Της Λένας Κισσάβου
Εκτεθειμένο στη φθορά του χρόνου, ένα μνημείο του 16ου αιώνα, που κλείνει μέσα του ανεκτίμητους θησαυρούς ξεχωριστής τέχνης, χάνεται… Χρόνια τώρα προσπαθούν να το βγάλουν από τη λησμονιά, να το αναδείξουν και να το σώσουν, κάποιες μοναχές που το βλέπουν καθημερινά να …εξαφανίζεται, αλλά δυστυχώς παίρνουν πάντα την ίδια απάντηση: Δεν εντάχθηκε ακόμη σε χρηματοδοτούμενο πρόγραμμα για να σωθεί.
Η αναμονή τους όμως μετρά τουλάχιστον δέκα χρόνια! Και ακόμη περιμένουν…
Ο λόγος για τον ιερό ναό του Τιμίου Προδρόμου, που βρίσκεται στο ομώνυμο μοναστήρι στην Ανατολή του Δήμου Αγιάς, ένας μονόχωρος ξυλόστεγος ναός, με πλούσιες τοιχογραφίες και ένα θαυμαστό ξυλόγλυπτο τέμπλο.
«Τον είδαν, τον θαύμασαν, αλλά τίποτα δεν έκαναν…», μας λέει η μοναχή Θεοδέκτη, της Ιεράς Μονής Τιμίου Προδρόμου, αναφερόμενη σε εκπροσώπους των αρχών του τόπου μας. Η αγωνία της καθώς και όλων των άλλων γυναικών μοναχών, που ζουν δίπλα στη νέα μονή του Τιμίου Προδρόμου, έχει κορυφωθεί, καθώς το κτίσμα καταρρέει.
Δεν χρειάζεται να είναι ειδικός κάποιος για να το διαπιστώσει αυτό
καθώς η εικόνα του, σου δίνει την εντύπωση ότι είναι θέμα χρόνου οι τοίχοι του να «λυγίσουν» στη μάχη με τη φθορά και έτσι να συμπαρασύρουν όλους τους πολύτιμους θησαυρούς των τοιχογραφιών και της τέχνης, που κάποιοι κάποτε εκεί, είχαν καταθέσει ψυχή για να δώσουν εικόνα στα θεία και να τα προσκυνήσουν.
«Ο βόρειος τοίχος της εκκλησίας έχει μεγάλη απόκλιση από την κατακόρυφο… Η στέγη είναι σε κακή κατάσταση, την είχαμε καλύψει με νάιλον, αλλά κι αυτό δεν φτάνει πια…», μας λέει η προϊσταμένη της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας Λάρισας κ. Σταυρούλα Σδρόλια, η οποία επισημαίνει πως είχε προταθεί από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Λάρισας, να ενταχθεί σε πρόγραμμα χρηματοδότησης για τη συντήρησή του (στο ΕΣΠΑ), καθώς υπήρχαν οι ανάλογες μελέτες και ήταν ώριμο έργο, αλλά ποτέ δεν πήρε έγκριση από το Υπουργείο Πολιτισμού ως επιλέξιμο.
Μάλιστα η μοναχή Θεοδέκτη υποστήριξε πως η μελέτη για τη συντήρηση έγινε με χρήματα που διέθεσαν οι ίδιες οι μοναχές, με πολλές θυσίες και κόπο για να τα καταφέρουν, το 2006. Από τότε, αφού κατέθεσαν τη μελέτη, θεώρησαν ότι δεν έμενε παρά να δρομολογηθεί άμεσα και η εφαρμογή της. Περίμεναν απλά το πράσινο φως του υπουργείου και τη στήριξη των τοπικών παραγόντων που είχαν λόγο στην επιλογή των έργων για χρηματοδότηση, αλλά μάταια…
«Μας είχαν πει, ότι ήταν στον κατάλογο των έργων που προτεινόταν στο ΕΣΠΑ…» μας αναφέρει η μοναχή Θεοδέκτη και συμπληρώνει: «Τι έγινε τελικά και δεν επιλέχθηκε; Δεν υπήρχε τρωτό σημείο στη μελέτη, ούτε ήταν ελλιπής... Πώς έκριναν την απόρριψή του έργου; Λόγω της κακής της κατάστασης έπρεπε να προηγηθεί… Καταστρέφεται. Τουλάχιστον ας κάνουν κάτι έστω και τώρα!».
Η ΙΣΤΟΡΙΑ
Η Ιερά Μονή Τιμίου Προδρόμου στην Ανατολή, βρίσκεται στις πλαγιές του Κισσάβου, τέσσερα χιλιόμετρα από το χωριό Ανατολή και σε υψόμετρο 1.080 μέτρων.
Ιδρύθηκε τον 16ο αιώνα από τον Οσιομάρτυρα Άγιο Δαμιανό τον εν Κισσάβου, που μαρτύρησε στη Λάρισα, από τους Τούρκους.
Εκεί οργάνωσε κοινοβιακό μοναστήρι, το οποίο αποτέλεσε μία από τις ακμαιότερες μοναστικές κοινότητες στην ανατολική Θεσσαλία την εποχή εκείνη.
Το συγκρότημα κτιρίων του παλαιού μοναστηριού αποτελείτο από το καθολικό, αφιερωμένο στον Τίμιο Πρόδρομο, το παρεκκλήσιο του αγίου Μεγαλομάρτυρος Δημητρίου, τα κελιά και εργαστήρια των μοναχών και χώρους υποδοχής φιλοξενουμένων.
Το μοναστήρι κατοικήθηκε ως την κοίμηση του τελευταίου μοναχού το 1889. Στη συνέχεια η φροντίδα για τα οικοδομήματα περιήλθε στην κοινότητα Ανατολής. Κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου τα κτίρια υπέστησαν μεγάλες ζημιές.
Το 1980 πήγε στο Μοναστήρι από το Αγιο Όρος μία ομάδα μοναχών, οι οποίοι άρχισαν έργα ανοικοδόμησης κοντά στην παλαιά μονή.
Όμως μετά από τρία χρόνια αναγκάστηκαν να αφήσουν την προσπάθεια τους ημιτελή.
Η Μονή ανασυστάθηκε από μία ομάδα μοναζουσών το 2000. Τότε, άρχισαν δεκατρείς μοναχές με προσωπική δουλειά να προσπαθούν να ξαναδώσουν ζωή στο μοναστήρι και τα κατέφεραν να δημιουργήσουν έναν τόπο προσκυνήματος με αυτονομία και στην τροφή τους. Σήμερα μονάζουν τριάντα γυναίκες.
