αντικείμενο του έργου, ώστε το Αρχαίο Θέατρο να αποδοθεί στους πολίτες και στους επισκέπτες της Θεσσαλίας» τονίζει σήμερα σε συνέντευξή της στην «Ε» η υπουργός Πολιτισμού κ. Λίνα Μενδώνη. Η υπουργός που από χθες περιοδεύει σε μνημεία τής Θεσσαλίας, θα βρεθεί αύριο στη Λάρισα προκειμένου να εγκαινιάσει την έκθεση «Η επιστροφή των Μουσών» στο Διαχρονικό Μουσείο της Λάρισας, ενώ νωρίτερα θα συναντηθεί με τον δήμαρχο κ. Απόστολο Καλογιάννη και θα επισκεφτεί το Λαογραφικό Μουσείο. Για το οποίο Μουσείο η κ. Μενδώνη τονίζει στη συνέντευξή της ότι «εξετάζεται και η δυνατότητα διασύνδεσής του, αφού έχει ήδη αξιοποιήσει την τεχνογνωσία των σταμπωτών του Τυρνάβου, με την υπό αποκατάσταση Βιομηχανία Ελληνικών Μαντηλιών». Στη συνέντευξή της η κ. Λίνα Μενδώνη μιλά ακόμη για τις προκλήσεις του αύριο, το τι θεωρείται επαναστατικό σήμερα, την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα, την αυτοψία που πρόκειται να κάνει τη Δευτέρα σε σεισμόπληκτα μνημεία του νομού, αλλά και για τη διαλεύκανση της κλοπής των πινάκων του Πικάσο και του Μοντριάν. Η κ. Λίνα Μενδώνη απαντά επίσης στο δίλημμα «αρχαιολόγος ή υπουργός», ενώ μιλώντας για τη συνεργασία με την Περιφέρεια Θεσσαλίας και τον περιφερειάρχη Κ. Αγοραστό τονίζει ότι «Μαζί αλλάζουμε τον πολιτιστικό χάρτη της Περιφέρειας».
• Κυρία Μενδώνη, ποια είναι η κληρονομιά του 1821 στον 21ο αιώνα και ποια πιστεύετε ότι είναι η μεγαλύτερη πρόκληση του «αύριο» τόσο για τη χώρα όσο και για τον ελληνικό πολιτισμό;
- Η επέτειος του Απελευθερωτικού Αγώνα του 1821, δύο αιώνες μετά, είναι πρόσκληση και πρόκληση να αναστοχαστούμε, να επανασυνδεθούμε με το παρελθόν μας, την ταυτότητά μας, να βάλουμε νέους στόχους. Ενισχύουμε την ταυτότητά μας στο παρόν, που στηρίζεται στη συλλογική μνήμη και ερμηνεία του παρελθόντος και προβάλλεται στις προσδοκίες του μέλλοντος. Αντλούμε διδάγματα από το διαχρονικά επίκαιρο ιστορικό μας «αρχείο» για να γράψουμε, δυναμικά, νέα κεφάλαια στη σύγχρονη Ιστορία.
• Τι είναι επαναστατικό στις μέρες μας;
- Η επαναστατική διεργασία λειτούργησε καταλυτικά στην ιδέα της συλλογικής εθνικής ταυτότητας. Ομως, στην καθημερινότητά μας, ο καθένας από μας κάνει τις δικές του επαναστάσεις, μικρές ή μεγάλες. Αποφασίζει ανατροπές, αλλάζει από τα μικρά μέχρι τα πιο μεγάλα πράγματα, χωρίς να νιώθει ότι κάνει κάτι ηρωικό. Αναγνωρίζουμε τα επαναστατικά στοιχεία στις τέχνες, στα γράμματα, στις ιδέες και μιλάμε για πρωτοπορία. Ο πολιτισμός εμπεριέχει το επαναστατικό στοιχείο υπό την έννοια ότι ανοίγει νέους ορίζοντες, αποτελώντας κινητήρια δύναμη αλλαγής, ανανέωσης, ανατροπής.
ΑΠΑΝΤΑΜΕ ΜΕ ΕΡΓΟ ΣΤΗ ΣΤΕΙΡΑ ΚΡΙΤΙΚΗ
• Αν μου επιτρέπετε και επειδή στη διάρκεια της θητείας σας δεχθήκατε αρκετή κριτική για αποφάσεις αλλά και χειρισμούς (λιγότερο ή περισσότερο αιτιολογημένη), κάνοντας την αυτοκριτική σας, τι είναι αυτό που κρατάτε και τι είναι αυτό που σας κάνει να συνεχίζετε με συνέπεια στους στόχους που απαιτεί η πολιτική σας θέση;
- Η πολιτική κριτική όσον αφορά στο έργο και στις αποφάσεις του Υπουργείου Πολιτισμού είναι δεκτή και θεμιτή. Στη δημοκρατική κοινωνία μας η κριτική, αλλά και η αντιπαράθεση αποτελούν συστατικά στοιχεία του διαλόγου, όταν διέπεται από τους κανόνες του πολιτικού πολιτισμού. Σίγουρα δεν συμβάλλει στον πολιτικό διάλογο ένα κύμα συκοφαντιών, fake news και τοξικής λάσπης. Υπάρχουν φορές που η στοχοποίηση καταλύει τα όρια της κριτικής. Γίνεται δολοφονία χαρακτήρα. Στην κακοπροαίρετη και στείρα αντιπολιτευτική κριτική, στη μίζερη και στοχοποιητική κριτική, απαντούμε με πολυεπίπεδο έργο, με εμβληματικές παρεμβάσεις σε όλη την Ελλάδα, που προσδίδουν στον ελληνικό πολιτισμό τη σύγχρονη οπτική και την εξωστρέφεια που αρμόζει στον ελληνικό πολιτισμό.
