*Κύριε Τζίμα, μιλήστε μας για το νέο σας βιβλίο…
-Είναι το τρίτο μέρος της δικής μου «Βαλκανικής Τριλογίας». Το τρίτο βιβλίο όσον αφορά στο ταξίδι μου στα Βαλκάνια που κρατάει κοντά 30 χρόνια, από το 1990 μέχρι τώρα. Αναφέρεται στο ”Μακεδονικό Ζήτημα” ως ένα επιμέρους απότοκο της βαλκανικής κρίσης. Είναι γραμμένο στη βάση τού τι είδα εγώ και το τι μου είπαν οι πρωταγωνιστές στο προσκήνιο αλλά κυρίως στο παρασκήνιο. Είναι μια διαδρομή από το 1991 που εμφανίστηκε δίπλα από τα σύνορά μας ένα κράτος νεόκοπο με το όνομα «Δημοκρατία της Μακεδονίας», πώς εμείς πιαστήκαμε ανενημέρωτοι, αλλά και η κοινή γνώμη και οι ελίτ -πνευματικές, πολιτικές, οικονομικές- που το είχαν κατατάξει στη σκοτεινή πλευρά της ιστορίας, στη λογική το ανύπαρκτο «Μακεδονικό Ζήτημα». Ολα αυτά μας αιφνιδίασαν και βρεθήκαμε ενώπιον καταστάσεων τις οποίες πολλοί από εμάς τις ζήσαμε και αυτές περιγράφω. Η διαδρομή από το 1991 δηλαδή, στη Συμφωνία των Πρεσπών και μέχρι το σήμερα με το μέτωπο που έχει ανοίξει η Βόρεια Μακεδονία με τη Βουλγαρία. Ενα μεγάλο μέρος του βιβλίου αναφέρεται και στο δράμα του «Μακεδονικού Ζητήματος» όπως το βίωσε η Δυτική Μακεδονία στον άξονα από τον Ολυμπο, τον Γράμμο έως και τη Φλώρινα, Πρέσπες, Καστοριά, Πέλλα, περιοχές όπου ζούσε ένα σλαβομακεδονικής συνείδησης στοιχείο και όπου έγιναν σκληρές μάχες και χάθηκαν άνθρωποι στο όνομα του «Μακεδονικού Ζητήματος». Ολα αυτά υπάρχουν στο βιβλίο, η αφήγηση κυλάει σαν νεράκι, και το διαβάζει κανείς χωρίς να το βαρεθεί ούτε στιγμή. Εν κατακλείδι, φιλοδοξία μου ήταν να δώσω ένα εγχειρίδιο για το «Μακεδονικό Ζήτημα» που μέχρι στιγμής δεν υπάρχει στην ελληνική βιβλιογραφία.
*«Κρυφές πτυχές του Μακεδονικού», τι ήταν κρυφό και το «αποκαλύψατε»;
-Πολλά γεγονότα είναι άγνωστα, κάποια είναι λιγότερο γνωστά ή υποβαθμισμένα. Για παράδειγμα η μυστική συνάντηση του Μιλόσεβιτς με τον Γκλιγκόροφ τον Γενάρη του 1992, στην Οχρίδα, που εκεί πήρε το πράσινο φως ο Γκλιγκόροφ για να φύγει αναίμακτα από τη Γιουγκοσλαβία. Η Γιουγκοσλαβία είχε μια μεγάλη μεραρχία στα Σκόπια και μπορούσε ανά πάσα στιγμή να καταπιεί την προσπάθεια ανεξαρτητοποίησης, αλλά ο Μιλόσεβιτς είχε το βλέμμα στραμμένο στη Βοσνία και παρά τον καβγά στη συνάντηση εκείνη τελικά έδωσε το πράσινο φως στον Γκλιγκόροφ. Διηγείται ο Τομπουρκόφσκι τι διημείφθη εκεί, ήταν μεγάλη ανακούφιση για τον Γκλιγκόροφ όταν του είπε «στο καλό αδέλφια» ο Μιλόσεβιτς, καθώς φοβούνταν επέμβαση της Σερβίας. Ο ρόλος του Γρυλλάκη, η απόπειρα δολοφονίας του Γκλιγκόροφ, και τι σχέση είχε με το ”Μακεδονικό Ζήτημα” που μου τα ομολογεί ο τότε πρόεδρος της Βουλής Στόγιαν Αντοφ. Το περιστατικό με τον Γιέλτσιν που μεθυσμένος στη Σόφια αναγνώρισε το κράτος αυτό ως Δημοκρατία της Μακεδονίας μέσα από το αεροπλάνο. Αυτές και πολλές ακόμη ιστορίες εμπεριέχονται στο βιβλίο, που δίνουν και το πνεύμα της εποχής, και ενδυναμώνουν τη ροή των γεγονότων τα οποία δεν παρατίθενται ξερά. Στο τέλος δε, υπάρχει και ένα χρονολόγιο πολύ βασικό για όποιον θέλει να ασχοληθεί στο μέλλον με το θέμα.
