Δανειολήπτες στο έλεος των funds

Η ΕΠΟΜΕΝΗ ΜΕΡΑ ΤΗΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΟΦΕΙΛΕΤΕΣ - ΠΩΣ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΤΟΥΝ - ΤΑ ΟΚΤΩ ΒΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΠΡΟΗΓΟΥΝΤΑΙ ΜΕΧΡΙ ΤΟΝ ΠΛΕΙΣΤΗΡΙΑΣΜΟ ΕΝΟΣ ΑΚΙΝΗΤΟΥ

Στο έλεος των funds και στις διαθέσεις των εταιρειών διαχείρισης υποχρεώσεων, τους λεγόμενους «servicers», θα βρεθούν το προσεχές διάστημα χιλιάδες δανειολήπτες της Λάρισας μετά την απόφαση της Αρείου Πάγου που «ψαλιδίζει» τη διαπραγματευτική ικανότητα των οφειλετών απέναντί τους, δρομολογώντας επί της ουσίας νέο κύμα πλειστηριασμών.
Η απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου που δίνει τη δυνατότητα στις εταιρείες διαχείρισης «κόκκινων» δανείων να βγάζουν σε πλειστηριασμό σπίτια που αποτελούν πρώτη κατοικία και να προβαίνουν σε πράξεις εκτέλεσης ως δικαιούχοι διάδικοι για λογαριασμό των funds, ανοίγει τον «ασκό του Αιόλου» για χιλιάδες εκκρεμείς διαδικασίες και δημιουργεί ένα άκρως δυσμενές περιβάλλον σε δανειολήπτες, καθώς το δίλημμα που τίθεται πλέον είναι ρύθμιση ή πλειστηρισμός.

