και ιστορικού περιεχομένου, αλλά και βιογραφικά προσωπικοτήτων και λαϊκών χαρακτήρων, ο ακάματος δάσκαλος Κωνσταντίνος I. Παπακωνσταντίνου, όπως μας εξομολογείται, έγραψε το 30ό του βιβλίο «κυρίως από συναισθηματική φόρτιση και χρέος» προς τον δάσκαλό του της Φυσιογνωμικής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, Σπύρο Καλλιάφα!
Και ενώ ο συγγραφέας έδωσε με τη συγγραφή του βιβλίου του διέξοδο στη συναισθηματική του φόρτιση, εμείς οι αναγνώστες του, απολαμβάνουμε το μελίρρυτο ύφος του, αλλά και τη σοφία και την αίγλη των μεγάλων φυσιογνωμιστών που μας παρουσιάζει. Ο λόγος, λοιπόν, για το 30ό πόνημα του Κωνσταντίνου I. Παπακωνσταντίνου «Φυσιογνωμική».
Ένα πόνημα, που δεν έγραψε για βιοποριστικούς λόγους, αφού το βιβλίο δωρίζεται, ούτε για λόγους προσωπικής προβολής. Αλλά για λόγους κοινωνίας με την ενάρετη γνώση, που στοχεύει στη διαμόρφωση «καλών κ’ αγαθών» χαρακτήρων. Και δεν το επιχειρεί τούτο μόνο με τα πονήματά του. Το επιχειρούσε και ως Δάσκαλος στην κονίστρα των αιθουσών. Πρωτοπόρος στην εφαρμογή των νέων Παιδαγωγικών Αρχών.
Πρωτοπόρος στην ανάληψη ευθύνης για τη διοργάνωση και παρουσίαση υποδειγματικών διδασκαλιών στα τότε Παιδαγωγικά Συνέδρια, όπου απαιτούνταν γνώση και κότσια για να εκτεθείς στην κριτική των συνάδελφων και των προϊσταμένων επιθεωρητών.
Ας επανέλθουμε όμως στον συγγραφέα Κ.Ι.Π. και ας αναδιφήσουμε τις σελίδες της «Φυσιογνωμικής» του.
Ο Παρθενώνας που κοσμεί το πρωτοσέλιδο του βιβλίου, σε προϊδεάζει για κείμενα με λόγο ρέοντα, μεστό, σταράτο, δωρικό!
Η εσωτερική εικονογράφηση ανάλογη και πλούσια. Με προσωπογραφίες των Λασκαράτου, Αντισθένη, Θεοφράστου, Μπρούγιερ, Αριστοτέλη, Άντλερ, τις απόψεις των οποίων παραθέτει με σεβασμό στη σοφία και την αίγλη τους. Ο συγγραφέας προτάσει στις σελίδες του και αποδίδει τα μέγιστα στον Λασκαράτο για τους χαρακτήρες του. «...Η σπουδή των χαρακτήρων του είναι πολύ ωφέλιμη, γιατί έτσι θα γνωρίσουμε τον άνθρωπο» (σελ. 21). «Ίσως και γιατί άδικα «τιμήθηκε» από την Εκκλησία και δίκαια ήρε (η Εκκλησία) τον αφορισμό του περί το τέλος της ζωής του. Γιατί ο Λασκαράτος δεν ήταν άθεος! Ήταν πιστός Χριστιανός» (όρα σελ. 21. Ο πρέπων ιερεύς. Σελ. 22. «Έτσι, κανένα επάγγελμα εντιμότερο, σεβασμιότερο, υψηλότερο από του ιερέως»). Μεγάλη σημασία επίσης αποδίδει για την εδραίωση της φυσιογνωμικής στον σοφό των σοφών τον Σταγιρίτη Αριστοτέλη παραθέτοντας και τον ύμνο του Ερμία προς αυτόν (σελ. 64-65).
Παρατίθεται ακόμη και η γνώμη, του διάσημου Πέρση φυσιογνωμιστή Ζώπυρου, για τον Σωκράτη εξαιτίας της μορφής του. «...Κατέχεται από ακατανόμαστα αμαρτήματα...». Σωκράτης: γεννήθηκα με κακές έξεις όπως με την αυτοπειθαρχία...».
Ευχάριστο το κεφάλαιο «Η φυσιογνωμική στο χωριό μου» όπου η όμορφη μεν, αλλά κοκκινομάλλα κοπελιά δε γίνεται αποδεκτή για νύφη: «Πας καλά παιδί μου! Θα βάλουμε κοκκινομάλλα στο σπίτι μας; Ποτέ!».
Επειδή όμως θεωρώ ότι μακρηγόρησα παρασυρμένος από τη γοητευτική σοφία του «ΒΙΒΛΙΟΥ ΤΗΣ ΚΛΕΙΣΟΥΡΑΣ» - χιουμοριστικό προσωνύμιο του συγγραφέα για τη «Φυσιογνωμική» του - περατώνω με την ευχάριστη διαπίστωση της άμετρης τρυφερότητας, σεβασμού και αγάπης που διακατέχεται ο συγγραφέας, όταν αναφέρεται στα αγαπημένα πρόσωπα της οικογενείας του, όπως και στους δασκάλους του.
Θαρρώ, πως τούτο το βιβλίο, δώρημα πνευματικό και υλικό του συγγραφέα Κωνσταντίνου I. Παπακωνσταντίνου, στους αναγνώστες του επιβεβαιώνει τη μεγαλοσύνη του.
Φίλε Κώστα σε ευχαριστούμε,
Δημ. Ν. Καραμούρτος
