Του Γιώργου Νούλη
Αποκλειστικά μέσω πιστωτικών ή χρεωστικών καρτών και των συναλλαγών που γίνονται μέσω τραπεζών θα «χτίζεται» το αφορολόγητο όριο για μισθωτούς και συνταξιούχους το 2016. Η διαπραγμάτευση της πολιτικής ηγεσίας του υπ. Οικονομικών με τους θεσμούς την περασμένη εβδομάδα, έβγαλε "λευκό καπνό", καθώς οριστικοποιήθηκε πλέον ότι για την κάλυψη του αφορολόγητου ορίου θα μετρούν μόνο αποδείξεις δαπανών οι οποίες έχουν εξοφληθεί με πλαστικό χρήμα.
Να θυμίσουμε πως με βάση τις ισχύουσες διατάξεις κάθε αγορά αγαθών, εφόσον η αξία τους υπερβαίνει τα 500 ευρώ, πρέπει να γίνεται ηλεκτρονικά αλλά στην πράξη απεδείχθη ανεφάρμοστο εγείροντας προβληματισμούς για τις ασφαλιστικές δικλείδες που θα ληφθούν και οι οποίες θα αναγκάζουν τα φυσικά πρόσωπα να πληρώνουν κάθε δαπάνη με κάρτες ή τραπεζικές συναλλαγές.
Αν και πρέπει να αποσαφηνιστούν πολλά τεχνικά και πρακτικά σημεία για το πώς ακριβώς θα ισχύσει το μέτρο (πώς θα επιμεριστεί π.χ. το κόστος εγκατάστασης των μηχανημάτων POS και τι θα γίνει με τις υψηλές τραπεζικές προμήθειες) και πως τελικά το ΥΠΟΙΚ θα υποστηρίξει τη μετάβασης στην εποχή των πληρωμών με πλαστικό χρήμα, τα μέχρι στιγμής δεδομένα οδηγούν στα εξής:
* Καταρχήν να σημειώσουμε πως το συγκεκριμένο μέτρο εντάσσεται στο γενικότερο πλαίσιο πάταξης της φοροδιαφυγής μιας και μ΄αυτό τον τρόπο καταγράφονται χωρίς αμφισβητήσεις τα εισοδήματα ελευθέρων επαγγελματιών και επιχειρήσεων.
* Από τη νέα χρονιά και όχι απαραιτήτως από την 1η Ιανουαρίου όλες οι δαπάνες θα πρέπει να έχουν γίνει με «πλαστικό χρήμα» ή μέσω τραπεζών. Δηλαδή ενοίκια, δίδακτρα, αμοιβές οικιακού προσωπικού, αγορές ακινήτων, Ι.Χ., ιατρικές δαπάνες και διατροφές πρέπει να καταβάλλονται μέσω καρτών και τραπεζών. Αυτό που εξετάζεται είναι να μην υπάρχει υποχρέωση συγκέντρωσης αποδείξεων με κάρτες για συνταξιούχους άνω των 75 ετών και ενδεχομένως σε απομακρυσμένες περιοχές της χώρας όπου δεν υπάρχει ιντερνέτ.
Αν όμως οι δαπάνες είναι οι ίδιες με αυτές που ίσχυαν έως πέρυσι (διατροφή, ένδυση, υπόδηση, φροντιστήρια, υλικά και επισκευές κατοικίας, καύσιμα και άλλα γεννάται ένα ζήτημα. Πώς θα γίνεται, χωρίς να ταλαιπωρείται ο φορολογούμενος, ο διαχωρισμός των δαπανών με κάρτες, ανάμεσα σε αυτές που περνούν και σε αυτές που κόβονται.
* Για την ώρα δεν έχει αποφασιστεί αν το αφορολόγητο όριο θα κατοχυρώνεται με δαπάνες ίσες με το 10% του συνολικού εισοδήματος ή με κάποιο άλλο ποσοστό. Επιπλέον, λαμβάνοντας υπόψη τις ελλείψεις στην αγορά σε μηχανήματα POS, ακόμα και το 10% του εισοδήματος μπορεί να αποδειχθεί δύσκολη υπόθεση.