Και αυτό γιατί η απόφαση του Αρείου Πάγου στερεί από τους δανειολήπτες τη δικονομική δυνατότητα να παρεμποδίζουν υπό προϋποθέσεις την εκτέλεση πλειστηριασμού. Άλλωστε πλείστες είναι οι περιπτώσεις τους τελευταίους μήνες και όχι μόνο στη Λάρισα, όπου πλήθος δανειοληπτών κατέθεσε αιτήσεις ανακοπής πλειστηριασμών, επικαλούμενο ότι το ανώτατο δικαστήριο δεν είχε αποφανθεί επί της συνολικής υπόθεσης. Πλέον και το επιχείρημα αυτό απωλέσθη...
Το σκεπτικό της απόφασης προς το παρόν δεν έχει γνωστοποιηθεί και για αυτό παραμένει αδιευκρίνιστο πότε θα καθαρογραφεί και ακολούθως πότε θα τεθεί σε ισχύ. Πιθανότατα η δημοσίευση της απόφασης θα μετακυλιστεί χρονικά μετά το πέρας των εκλογών, για να αποφευχθούν πολιτικές επιπτώσεις με αποδέκτη την κυβέρνηση. Ήδη όμως από τη στιγμή που έγινε την περασμένη εβδομάδα γνωστή η απόφαση, η κυβέρνηση βρίσκεται αντιμέτωπη με τα ομαδικά πυρά σύσσωμης της αντιπολίτευσης, που την κατηγορεί ότι αφήνει τους δανειολήπτες έρμαια των funds, χωρίς νομική προστασία και δικλείδες ασφαλείας απέναντι στους πλειστηριασμούς.
ΟΙ ΕΠΙΛΟΓΕΣ
Ενόψει αυτής της εξέλιξης και χωρίς να είναι πιθανή κάποιας μορφής νομοθετική ρύθμιση, οι δανειολήπτες ακόμη και εάν “φλερτάρουν” με την κατάσχεση έχουν προς ώρας τις εξής επιλογές για την αποφύγουν:
*Να υποβάλουν αίτηση για να ρυθμίσουν τις οφειλές τους. Αυτό γίνεται είτε κάνοντας χρήση του Κώδικα Δεοντολογίας για τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια προς τράπεζες και διαχειριστές δανείων είτε τον εξωδικαστικό μηχανισμό.
* Να ενταχθούν στο ενδιάμεσο πρόγραμμα προστασίας α’ κατοικίας, λαμβάνοντας μάλιστα και κρατική επιδότηση. Το συγκεκριμένο πρόγραμμα απευθύνεται κατ’ εξοχήν σε ευάλωτα νοικοκυριά που πληρούν συγκεκριμένα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια και τα οποία προκειμένου να λάβουν την επιδότηση, θα πρέπει να υποβάλουν αίτηση σε ειδική πλατφόρμα, συναινώντας στην παράδοση του ακινήτου τους στον φορέα που εκτιμάται ότι θα συσταθεί περί τα τέλη του 2023 ή στις αρχές του 2024.
Η επιδότηση μέσω του ενδιάμεσου προγράμματος θα ισχύσει για 15 μήνες και θα συνεχιστεί, όταν δηλαδή δημιουργηθεί ο φορέας, με τους ίδιους όρους, έχοντας όμως προηγουμένως υλοποιηθεί και η παράδοση του ακινήτου. Η διαδικασία εν συντομία προβλέπει ότι για την υποβολή της αίτησης υπαγωγής στο «Πρόγραμμα συνεισφοράς δημοσίου ευάλωτου οφειλέτη», όπως ονομάζεται το ενδιάμεσο πρόγραμμα, ο οφειλέτης θα πρέπει να εισέλθει στην πλατφόρμα μέσω του www.gov.gr ή της ιστοσελίδας της Ειδικής Γραμματείας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους (www.keyd.gov.gr). Μέσω αυτής θα ελεγχθεί ότι συγκεντρώνει τα χαρακτηριστικά του ευάλωτου οφειλέτη και να εκδοθεί η «βεβαίωση ευάλωτου οφειλέτη», η οποία είναι απαραίτητη για τη συμμετοχή στο πρόγραμμα.
Εφόσον πληρούν τις προϋποθέσεις θα δικαιούνται κρατική επιδότηση έως 80% της δόσης του στεγαστικού δανείου της κύριας κατοικίας, δηλαδή από 70 ευρώ έως 210 ευρώ μηνιαίως και αναστολή μέτρων των πιστωτών για την κύρια κατοικία (π.χ. κατασχέσεις, πλειστηριασμοί και εξώσεις).
ΤΑ ΒΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ
Ποια είναι η διαδικασία που προηγείται, μέχρι να συμβεί ο πλειστηριασμός του ακινήτου; Όπως επισημείωσε η Ένωση Εργαζομένων Καταναλωτών πολλές φορές ο οφειλέτης δεν αντιλαμβάνεται τη σοβαρότητα των εγγράφων που του κοινοποιούνται, με αποτέλεσμα να φτάνει ένα βήμα πριν από τον πλειστηριασμό του ακινήτου του (ακόμα και της μοναδικής κατοικίας του) το οποίο, τελικά, αλλάζει ιδιοκτήτη.
Επιγραμματικά η διαδικασία -και με την επισήμανση πως ο πλειστηριασμός γίνεται με ηλεκτρονικά μέσα- είναι η εξής:
* Για να ξεκινήσει η διαδικασία της αναγκαστικής εκτέλεσης, θα πρέπει ο δανειστής να έχει κοινοποιήσει στον οφειλέτη τον λεγόμενο εκτελεστό τίτλο, ο οποίος μπορεί να είναι τελεσίδικη ή προσωρινά εκτελεστή δικαστική απόφαση, διαταγή πληρωμής κ.λπ. Η επίδοση αυτή (διά δικαστικού επιμελητή) αποτελεί την εναρκτήρια πράξη της αναγκαστικής εκτέλεσης.
* Μετά από 3 εργάσιμες ημέρες της επίδοσης, ο δανειστής μπορεί να επιβάλει κατάσχεση σε περιουσιακά στοιχεία του οφειλέτη, κινητά ή ακίνητα. Με την κατάσχεση οδηγούμαστε στην υλική και νομική δέσμευση του πράγματος, χάνουμε δε την εξουσία διάθεσής του έκτοτε (δηλ. δεν μπορούμε να το μεταβιβάσουμε πλέον). Επίσης, αν το ακίνητο νοικιαστεί από τον οφειλέτη μετά την κατάσχεση, αυτός που το αποκτά μετά τον πλειστηριασμό μπορεί να καταγγείλει τη μίσθωση μέσα σε δύο μήνες από την απόκτησή του.
* Για την κατάσχεση, συντάσσεται η κατασχετήρια έκθεση από τον δικαστικό επιμελητή, η οποία πρέπει να περιέχει, μεταξύ άλλων, ακριβή περιγραφή του κατασχεμένου πράγματος, αναφορά της εκτίμησης του κατασχεμένου, τιμή πρώτης προσφοράς, αναφορά του εκτελεστού τίτλου, της ημέρας, του τόπου του πλειστηριασμού και το όνομα του συμβολαιογράφου. Η κατασχετήρια έκθεση επιδίδεται στον οφειλέτη είτε την ίδια στιγμή είτε το αργότερο εντός 8 ημερών.
* Μέσα σε 5 ημέρες από την κατάσχεση, πρέπει να επιδοθεί αντίγραφο της έκθεσης στον υποθηκοφύλακα (κτηματολόγιο) της περιφέρειας που βρίσκεται το ακίνητο.
* Η ημερομηνία του πλειστηριασμού ορίζεται υποχρεωτικά στην κατασχετήρια έκθεση μέσα σε 7 μήνες και πάντως όχι μετά από 8 μήνες από την ημέρα περάτωσης της κατάσχεσης. Αν η ημερομηνία αυτή πέσει τον Αύγουστο, τότε μεταφέρεται για τον επόμενο μήνα.
* Το αργότερο μέσα σε 15 ημέρες από την κατάσχεση, πρέπει να δημοσιευθεί στην ιστοσελίδα του Δελτίου Δικαστικών Δημοσιεύσεων του e-ΕΦΚΑ απόσπασμα της κατασχετήριας έκθεσης.
* Δεκαπέντε εργάσιμες ημέρες πριν από τον πλειστηριασμό ο οφειλέτης μπορεί να ασκήσει ανακοπή κατά της κατασχετήριας έκθεσης ζητώντας τη διόρθωσή της ως προς την περιγραφή του ακινήτου, την εκτίμηση και την τιμή πρώτης προσφοράς.
*Με αίτηση του οφειλέτη, που ασκείται τουλάχιστον 15 εργάσιμες ημέρες πριν από τον πλειστηριασμό στο αρμόδιο δικαστήριο, μπορεί να ανασταλεί η διενέργεια του πλειστηριασμού έως 6 μήνες από την αρχική ημερομηνία του, εφόσον προσδοκάται ότι ο οφειλέτης θα ικανοποιήσει σε αυτό το διάστημα τον δανειστή ή ότι τότε θα επιτευχθεί μεγαλύτερο πλειστηρίασμα.
Βέβαια όλα αυτά αποτελούν μέρος μιας νομικής διαδικασίας που θα το αναλάβουν οι δικηγόροι, όμως το ζητούμενο δεν είναι αυτό αλλά το πώς θα αποφευχθεί ο πλειστηριασμός του ακινήτου...
ΓΙΩΡΓΟΣ ΝΟΥΛΗΣ