Σημειώνεται ότι στα υποθηκοφυλακεία κατατίθενται επίσημα και φυλάσσονται οι τίτλοι ιδιοκτησίας των ακινήτων, καθώς και τα βάρη (υποθήκες, προσημειώσεις, κατασχέσεις) που τα συνοδεύουν. Εκεί φυλάσσονται και δικαστικές αποφάσεις σχετικές με ακίνητα και γενικά κάθε πράξη που επηρεάζει τη νομική κατάσταση ενός ακινήτου.
Στην Ελλάδα σήμερα λειτουργούν 394 υποθηκοφυλακεία ενώ στον νομό Λάρισας σήμερα λειτουργούν 5 ειδικά άμισθα υποθηκοφυλακεία (στη Λάρισα, στον Τύρναβο, στα Φάρσαλα, στην Ελασσόνα και στην Αγιά) και 2 μη ειδικά (στο Συκούριο και στον Πυργετό, όπου συμβολαιογράφος ασκεί χρέη υποθηκοφύλακα).
Η σταδιακή κτηματογράφηση της χώρας μέχρι και την πλήρη επικράτηση του Εθνικού Κτηματολογίου μετατρέπει σταδιακά τα άμισθα υποθηκοφυλακεία σε κτηματολογικά γραφεία. ήδη τα υποθηκοφυλακεία Λάρισας και Τυρνάβου είναι αντίστοιχα και μεταβατικά Κτηματολογικά Γραφεία. Το ν/σ του υπ. Δικαιοσύνης που θα εισαχθεί άμεσα στη Βουλή, έχοντας προφανώς την έγκριση των θεσμών, έχει στόχο μέσω της συγχώνευσης και εμμισθοποίησης των υποθηκοφυλακείων την επίτευξη εξοικονόμησης στα έξοδά τους, ώστε να αποτελέσουν κερδοφόρες δημόσιες υπηρεσίες. Εν ολίγοις οι ελεύθεροι επαγγελματίες υποθηκοφύλακες και οι ιδιωτικοί υπάλληλοί τους θα γίνουν άπαντες δημόσιοι υπάλληλοι, με ό,τι αυτό μπορεί να σημαίνει για ένα υδροκέφαλο δημόσιο...
ΟΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ
Τι σημαίνει όμως αυτό για τον πολίτη και τι επιπτώσεις θα υπάρξουν; Όπως υποστηρίζει η Ένωση Αμίσθων Υποθηκοφυλάκων Ελλάδας οι επιπτώσεις θα είναι δραματικές, τόσο στη διενέργεια και την ασφάλεια των συναλλαγών, όσο και στο μπλοκάρισμα των πράξεων για μεγάλο χρονικό διάστημα, με τη μεταφορά υλικού και τη συσσώρευση των υποθέσεων. Συνεπώς κάθε προσπάθεια εξέλιξης και ολοκλήρωσης του Εθνικού Κτηματολογίου θα πληγεί ευθέως. Ταυτόχρονα εναντιώνονται και στη διάταξη που δίνει τη δυνατότητα στα νέα έμμισθα υποθηκοφυλακεία να προΐστανται ακόμη και υπάλληλοι ΔΕ, ισοπεδώνοντας τους πτυχιούχους των νομικών σχολών...
Ας δούμε όμως τα πράγματα από την αρχή. Πρωτίστως να επισημάνουμε πως με το ν/σ συστήνονται 41 έμμισθα υποθηκοφυλακεία, ένα στην πρωτεύουσα κάθε νομού. Αυτό πρακτικά για τον νομό της Λάρισας σημαίνει ότι τα σημερινά υφιστάμενα επτά άμισθα υποθηκοφυλακεία του νομού θα συγχωνευτούν σε ένα, με έδρα τη Λάρισα. Δηλαδή όλοι οι πολίτες του νομού για κάθε συναλλαγή επί των ακινήτων θα πρέπει να προσέρχονται μόνο σ΄αυτό της Λάρισας.
Ο συγκεντρωτικός σχεδιασμός στις έδρες των νέων γραφείων θα υποχρεώσει τον συναλλασσόμενο, ακόμα και για την αίτηση και λήψη ενός απλού πιστοποιητικού, να διανύει μεγάλες αποστάσεις. Ένας τέτοιος σχεδιασμός όμως θα απαιτούσε την προηγούμενη ύπαρξη δυνατότητας ηλεκτρονικής αποστολής εγγράφων και λήψης πιστοποιητικών, κάτι που μέχρι σήμερα δεν υφίσταται.
Επιπροσθέτως η συγκέντρωση των αρχείων των υποθηκοφυλακείων του νομού στο νέο υποθηκοφυλακείο απαιτεί νέα κτιριακή υποδομή. Αν υποτεθεί ότι θα βρεθεί και μέχρι να στηθεί, θα προκληθεί χάος, καθώς ούτε ο έλεγχος από τους ενδιαφερομένους θα είναι δυνατός, ούτε και η έκδοση πιστοποιητικών και αντιγράφων θα είναι εφικτή και ασφαλής. Ακόμα και οι γονικές παροχές και οι αποδοχές κληρονομίας θα συντάσσονται αναγκαστικά χωρίς δυνατότητα πρόσβασης στους τίτλους ιδιοκτησίας και θα καταχωρίζονται μετά από μεγάλο χρονικό διάστημα.
