«Εξυπνες γέφυρες» στη Λάρισα

* Μεγάλο έργο του ΤΕΕ για την παρακολούθηση της στατικής επάρκειά τους σε ζωντανό χρόνο * Νίκ. Παπαγεωργίου: Σημαντική πρωτοβουλία για την ενίσχυση της ασφάλειας και την τεχνολογική αναβάθμισή τους

Του Θανάση Αραμπατζή
«Εξυπνες γέφυρες» θα αποκτήσει η Λάρισα και γενικότερα η Περιφέρεια Θεσσαλίας -όπως και οι άλλες 12 Περιφέρειες της χώρας-, σε ένα μεγάλο έργο, που θα παρακολουθεί τη στατική επάρκεια γεφυρών της χώρας, αρκετές εκ των οποίων μετρούν δεκαετίες ζωής χωρίς την απαραίτητη συντήρηση. Αναθέτουσα Αρχή είναι το ΤΕΕ, ενώ συμμετέχουν ο ΟΣΕ, αλλά και η Περιφέρεια Θεσσαλίας, που πρότεινε και προτεραιοποίησε, ανάλογα με τον βαθμό επικινδυνότητάς τους, τις γέφυρες αρμοδιότητάς της, οι οποίες χρήζουν παρακολούθησης. Το έργο δε, χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και είναι προϋπολογισμού 222 εκατομμυρίων ευρώ.

