Τότε ήταν ακριβώς που τα πρώτα λουκέτα άρχισαν να κάνουν της εμφάνισή τους στην αγορά, οι ζωές των Ελλήνων να μεταβάλλονται προς το χειρότερο και οι νέοι άνθρωποι να ψάχνουν διεξόδους στις εργασιακές αγγελίες του εξωτερικού. Πόσα πτυχία, πόσες σπουδές, πόσος μόχθος και στον αντίποδα μια χώρα που δεν παρέχει κίνητρα σε έναν μορφωμένο άνθρωπο, προκειμένου να μείνει και να παλέψει στον τόπο του.
Το φαινόμενο της φυγής του εξειδικευμένου ανθρώπινου δυναμικού στο εξωτερικό (brain drain) δεν είναι καινούργιο, αλλά την τελευταία δεκαετία έχει λάβει ανησυχητικές διαστάσεις καθώς εκτιμάται σύμφωνα με στοιχεία της ΤτΕ, ότι περίπου 600.000 άνθρωποι έφυγαν, ενώ το 36% δηλώνει ότι δεν έχουν σκοπό να γυρίσουν ποτέ. Μιλάμε σε επίπεδο πληθυσμιακού μεγέθους για μια μεγάλη ελληνική πόλη, που έχει μείνει πλέον έρημη από κατοίκους και η σκέψη στην εικόνα αυτή προκαλεί τρόμο.
Το πρόβλημα συνεπώς προϋπήρξε της κρίσης, απλά κατά τη διάρκειά της εντάθηκε, ενώ αναμφίβολα δεν έφυγαν οι καλύτεροι και έμειναν πίσω μόνο οι χειρότεροι. Οι αφορισμοί δεν συνέβαλλαν ποτέ και σε τίποτα. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η φυγή των νέων μορφωμένων ανθρώπων στο εξωτερικό συνιστά ένα φαινόμενο, που απαιτεί νηφάλια ανάλυση, έγκυρη ερμηνεία και σοβαρή αντιμετώπιση.
Ξεκινούν λοιπόν τα πρώτα ‘’κύματα’’ μετανάστευσης προικισμένων πνευματικά ανθρώπων αναζητώντας ένα καλύτερο αύριο στο εξωτερικό. Όλοι τους άνθρωποι με ανώτατες σπουδές. Αν τους ρωτήσεις έναν προς έναν γιατί έφυγαν, δεν θα σου απαντήσουν επειδή εκτός Ελλάδος υπάρχουν τόποι παραδεισένιοι και η γη της ‘’εργασιακής’’ επαγγελίας, που περιμένει τους απογοητευμένους νέους ανθρώπους, ούτε γιατί η οικονομική κρίση χτύπησε αποκλειστικά την Ελλάδα.
Όλους αυτούς τους ανθρώπους τους κούρασε απλά το γεγονός ότι εδώ τα όνειρά τους ήταν πράγματι ‘’απατηλά’’. Τους κούρασε το γεγονός ότι σ’ αυτόν τον τόπο η Δημοκρατία των άξιων μετατράπηκε σε ασυδοσία των ανάξιων. Τους κούρασε το γεγονός ότι αυτό το κράτος δεν δίνει ουσιαστικά κίνητρα παραμονής και προόδου σε έναν νέο άνθρωπο. Τους κούρασε το γεγονός ότι ένα σημαντικό ποσοστό αυτού του λαού στερείται κοινωνικής μόρφωσης και στοιχειωδών τρόπων συμπεριφοράς και το ''εγώ'' υπερισχύει του ''εμείς''. Τους κούρασε το γεγονός ότι σε αυτή τη χώρα οι κορυφαίες επιστήμες απαξιώθηκαν. Τους κούρασε το γεγονός ότι η αξιοκρατία είναι πια ζητούμενο και όχι δεδομένο. Τους κούρασε το γεγονός ότι οι κορυφαίοι θεσμοί υπολειτουργούν εις βάρος των πολλών.