* Όσοι δεν χρησιμοποιούν τις χρεωστικές ή τις πιστωτικές κάρτες θα χάνουν ενδεχομένως το αφορολόγητο όριο.
* Φυσικά δεν θα γίνεται και δεν μπορούν όλες οι αγορές και δαπάνες να περνούν μέσω καρτών. Πιθανότατα θα υπάρξει ένα όριο πάνω από το οποίο θα είναι υποχρεωτική η χρήση τους.
* Για την κάλυψη του αφορολόγητου ποσού εξετάζεται να αναγνωρίζονται οποιεσδήποτε δαπάνες έχουν εξοφληθεί από μία μόνο πιστωτική κάρτα ή από μία μόνο χρεωστική κάρτα. Στην περίπτωση της χρεωστικής κάρτας, ο συνδεδεμένος μ’ αυτήν τραπεζικός λογαριασμός θα πρέπει προηγουμένως να έχει δηλωθεί ηλεκτρονικά, στο σύστημα Taxisnet και να έχει συνδεθεί με το σύστημα ως προοριζόμενος να εξυπηρετήσει την εξόφληση δαπανών με «πλαστικό χρήμα» για την κάλυψη ποσού μέχρι 9.550 ευρώ και την κατοχύρωση της αντίστοιχης έκπτωσης φόρου των 2.100 ευρώ.
* Υποχρεωτικά θα εγκατασταθούν συσκευές χρέωσης πιστωτικών και χρεωστικών καρτών σε όλες τις επιχειρήσεις και τους ελεύθερους επαγγελματίες που συναλλάσσονται με τους καταναλωτές. Στο πλαίσιο της πάταξης της φοροδιαφυγής πάντως ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Τρ. Αλεξιάδης είχε δηλώσει παλιότερα πως εξετάζεται να μειωθεί το όριο των 500 ευρώ που γίνονται σήμερα οι συναλλαγές υποχρεωτικά με τραπεζική επιταγή ή μέσω ηλεκτρονικών πληρωμών. Προσφάτως δήλωσε πως ακόμη εξετάζεται οποιαδήποτε δαπάνη δηλώνουν ως επαγγελματικά έξοδα να γίνεται με ηλεκτρονικό τρόπο και όχι μόνο όσες είναι άνω των 500 ευρώ. Το αγκάθι όμως για την επέκταση της χρήσης καρτών σε όλους τους επαγγελματίες είναι ότι δεν υπάρχει το κατάλληλο νομικό πλαίσιο. Αν δεν καθιερωθεί ένας ακατάσχετος λογαριασμός συνδεδεμένος με το τερματικό μηχάνημα καρτών POS θα δημιουργήσει στρεβλώσεις στην κάλυψη των υποχρεώσεών τους.
Λογικά συνεπώς για να λειτουργήσει το μέτρο, όπως ζητά η ΓΣΕΒΕΕ, θα πρέπει να ανοιχτεί ένας ειδικός λογαριασμός από όλους τους επαγγελματίες και τις επιχειρήσεις στον οποίο θα κατατίθενται τα ποσά που εισπράττουν από τη χρέωση καρτών των πελατών τους. Ο λογαριασμός αυτός θα είναι ακατάσχετος για χρέη προς τράπεζες ή ιδιώτες και το μόνο που θα επιτρέπεται θα είναι άμεση παρακράτηση ΦΠΑ από την εφορία.
