Η αλλαγή του καυστήρα, η αυτονόμηση της θέρμανσης του διαμερίσματος, η μείωση των ωρών θέρμανσης, η προσαρμογή του θερμοστάτη είναι τα θέματα που κυριαρχούν τα τελευταία χρόνια στις γενικές συνελεύσεις των πολυκατοικιών της πόλης, χωρίς να βρίσκεται πάντα μια κοινή συνισταμένη. Διαχειριστές, ιδιοκτήτες και ενοικιαστές διαμερισμάτων συνήθως «σφάζονται», πόσο μάλλον φέτος που τα δεδομένα αλλάζουν και οι μεταβολές των διεθνών τιμών ενέργειας είναι απότομες και συνεχείς. Την ίδια στιγμή οι επιδοματικές πολιτικές έχουν ημερομηνία λήξης και προϋποθέσεις, χωρίς ουδείς να γνωρίζει τι θα συμβεί κατά την ανανέωση, ενώ το νομοθετικό πλαίσιο που διαμορφώθηκε υπό εντελώς διαφορετικές συνθήκες δεν καλύπτει αυτόν που απλώς δεν θέλει να θερμάνει το διαμέρισμά του ελλείψει οικονομικών δυνατοτήτων.
Συνεπώς τα ερωτήματα αέριο ή πετρέλαιο, «λουκέτο» στον καυστήρα, αυτονόμηση από την κεντρική θέρμανση είναι καθοριστικά την περίοδο για ιδιοκτήτες και ενοικιαστές. Το μόνο βέβαιο είναι πως τα κοινόχρηστα θα είναι φέτος αυξημένα, τουλάχιστον με βάση τα σημερινά δεδομένα… Αν και στο πετρέλαιο θέρμανσης υπάρχει η δυνατότητα να «κλειδώσει» η τιμή στα σημερινά επίπεδα, αν αγοραστεί επαρκής ποσότητα και να αποφευχθεί το ρίσκο πιθανών αυξήσεων μέσα στο επόμενο χρονικό διάστημα, στο φυσικό αέριο τέτοια δυνατότητα δεν υπάρχει. Ο καταναλωτής είναι υποχρεωμένος να ακολουθήσει την εκάστοτε τιμολογιακή πολιτική. Ανεξάρτητα από το τι βγάζει η σύγκριση φυσικού αερίου – πετρελαίου (αλλά και ηλεκτρικού ρεύματος, καθώς πολλοί θέλουν να στραφούν στα κλιματιστικά), το γεγονός είναι ένα: όλες οι πηγές ενέργειας είναι πολύ ακριβότερες σε σχέση με πέρυσι.
Σημειώνεται πως το πετρέλαιο θέρμανσης διατίθεται σήμερα στη Λάρισα από 1,395 έως 1,459 ευρώ το λίτρο, όταν πέρυσι η σεζόν είχε ξεκινήσει με την τιμή στο 1,15 ευρώ, ενώ το πώς θα εξελιχθούν οι τιμές παραμένει άγνωστο. Το φυσικό αέριο αυτόν το μήνα έχει υποχωρήσει κοντά στα 20 λεπτά, ενώ με δεδομένη την οριζόντια επιδότηση των 9 λεπτών από τη ΔΕΠΑ, η λιανική «βγαίνει» κοντά στα 11 λεπτά ανά κιλοβατώρα. Ωστόσο πέρυσι οι καταναλωτές έβρισκαν τιμές ακόμη και κάτω από 7-8 λεπτά, ενώ κάποιες εταιρείες τούς έδιναν τη δυνατότητα να «κλειδώσουν» τιμή 5 λεπτών ανά κιλοβατώρα. Η πραγματική τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος είναι υψηλότερη των 22-23 λεπτών ή και περισσότερο για μεγάλες καταναλώσεις), όταν μέχρι και πέρυσι τον Νοέμβριο ο καταναλωτής χρεωνόταν με λιγότερα από 20 λεπτά.
«ΣΦΑΓΗ» ΓΙΑ ΤΑ ΚΟΙΝΟΧΡΗΣΤΑ
Όλα αυτά δείχνουν πως η «κεντρική θέρμανση» που ούτως ή άλλως ήταν ο μεγάλος «πονοκέφαλος» για τις γενικές συνελεύσεις των πολυκατοικιών, θα επιδεινώσει τις σχέσεις και η «σφαγή» μεταξύ ιδιοκτητών και ενοικιαστών για τα κοινόχρηστα φαντάζει αναπόφευκτα. Το γεγονός μάλιστα πως η Πανελλήνια Ομοσπονδία Ιδιοκτητών Ακινήτων (ΠΟΜΙΔΑ) έσπευσε να διευκρινίσει ποιοι και υπό ποιες προϋποθέσεις δικαιούνται απαλλαγή είναι ένα δείγμα του τι έρχεται… Να σημειωθεί πως σύμφωνα με τις καταγγελίες που είχαν φτάσει στην Ένωση Ιδιοκτητών Ακινήτων του ν. Λάρισας αρκετοί ενοικιαστές αρνούνταν πέρυσι να καταβάλουν τη δαπάνη, προφανώς λόγω οικονομικής αδυναμίας, πετώντας το «μπαλάκι» στους ιδιοκτήτες τους. Φέτος με το ενεργειακό κόστος να έχει εκτοξευτεί η πληρωμή των κοινοχρήστων καθίσταται μεγάλος βραχνάς. Οπότε το ερώτημα που τίθεται είναι ποιος φέρει την τελική ευθύνη για τα κοινόχρηστα;
Βάσει του συμφωνητικού εκμίσθωσης τα κοινόχρηστα που αφορούν στη χρήση καταβάλλονται από τον ενοικιαστή, ενώ οι κατασκευές και οι δαπάνες που αφορούν την υποδομή της κατοικίας και της πολυκατοικίας καταβάλλονται από τον ιδιοκτήτη.
