Από την Κατερίνα Κανάκη
Τα Χριστούγεννα πλησιάζουν…. Τα σπίτια στολισμένα και η μαμά που φτιάχνει διάφορες λιχουδιές στην κουζίνα. Μοσχομυρίζουν τα μελομακάρονα και οι κουραμπιέδες, πασπαλισμένα με αγάπη, απλόχερη και κρυστάλλινη σαν το γάργαρο νερό.
Όπως κάθε χρόνο, έτσι και φέτος, οι πόλεις έχουν φορέσει τα γιορτινά τους, οι πλατείες και οι γειτονιές έχουν φωτιστεί και οι γονείς με τα παιδιά επισκέπτονται γιορτινές εκδηλώσεις και πολυκαταστήματα, για να βιώσουν το χαρμόσυνο πνεύμα των ημερών. Η προσμονή του δώρου από τον Άγιο Βασίλη, οι κόκκινες και χρυσές κορδέλες που στολίζουν το σπίτι φαντάζουν μαγικά και ξεχωριστά στα μάτια ενός μικρού παιδιού.
Χριστούγεννα παιδικά... Χριστούγεννα γεμάτα γλυκές αναμνήσεις, που όσα χρόνια κι αν περάσουν θα παραμένουν στη μνήμη πολύτιμος οδηγός και φάρος ελπίδας σε καιρούς δύσκολους και στείρους.
Οι Επιστήμονες υποστηρίζουν ότι τα παιδιά δεν έχουν καμία συνειδητή ανάμνηση πριν την ηλικία των τριών ετών. Αυτό σχετίζεται με τρεις παράγοντες:
1.την κατάκτηση της γλώσσας, απαραίτητη για την καταχώρηση των βιωμάτων στον εγκέφαλο,
2.τη νευρολογική ωρίμανση του εγκεφάλου, απαραίτητη για την αποθήκευση των βιωμάτων στον εγκέφαλο και,
3.την ανάπτυξη του εαυτού, απαραίτητη για να αντιλαμβάνεται το άτομο την έννοια του χρόνου και την ύπαρξή του ως ξεχωριστή οντότητα από το περιβάλλον. Σε συνειδητό επίπεδο, λοιπόν, φαίνεται να μη θυμόμαστε κάτι από τα πρώιμα παιδικά μας χρόνια. Σε ασυνείδητο επίπεδο, όμως, τι συμβαίνει;
Ως παιδιά επεξεργαζόμαστε τις πληροφορίες που δεχόμαστε μέσω των αισθήσεων, των εικόνων και των λέξεων. Για το λόγο αυτό, τις πιο πρώιμες αναμνήσεις αδυνατούμε να τις θυμηθούμε όπως και όποτε θέλουμε. Ωστόσο κάποια γεγονότα έχουν καταγραφεί στη μνήμη μας, ως αισθήσεις ή εικόνες συνυφασμένες με συναισθήματα.
Τι μπορούμε όμως να κάνουμε ως γονείς για να μείνουν ανεξίτηλα χαραγμένες κάποιες όμορφες εικόνες στο μυαλό των παιδιών μας;
Όσον αφορά στα Χριστούγεννα, πολλά μπορούμε να κάνουμε για τα παιδιά μας, αλλά και μαζί με τα παιδιά μας, έτσι ώστε να αποκτήσουν μια βαθύτερη αίσθηση των Χριστουγέννων, ως γιορτή αγάπης, στοργής και προσφοράς και οι πράξεις και τα γεγονότα που βιώνουν να καθορίσουν θετικά το υπόλοιπο της ζωής τους.
Άρα πρέπει:
• Να ενθαρρύνουμε τα παιδιά μας να λάβουν μέρος στο στόλισμα του σπιτιού, του τραπεζιού, του δέντρου και οτιδήποτε άλλο συμπεριλαμβάνει η γιορτινή αυτή ατμόσφαιρα. Μπορούμε να βγάλουμε φωτογραφίες και να κάνουμε αυτή τη διαδικασία ξεχωριστή και μοναδική.
