Στην έκθεση παρουσιάζονται αντιπροσωπευτικά ευρήματα που βρήκαν και παρέδωσαν στην Αρχαιολογική Υπηρεσία Λάρισας πολλοί πολίτες από τα πρώτα ακόμη χρόνια της ίδρυσής της το 1973 μέχρι σήμερα. Πολλά από τα ευρήματα έχουν ενσωματωθεί στη μόνιμη έκθεση του Διαχρονικού Μουσείου Λάρισας.
Η Εφορεία Αρχαιοτήτων Λάρισας με την έκθεση αυτή θέλει πάνω από όλα να προβάλει τη συμβολή των πολιτών στη διαφύλαξη της πολιτιστικής κληρονομιάς και να ευαισθητοποιήσει ακόμη περισσότερο την κοινή γνώμη σε θέματα προστασίας αρχαιοτήτων και πάταξης της αρχαιοκαπηλίας. Η έκθεση θα διαρκέσει έως τις 30 Σεπτεμβρίου και η είσοδος είναι ελεύθερη για το κοινό.
Κάθε αντικείμενο κρύβει τη δική του ιστορία. Ο Στέφανος Γκουντάρας περιγράφει πως περνώντας από ένα σημείο το οποίο αποτελούσε την καθημερινή του διαδρομή εντόπισε ένα μαρμάρινο επίκρανο παραστάδας του 8ου – 9ου αιώνα. Στην οδό Κάρλας στη Λάρισα μέσα στην τάφρο. «Μια ημέρα κάτι φάνηκε μέσα στην τάφρο, σταμάτησα και ενημέρωσα αμέσως την Εφορεία Αρχαιοτήτων Λάρισας και την κ. Σταυρούλα Σδρόλια. Δεν μπορούσα να ξέρω για τι αντικείμενο πρόκειται, αλλά δεν το σκέφτηκα ούτε στιγμή και ως όφειλα ενημέρωσα τους αρμόδιους για να το αφαιρέσουμε από την τάφρο. Σήμερα που αποτελεί μέρος της έκθεσης η χαρά είναι μεγάλη», αναφέρει ο κ. Γκουντάρας.
Οι συνθήκες και ο τρόπος εύρεσης των αντικειμένων αυτών ποικίλλουν. Τυχαία ευρήματα που οξυδερκείς παρατηρητές επεσήμαναν σε χώρους απόρριψης μπάζων, ευρήματα που περισυνέλεξαν μηχανικοί, εργολάβοι ή χειριστές μηχανημάτων στη διάρκεια εργασιών τους, αγρότες που τα βρήκαν σε αρόσεις ή ισοπεδώσεις των χωραφιών τους, κυνηγοί αλλά και ψαράδες. Επίσης, περιπατητές και φυσιολάτρες αλλά και πολίτες που βρήκαν αρχαιότητες ξεχασμένες σε σπίτια των γονιών τους ή οικογένειες που αποφάσισαν να δωρίσουν θρησκευτικά κειμήλια υπερβαίνοντας τη συναισθηματική σύνδεσή τους με αυτά και προσφέροντάς τα απλόχερα στο κοινωνικό σύνολο. Το Διαχρονικό Μουσείο Λάρισας έχει στην κατοχή του σημαντικές προϊστορικές συλλογές που δωρήθηκαν από τους κατόχους τους και έχουν ένα μέρος συμπεριληφθεί στη μόνιμη έκθεσή του.
Πολλές από τις αρχαιότητες που παραδόθηκαν συνοδεύτηκαν από χορήγηση αμοιβής στους πολίτες όπως προβλέπεται από το νόμο. Σε άλλες περιπτώσεις, ωστόσο, και αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία στις σημερινές οικονομικές, οι πολίτες δε θέλησαν να προχωρήσουν τη σχετική διαδικασία καθώς θεώρησαν ότι έκαναν απλώς το καθήκον τους απέναντι στη χώρα. Η Αρχαιολογική Υπηρεσία από την πλευρά της ενθάρρυνε συνεχώς τις προσπάθειες αυτών των ανθρώπων με δημοσιεύσεις στον Τύπο, ενώ τους αντάμειβε ηθικά με ευχαριστήρια έγγραφα.
Ιδιαίτερη όμως κατηγορία δωρητών χαρακτηρίζουν οι αρχαιολόγοι τους μαθητές δημοτικών σχολείων «που παίζοντας και τρέχοντας στις αλάνες της γειτονιάς τους βρήκαν και παρέδωσαν σημαντικές αρχαιότητες συμβάλλοντας χωρίς να το γνωρίζουν στην πάταξη της αρχαιοκαπηλίας και στο έργο των διωκτικών αρχών», σημειώνει ο τμηματάρχης του τμήματος Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιολογικών Χώρων, Μνημείων, Αρχαιογνωστικής Έρευνας και Μουσείων Γιώργος Τουφεξής, αρχαιολόγος.
Ζωή Παρμάκη
