Αγροτικές Ενισχύσεις και Εκθεση Πισσαρίδη

Από τον Αθανάσιο Κων. Λιακατά,
γεωπόνο, αντιπρόσωπο
της ΠΕΓΔΥ στην ΠΟΓΕΔΥ

«Πασών των επιστημών μήτηρ τε καί τροφός Γεωργία εστί», (Αριστοτέλης)Διαχρονικά, ένα από τα σοβαρότερα προβλήματα που καλείται να επιλύσει το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων πριν από κάθε αναθεώρηση της Κοινής Γεωργικής Πολιτικής

(Κ.Γ.Π.), είναι ο τρόπος κατανομής των άμεσων ενισχύσεων στους αγρότες. Έτσι και σήμερα, ενώπιον της επικείμενης αναθεώρησης της Κ.Γ.Π. και με αφορμή την πολυσυζητημένη Έκθεση Πισσαρίδη, θα ήθελα να μοιραστώ κάποιους προβληματισμούς μου σχετικά με την αντιμετώπιση που λαμβάνουν οι αγροτικές ενισχύσεις και ο κλάδος των αγροτών γενικότερα, από τις εκάστοτε κυβερνήσεις ανεξαρτήτως χρωματικών αποχρώσεων.
Στις πρόσφατες αναθεωρήσεις της Κ.Γ.Π. επικρατεί η τάση της μείωσης των άμεσων ενισχύσεων προς τους Έλληνες αγρότες εξαιτίας της εξωτερικής σύγκλισης με τους αγρότες των μελών-χωρών που έχουν εισέλθει στην Ε.Ε. τα τελευταία χρόνια, αλλά και της εσωτερικής σύγκλισης σε βάρος των ιστορικών δικαιωμάτων και υπέρ του Εθνικού Αποθέματος. Προκειμένου να δικαιολογηθεί στους Έλληνες αγρότες αυτή η γενικότερη τάση μείωσης των αγροτικών επιδοτήσεων, οι κυβερνήσεις επιλέγουν τη λύση του κοινωνικού αυτοματισμού ή αλλιώς το «διαίρει και βασίλευε». Χαρακτηριστικά, στην περίφημη Έκθεση Πισσαρίδη αναφέρεται ότι ένα από τα προβλήματα που ταλανίζουν την ελληνική γεωργία είναι «η μεγάλη εξάρτηση από επιδοτήσεις», καλλιεργώντας την αίσθηση στους απλούς πολίτες που δεν είναι γνώστες, ότι οι αγρότες είναι προνομιούχοι σε σχέση με τους υπόλοιπους δοκιμαζόμενους παραγωγικούς κλάδους της χώρας μας. Αλήθεια, τι εννοούν άραγε οι συντάκτες της Έκθεσης; Μήπως ότι οι αγρότες εισπράττουν υψηλές επιδοτήσεις; Αν ναι, τότε πραγματικά είναι αστείο, οι συντάκτες της Έκθεσης να θεωρούν τους Ευρωπαίους, που επί χρόνια μας χαρακτηρίζουν ως το «άτακτο και κακομαθημένο παιδί της Ευρώπης», ότι είναι τόσο γενναιόδωροι για να μας χορηγούν αγροτικά κονδύλια χωρίς λόγο και αιτία, και εμείς να ισχυριζόμαστε ότι αυτά είναι πολλά και ότι κάνουν κακό στην ελληνική γεωργία!!! Αλήθεια, τι είναι αυτό που «ενοχλεί»; Δεν πρέπει να μας διαφεύγει ότι οι αγροτικές επιδοτήσεις είναι ευρωπαϊκά χρήματα και όχι του ελληνικού προϋπολογισμού, για να ισχυριστεί κάποιος ότι επιβαρύνει την ταλαιπωρημένη οικονομία μας. Είναι χρήματα που εισρέουν στη χώρα μας και κινούν τόσο την αγροτική οικονομία μας, όσο και άλλους οικονομικούς κλάδους.