∙ Να παρακινήσουμε τα παιδιά να μοιραστούν και να χαρίσουν πράγματα και σε άλλους ανθρώπους. Έτσι, θα μάθουν να μοιράζονται και να προσφέρουν. Επίσης, μπορούμε να αγοράσουμε μαζί τους τα δώρα που θα πάρουμε και για τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειάς μας.
• Να ενθαρρύνουμε τα παιδιά μας να φτιάξουν από μόνα τους ένα δώρο για τη γιαγιά, τον παππού και για όποιον άλλον θέλουν τα ίδια. Δίνουμε ιδιαίτερη έμφαση στο να φτιάξουν κάτι μόνα τους παρά να χαρίσουν κάτι έτοιμο. Με αυτό τον τρόπο τονίζεται η συναισθηματική αξία του δώρου.
• Ένα δώρο είναι αρκετό. Δεν χρειάζεται άλλο δώρο τα Χριστούγεννα και άλλο την πρωτοχρονιά. Αγοράζοντας στα παιδιά μας όλα όσα θέλουν, και ικανοποιώντας κάθε απαίτησή τους, το μόνο που επιτυγχάνουμε είναι να γίνονται ακόμη πιο απαιτητικά ξέροντας πως δεν θα τους πούμε όχι.
• Αν λείπουμε πολλές ώρες από το σπίτι, να μην προσπαθούμε να καλύψουμε τον χρόνο που θα θέλαμε να περάσουμε με τα παιδιά μας κάνοντας τους πολλά δώρα. Αυτό στην πραγματικότητα θα τα κακομάθει ακόμα πιο πολύ. Μπορούμε να κάνουμε πράγματα μαζί τους και να αφήσουμε τις τύψεις και τις ανασφάλειες στην άκρη.
• Ζούμε σε μια εποχή όπου τα ipad έχουν αντικαταστήσει τα lego. Τα παιδιά σήμερα παίζουν πιο πολύ απ’ ότι πιο παλιά, με ηλεκτρονικά παιχνίδια. Η τεχνολογία έχει σημαντικό ρόλο στη ζωή μας όμως εάν δεν χρησιμοποιηθεί με μέτρο μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την ανάπτυξη των παιδιών μας. Θα πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας και τα πιο παραδοσιακά παιχνίδια, όπως τα πάζλ, και να μη ξεχνάμε να μιλάμε και να παίζουμε μαζί τους.
• Εάν τα παιδιά μας ζητάνε επίμονα κάτι που είναι πολύ ακριβό και δυσκολευόμαστε να το αγοράσουμε, δε θα πρέπει να διστάσουμε να τους πούμε την αλήθεια, παρά να τους πούμε χίλιες άλλες δικαιολογίες που πιθανόν να μην ισχύουν.
• Πολύ σπουδαίο επίσης είναι να δώσουμε την ευκαιρία στα παιδιά μας να παρακολουθήσουν μια χριστουγεννιάτικη παράσταση, θέατρο ή συναυλία. Αυτό θα τους δώσει εικόνες και συναισθήματα που σχετίζονται με τη γιορτινή εποχή και είναι μια ευκαιρία να κάνουμε και κάτι εποικοδομητικό μαζί, για το οποίο μπορούμε μετά να συζητήσουμε.
Ποτέ όμως δεν πρέπει να ξεχνάμε, πως το πιο πολύτιμο δώρο για τα παιδιά είναι ο χρόνος που θα τους αφιερώσουμε, μαζί με την αγάπη μας και την αγκαλιά μας. Στο χέρι μας είναι να μοιραστούμε μαζί τους καινούργιες και ποικίλες εμπειρίες και δραστηριότητες για να γιορτάσουν με οικογενειακή ζεστασιά την πιο μαγική εποχή της παιδικής ηλικίας, ώστε αργότερα , στο διάβα της ζωής τους , ανοίγοντας το συρτάρι των αναμνήσεών τους να ανασύρουν τις πιο γλυκές Χριστουγεννιάτικες αναμνήσεις, πασπαλισμένες με χρυσόσκονη.
Η Κατερίνα Κανάκη είναι Φιλόλογος- Ειδική Παιδαγωγός
Με μεταπτυχιακό στην Ειδική Εκπαιδευτική Αγωγή –Ψυχική Υγεία.
akanhat@gmail.com