• Αρχαιολόγος ή υπουργός;
- Και τα δύο. Η αγάπη για το επιστημονικό μου αντικείμενο και την έρευνα αποτελούν αφετηρία και σταθερή βάση. Η δουλειά τού αρχαιολόγου διδάσκει σύστημα, έρευνα, άκρα επιμέλεια, αποτελεσματικότητα και σεβασμό στο αντικείμενο. Από τη θέση της υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού αντιμετωπίζουμε την Ελλάδα, από άκρου εις άκρον, ως μία ολότητα. Αλλά και τον πολιτισμό –την πολιτιστική κληρονομιά και τη σύγχρονη δημιουργία- ως ένα σύνολο. Σχεδιάζουμε και υλοποιούμε σημαντικά έργα πολιτισμού, έργα με σαφές αναπτυξιακό πρόσημο σε όλη τη χώρα. Δρομολογούμε έργα πολιτισμού που ανοίγουν παιδευτικούς δρόμους για τους πολίτες, ώστε το πλούσιο πολιτιστικό μας απόθεμα να προκαλέσει και να εμπνεύσει τη σύγχρονη πολιτιστική δημιουργία. Με στοχευμένες παρεμβάσεις σχεδιάζουμε και εκτελούμε έργα προσβασιμότητας σε μουσεία και αρχαιολογικούς χώρους, με απόλυτο σεβασμό στα ίδια τα μνημεία και την αρχαιολογική νομοθεσία, ώστε να καταστήσουμε τις πολιτιστικές υποδομές προσβάσιμες σε όλους, να διευρύνουμε την κοινωνική διάσταση της τέχνης, χωρίς αποκλεισμούς. Στόχος μας είναι μέσω των έργων πολιτισμού να προσδώσουμε προστιθέμενη αξία σε τόπους και περιοχές της χώρας, για την οικονομική ενδυνάμωση και την οικονομική δραστηριοποίηση των τοπικών κοινωνιών. Η ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΤΩΝ ΓΛΥΠΤΩΝ
• Σχετικά με την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα, σε προηγούμενες συνεντεύξεις σας είχατε μιλήσει για το κατάλληλο momentum. Πιστεύετε ότι μπορεί να είναι τώρα; Έχουν διαμορφωθεί οι κατάλληλες συνθήκες;
-Η πάγια θέση μας είναι ότι τα Γλυπτά του Παρθενώνα αποτελούν προϊόν κλοπής. Επομένως, η Ελλάδα ποτέ δεν θα αναγνωρίσει κατοχή, νομή και κυριότητα στο Βρετανικό Μουσείο. Από το 2009 που λειτούργησε το Μουσείο της Ακρόπολης, η φαρέτρα με τα επιχειρήματα των Βρετανών για να παραμείνουν τα αριστουργήματα από τον Παρθενώνα στο Λονδίνο, έμεινε κενή. Η Ελλάδα διεκδικεί τα γλυπτά που απομακρύνθηκαν βίαια από το μνημείο, προκειμένου να αποκατασταθεί η ακεραιότητά του. Θεωρώ ότι όσο πυκνώνουν οι διεθνείς φωνές εναντίον της αποικιοκρατικής αντίληψης, που διακατέχει το Βρετανικό Μουσείο και υπέρ της θέσης της χώρας μας, τόσο πλησιάζουμε στο momentum.
ΑΛΛΑΖΟΥΜΕ ΤΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΧΑΡΤΗ
• Φυσικά δεν θα μπορούσα να μην σας ρωτήσω και για την πορεία των εργασιών στο Αρχαίο Θέατρο. Το χρονοδιάγραμμα λέει παραστάσεις το 2022, είναι ένας εφικτός στόχος;
-Το Αρχαίο Θέατρο της Λάρισας αποτελεί ένα από τα μεγαλοπρεπέστερα μνημεία του είδους του. Με γνώμονα ότι τα μνημεία πρέπει να κοινωνικοποιούνται, γιατί μόνο έτσι προστατεύονται, σε αγαστή και δημιουργική συνεργασία με την Περιφέρεια Θεσσαλίας και τον περιφερειάρχη Κώστα Αγοραστό προχωρούμε τις διαδικασίες αποκατάστασης του μνημείου. Οι υγειονομικές συνθήκες δημιούργησαν κάποιες καθυστερήσεις στην πρόοδο των εργασιών, οι οποίες μπορούν να απορροφηθούν. Στόχος μας είναι στο τέλος της προγραμματικής περιόδου, στα τέλη του 2023 να έχει ολοκληρωθεί το φυσικό αντικείμενο του έργου, ώστε να αποδοθεί στους πολίτες και στους επισκέπτες της Θεσσαλίας. Να σημειώσω ότι εκτός από το έργο της αποκατάστασης του Αρχαίου Θεάτρου, αυτή τη στιγμή στη Θεσσαλία, το Υπουργείο Πολιτισμού υλοποιεί 31 έργα, συνολικού προϋπολογισμού άνω των 35 εκ. ευρώ, σε συνεργασία και με χρηματοδότηση του ΠΕΠ Θεσσαλίας 2014-2021. Μαζί με την Περιφέρεια αλλάζουμε τον πολιτιστικό χάρτη της Περιφέρειας.
