Η Μεσοχώρα στο στόχαστρο του περιφερειάρχη Δυτ. Ελλάδας

ΕΠΙΣΤΟΛΗ

Αγαπητή «Ελευθερία»,
Το διάστημα αυτό βρίσκεται σε εξέλιξη η διαβούλευση για την περιβαλλοντική αδειοδότηση του υδροηλεκτρικού (ΥΗ) συγκροτήματος της ΔΕΗ στη Μεσοχώρα Τρικάλων (φράγμα - τεχνητή λίμνη, αγωγός προσαγωγής περίπου 8 χλμ. και Σταθμός παραγωγής στη θέση Γλύστρα) επί του Άνω Αχελώου. Στη διαβούλευση συμμετέχουν και οι Περιφέρειες Θεσσαλίας. Ηπείρου και Δυτικής Ελλάδας.

Πολλά ΜΜΕ και ο επίσημος ιστότοπος της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας φιλοξένησαν τις προηγούμενες ημέρες δηλώσεις του περιφερειάρχη κ. Νεκταρίου Φαρμάκη, ο οποίος εξέφρασε την «κάθετη» αντίθεσή του στην υπό διαβούλευση Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) της Μεσοχώρας.
Στη δήλωση αυτή παρατίθεται ένα πλήθος προσχηματικών αιτιάσεων και «επιχειρημάτων», είτε κατά της ΜΠΕ («ελλιπής», δημιουργεί «απορίες», «δεν είναι επιστημονική» κ.ο.κ.). είτε κατά του έργου γενικά, ανησυχώντας (υποτίθεται) για τη διαχείριση των φυσικών πόρων, για τις επιπτώσεις από τις αλλαγές στο κλίμα, για την αξιοπιστία των υδρολογικών στοιχείων σχεδιασμού του ΥΗΕ Μεσοχώρας κ.λπ.
Στην πραγματικότητα όμως εκείνο που ενοχλεί τον κ. Περιφερειάρχη είναι τα ημιτελή έργα επί του Άνω Αχελώου, δηλαδή το ΥΗΕ Συκιάς και η σήραγγα μεταφοράς των υδάτων προς Μουζάκι, γνωστά ως έργα εκτροπής Αχελώου.
Και κάνοντας μία επίδειξη τοπικιστικού «πατριωτισμού» (για ευνόητους λόγους) χρησιμοποιεί τη διαβούλευση για την περιβαλλοντική αδειοδότηση της Μεσοχώρας ως μοχλό πίεσης για ακύρωση των έργων εκτροπής Αχελώου. Ειδικότερα απαιτεί εγγυήσεις (από ποιους άραγε;) ότι η εκτροπή «δεν θα επιχειρηθεί να αναστηθεί στο μέλλον» και θεωρεί «απαράδεκτες» τις αναφορές της ΜΠΕ στην εκτροπή Αχελώου!
Ο κ. Φαρμάκης γνωρίζει πολύ καλά ότι το ΥΗ συγκρότημα Μεσοχώρας δεν σχετίζεται με τη μεταφορά (εκτροπή) υδάτων προς τη λεκάνη απορροής του Πηνειού. Γνωρίζει πως η ΔΕΗ δεν έχει αναλάβει δεσμεύσεις να αποθηκεύει στη Μεσοχώρα νερά για την αρδευτική περίοδο και είναι στην απόλυτη ευχέρειά της να παράγει υψηλής αξίας ηλεκτρική ενέργεια οποιαδήποτε ημέρα του έτους, οποιαδήποτε ώρα κρίνει ότι αυτό απαιτείται από το σύστημα (δηλαδή το ακριβώς αντίθετο από ότι συμβαίνει στο ΥΗΕ Ν. Πλαστήρα, όπου η ΔΕΗ υποχρεώνεται να «κρατάει» ποσότητες νερού που θα καλύπτουν τις ανάγκες άρδευσης του ΤΟΕΒ Ταυρωπού και ύδρευσης του συνδέσμου Καρδίτσας).
