Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας περίπου οκτώ στους δέκα (80%) ασθενείς της Covid-19 που προκαλεί ο νέος κορονοϊός, θα αναρρώσουν χωρίς να χρειαστούν κάποια ειδική θεραπεία και μόνον περίπου ένας στους έξι θα νοσήσει βαριά και θα αντιμετωπίσει δυσχέρεια στην αναπνοή.
Πώς μπορεί, ως εκ τούτου να εξελιχθεί η Covid-19 σε μια βαριά πνευμονία; Και τι προκαλεί στους πνεύμονες και το υπόλοιπο σώμα μας;
Πώς επηρεάζει τους φορείς
Όπως εξηγεί ο πνευμονολόγος, καθηγητής Τζον Γουίλσον, πρόεδρος του Βασιλικού Συλλόγου Ιατρών Αυστραλασίας, στον Guardian, οι ασθενείς της Covid-19 διακρίνονται σε τέσσερις ευρείες κατηγορίες:
Τα λιγότερα προβλήματα αντιμετωπίζουν εκείνοι που κόλλησαν τον κορονοϊό, αλλά δεν εμφανίζουν συμπτώματα.
Ακολουθούν εκείνοι που εμφανίζουν λοίμωξη του ανώτερου αναπνευστικού, δηλαδή «πυρετό και βήχα και πιθανώς ήπια συμπτώματα όπως πονοκέφαλο ή επιπεφυκίτιδα. Τα άτομα με τα ελάσσονα συμπτώματα μπορούν να μεταδώσουν τον ιό, αλλά πιθανότατα εν αγνοία τους», λέει ο Αυστραλός πνευμονολόγος.
Ο μεγαλύτερος αριθμός όσων διαγνωστούν θετικοί στον κορονοϊό κι αυτοί με τις περισσότερες πιθανότητες να πάνε σε νοσοκομεία, είναι εκείνοι που αναπτύσσουν τα ανάλογα με τη γρίπη συμπτώματα, που τους αναγκάζουν να μην πάνε στις δουλειές τους και να μένουν στα σπίτια τους.
Η τέταρτη ομάδα θα νοσήσει βαριά και η Covid-19 θα εξελιχθεί σε πνευμονία.
Όπως λέει ο δρ Γούίσλον, στην Ουχάν της Κίνας, όπου πρωτοεμφανίστηκε η Covid-19, σχεδόν το 6% όσων διαγνώστηκαν θετικοί στον κορονοϊό και ζήτησαν ιατρική βοήθεια, είχαν νοσήσει βαριά. Σύμφωνα με τον ΠΟΥ τις περισσότερες πιθανότητες να νοσήσουν βαριά συγκεντρώνουν οι ηλικιωμένοι και τα άτομα με υποκείμενα προβλήματα, όπως υπέρταση, διαβήτη και προβλήματα στους πνεύμονες.
Πώς αναπτύσσεται η πνευμονία
Οι ασθενείς με Covid-19 εμφανίζουν πυρετό και βήχα επειδή η λοίμωξη φθάνει στο τραχειοβρογχικό δένδρο, απ’ όπου διέρχεται ο αέρας που φθάνει στους πνεύμονές μας. Τα εσωτερικά τοιχώματα του τραχειοβρογχικού αυτού δένδρου τραυματίζονται προκαλώντας φλεγμονή, που ερεθίζει με τη σειρά της τα νεύρα στην επένδυση του αεραγωγού κι ένα σωματίδιο σκόνης αρκεί για να προκαλέσει βήχα. Αλλά αν αυτή χειροτερέψει, περνά από την επένδυση του αεραγωγού φθάνοντας στις μονάδες ανταλλαγής αερίων στους πνεύμονες, οι οποίες βρίσκονται στο τέλος των αεραγωγών. Από εκεί μπορεί η λοίμωξη να φθάσει στους αεροθυλάκους, στη βάση των πνευμόνων μας, με αποτέλεσμα τη συσσώρευση υγρών και την κατάρρευσή τους, εμποδίζοντας τους πνεύμονες να διοχετεύσουν επαρκή ποσότητα οξυγόνου στο αίμα, μειώνοντας την ικανότητα του οργανισμού να ανταλλάσσει οξυγόνο και διοξείδιο του άνθρακα». Κι αυτή είναι η συνήθης αιτία θανάτου από σοβαρή πνευμονία, λέει ο δρ Γουίλσον.
Πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί
Σύμφωνα με την καθηγήτρια Πνευμονολογίας Κριστίν Τζένκινς «δυστυχώς μέχρι στιγμής δεν έχουμε στα χέρια μας κάτι που να εμποδίζει τους ασθενείς της Covid-19 να εμφανίσουν πνευμονία. Δοκιμάζονται διάφορα φάρμακα κι ελπίζουμε να ανακαλύψουμε ότι υπάρχουν διάφοροι συνδυασμοί ιικών και αντι-ιικών φαρμάκων, που να είναι αποτελεσματικοί. Μέχρι στιγμής, πάντως, δεν υπάρχει κάποια καθιερωμένη θεραπεία, πέρα από την υποστηρικτική αγωγή που παρέχουμε σε ασθενείς στις ΜΕΘ. Τους συνδέουμε με αναπνευστήρα και διατηρούμε σε υψηλά επίπεδα το οξυγόνο μέχρις ότου οι πνεύμονές τους να είναι σε θέση να λειτουργήσουν φυσιολογικά καθώς αναρρώνουν».
Ο δρ Γουίλσον λέει ότι οι ασθενείς με ιογενή πνευμονία κινδυνεύουν επίσης και από δευτερογενείς λοιμώξεις, γι’ αυτό και τους χορηγούνται και αντιϊκά φάρμακα και αντιβιοτικά.
«Σε κάποιες περιπτώσεις, ωστόσο, αυτό δεν αρκεί», σημειώνει, αναφερόμενος στην πανδημία του κορονοϊού. «Η πνευμονία προχωρεί με αποτέλεσμα να μην επιβιώνουν οι ασθενείς».
Η πανδημία διαφέρει από τις συνηθισμένες
Όπως επισημαίνει η καθηγήτρια Τζένκινς, η πνευμονία της Covid-19 διαφέρει από τις πιο συνηθισμένες περιπτώσεις που οδηγούν τους ασθενείς στα νοσοκομεία. «Οι περισσότεροι γνωστοί τύποι πνευμονίας για τους οποίους καταλήγουν ασθενείς στο νοσοκομείο προκαλούνται από βακτήρια και ανταποκρίνονται σε αντιβιοτικά». Αλλά τα στοιχεία δείχνουν ότι η πνευμονία που προκαλεί η Covid-19 ίσως είναι ιδιαίτερα οξεία, αφού τείνει να επηρεάζει το σύνολο των πνευμόνων και όχι μόνον τμήματά τους. «Μόλις μολυνθούν οι πνεύμονες και η μόλυνση φθάσει στους αεροθυλάκους, τότε η πρώτη αντίδραση του οργανισμού είναι να προσπαθεί καταστρέψει τον ιό και να εμποδίσει την αναπαραγωγή του», λέει ο δρ Γουίλσον. Ωστόσο ο μηχανισμός αυτός πρώτης αντίδρασης σε ορισμένες ομάδες ασθενών δεν μπορεί να λειτουργήσει ικανοποιητικά σε ορισμένες ομάδες ασθενών, όπως οι ηλικιωμένοι και εκείνοι με υποκείμενα προβλήματα καρδιάς, πνευμόνων και διαβήτη.
Η καθηγήτρια Τζένκινς σημειώνει ότι πνευμονία λόγω της Covid-19 κινδυνεύουν γενικώς να εμφανίσουν άτομα ηλικίας άνω των 65 και εκείνα με προϋπάρχοντα προβλήματα υγείας, διαβήτη, καρκίνο, χρόνια νοσήματα που επηρεάζουν τους πνεύμονες, την καρδιά, τους νεφρούς ή το ήπαρ, οι καπνιστές και τα παιδιά ηλικίας κάτω των 12 μηνών. «Η ηλικία είναι ο μεγαλύτερος “προφήτης” κινδύνου θανάτου από πνευμονία. Οι πνευμονίες είναι πάντα πιο σοβαρές στους πιο ηλικιωμένους και παλαιότερα ήταν μια από τις βασικότερες αιτίες θανάτου τους.
Πρέπει να θυμόμαστε ότι όσο υγιείς και δραστήριοι κι αν είμαστε, ο κίνδυνος πνευμονίας αυξάνεται με την ηλικία, επειδή το ανοσοποιητικό μας σύστημα αποδυναμώνεται προϊούσης της ηλικίας και ο οργανισμός μας δυσκολεύεται ολοένα και περισσότερο να καταπολεμήσει λοιμώξεις και ασθένειες».
