Ο κ. Βαλιάκος αναλύει για κάθε κατηγορία ζώων τον βαθμό κινδύνου μόλυνσης και μετάδοσης του ιού, ενώ ξεκαθάρισε πως σε καμία περίπτωση δεν κινδυνεύουν οι ιδιοκτήτες τους. Τέλος, αναφέρει και τα μέτρα προφύλαξης που θα πρέπει να λαμβάνουν.
«Μετά από αρκετά έτη κυκλοφορίας του ιού του Δυτικού Νείλου στη χώρα μας, η κοινή γνώμη είναι σε μεγάλο βαθμό ενήμερη για τα βασικά σημεία της επιδημιολογίας του ιού στη φύση και για τη συμμετοχή κάποιων ζωικών ειδών στον κύκλο μετάδοσής του.
Λίγο - πολύ όλοι πλέον γνωρίζουν ότι τα άλογα και τα άγρια πτηνά εμπλέκονται αρκετά στην εκδήλωση της νόσου σε μια περιοχή. Ο άνθρωπος, ως γνωστόν, μολύνεται κατά κύριο λόγο μέσω του τσιμπήματος, κυρίως από το κοινό κουνούπι», δηλώνει.
*Πώς μολύνονται όμως τα κουνούπια;
-Η απάντηση βρίσκεται στα άγρια πτηνά. Τα κουνούπια μολύνονται όταν τρέφονται από μολυσμένα πτηνά, κυρίως κορακοειδή και άλλα είδη. Στην Ελλάδα, ο ιός έχει απομονωθεί από καρακάξες, κάποιες από τις οποίες παρουσίασαν και νευρολογικά συμπτώματα. Επομένως, τα άγρια πτηνά παίζουν σημαντικό ρόλο ως κύρια δεξαμενή του ιού στη φύση: Ο ιός αναπτύσσεται στο αίμα τους σε αρκετά υψηλό βαθμό, ώστε να μπορεί ένα κουνούπι να μολυνθεί μετά από «γεύμα» του σ’ αυτά και έτσι να πολλαπλασιάζεται στη φύση, σε έναν επιδημιολογικό κύκλο «άγριο πτηνό-κουνούπι-άγριο πτηνό».
*Τι γίνεται με τα οικόσιτα πτηνά, όπως κότες και γαλοπούλες. Η κατάσταση είναι διαφορετική;
- Τα οικόσιτα πτηνά θεωρούνται περιστασιακοί ξενιστές καθώς, μετά από μόλυνσή τους, ο ιός δεν αναπτύσσεται στο αίμα τους σε βαθμό που να μπορούν να μολύνουν κάποιο κουνούπι που θα τα τσιμπήσει για το «γεύμα» του: Ο κίνδυνος επομένως για τον άνθρωπο που έρχεται σε κοντινή επαφή με τα οικόσιτα πτηνά είναι αμελητέος.
*Στη Λάρισα όμως είχαμε κρούσμα και σε άλογο.
-Όσον αφορά στα άλογα, ισχύει και γι’ αυτά ότι αποτελούν περιστασιακούς ξενιστές του ιού. Και σ’ αυτά ο ιός δε θα πολλαπλασιαστεί στο αίμα σε βαθμό που να μπορούν να τον μεταδώσουν σε κουνούπι και να μολυνθεί άνθρωπος με νέο τσίμπημα. Δυστυχώς, τα άλογα είναι ιδιαίτερα ευαίσθητα στον ιό όσον αφορά στην εκδήλωση της νόσου. Ένα μεγάλο ποσοστό των αλόγων που εκτίθενται στον ιό, θα παρουσιάσουν νευρολογικά συμπτώματα (εγκεφαλίτιδα) και θα καταλήξουν στον θάνατο. Οι αναφορές κρουσμάτων σε άλογα είναι αρκετές σ’ αυτά τα δέκα σχεδόν έτη κυκλοφορίας του ιού στη χώρα μας. Επομένως, είναι ιδιαίτερα σημαντικό για τους ιδιοκτήτες αλόγων να λαμβάνουν σημαντικά μέτρα προφύλαξης για τα ζώα τους, όσον αφορά στην αποφυγή της έκθεσής τους σε κουνούπια, ενώ ευτυχές είναι το γεγονός ότι έχουν αναπτυχθεί σχετικά εμβόλια για τα άλογα που τα προστατεύουν σε μεγάλο βαθμό.