*Θεωρείτε ότι η Συμφωνία των Πρεσπών είναι το τέλος για το «Μακεδονικό Ζήτημα»;
-Είναι μια πολύ καλή ερώτηση… Το «Μακεδονικό Ζήτημα» δεν έχει τελειώσει. Υπάρχει η εμπλοκή της Βουλγαρίας, ας μην ξεχνάμε ότι όταν λέμε «Μακεδονικό Ζήτημα» εννοούμε τον συσχετισμό που προέκυψε από τον διαμελισμό των γεωγραφικών εδαφών της Μακεδονίας μετά τους Βαλκανικούς Πολέμους, την κατάρρευση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και το τι πήρε ο καθένας. Πήραμε-τι πήραμε στους Βαλκανικούς Πολέμους εμείς, οι Σέρβοι και οι Βούλγαροι, αλλά έχουν μείνει ζητήματα ανοιχτά. Από την άποψη αυτή η Βουλγαρία το κρατάει ανοιχτό σήμερα το ζήτημα στη βάση της θεωρίας «Ενα έθνος, δύο κράτη», γιατί θεωρούν οι Βούλγαροι ότι οι σλάβικοι πληθυσμοί της Βόρειας Μακεδονίας είναι βουλγάρικοι. Για εμάς έχει κλείσει μετά τη Συμφωνία των Πρεσπών. Η Συμφωνία αυτή θα αλλάξει μόνο εάν έρθουν τα πάνω-κάτω και γίνουν πόλεμοι στα Βαλκάνια. Η Συμφωνία των Πρεσπών αποτελεί ένα μέρος των πέντε συμφωνιών, των πυλώνων που στηρίζεται ο μεταπολεμικός βαλκανικός χάρτης στα Βαλκάνια, είναι ένα διεθνές γεγονός το οποίο το υπερασπίζεται η διεθνής κοινότητα και δεν πρόκειται να το αφήσει να αλλάξει. Η συγκεκριμένη Συμφωνία υπάρχει και δεν ανατρέπεται -παρά μόνο αν υπάρξουν πόλεμοι και αλλάξει ο χάρτης της περιοχής-, μπορεί να λιμνάσει, μπορεί να σέρνεται, αλλά θα προχωράει.
ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ
Ο Σταύρος Τζίμας γεννήθηκε το 1954 στον Αυλότοπο Σουλίου Θεσπρωτίας. Είναι απόφοιτος του Οικονομικού Τμήματος του Πανεπιστημίου Μακεδονίας και εργάστηκε ως δημοσιογράφος στις εφημερίδες Ριζοσπάστης, Νέα, Ποντίκι, Καθημερινή, στο Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων και υπήρξε συνεργάτης της Σουηδικής Ραδιοφωνίας. Είναι παντρεμένος και έχει δύο κόρες. Συγγραφέας και ειδικευμένος σε θέματα Βαλκανίων, έχει εκδώσει άλλα δύο βιβλία: «Στον αστερισμό του εθνικισμού. Οι ελληνοαλβανικές σχέσεις στη μετά Χότζα εποχή» και «Η Κατάρρευση της Γιουγκοσλαβίας και οι ελληνικές φαντασιώσεις. Ελλάς Σερβία Ορθοδοξία». Ζει και δημοσιογραφεί με έδρα τη Θεσσαλονίκη.