Τι γίνεται όμως στην περίπτωση που ενοικιαστής δεν καταβάλει τα κοινόχρηστα; Η διαχείριση της πολυκατοικίας είθισται να τα απαιτεί από τον ιδιοκτήτη με το επιχείρημα ότι έχει μειωθεί το αποθεματικό και δεν μπορούν να προχωρήσουν πληρωμές. Άλλωστε και ο κανονισμός της πολυκατοικίας προβλέπει –συνήθως- ότι κάθε απλήρωτη οφειλή του ενοικιαστή καταλήγει στον ιδιοκτήτη. Η λύση είναι η προσφυγή στη Δικαιοσύνη για την έκδοση διαταγής πληρωμής. Σύμφωνα με την Πολιτική Δικονομία, οι διαφορές συνιδιοκτητών μεταξύ τους ή με τον διαχειριστή της πολυκατοικίας επιλύονται από τα κατά τόπους αρμόδια Μονομελή Πρωτοδικεία, μετά από αγωγή των ενδιαφερομένων. Στις διαφορές αυτές κατατάσσονται συνήθως αμφισβητήσεις για τις θέσεις στάθμευσης, τις καταλήψεις κοινοχρήστων χώρων, τη συμμετοχή στις κοινόχρηστες δαπάνες, τη λογοδοσία διαχειριστή κλπ.
Όμως, μετά από πρόταση της ΠΟΜΙΔΑ που έγινε δεκτή, ειδικά οι διαφορές για μη καταβολή κοινοχρήστων για ποσά ύψους έως και 20.000 ευρώ επιλύονται από τα κατά τόπους Ειρηνοδικεία. Αυτό καθιστά τη διαδικασία διεκδίκησης των οφειλομένων από τους διαχειριστές πολυκατοικιών ταχύτερη και οικονομικότερη. Οι αξιώσεις των διαχειριστών για μη καταβληθέντα κοινόχρηστα παραγράφονται στην πενταετία. Οι διαχειριστές όμως έχουν την ευχέρεια της έκδοσης και διαταγής πληρωμής εναντίον των κακοπληρωτών συνιδιοκτητών, εφόσον όμως προσκομίσουν τις μηχανογραφικές ειδοποιήσεις των οφειλομένων κοινοχρήστων καθώς και φωτοτυπίες από όλα τα δικαιολογητικά δαπανών των οποίων η πληρωμή καθυστερείται. Σε κάθε τέτοια περίπτωση είναι αναγκαίο να έχει προηγηθεί σύγκληση γενικής συνέλευσης των συνιδιοκτητών με θέμα τη λήψη μέτρων εναντίον όσων αρνούνται να πληρώσουν και ρητή εντολή προς τον διαχειριστή να προβεί σε δικαστικές ενέργειες εναντίον τους. Για την ενεργητική νομιμοποίηση του διαχειριστή απαιτείται πάντοτε πρακτικό νόμιμης εκλογής του από τη γενική συνέλευση των συνιδιοκτητών.
