Χαλκίδα. Το 1902, κατά τη διάρκεια πανελλήνιας φωτογραφικής έκθεσης, απέσπασε με την αδελφή του την εκτίμηση του βασιλικού ζεύγους και τους απονεμήθηκε ο τίτλος των «Φωτογράφων της Βασιλικής Αυλής» από τον βασιλέα Γεώργιο Α’, έπειτα από μια φωτογράφιση της Βασιλικής Οικογένειας που έκαναν. Μετά το 1902 ήλθε μαζί με την αδελφή του και εγκαταστάθηκαν μόνιμα στη Λάρισα. Άνοιξαν φωτογραφείο στην αρχή της οδού Αχιλλέως (τη σημερινή Παναγούλη), λίγα μέτρα πιο πάνω από το φωτογραφείο του θείου τους Ιωάννη Παντοστόπουλου που ήταν στη γωνία Αχιλλέως και Κούμα. Περί το 1910, λόγω άμεσης γειτνίασης των φωτογραφείων τους, μετακόμισε στην οδό Μ. Αλεξάνδρου. Υπήρξε ταλαντούχος φωτογράφος, οι δε προσωπογραφίες του υποδηλώνουν την τρομερή ικανότητα που είχε να αποδίδει με τον φακό τα προσωπικά χαρακτηριστικά του φωτογραφούμενου με μια αισθητική ακρίβεια που και σήμερα εκπλήσσει. Δεν ευτύχισε να δει απογόνους και πέθανε το 1935.

 

Βαλσάμης Γεώργιος
Η αδελφή του Γεράσιμου Δαφνόπουλου, Χάιδω παντρεύτηκε τον Αστέριο Βαλσάμη με τον οποίο απέκτησε το 1911 τον Γεώργιο Βαλσάμη, ο οποίος μεγάλωσε και γαλουχήθηκε στο φωτογραφείο του θείου του Γεράσιμου Δαφνόπουλου. Λίγο μετά τον θάνατο του τελευταίου, άνοιξε δικό του φωτογραφείο στη γωνία των οδών Μ. Αλεξάνδρου και Πατρόκλου. Στα μέσα της δεκαετίας του ‘50, μετά τον σεισμό του 1955, μετακόμισε λίγα μέτρα πιο πάνω, εκεί που σήμερα είναι ο αριθμός 8 της οδού Μ. Αλεξάνδρου. Εκτός από τις καταπληκτικές φωτογραφίες που τραβούσε και εμφάνιζε στο εργαστήριό του, τις περίφημες εβδομαδιαίες [2], φωτογράφιζε και διάφορα γεγονότα, κοινωνικές εκδηλώσεις και δραστηριότητες που συνέβαιναν στην πόλη και τη γύρω περιοχή. Μαθήτευσε κοντά του η επόμενη γενιά των φωτογράφων της Λάρισας και της ευρύτερης περιοχής της (Δημήτριος και Κωνσταντίνος Γκουσγκούνης, Αχιλλέας Φελουζάκης, Ιωάννης Γουργιώτης από την Αγιά, Ιωάννης Μάρος ο οποίος μετά δραστηριοποιήθηκε επαγγελματικά στον Βόλο, ο ανεψιός του Παναγιώτης Βερνιώτης, ο οποίος εργάζονταν στο φωτογραφείο του ως βοηθός και αρκετοί άλλοι). Πέθανε στη Λάρισα το 1998 και τη λειτουργία του φωτογραφείου συνέχισε ο ανεψιός του Βερνιώτης.

 

Αρετόπουλος Δημήτριος
Η άλλη αδελφή του Γεράσιμου Δαφνόπουλου η Ευαγγελία παντρεύτηκε τον Ζήση Αρετόπουλο ή Ριτόπουλο, με τον οποίο απέκτησε στις αρχές της δεκαετίας του 1900 τον Δημήτριο Αρετόπουλο. Ο τελευταίος από μικρός μυήθηκε στην τέχνη της φωτογραφίας, καθώς έζησε σε περιβάλλον όπου κυριαρχούσαν επαγγελματίες φωτογράφοι και φυσικά η πορεία του στάθηκε παράλληλη με των άλλων φωτογράφων της οικογένειας. Ήταν ο μεγαλύτερος σε ηλικία από τα τρία ανίψια του Γεράσιμου Δαφνόπουλου που έγιναν φωτογράφοι. Εργάζονταν στο φωτογραφείο του θείου του και μετά τον θάνατο του τελευταίου συνέχισε τη λειτουργία του φωτογραφείου μαζί με τον ετεροθαλή αδελφό του Νικόλαο Μούσιο. Ο Δ. Αρετόπουλος πέθανε το 1968.