Εξάλλου ο κ. Περιφερειάρχης (δείχνει να) σέβεται τις αποφάσεις του ΣτΕ, το οποίο τελεσίδικα έχει αποφασίσει (αριθ. 26/2014) ότι το ΥΗΕ Μεσοχώρας είναι αυτοτελές ενεργειακό έργο και δεν σχετίζεται με την εκτροπή.
Σε αυτή τη βάση η Μεσοχώρα προχωράει, με τη σύμφωνη γνώμη όλων των κοινοβουλευτικών κομμάτων, με εξαίρεση βεβαίως κάποιων οργανώσεων που, ανερυθρίαστα και χωρίς αίσθηση ευθύνης, ζητάνε την «κατεδάφιση» του έργου, έχοντας απροκάλυπτη στήριξη κάποιων ΜΜΕ (π.χ. Εφημερίδα Συντακτών) και τη συγκαλυμμένη στήριξη ενός μέρους στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ και του ΜεΡΑ25.
Θέλουμε να πιστεύουμε ότι ο κ. Φαρμάκης αποδοκιμάζει τις βαρβαρότητες της κατεδάφισης του ολοκληρωμένου αυτού συγκροτήματος, αξίας μεγαλύτερης των 500 εκατ. ευρώ. Σε κάθε περίπτωση όμως ανακύπτουν κάποια ερωτήματα που πρέπει να απαντηθούν:
* Τι ζητάνε οι φίλοι της Δυτικής Ελλάδας από τη ΔΕΗ; Να αποσύρει τη ΜΠΕ και να μην επιδιώξει (όπως δικαιούται) την αδειοδότηση του έργου; Και για ποιο λόγο να μην ασκήσει το απολύτως νόμιμο, δίκαιο και λογικό αυτό αίτημά της; Και ποιους θα ωφελήσει μια τέτοια αρνητική εξέλιξη;
* Γιατί ζητάνε από τη ΔΕΗ (μέσω Μεσοχώρας ....) «εγγυήσεις» ότι δεν θα πραγματοποιηθεί η εκτροπή; Δεν γνωρίζουν ότι κύριος των έργων εκτροπής είναι το Υπουργείο Υποδομών και όχι η ΔΕΗ; Γιατί εμπλέκουν την υπόθεση αυτή στη διαδικασία αδειοδότησης της Μεσοχώρας;
* Και εάν υποτεθεί ότι μετά τη διαβούλευση ο αρμόδιος Υπουργός Ενέργειας απορρίψει την αίτηση για αδειοδότηση της Μεσοχώρας, ο κ. Φαρμάκης, ως υπεύθυνος πολιτικός και αυτοδιοικητικός παράγοντας, τι ακριβώς προτείνει σχετικά με την τύχη του εμβληματικού αυτού έργου, που εδώ και είκοσι χρόνια παραμένει σε ομηρία;
* Και επιτέλους σε τι διαφέρει η Μεσοχώρα από όλα τα άλλα ΥΗ έργα που παράγουν «καθαρή» και πολύτιμη ενέργεια στα διοικητικά όρια της δικής του Περιφέρειας; Ποιες μορφές ενέργειας θεωρεί κατάλληλες για να καλυφθούν οι ενεργειακές ανάγκες της χώρας;
Κλείνοντας θα θέλαμε να επισημάνουμε δύο ακόμη ζητήματα από τις δηλώσεις του κ. Φαρμάκη.
Το πρώτο είναι η αποστασιοποίησή του από τη λαϊκίστικη και αντιεπιστημονική αντίληψη περί «ιδιοκτησίας» των υδατικών πόρων, θέση που μας βρίσκει απολύτως σύμφωνους.
Και εμείς ως Θεσσαλοί χαιρόμαστε που εδώ και πολλές δεκαετίες βλέπουμε τα Αγραφιώτικα νερά (άνω Αχελώος, Αγραφιώτης, Μέγδοβας) να συγκεντρώνονται στο ιστορικό και μεγαλεπήβολο έργο της ΔΕΗ στα Κρεμαστά, να αποθηκεύονται εκεί πάνω από 3,5 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού (περίπου 2 - 2,5 φορές περισσότερα από όσα καταναλώνει ετησίως η Θεσσαλία !), τα οποία παράγουν ενέργεια και παράλληλα καλύπτουν όλες τις ανάγκες (αρδευτικές, οικολογικές κ.λπ.) των γειτόνων μας Αιτωλοακαρνάνων, διασφαλίζοντας επιπλέον την καλή έως άριστη κατάσταση των οικοσυστημάτων της.