* Υπάρχει σκέψη να δίνονται κίνητρα για τη χρήση του πλαστικού χρήματος. Ενδεικτικά δηλαδή σχεδιάζεται να υπάρχει έκπτωση φόρου από τις δαπάνες λήψης υπηρεσιών από συγκεκριμένους επαγγελματικούς κλάδους (π.χ. γιατρούς, υδραυλικούς, ηλεκτρολόγους κλπ)
Σε κάθε περίπτωση εντός των ημερών θα πρέπει γνωρίζουμε περισσότερα…
ΑΠΟΔΕΙΞΕΙΣ ΤΕΛΟΣ…
Σχετικά με τις αποδείξεις και το απίστευτο αλαλούμ που προέκυψε την περασμένη εβδομάδα να διευκρινίσουμε πως όσοι φορολογούμενοι δικαιούνται την έκπτωση φόρου των 2.100 ευρώ, κατά τη φορολόγηση των εισοδημάτων του 2015, δεν θα έχουν υποχρέωση να δηλώσουν αποδείξεις κατά τη συμπλήρωση της δήλωσής τους την άνοιξη του 2016. Μετά από μια σειρά πειραματισμών τα τελευταία χρόνια, με το μέτρο των αποδείξεων, το υπ. Οικονομικών αποφάσισε να μην περάσει καμία διάταξη σχετικά με τις αποδείξεις του 2015 στη Βουλή τις επόμενες ημέρες, αφήνοντας απλά να σβήσει ένα μέτρο το οποίο ούτως ή άλλως ήταν αποτυχημένο. Και αυτό γιατί τα τελευταία χρόνια οι έλεγχοι της εφορίας για τις απαιτούμενες αποδείξεις ήταν ανύπαρκτοι. Οι φορολογούμενοι στην πλειοψηφία τους δήλωναν το ποσό των απαιτούμενων αποδείξεων, η εφορία σπανίως, έως ποτέ, τις ζητούσε και ακόμα και στην περίπτωση που τις ζητούσε, λογιστές και φίλοι σίγουρα θα είχαν ένα πακέτο αποδείξεων για να κλείσει η υπόθεση.
Πριν ληφθεί αυτή η απόφαση όμως, είχε προηγηθεί ένα απίστευτο αλαλούμ, με το υπουργείο Οικονομικών να δίνει την εικόνα διαχειριστικής τρικυμίας καθώς έγινε γνωστό πως με νομοτεχνική διάταξη θα ερχόταν να καλύψει, στην εκπνοή του έτους, το κενό στις ισχύουσες διατάξεις νόμου για τις αποδείξεις. Το μέτρο των αποδείξεων, για να γίνει κατανοητό το ζήτημα, καθιερώθηκε επί Γ. Παπακωνσταντίνου το 2011 (αρχικά με μπόνους επιστροφής φόρου για όσους μάζευαν περισσότερες από τις απαιτούμενες αποδείξεις), στη συνέχεια κόπηκε το μπόνους και έμεινε η ποινή φόρου και με τον Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος καθιερώθηκε απαιτούμενο όριο δαπανών ίσο με το 25% του εισοδήματος του υπόχρεου φορολογούμενου. Το 2014, όμως, με μια απόφαση του τότε υφυπουργού Οικονομικών Γ. Μαυραγάνη, το όριο του 25% μειώθηκε στο 10% του ετήσιου εισοδήματος και καθιερώθηκε πλαφόν 10.500 ευρώ. Σε εκείνη την απόφαση, κατόπιν των σχετικών τροποποιήσεων στον νόμο, καθορίζονταν οι δαπάνες για τις οποίες απαιτούνταν η προσκόμιση για το 2014. Οι υπηρεσίες του υπουργείου Οικονομικών εντόπισαν το νομικό κενό για το 2015 και σχεδίαζαν να το καλύψουν με την επαναφορά της διάταξης για συλλογή αποδείξεων. Όμως έτσι όποιος δεν είχε μεριμνήσει να κρατήσει αποδείξεις, θα κινδύνευε με φόρο 22% για όσες του έλειπαν. Τελικά αποφασίστηκε να μην ισχύσουν φέτος οι αποδείξεις και απλά τη νέα χρονιά το χτίσιμο του αφορολογήτου θα γίνεται όπως προαναφέραμε με πλαστικό χρήμα. Όμως το όλο θέμα εξελίχθηκε σε παρωδία… χωρίς ιδιαίτερο λόγο.