Συνεπώς με τον τρόπο αυτό θα καταστεί ανενεργής η βασική αρχή της δημοσιότητας των μεταγραφών και καταχωρίσεων. Δεδομένου δε ότι τόσο οι διορθώσεις στα ήδη λειτουργούντα μεταβατικά κτηματολογικά γραφεία, όσο και οι δηλώσεις των πολιτών, καθώς και οι ενστάσεις τους στις υπό κτηματογράφηση περιοχές για τις κτηματογραφήσεις που βρίσκονται σε εξέλιξη, στηρίζονται στα πιστοποιητικά και τα αντίγραφα των τίτλων που λαμβάνονται από τα αρχεία των υποθηκοφυλακείων, είναι προφανές ότι κάθε καθυστέρηση ή αδυναμία λήψης από τους ιδιοκτήτες των αντιστοίχων δικαιολογητικών, τους αφαιρεί το δικαίωμα να αποδείξουν τα εμπράγματα δικαιώματά τους επί των ακινήτων τους και στην ουσία τους αποξενώνει από την ακίνητη περιουσία τους. Και βέβαια, δεν πρέπει κανείς να παραλείψει την αποτίμηση του χρόνου και της ταλαιπωρίας σε οικονομικό κόστος, το οποίο θα επιβαρύνει τον συναλλασσόμενο και μόνο.
Οι ελεύθεροι επαγγελματίες (συμβολαιογράφοι, δικηγόροι, δικαστικοί επιμελητές, μηχανικοί, μεσίτες) θα είναι αδύνατον να εξυπηρετηθούν σε εύλογο χρόνο και με ασφάλεια, ενώ η επιπλέον οικονομική επιβάρυνση, που θα συνεπάγεται η εκτέλεση της εργασίας τους, θα μετακυληθεί στον συναλλασσόμενο. Είναι βέβαιο ότι οι παραπάνω επαγγελματικές ομάδες, οι οποίες δραστηριοποιούνται σε περιοχές στις οποίες θα καταργηθούν τα άμισθα υποθηκοφυλακεία, θα είναι λιγότερο ανταγωνιστικές έναντι αυτών που εδρεύουν στις έδρες των σχεδιαζόμενων εμμίσθων υποθηκοφυλακείων.
Όλα αυτά θα προκαλέσουν σημαντικότατες καθυστερήσεις στη διαδικασία κτηματογράφησης. Σήμερα εξελίσσεται η διαδικασία κτηματογράφησης σε τρεις δήμους του νομού (Τύρναβο, Ελασσόνα και Τέμπη) ενώ επίκειται και η κτηματογράφηση και του υπόλοιπου νομού. Όταν ιδιώτες αλλά και δημόσιοι φορείς δεν θα είναι δυνατό να εξυπηρετηθούν άμεσα και να λάβουν ασφαλή πληροφορία για τα ιδιοκτησιακά τους δικαιώματα, ώστε να δηλώσουν αυτά εν συνεχεία στην κτηματογράφηση, νομοτελειακά ο στόχος ολοκλήρωσης του Κτηματολογίου (που ήδη τοποθετείται από τα αρμόδια υπουργεία σε ένα χρόνο απολύτως μη ρεαλιστικό) φαντάζει ακόμη πιο δύσκολο να επιτευχθεί. Επί της ουσίας η ήδη απαξιωμένη από την κρίση και τη βαρύτατη φορολογία ακίνητη περιουσία θα υποστεί ένα ακόμα μεγάλο πλήγμα και θα νεκρωθεί τελείως η ήδη χειμαζόμενη κτηματαγορά...
Την ίδια στιγμή απορία και προβληματισμό προκαλεί η ενσωμάτωση στο νομοσχέδιο της διάταξης που προβλέπει τη δυνατότητα ανάληψης θέσης προϊσταμένου (σ’ αυτή την υπηρεσία με αμιγώς νομικό αντικείμενο) από έναν απλό υπάλληλο κατηγορίας ΠΕ ή ΤΕ και ελλείψει αυτών ΔΕ, χωρίς να προαπαιτείται να διαθέτει πτυχίο νομικής, ούτε υποχρεωτική προηγούμενη άσκηση του επαγγέλματος του δικηγόρου ή του συμβολαιογράφου. Πώς είναι δυνατόν ένας τέτοιος προϊστάμενος να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις, να κατευθύνει τον πολίτη στην επίλυση των προβλημάτων που αντιμετωπίζει, πολύ περισσότερο να ελέγξει την εγκυρότητα των συμβολαίων;
Το πλέον συνετό θα ήταν πριν από την υποβολή ενός τόσου σοβαρού ν/σ, να είχαν κληθεί να εκφράσουν τις απόψεις και τις προτάσεις τους οι άμεσα εμπλεκόμενοι φορείς (Ενωση Αμίσθων Υποθηκοφυλάκων, σύλλογοι συμβολαιογράφων, δικηγόρων, δικαστικών επιμελητών, ιδιοκτητών ακινήτων, μηχανικών κλπ.), να συνοδεύεται από αιτιολογική έκθεση και οικονομοτεχνική μελέτη που να αποδεικνύει το ύψος της επιβάρυνσης του κρατικού προϋπολογισμού με δαπάνες για την ίδρυση και λειτουργία νέων δημοσίων υπηρεσιών (δαπάνες μεταφοράς, εγκατάστασης, μισθοδοσίας, λειτουργίας κλπ.). Τίποτε από αυτά δεν έγινε. Αν μη τι άλλο, η αντιστροφή μέτρηση για τη νομοτελειακή διάλυση του θεσμού των υποθηκοφυλακείων μόλις ξεκίνησε...