*Με τα άλλα ζώα τι συμβαίνει; Υπάρχουν πολλές κτηνοτροφικές μονάδες στον νομό.
-Λιγότερο γνωστή είναι η συμμετοχή άλλων ειδών ζώων στον κύκλο του ιού. Η συμμετοχή των παραγωγικών ζώων θεωρείται αμελητέα. Δηλαδή βοοειδή, αιγοπρόβατα και χοίροι είναι επίσης περιστασιακοί ξενιστές, χωρίς να παίζουν ρόλο στον περαιτέρω πολλαπλασιασμό του ιού. Βοοειδή και χοίροι παραμένουν ασυμπτωματικοί στην έκθεση στον ιό, ενώ σπάνιες είναι οι αναφορές παγκοσμίως κάποιων κλινικών περιστατικών σε αιγοπρόβατα.
*Πάμε τώρα και στα ζώα συντροφιάς. Εδώ κι αν υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον. Η ερώτηση των ιδιοκτητών είναι η εξής: Μπορεί ο σκύλος τους ή η γάτα τους να μολυνθούν από τον ιό του Δυτικού Νείλου;
-Η απάντηση είναι ναι, αλλά είναι εξαιρετικά σπάνιο και πολύ απίθανο. Σύμφωνα με σχετικές έρευνες, τα σκυλιά και οι γάτες που εκτίθενται στον ΙΔΝ (μέσω τσιμπήματος από κουνούπι) θα δώσουν θετικό αποτέλεσμα σε εργαστηριακή εξέταση έκθεσης στον ιό (θα αναπτύξουν αντισώματα κατά του ιού), αλλά τα περισσότερα δεν θα παρουσιάσουν κανένα κλινικό σύμπτωμα. Οι γάτες είναι πιο πιθανό από τα σκυλιά να παρουσιάζουν κάποια μικρά σημάδια λοίμωξης (ιδιαίτερα ήπιες αυξημένες θερμοκρασίες και λήθαργο) αλλά και τα δύο είδη δεν παρουσιάζουν νευρολογικά προβλήματα. Επιπρόσθετα, δεν θεωρούνται φυσικοί ξενιστές για περαιτέρω εξάπλωση της ασθένειας, παρά μόνο περιστασιακοί. Με απλά λόγια, δεν μπορούν να μολυνθούν κουνούπια από μολυσμένο σκύλο ή γάτα, επομένως δεν υπάρχει κανένας κίνδυνος για τον άνθρωπο να μολυνθεί από ένα σκύλο ή γάτα που μπορεί να φέρει τον ιό. Δεν υπάρχει εμβόλιο ή ειδική θεραπεία για σκύλους ή γάτες μολυσμένους με τον ΙΔΝ. Οι ιδιοκτήτες κατοικίδιων ζώων που ανησυχούν για τα κατοικίδια ζώα που εμφανίζουν συμπτώματα συμβατά με τον ΙΔΝ πρέπει να συμβουλεύονται τους κτηνιάτρους τους. Οι ανησυχούντες ιδιοκτήτες κατοικίδιων ζώων θα πρέπει να γνωρίζουν ότι δεν υπάρχουν τεκμηριωμένες αποδείξεις για σκύλους ή γάτες που μεταδίδουν τον ΙΔΝ σε ένα άτομο, ενώ προκαταρκτικές μελέτες δεν μπόρεσαν να ανιχνεύσουν τον ιό στο σάλιο των μολυσμένων σκύλων ή γατών, οπότε δεν φαίνεται να υπάρχει κίνδυνος να μολυνθεί ο άνθρωπος από ένα δάγκωμα σκύλου ή γάτας.