Προς τι λοιπόν, όλη αυτή η «ανησυχία» που επικρατεί τα τελευταία χρόνια για «εξορθολογισμό» των αγροτικών επιδοτήσεων; Άλλαξε κάτι σε σχέση με το παρελθόν και δεν είναι πια ανταγωνιστική η γεωργία μας; Αν ναι, το μόνο σίγουρο που άλλαξε είναι το κόστος παραγωγής που συνεχώς αυξάνει, χωρίς καμία κυβέρνηση να μεριμνά για τη μείωσή του. Αν η απάντηση είναι πάλι ναι, τότε ποιοι είναι υπεύθυνοι για την απόκρυψη της έλλειψης ανταγωνιστικότητας και την ωραιοποίηση της κατάστασης της ελληνικής γεωργίας των προηγούμενων χρόνων;
Για την ιστορία, οι Έλληνες θα πρέπει να γνωρίζουν ότι η Κ.Γ.Π. ξεκίνησε το 1962 και συνεχίζει να εξελίσσεται μέχρι σήμερα, διότι υπήρχαν και εξακολουθούν να υπάρχουν ιδιαίτεροι και σημαντικοί λόγοι για τη χορήγηση των αγροτικών επιδοτήσεων. Αυτούς τους λόγους θα παραθέσω παρακάτω, όπως ακριβώς είναι αναρτημένοι στην επίσημη ιστοσελίδα της Ε.Ε. με τη μορφή ερωτοαπαντήσεων.
Η παραγωγή αγροτικών προϊόντων και η καλλιέργεια της γης είναι υψίστης σημασίας για όλο τον κόσμο, αφενός μεν για τη ΒΙΩΣΙΜΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΤΡΟΦΙΜΩΝ και την ΕΠΙΣΙΤΙΣΤΙΚΗ ΑΣΦΑΛΕΙΑ του παγκόσμιου πληθυσμού, αφετέρου δε για τη ΒΙΩΣΙΜΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΗΣ ΓΗΣ προκειμένου να διατηρείται σε καλή παραγωγική κατάσταση για να τρέφει και τις επόμενες γενιές.
Για να επιτευχθούν όμως τα παραπάνω, πρέπει να εξακολουθούν να υπάρχουν αγρότες ανά τη γη. Ας μου επιτραπεί ένα προσωπικό ερώτημα: «Ποιοι γονείς σήμερα επιθυμούν και ωθούν τα παιδιά τους προς στο αγροτικό επάγγελμα;». Αν είμαστε ειλικρινείς, τότε η απάντηση είναι «ΚΑΝΕΙΣ». Οι λόγοι είναι οι δύσκολες συνθήκες εργασίας, το μεγάλο μέγεθος των επενδύσεων που απαιτούνται για τη σύσταση μιας γεωργικής εκμετάλλευσης, και κυρίως η ΕΥΜΕΤΑΒΛΗΤΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΓΕΩΡΓΙΚΟΥ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ εξαιτίας ποικίλων και απρόβλεπτων παραγόντων. Και σ’ αυτό το τελευταίο είναι που εστιάζει η Κ.Γ.Π., δηλαδή τη στήριξη του αγροτικού εισοδήματος ώστε να συνεχίσουν να υπάρχουν αγρότες στην ύπαιθρο.
Ειδικότερα, η χορήγηση των αγροτικών επιδοτήσεων έχει ως σκοπό την εξασφάλιση ενός ΕΛΑΧΙΣΤΟΥ ΕΓΓΥΗΜΕΝΟΥ ΑΓΡΟΤΙΚΟΥ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ εξαιτίας της ευμεταβλητότητάς του, που οφείλεται στη διακύμανση των ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΤΙΜΩΝ των αγροτικών προϊόντων και στη διακύμανση της ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ. Η δε διακύμανση της παραγωγής οφείλεται στις αστάθμητες ΚΑΙΡΙΚΕΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ και στις απρόβλεπτες εξάρσεις ΒΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ, όπως εντόμων, μυκήτων, βακτηρίων και ιών, που πολλές φορές δεν είναι δυνατό να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά. Τα παραπάνω διδάσκονται στο πρώτο έτος της Γεωπονικής Σχολής, στο μάθημα της Αγροτικής Οικονομίας...