ΠΩΣ ΓΙΝΕΤΑΙ Η ΑΥΤΟΝΟΜΗΣΗ
Το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο επιτρέπει την αυτονόμηση των διαμερισμάτων από την κεντρική θέρμανση της πολυκατοικίας, και κατά συνέπεια την εξαίρεση από την κοινόχρηστη δαπάνη της θέρμανσης, υπό πολύ συγκεκριμένες και αυστηρές προϋποθέσεις. Η απλή ανακοίνωση περί πρόθεσης αποσύνδεσης μιας ιδιοκτησίας από το κεντρικό σύστημα θέρμανσης της πολυκατοικίας, και η θετική ή αρνητική απόφαση της γενικής συνέλευσης των συνιδιοκτητών της πολυκατοικίας δεν αρκεί για να απαλλάξει τον ενδιαφερόμενο από τη συμμετοχή του στις κοινόχρηστες δαπάνες, αν δεν τηρηθούν και όλες οι υπόλοιπες προϋποθέσεις που θέτει ο νόμος. Γι’ αυτό, κάθε συνιδιοκτήτης που ενδιαφέρεται να αυτονομήσει την ιδιοκτησία του από το κοινόχρηστο σύστημα θέρμανσης της πολυκατοικίας οφείλει σύμφωνα με τον νόμο, να τηρήσει την εξής αυτονόητη διαδικασία πρέπει:
* Να ζητήσει εγγράφως τη σύγκληση της Γενικής Συνέλευσης των συνιδιοκτητών του κτιρίου, με θέμα τη λήψη απόφασης για τη μόνιμη αποσύνδεση από το δίκτυο κεντρικής θέρμανσης του κτιρίου, της ιδιοκτησίας του (κύριας μεμονωμένης ιδιοκτησίας) στην οποία προτίθεται να τοποθετήσει ανεξάρτητη μόνιμη εγκατάσταση θέρμανσης με χρήση φυσικού αερίου ή τηλεθέρμανσης ή γεωθερμίας ή αντλιών θερμότητας ή άλλου αυτόνομου συστήματος θέρμανσης.
* Να υλοποιηθεί η πλήρης αποσύνδεση της ιδιοκτησίας από την κεντρική θέρμανση και να μονωθούν οι σωληνώσεις.
* Να εγκατασταθεί πλήρως και να λειτουργήσει ένα αυτόνομο σύστημα θέρμανσης το οποίο θα βελτιώνει την ενεργειακή αποδοτικότητα του κτιρίου.
* Να διαπιστωθεί η υλοποίηση των προϋποθέσεων από τον διαχειριστή του κτιρίου πριν προχωρήσει η απαλλαγή μιας ιδιοκτησίας από τις δαπάνες της κεντρικής θέρμανσης. Επειδή προφανώς ο διαχειριστής δεν διαθέτει τις απαιτούμενες γνώσεις για να πιστοποιήσει πλήρη αποσύνδεση και ενεργειακή βελτίωση, είναι πιθανό να ζητηθεί η συνδρομή των ειδικών.
Τι σημαίνουν αυτές οι προϋποθέσεις; Ότι, βάσει νόμου, ένα νοικοκυριό δεν μπορεί να επικαλεστεί έλλειψη χρημάτων και να ζητήσει απαλλαγή από τα κοινόχρηστα, διακόπτοντας τη σύνδεση με την κεντρική θέρμανση. Ούτε μπορεί να ζητήσει αυτονόμηση με το επιχείρημα ότι θα θερμάνει τον χώρο του με μικρά κλιματιστικά ή σόμπες υγραερίου.
Όπως σημειώνει η ΠΟΜΙΔΑ «η άποψή μας είναι ότι πραγματική βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας και της εξοικονόμησης ενέργειας στις υπάρχουσες οικοδομές μπορεί να προέλθει κυρίως από την αλλαγή του καυσίμου των κεντρικών καυστήρων από πετρέλαιο σε φυσικό αέριο, ακόμη και με υποχρεωτικό χαρακτήρα για όσες οικοδομές έχουν την ευχέρεια σύνδεσης με το δίκτυο φυσικού αερίου, καθώς και με τον εκσυγχρονισμό των κεντρικών θερμάνσεων και όχι από την αυτονόμηση κάθε ιδιοκτησίας, η οποία θα έχει γενικότερες δραματικές συνέπειες για το επίπεδο διαβίωσης των κατοίκων της πολυκατοικίας, το περιβάλλον αλλά για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων, δεδομένου ότι ο λέβητας κεντρικής θερμάνσεως θα λειτουργεί πλέον με χαμηλότερα φορτία λόγω της αποχώρησης μερικών ιδιοκτησιών από αυτή, με αποτέλεσμα να υποβαθμίζεται έτσι ο βαθμός απόδοσης της εγκατάστασης.
Επιπρόσθετα όπως σημειώνει δεν πληροί τις προδιαγραφές του νέου νόμου η μετάβαση:
* Από κεντρικό σύστημα πετρελαίου σε ατομικό σύστημα πετρελαίου.
* Από κεντρικό σύστημα φυσικού αερίου σε ατομικό φυσικού αερίου, καθόσον η ατομική εγκατάσταση ουδέποτε μπορεί να θεωρηθεί ως αποδοτικότερη της κεντρικής-συλλογικής εγκατάστασης θέρμανσης ολόκληρου του κτιρίου, αφού όπως αναφέρεται ανωτέρω οδηγεί στην υποβάθμιση του βαθμού απόδοσης του λέβητα κεντρικής θερμάνσεως.
* Από κεντρικό σύστημα πετρελαίου ή αερίου σε οποιοδήποτε άλλο ατομικό σύστημα πλην τηλεθέρμανσης, γεωθερμίας και των νέων υψηλής απόδοσης αντλιών θερμότητας, όπως κλιματιστικά κλασσικού τύπου ή και inverter κλπ.
ΓΙΩΡΓΟΣ ΝΟΥΛΗΣ