Στην Περιφέρεια της Θεσσαλίας θα παρακολουθούνται 21 γέφυρες, ενώ συνολικά σε όλη τη χώρα 260, με τον ορίζοντα παράδοσης του έργου να προσδιορίζεται για το τέλος του 2025.
Οι γέφυρες που θα παρακολουθούνται στη Θεσσαλία είναι οι:
-Γέφυρα Πηνειού Ε.Ο. Λάρισας Κοζάνης Ε.Ο. 03.
-Γέφυρα ΟΣΕ Ε.Ο. Αθηνών Θεσσαλονίκης Π.Ε.Ο. 1 Αθηνών Θεσσαλονίκης.
-Γέφυρα Πηνειού Κουτσοχέρου 2 κλάδων Ε.Ο. Λάρισας Τρικάλων Ε.Ο. 06.
-Γέφυρα Πηνειού Κουτσοχέρου 2 κλάδων Ε.Ο. Λάρισας Τρικάλων Ε.Ο. 07.
-Γέφυρα Ληθαίου Περιφερειακός Τρικάλων Ε.Ο. 30.
-Γέφυρα ΟΣΕ Περιφερειακός Τρικάλων Ε.Ο. 30.
-Γέφυρα Κονδύλη (Πορταϊκός) Ε.Ο. 30.
-Γέφυρα Ληθαίου Ε.Ο. 06 Τρικάλων Καλαμπάκας.
-Γέφυρα Ε.Ο. Τρικάλων - Καλαμπάκας Ε.Ο. 06.
-Γέφυρα Καράμπαλη Ε.Ο. Καρδίτσας Αθηνών Ε.Ο. 30.
-Γέφυρα Καλέτζη Ε.Ο. Καρδίτσας Αθηνών Ε.Ο. 30.
-Γέφυρα Χτούρη Επ.Ο. Λάρισας Καρδίτσας.
-Άνω Διάβαση Νότιας Περιφερειακής Λάρισας Ε.Ο. 108.
-Γέφυρα ΟΣΕ Νότιας Περιφερειακής Λάρισας Ε.Ο. 108.
-Γέφυρα Τιταρησίου Ε.Ο. Λάρισας Κοζάνης Ε.Ο. 03.
-Γέφυρα Πηνειού Επ.Ο. Παλαμά Φαρκαδόνα.
-Γέφυρα Ενιπέα Επ.Ο. Παλαμά Φαρκαδόνα.
-Γέφυρα Ε.Ο. Τρικάλων Ιωαννίνων Ε.Ο. 06.
-Γέφυρα Ε.Ο. Καλαμπάκας Γρεβενών.
-Γέφυρα Μέγα Ε.Ο. Καρδίτσας Τρικάλων Ε.Ο. 30.
-Γέφυρα ποτάμου Βουβουλίνα Ε.Ο. Καρδίτσας Τρικάλων Ε.Ο. 30.
Μέσω του έργου «Έξυπνες γέφυρες» θα παρακολουθείται η δομική απόκριση των επιλεγμένων γεφυρών σε πραγματικό χρόνο μέσω σύγχρονων συστημάτων και μεθοδολογιών ενόργανης παρακολούθησης της δομικής υγείας.
Η πλειονότητα των υπό παρακολούθηση γεφυρών κατασκευάστηκαν στις δεκαετίες ‘50 έως ‘80 και αντιμετωπίζουν πλέον προβλήματα γήρανσης από την έκθεσή τους σε δυσμενείς και διαβρωτικές συνθήκες. Επιπλέον, οι κανονισμοί με τους οποίους σχεδιάστηκαν οι γέφυρες κατά την περίοδο αυτήν, κρίνονται σήμερα παρωχημένοι, καθώς δεν είχαν ιδιαίτερες προβλέψεις στην ανθεκτικότητα, την αντισεισμικότητα και τον τρόπο κατασκευής τους. Η ολοένα αυξανόμενη τάση του κυκλοφοριακού φόρτου και του μεγέθους των μεταφερόμενων φορτίων οδηγεί στην αύξηση των φορτίσεων που δέχονται οι γέφυρες. Η εφαρμογή εξειδικευμένων μεθοδολογιών ενόργανης δομικής παρακολούθησης, συνδυασμού δηλαδή τεκμηρίωσης – ενοργάνωσης και γρήγορης αποτίμησης, αποτελεί παγκοσμίως την πιο δόκιμη μέθοδο εκτίμησης ενδεχόμενων υποβαθμίσεων της δομικής υγείας των κατασκευών σε βάθος χρόνου. Η συνθήκη ελέγχου είναι η αξιολόγηση σε πραγματικό χρόνο της δομικής τρωτότητας των γεφυρών υπό τα συνήθη φορτία λειτουργίας και ο καθορισμός με σαφήνεια των μεγίστων επιτρεπόμενων ορίων διελεύσεων (έλεγχος μεγίστων παραμορφώσεων). Με τον τρόπο αυτόν επιτυγχάνεται η έγκαιρη πρόβλεψη αστοχιών, δίνεται η δυνατότητα άμεσων λήψεων αποφάσεων και μέτρων, ενώ παράλληλα εξασφαλίζεται η εξοικονόμηση πόρων μέσω προτεραιοποίησης συντηρήσεων και ενισχύσεων όπου πραγματικά απαιτείται.
ΠΡΩΤΟΠΟΡΙΑΚΟ ΕΡΓΟ
Μιλώντας στην «Ε» για το έργο ο πρόεδρος του ΤΕΕ Κεντρικής και Δυτικής Θεσσαλίας Νίκος Παπαγεωργίου θα τονίσει ότι: «Το πρωτοποριακό έργο «Έξυπνες Γέφυρες» αποτελεί μια σημαντική πρωτοβουλία για την ενίσχυση της ασφάλειας και την τεχνολογική αναβάθμιση των γεφυρών της χώρας μας και αναδεικνύει τη δέσμευσή μας για ανθεκτικότερες υποδομές. Μέσω της αξιολόγησης της δομικής απόκρισης σε πραγματικό χρόνο, επιλεγμένες σιδηροδρομικές και οδικές γέφυρες θα παρακολουθούνται με σύγχρονα συστήματα, επιτρέποντας την πρόληψη και την αποτροπή αστοχιών και μελλοντικών ατυχημάτων. Η εφαρμογή αυτής της καινοτόμου τεχνολογίας επιτυγχάνει την εξοικονόμηση πόρων, καθώς θα δίνει τη δυνατότητα για στοχευμένες παρεμβάσεις συντήρησης και ενίσχυσης των γεφυρών, όπου πραγματικά χρειάζεται. Το ΤΕΕ, ως φορέας υλοποίησης του έργου, σε συνεργασία με τον ΟΣΕ και τις 13 Περιφέρειες της χώρας, δεσμεύεται να διασφαλίσει την ομαλή πορεία του προγράμματος και την αποτελεσματική του εφαρμογή. Το έργο αυτό, με προϋπολογισμό 222,4 εκατομμυρίων ευρώ, έρχεται να προσφέρει πολλαπλά οφέλη στην κοινωνία, όπως η αύξηση της ασφάλειας, η πρόληψη ατυχημάτων, αλλά και τη βέλτιστη αξιοποίηση των πόρων που διαθέτουμε μέσω της προτεραιοποίησης των συντηρήσεων και των ενισχύσεων. Παράλληλα, δημιουργούνται νέες ευκαιρίες ανάπτυξης, καθώς η εφαρμογή των «έξυπνων» τεχνολογιών στον τομέα των δημόσιων έργων ενισχύει και την ανταγωνιστικότητα της χώρας σε διεθνές επίπεδο. Το μέλλον της χώρας περνά μέσα από την τεχνολογία και τις καινοτόμες λύσεις, και είμαστε περήφανοι που συμβάλλουμε σε αυτό το σημαντικό βήμα για την αναβάθμιση των υποδομών μας και την προστασία των πολιτών μας. Άλλωστε, εμείς στη Θεσσαλία γνωρίζουμε από πρώτο χέρι την αξία και τη σημασία της ανθεκτικότητας των υποδομών, ιδίως μετά τις πρόσφατες φυσικές καταστροφές που ανέδειξαν την ανάγκη για ενίσχυση της προληπτικής δράσης και της αποτελεσματικής ανταπόκρισης στις κλιματικές προκλήσεις» θα αναφέρει καταληκτικά ο κ. Παπαγεωργίου.
ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΣΕ ΖΩΝΤΑΝΟ ΧΡΟΝΟ
Το έργο έξυπνων γεφυρών βασίζεται στη δικτύωση συστημάτων ενόργανης δομικής παρακολούθησης σε πραγματικό χρόνο (Real Time Structural Health Monitoring ή RTSHM), τα οποία θα καταγράφουν την απόκριση των δομικών μελών σε οποιονδήποτε εξωγενή παράγοντα (κινητά φορτία, τυχηματικά φορτία, μεταβολές της θερμοκρασίας κ.λπ.) και θα αποστέλλουν τις μετρήσεις στην κεντρική ενιαία διαδικτυακή πλατφόρμα.
Τα συστήματα έξυπνων γεφυρών θα αποτελούνται ανάμεσα σε άλλα από:
-Κεντρικό λογισμικό καταγραφής και εκτίμησης.
-Καταγραφικούς σταθμούς με σύστημα αδιάλειπτης επικοινωνίας με την ενιαία διαδικτυακή πλατφόρμα.
-Αισθητήρες μέτρησης ανοιγμένης αξονικής παραμόρφωσης (παραμορφωσίμετρα).
-Αισθητήρες μέτρησης επιτάχυνσης (δονησιογράφους).
-Αισθητήρες μέτρησης της στάθμης υδάτων.
-Αισθητήρες μέτρησης θερμοκρασίας περιβάλλοντος.