Μούσιος Νικόλαος
Η Ευαγγελία Δαφνοπούλου ήλθε σε δεύτερο γάμο με τον Γεώργιο Μούσιο που έμεινε στον Βόλο. Από τον γάμο της αυτό απέκτησε τον γιό της Νικόλαο, ο οποίος γεννήθηκε το 1911. Όμως το 1915 ο Γεώργιος Μούσιος πέθανε σε νεαρή ηλικία και εκ των πραγμάτων υποχρεώθηκε να εγκατασταθεί οικογενειακώς στη Λάρισα, κοντά στον αδελφό της Γεράσιμο. Ο Νικόλαος Μούσιος σε ηλικία 18 ετών ταξίδεψε στην Κωνστάντζα της Ρουμανίας όπου ζούσε η αδελφή της μητέρας του Ελένη Δαφνοπούλου [3] με τον άνδρα της Νικόλαο Ιωαννίδη, οι οποίοι διατηρούσαν φωτογραφείο. Έμεινε περίπου 2,5 χρόνια και εκεί τελειοποίησε τις γνώσεις του γύρω από τη φωτογραφία που είχε αποκτήσει ήδη στο εργαστήριο του θείου του Γεράσιμου. Μαζί με τον αδελφό του Δημήτριο Αρετόπουλο μετά τον θάνατο το 1935 του Γεράσιμου Δαφνόπουλου ανέλαβαν το φωτογραφείο του. Ο Νικόλαος Μούσιος ήταν ως επί το πλείστον φωτογράφος τοπίου και έχουν διασωθεί αρκετά επιστολικά δελτάρια, διαφορετικής μορφής από τα κοινά. Πέθανε όπως και ο πατέρας του σε μικρή ηλικία το 1951.

 

[1]. Ο Γιώργος Γουργιώτης στα «Μικρά Μελετήματα», έκδοση του Λαογραφικού Ιστορικού Μουσείου Λάρισας, Αθήνα (2000) σ. 133, αναφέρει ως χρονολογία γέννησης του Δαφνόπουλου το 1874.
[2]. Ήταν οι φωτογραφίες που έβγαιναν στο εργαστήριο του φωτογράφου και περνούσαν από τη δοκιμασία του ρετούς, δηλαδή της διόρθωσης ορισμένων ατελειών με ειδική γραφίδα, γι’ αυτό και ήταν έτοιμες σε μία εβδομάδα. Εν αντιθέσει με τις στιγμιαίες οι οποίες ετοιμάζονταν σε λίγη ώρα και γίνονταν ως επί το πλείστον σε υπαίθριες φωτογραφίσεις.
[3]. Η Ελένη Δαφνοπούλου-Ιωαννίδου, αδελφή του Γεράσιμου, θεωρείται ότι είναι μία από τις πρώτες, αν όχι η πρώτη, γυναίκα φωτογράφος στην Ελλάδα και όπως είδαμε της απονεμήθηκε από τον βασιλέα Γεώργιο Α’ ο τίτλος της «Φωτογράφου της Βασιλικής Αυλής».

Περισσότερα σε αυτή την κατηγορία: « Προηγούμενο Επόμενο »

Συνδρομητική Υπηρεσία

διαβάστε την ελευθερία online

Ηλεκτρονικό Αρχείο Εφημερίδας


Σύνδεση Εγγραφή

Πρωτοσέλιδο εφημερίδας

Δείτε όλα τα πρωτοσέλιδα της εφημερίδας

Ψιθυριστά

Ο καιρός στη Λάρισα

Διαφημίσεις

SYNERGEIO

Η "Ελευθερία", ήταν από τις πρώτες εφημερίδες που σηματοδότησε την παρουσία της στο Internet, μ' ένα ολοκληρωμένο site.

Facebook Twitter Youtube

 

Θεσσαλικές Επιλογές

 sel ejofyllo karfitsa 1

Γενικές Πληροφορίες

Η Εφημερίδα

Ταυτότητα

Όροι Χρήσης

Προσωπικά Δεδομένα

Επικοινωνία

 

Η σελίδα είναι πλήρως συμμορφωμένη με τη σύσταση (ΕΕ) 2018/334 της επιτροπής της 1ης Μαρτίου 2018 , σχετικά με τα μέτρα για την αποτελεσματική αντιμετώπιση του παράνομου περιεχομένου στο διαδίκτυο (L63).

 

Visa Mastercard  Maestro  MasterPass