Ακόμη περισσότερο καμαρώνουμε όταν σκεφτόμαστε ότι με τα Αγραφιώτικα νερά της Δυτικής Θεσσαλίας μέσω της παραγωγής και μεταφοράς ενέργειας από τα Κρεμαστά, εδώ και εξήντα χρόνια εξασφαλίστηκε η κάλυψη των ενεργειακών αναγκών στο ενεργοβόρο συγκρότημα εξόρυξης βωξίτη στη Βοιωτία (πρώην Πεσινέ), θεμελιώνοντας έτσι ένα σημαντικό τομέα βιομηχανικής ανάπτυξης στη χώρα μας (παραγωγή αλουμινίου).
Και φυσικά δεν αισθανόμαστε ότι κάποιοι μας «χρωστάνε» για όλα αυτά...
Το δεύτερο ζήτημα που προκύπτει από τις δηλώσεις του κ. Φαρμάκη είναι ότι (έστω μέσω Μεσοχώρας...) η Αιτωλοακαρνανία επιζητά τη λήψη μιας οριστικής απόφασης σχετικά με τη μεταφορά (εκτροπή) υδάτων από τον Αχελώο στη ΛΑΠ Πηνειού.
Και στο θέμα αυτό, συμπίπτουμε απόλυτα.
Και εμείς, μετά από έντεκα χρόνια εγκατάλειψης των έργων, απαιτούμε από τα κόμματα και την Κυβέρνηση να συζητήσουν δημόσια το θέμα αυτό στη Βουλή, ώστε με δημοκρατικό τρόπο και χωρίς άλλη καθυστέρηση να καταλήξουν σε μια οριστική απόφαση, (την οποία όμως θα πρέπει όλοι να σεβαστούμε).
Είτε λοιπόν στην Κυβέρνηση θα επιλέξουν την ολοκλήρωση των έργων Συκιάς και σήραγγας, ώστε το ταχύτερο να μεταφέρεται μια συμφωνημένη ποσότητα υδάτων στον κάμπο και στα ταλαιπωρημένα οικοσυστήματα της Θεσσαλίας, είτε θα διαθέσουν επιπλέον οικονομικούς πόρους για να κατεδαφίσουν τα ημιτελή έργα, απελευθερώνοντας τον «μπαζωμένο» Αχελώο, επαναφέροντας τη φυσιολογική λειτουργία του, αποκαθιστώντας πλήρως το τοπίο και απομακρύνοντας τους κινδύνους μεγάλων καταστροφών από (τυχόν) έντονα πλημμυρικά φαινόμενα.
Αυτή, κατά την άποψή μας, είναι η μόνη δίκαιη, οικολογικά επιβεβλημένη και πολιτικά ηθική διέξοδος.
Άλλη παράταση στην εκκρεμότητα δεν μπορεί να υπάρξει.
-Γέμτος Φάνης,
ομότιμος καθηγητής Πανεπιστημίου Θεσσαλίας,
-Γιαννακός Κώστας,
πρόεδρος Γεωπονικού Συλλόγου Λάρισας,
-Γκούμας Κώστας,
γεωπόνος, πρ. δ/ντής Εγγείων Βελτιώσεων, πρ. πρόεδρος ΓΕΩΤΕΕ/Κεντρικής Ελλάδας,
-Μπαρμπούτης Τάσος, πολιτικός μηχανικός,
μέλος ΔΣ ΕΘΕΜ, πρ. γραμματέας ΤΕΕ/ΚΔ-Θ
Μέλη της Επιτροπής Διεκδίκησης Επίλυσης Υδατικού Προβλήματος Θεσσαλίας (Ε.Δ.Υ.ΘΕ).