Πόσο θα άλλαζε προς το καλύτερο αυτός ο τόπος, αν όλοι παλεύαμε να αλλάξουμε μεμονωμένα, από το να γκρινιάζουμε ότι πάντα φταίνε κάποιοι άλλοι. ‘’Μη ρωτάς τι μπορεί να κάνει η χώρα σου για σένα, αλλά τι μπορείς να κάνεις εσύ για τη χώρα σου‘’ είχε πει κάποτε ο Τζον Κέννεντυ’’.
Ανάμεσα στους ανθρώπους που έφυγαν υπάρχουν συμμαθητές μας, φίλοι μας, συγγενείς μας, άνθρωποι που θα πήγαιναν μπροστά αυτόν τον τόπο και θα συνέβαλλαν δραστικά στην πρόοδο των επόμενων δεκαετιών. Έναν τόπο που ταλαιπωρείται 10 χρόνια τώρα, που δεν έμαθε να λέει διαχρονικά σε τίποτα όχι, από το να απορροφήσει το προσφυγικό ζήτημα σαν να το προκάλεσε ο ίδιος, μέχρι να αναγνωρίσει τα Σκόπια σαν Μακεδονία, δεχόμενος την απόλυτη παραβίαση της σύγχρονης ιστορίας.
Και όλα αυτά επειδή κάποιοι αντί να οδηγήσουν αυτό το πλοίο, που βουλιάζει κάθε χρόνο όλο και περισσότερο προς τη στεριά, έκαναν τα πάντα προκειμένου να το ρίξουν στα βράχια. Εραστές της εξουσίας; Καρεκλοκένταυροι; Ανίκανοι; Η ιστορία άρχισε ήδη να γράφει και θα κρίνει. Άλλωστε όπως έλεγε ο Ροκφέλερ ‘’Η πολιτική είναι η τέχνη τού να νομίζουν οι μέτριοι ότι μπορούν να κάνουν με επιτυχία τη δουλειά των αρίστων’’.
Μια πολιτεία που έκανε τα πάντα συνεπώς για να διώξει εκείνους που μπορούσαν να προσφέρουν. Έλληνες επιστήμονες, γιατροί, δικηγόροι, μηχανικοί, οικονομολόγοι, μπορεί να διαπρέπουν σήμερα εκτός Ελλάδος, όμως κύριο μέλημά τους είναι να δουν και πάλι τη χώρα τους να καταλαμβάνει τη θέση που της αρμόζει στο διεθνές στερέωμα και όχι μόνο τις τελευταίες θέσεις σε όλους τους οικονομικούς και κοινωνικούς δείκτες. Το μόνο που ήθελαν αυτά τα παιδιά ήταν μια ευκαιρία και μία ελπίδα για ένα καλύτερο αύριο. Δεν ζητούσαν πολλά, ζητούσαν τα αυτονόητα.
Νομίζω ότι πλέον έχουμε βρεθεί σε ένα κομβικό σημείο και αποτελεί αδήριτη ανάγκη να βρεθεί εκείνος ο άνθρωπος, που θα ηγηθεί της προσπάθειας προκειμένου να έρθουν αυτά τα παιδιά πίσω. Να διασφαλίσει με άλλου είδους πολιτικές όχι μόνο πώς θα σταματήσει η διαρροή επιστημόνων από την Ελλάδα αλλά και πώς θα επιστρέψει ένα μεγάλο μέρος αυτών που έχουν ήδη φύγει. Χρειάζεται κάποιος λοιπόν να τους φέρει πίσω…
Από τον Βάσο Π. Καραμπίλια
* Ο Βάσος Π. Καραμπίλιας είναι δικηγόρος Αθηνών, ειδικευθείς στο Αθλητικό Δίκαιο-MBA in Sports Management, επιστημονικός συνεργάτης στη Βουλή των Ελλήνων