Στους ανωτέρω λόγους πρέπει να συνυπολογιστεί και το γεγονός ότι οι Ευρωπαίοι αγρότες εφαρμόζουν τα αυστηρότερα πρωτόκολλα: 1) ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ, 2) ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΚΑΛΗΣ ΜΕΤΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΤΩΝ ΖΩΩΝ και 3) ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΤΩΝ ΤΡΟΦΙΜΩΝ, τα οποία έχουν υψηλό κόστος εφαρμογής και δυσχεραίνουν την αποτελεσματική φυτοπροστασία, με συνέπεια τη μείωση της παραγωγής και του αγροτικού εισοδήματος.
Στην επίσημη ιστοσελίδα της Ε.Ε. αναφέρεται ότι η Κ.Γ.Π. κοστίζει σε κάθε Ευρωπαίο πολίτη κατά μέσο όρο 0,30 ευρώ την ημέρα. Δηλαδή 109,50 ευρώ ετησίως, για να απολαμβάνουμε όλοι μας ασφαλή και υγιή τρόφιμα, χωρίς υπολείμματα γεωργικών φαρμάκων και παραχθέντα με σεβασμό προς στο περιβάλλον. Αν σκεφτεί κανείς ότι τη στιγμή που γεννιέται ένα μωρό στη χώρα μας κληρονομεί 29.700 ευρώ χρέος, ποσό που αναλογεί σε κάθε Έλληνα πολίτη για το εξωτερικό χρέος της Ελλάδας (σύμφωνα με στοιχεία του Συνδέσμου Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών το 2019), τότε το ετήσιο κόστος των 109,50 ευρώ για την εφαρμογή της Κ.Γ.Π. είναι μηδαμινό.
Επίσης, στην επίσημη ιστοσελίδα της Ε.Ε. ρητά αναφέρεται ότι «αντίθετα με την αντίληψη που υπάρχει σε ορισμένες χώρες, δε χορηγούνται υπέρογκα ποσά στη γεωργία» και ότι «οι άμεσες πληρωμές αντιπροσωπεύουν κατά μέσο όρο το 30% του γεωργικού εισοδήματος στην Ε.Ε.». Αν κάποιοι για εσωτερική κατανάλωση γίνονται βασιλικότεροι του Βασιλέως (δηλαδή της Ε.Ε.) θεωρώντας ότι οι αγρότες απολαμβάνουν και εξαρτώνται από υψηλές επιδοτήσεις, δεν προσφέρουν καλές υπηρεσίες. Το καλύτερο που μπορούν να κάνουν είναι να αφήσουν ήσυχους τους αγρότες να κάνουν τη δουλειά τους, και να αναζητήσουν αλλού τις αιτίες της ελλιπούς ανταγωνιστικότητας της ελληνικής γεωργίας, εφαρμόζοντας πολιτικές, όπως. π.χ. μείωσης φορολογίας (εισοδήματος και ΕΝΦΙΑ), μείωσης κόστους παραγωγής (ΔΕΗ, τιμή πετρελαίου), επαναφοράς επιστροφής ειδικού φόρου κατανάλωσης πετρελαίου και πολλά άλλα.
Η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας του πρωτογενή τομέα και η ανάπτυξη της ελληνικής υπαίθρου περνάει από την αξιοποίηση της επιστημονικής γνώσης του παραμελημένου γεωτεχνικού κλάδου, και όχι από τους υπερτιμημένους και θεωρητικούς «τεχνοκράτες» της Έκθεσης Πισσαρίδη, γι’ αυτό και είναι αδήριτη η ανάγκη για άμεση πρόσληψη γεωτεχνικών τόσο στις κεντρικές υπηρεσίες του ΥΠΑΑΤ, όσο και των ΟΤΑ Α’ και Β’ βαθμού, οι οποίες έχουν αφεθεί υποστελεχωμένες και συνεχώς αποστελεχωμένες σε μόνιμο γεωτεχνικό προσωπικό.