Δεν είναι ίσως τόσο γνωστό ότι η οικονομική και καλλιτεχνική ανάπτυξη του 16ου αιώνα απλώθηκε από άκρη εις άκρη σε όλη την περιφέρεια που ανήκε τότε στη Μητρόπολη Λαρίσης ούτε η συμβολή των εκκλησιαστικών αξιωματούχων σε αυτή.
Με αφορμή το κλείσιμο της έκθεσης, πραγματοποιείται επιστημονική ημερίδα στο Διαχρονικό Μουσείο αύριο Παρασκευή και μεθαύριο Σάββατο 1-2 Μαρτίου, με τη συνεργασία της Περιφέρειας Θεσσαλίας και της Ιεράς Μητρόπολης Λαρίσης. Θα παρουσιασθούν δεκαπέντε ανακοινώσεις από ειδικούς επιστήμονες γύρω από την εκκλησιαστική ιστορία, την τοπική αγιολογία, τη ζωγραφική, την αργυροχοΐα και την χρυσοκεντητική της περιόδου του 16ου αιώνα, οπότε είναι γενικά παραδεκτό ότι η Θεσσαλία ξεχώρισε. Η ημερίδα περιλαμβάνει τρεις ενότητες. Στην πρώτη (εκείνη της Παρασκευής) παρουσιάζονται στοιχεία για τους τοπικούς αγίους, μητροπολίτες και μοναχούς και τη συμβολή τους στην καλλιτεχνική παραγωγή, καθώς και γενικά στοιχεία για την εξέλιξη των εργαστηρίων. Στη δεύτερη περιλαμβάνονται νέα στοιχεία για τα ζωγραφικά έργα της εποχής και στην τρίτη άγνωστα έργα αργυροχοίας και κεντητικής που δείχνουν τη μεγάλη ποικιλία και το ενδιαφέρον των τοπικών καλλιτεχνικών τάσεων.
ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 1 ΜΑΡΤΙΟΥ
19.00 – 19.15 Χαιρετισμοί
Μητροπολίτης Λαρίσης και Τυρνάβου κ. Ιερώνυμος
Περιφερειάρχης Θεσσαλίας κ. Κώστας Αγοραστός
19.15 - 21.00: Ενότητα Πρώτη
«Εκκλησία και Τέχνη στη Θεσσαλία τον 16ο αιώνα»
Προεδρείο: Δρ.Σωτήριος Μπαλατσούκας, Καθηγητής Αγιολογίας, Διευθυντής Ιδιαίτερου Γραφείου Μητροπολίτη Λαρίσης και Τυρνάβου
Σταυρούλα Σδρόλια, «Η περιοδική έκθεση «Ελπίδα και Πίστη. Εκκλησία και Τέχνη στη Θεσσαλία τον 16ο αιώνα» και τα ζωγραφικά εργαστήρια της Θεσσαλίας.
Σταύρος Γουλούλης, «”Σύναξη των αγίων Επτά Αρχιεπισκόπων Λαρίσης”: O μητροπολίτης Νεόφυτος Β΄ και ο Ναός του Αγίου Στεφάνου Τρικάλων»
Χαράλαμπος Στεργιούλης, «Τα ‘‘διαθηκῷα γράμματα’’ των κτιτόρων των θεσσαλικών μονών. Συμβολή στη μελέτη του μοναχισμού στη Θεσσαλία κατά τον 16ο αι.»
Λάζαρος Δεριζιώτης, «Πολιτικοί και Θεολογικοί παράγοντες της αναπτύξεως και διαμορφώσεως της λεγομένης ‘‘κρητικής σχολής’’ (16ος αιών)»
Δημήτρης Λιάκος, «Τα εργαστήρια μεταλλοτεχνίας της Βόρειας Βαλκανικής και η δυναμική τους στον 16ο αι.: μια αδημοσίευτη επένδυση κώδικα από το Άγιον Όρος»
ΣΑΒΒΑΤΟ 2 ΜΑΡΤΙΟΥ
09.30 – 13.00: Ενότητα Δεύτερη
«Ζητήματα τέχνης του 16ου αιώνα»
09.30 – 11.00: Πρώτη Συνεδρία
Προεδρείο: Μαρία Βασιλάκη, καθηγήτρια Βυζαντινής Αρχαιολογίας, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας
Κρυσταλλία Μαντζανά, «Εικόνες επωνύμων και ανωνύμων ζωγράφων του 16ου και 17ου αιώνα στη Συλλογή Μητροπόλεως Τρίκκης και Σταγών»
Ελένη Τσιμπίδα, «Επισήμανση ενός τοιχογραφικού διακόσμου του 16ου αιώνα στον ναό του Αγίου Νικολάου Μεγάρχης Τρικάλων»
Μαρία Νάνου, «Τέχνη και πνευματικότητα στο Πήλιο κατά την πρώιμη Τουρκοκρατία»
Κωνσταντίνος Βαφειάδης, «Εικόνες άδηλων κρητικών ζωγράφων στη ΒΔ. Θεσσαλία»
Ιωάννης Χουλιαράς, «Εικονογραφικές ιδιαιτερότητες σε θεσσαλικούς ναούς του 16ου αιώνα»
11.00 – 11.30: Διάλειμμα
11.30 – 13.00: Δεύτερη Συνεδρία
Προεδρείο: Σταυρούλα Σδρόλια, Κρυσταλλία Μαντζανά
Άννα Μπαλλιάν, «Αργυροχοΐα από τη Θεσσαλία»
Ιωάννης Βαραλής, Κων/νος Δολμάς, Κων/νος Τσιόδουλος, Νικόλαος Λάσκαρης, «Εκκλησιαστικά αργυρά του 16ου αιώνα από την Ανατολική Θεσσαλία»
Ευαγγελία Ντάφη, «Σταχώσεις ευαγγελίων του 16ου και 17ου αιώνα στη Δυτική Θεσσαλία και η παρουσία εργαστηρίου εκκλησιαστικής μεταλλοτεχνίας στην πόλη των Τρικάλων»
Γραμμάτω –Χρυσοβαλάντω Παπαναστασούλη, «Λειτουργία εργαστηρίων αργυροχρυσοχοΐας στην πόλη του Τυρνάβου κατά τον 17ο αιώνα. Νέα στοιχεία»
Ελένη Βλαχοπούλου- Καραμπίνα, «Επιδράσεις του εργαστηρίου χρυσοκεντητικής της Μονής Βαρλαάμ Μετεώρων σε επιταφίους του β΄ μισού του 17ου αιώνα στη Θεσσαλία. Η περίπτωση της κεντήτριας Αναστασίας»