Η γλώσσα προσαρμόζεται πάντα…

ΤΟΝΙΣΕ Ο ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟΣ ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΑΚΗΣ ΜΙΛΩΝΤΑΣ ΜΕ ΘΕΜΑ «Η ΓΛΩΣΣΑ ΤΗΣ ΠΑΝΔΗΜΙΑΣ» ΧΘΕΣ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ «ΗΜΕΡΕΣ ΠΝΕΥΜΟΝΟΛΟΓΙΑΣ»

Στο πώς σημαντικά ιατροκοινωνικά γεγονότα μπορούν να αλλάξουνε τη σημασία λέξεων όπως έγινε την περίοδο της πανδημίας αναφέρθηκε χθες ο ομότιμος καθηγητής Γλωσσολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών και εκλεγμένο μέλος της Ακαδημίας Αθηνών κ. Χριστόφορος Χαραλαμπάκης, μιλώντας με θέμα «Η γλώσσα της πανδημίας» χθες το βράδυ στο αμφιθέατρο της Ιατρικής Σχολής.

Η ομιλία του μέλους της Ακαδημίας Αθηνών έγινε στο πλαίσιο του πανελλαδικού συνεδρίου με τίτλο «Ημέρες πνευμονολογίας» που διοργανώνει αυτές τις ημέρες η Πνευμονολογική Κλινική της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.
Ο κ. Χαραλαμπάκης αναφέρθηκε χαρακτηριστικά στη λέξη πανδημία που ενώ αρχικά στα αρχαία χρόνια σήμαινε «όλος ο λαός μιας πόλης, όλος ο δήμος», σήμερα έφτασε να χαρακτηρίζει μία έξαρση ιού όπως ήταν ο κορονοϊός.
Μιλώντας για τη λέξη «κορονοϊός» ανέφερε πως ενώ ως λέξη που μας έρχεται απ’ έξω ως δάνειο θα έπρεπε να γράφεται με «ο», ωστόσο λόγω της «αγάπης» μας για το «ω» υπάρχουν περιπτώσεις που βλέπουμε τη λέξη να γράφεται ως «κορωνοϊός». Όμοια αγάπη έχουμε και για το «υ», για παράδειγμα η λέξη «φλιτζάνι» γράφεται με «ι» αφού είναι δάνειο από την τουρκική, λόγω της αγάπης μας για το «υ» τη βλέπουμε γραμμένη αρκετά συχνά και ως «φλυτζάνι». Το ίδιο συμβαίνει και με το «σιντριβάνι» που χωρίς καμία συντριβή το βλέπουμε «συντριβάνι».
Σε άλλο σημείο ο κ. Χαραλαμπάκης σημείωσε χαρακτηριστικά ότι: «Η γλώσσα πάντα προσαρμόζεται στα νέα δεδομένα. Παρακολουθεί την κοινωνική ανάγκη. Έτσι εμφανίστηκε η νέα κανονικότητα, οι εκφράσεις πόλεμος σε αόρατο αλλά όχι ανίκητο εχθρό, και η χρήση υπερβολικών λέξεων όπως καταιγίδα, τυφώνας, τσουνάμι που χρησιμοποιήθηκαν κατά κόρον κυρίως από τον Τύπο. Ο τρόπος παρουσίασης των ειδήσεων ξεπέρασε πολλές φορές τα πολεμικά ανακοινωθέντα: «ο ιός βρίσκεται προ των πυλών», «σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης», «οδηγός επιβίωσης», «σύσσωμη η επιστημονική κοινότητα κηρύττει τον πόλεμο».