*Μπορεί να κάνει κάτι ο ιδιοκτήτης ενός κατοικίδιου για να το προφυλάξει;
-Για να αποφευχθεί η μόλυνση ενός κατοικίδιου από τον ΙΔΝ, ο ιδιοκτήτης αρκεί να λαμβάνει τα κλασικά μέτρα πρόληψης που ούτως ή άλλως παίρνει για τα νοσήματα που μπορούν να μεταδοθούν από κουνούπια. Αυτά είναι τα εξής:
Η χρήση εντομοαπωθητικών σκευασμάτων είναι σημαντικότατη και οι ιδιοκτήτες κατοικίδιων ζώων πρέπει να συμβουλεύονται τους κτηνιάτρους για τα κατάλληλα προϊόντα για τα ζώα τους.
Σημαντικό μέτρο, όσο αυτό είναι εφικτό, είναι η διατήρηση του ζώου σε κλειστό χώρο κατά τις ώρες αιχμής των κουνουπιών στις αρχές της ημέρας, το σούρουπο και τη νύχτα.
Η χρήση σιτών στα παράθυρα, η απομάκρυνση στάσιμων νερών (άριστα σημεία αναπαραγωγής των κουνουπιών) από τους χώρους της οικίας, όπως και η αποφυγή του βραδινού ποτίσματος των λουλουδιών (το πραγματοποιούμε τις πρωινές ώρες) βοηθούν σημαντικά, μειώνοντας την πιθανότητα έκθεσης σε δυνητικώς μολυσμένα κουνούπια.
*Άλλοι πάλι όμως έχουν πουλιά στο σπίτι. Τι γίνεται με αυτές τις περιπτώσεις;
- Τα πτηνά αυτά είναι ιδιαίτερα ελκυστικά για τα κουνούπια και πρέπει να φυλάσσονται σε κλειστούς χώρους. Είδη όπως οι παπαγάλοι, τα καναρίνια κ.λπ. είναι ευαίσθητα στον ΙΔΝ, αν και ο κίνδυνος θεωρείται ιδιαίτερα χαμηλός. Η μείωση της πιθανότητας έκθεσης των ωδικών πτηνών σε δυνητικώς μολυσμένα κουνούπια (χρήση σιτών στα παράθυρα, αφαίρεση στάσιμων νερών) είναι ιδιαίτερα σημαντική.
*Πρέπει να φοβούνται οι ιδιοκτήτες κατοικίδιων ζώων μη μολυνθούν από αυτά;
-Οι ιδιοκτήτες των κατοικίδιων ζώων δεν έχουν τίποτα να φοβούνται όσον αφορά στη μόλυνσή τους από τα ζώα τους, καθώς είναι περιστασιακοί ξενιστές του ιού, ενώ παράλληλα, λαμβάνοντας τα στοιχειώδη μέτρα προφύλαξης, προστατεύουν αποτελεσματικά το ζώο τους από οποιαδήποτε πιθανότητα να νοσήσει από τον ιό.
Ο κάθε ιδιοκτήτης θα πρέπει να συμβουλευτεί τον κτηνίατρό του για την εφαρμογή όλων τα κατάλληλων μέτρων προστασίας, ενώ ιδιαίτερα σημαντικό είναι ο κάθε πολίτης να ενημερώνει άμεσα τις αρμόδιες κτηνιατρικές υπηρεσίες της Περιφέρειας, όποτε εντοπίζει ζώα με νευρολογικά συμπτώματα ή νεκρά ζώα (ιδιαίτερα άγρια πτηνά) συμβάλλοντας σημαντικά έτσι στην άμεση συλλογή πληροφοριών για την κυκλοφορία του ιού και στην προάσπιση της Δημόσιας Υγείας.
Του Κώστα Γκιάστα