• Η προηγούμενη ηγεσία του ΥΠΠΟΑ είχε προαναγγείλει τη διασύνδεση των μουσείων της Λάρισας. Υπάρχουν εξελίξεις σχετικά;
- Το μέλλον των μουσειακών χώρων είναι συνδεδεμένο με τη διαδραστικότητα, την ψηφιακή απεικόνιση των εκθεμάτων και τη διασύνδεσή τους. Σε αυτό το πλαίσιο εξετάζεται και η δυνατότητα διασύνδεσης του Ιστορικού Λαογραφικού Μουσείου Λάρισας, που έχει ήδη αξιοποιήσει την τεχνογνωσία των σταμπωτών του Τυρνάβου, με την υπό αποκατάσταση Βιομηχανία Ελληνικών Μαντηλιών. Το σύνολο των μουσειακών υποδομών της Θεσσαλίας αποτελεί τον πιλότο του στο πρωτοπόρο έργο του Υπουργείου Πολιτισμού που αφορά στην Αναγνώριση και την Πιστοποίηση των Μουσείων της χώρας μας.ΤΑ ΜΝΗΜΕΙΑ ΠΟΥ ΕΠΑΘΑΝ ΖΗΜΙΑ
• Η ατζέντα της επίσκεψής σας εκτός από τα εγκαίνια της έκθεσης «Η επιστροφή των Μουσών», περιλαμβάνει και την αντιμετώπιση των προβλημάτων σε σεισμόπληκτα μνημεία. Μπορείτε να μας πείτε ποια μνημεία έχουν υποστεί ζημιές και με ποιον τρόπο θα αντιμετωπιστούν;
- Αμέσως μετά τη διπλή σεισμική ακολουθία του περασμένου Μαρτίου, κινητοποιήθηκαν οι αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού καταγράφοντας τις ζημιές σε μνημεία και λαμβάνοντας άμεσα σωστικά μέτρα. Από τις κυριότερες είναι οι ζημιές στο Γενί Τζαμί, στους ιερούς ναούς Αγίου Αντωνίου, Αγίου Νικολάου των Βλάχων, Αγίας Παρασκευής, Παναγίας Φανερωμένης, Αγίου Νικολάου Ελασσόνας, σε δύο ναούς του Τυρνάβου, στη Μονή Προφήτη Ηλία. Έχουμε δρομολογήσει τις απαραίτητες τεχνικές εκθέσεις και μελέτες για να μπορέσουμε να προχωρήσουμε στις αναγκαίες επεμβάσεις και εργασίες αποκατάστασης.
ΕΚΛΕΙΣΕ ΜΙΑ ΠΛΗΓΗ
• Προχθές εξιχνιάστηκε η κλοπή δύο έργων του Πικάσο και του Μοντριάν από την Εθνική Πινακοθήκη, μία αν μη τι άλλο σπουδαία εξέλιξη...
- Έπειτα από εννέα χρόνια σιωπής, και σε μια χρονιά με ιδιαίτερο συμβολισμό για την Ελλάδα, η Εθνική Πινακοθήκη επούλωσε το τραύμα της. Η ανάκτηση των δύο έργων πραγματικά αποτέλεσε μια ιδιαίτερα θετική εξέλιξη. Πρόκειται για μια μεγάλη επιτυχία της Ελληνικής Αστυνομίας.
• Υπάρχει και στη Λάρισα μια «ανοιχτή πληγή» αφού το 2016 είχε κλαπεί από τη Δημοτική Πινακοθήκη ένας πίνακας του Θεόφραστου Τριανταφυλλίδη...
-Όπως γνωρίζετε οι Δημοτικές Πινακοθήκες δεν ανήκουν στην αρμοδιότητα του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, όμως δεν παύει κάθε περιστατικό κλοπής να αποτελεί πλήγμα. Η κλοπή του έργου του Θεόφραστου Τριανταφυλλίδη, από τη Δημοτική Πινακοθήκη Λάρισας, αποτελεί μία μαύρη σελίδα στην ιστορική διαδρομή της. Είμαι βέβαιη ότι ο Δήμος Λάρισας έπραξε τα δέοντα για να συνδράμει το έργο της Αστυνομίας. Ευελπιστούμε ότι θα μπορούσαμε να έχουμε μια αντίστοιχη αίσια εξέλιξη.
