Της Λένας Κισσάβου
Αν και η απειλή των μανιταριών, στα δάση της χώρας κάθε φθινόπωρο, σκοτώνει τους ανθρώπους ή τους στέλνει με σοβαρές δηλητηριάσεις στα νοσοκομεία, παρ’ όλα αυτά, η άγνοια των ανθρώπων τη διατηρεί χρόνια…
Φέτος ειδικά καταγράφεται αύξηση των δηλητηριάσεων από μανιτάρια, που τα περισσότερα ανήκουν στην οικογένεια «Αμανιτών», όπως μας ενημερώνει μέλος της Λέσχης Μελέτης και Προστασίας της Μυκητοχλωρίδας, του δάσους στη Λάρισα κ. Νίκος Σδραβόπουλος και ο οποίος την αποδίδει στους εξής λόγους: «Έχουμε τριάντα χρόνια να δούμε τέτοια πλούσια καρποφορία μανιταριών στην Ελλάδα και σε αυτό ευνόησαν οι καιρικές συνθήκες (ζέστη με βροχές και υγρασία). Ως επακόλουθο φέτος εμφανίστηκαν σε μεγαλύτερο αριθμό είδη μανιταριών που δεν τα συναντούσαμε συχνά, αλλά είναι δηλητηριώδη και πολλά μοιάζουν με τα εδώδιμα, με αποτέλεσμα αυτοί που δεν γνωρίζουν καλά τα μανιτάρια, να τα μαζεύουν και να κινδυνεύουν.
Συγκεκριμένα η οικογένεια μανιταριών Αμανίτες, είναι πολύ νόστιμα και ακριβά μανιτάρια αλλά έχουν και τα περισσότερα δηλητηριώδη είδη που σε σκοτώνουν. Τα δηλητηριώδη τους, έχουν μακροσκοπικά χαρακτηριστικά των εδώδιμων ειδών και έτσι έναν ημιμαθή μπορεί να τον ξεγελάσουν και να τα μαζέψει ως μανιτάρια που τρώγονται. Υπάρχουν φέτος λοιπόν πολύ μεγαλύτερες πιθανότητας για λάθη, από ανθρώπους που έχουν πλημμελή εκπαίδευση. Η ημιμάθεια σκοτώνει…
Η συλλογή τους απαιτεί να έχει κάποιος ειδικές γνώσεις».
Αναλυτικότερα για την απειλή των Αμανιτών, ο κ. Σδραβόπουλος, εξηγεί και συμβουλεύει: «Όταν είναι σε μορφή «αυγού», κλεισμένο το μανιτάρι στο ολικό πέπλο, ξεγελά για το είδος που μπορεί να είναι. Έτσι το καλύτερο είναι να μην το συλλέξουν αυτοί που δεν έχουν άριστες γνώσεις. Πρέπει να μεγαλώσει για να φανούν τα μακροσκοπικά του χαρακτηριστικά ή να αφαιρέσουμε το ολικό πέπλο για να φανούν να καταλάβουμε τι είναι, αλλά και πάλι θα το καταλάβουν και μόνο αυτοί που έχουν εκπαιδευτεί πάνω στα είδη και όχι οι ημιμαθείς».
Το μεγάλο πρόβλημα με περιστατικά θανάτων και δηλητηριάσεων, που παρατηρούνται κάθε χρόνο, ο κ. Σδραβόπουλος, το αποδίδει στην έλλειψη πληροφόρησης των ανθρώπων και στην έλλειψη που υπάρχει στην εκπαίδευση για τη μυκητοχλωρίδα, τονίζοντας ότι: «Ο αριθμός αυτών των περιστατικών είναι μεγάλος σε σχέση με τον πληθυσμό της χώρας μας, και σε σχέση με τον αριθμό των περιστατικών που εμφανίζεται σε άλλα κράτη, όπως στη Γαλλία. Καθώς στη Γαλλία που αναφέρω για παράδειγμα ασχολούνται πολλοί περισσότεροι με τη σωστή εκπαίδευση των ανθρώπων στα μανιτάρια, αλλά παράλληλα υπάρχει και νομοθεσία για τη συλλογή τους, που θέτει κανόνες και όρια, όπως το ότι χρειάζεται ειδική άδεια για τη συλλογή τους.
Θα λύσει πολλά προβλήματα η ψήφιση μιας ανάλογης νομοθεσίας και στη χώρα μας».
ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΣ
ΣΥΝΑΓΕΡΜΟΣ
Πανελλήνιο συναγερμό κρούουν κάθε φθινόπωρο όλοι οι Σύλλογοι Φίλων των μανιταριών της χώρας και με ανακοινώσεις τους ενημερώνουν και εφιστούν την προσοχή, για τα …λάθη που κοστίζουν τη ζωή.
Μάλιστα οι πρόεδροι των Μανιταρόφιλων, διάφορων πόλεων, μεταξύ αυτών και ο Λαρισαίος κ. Στέργιος Μίχος, πρόεδρος των Μανιταρόφιλων Θεσσαλίας, σε ανακοίνωσή τους επισημαίνουν μεταξύ άλλων: «Η μανιταροφιλία και η μανιταρογνωσία στη χώρα μας, έως πριν από δύο δεκαετίες, εμφάνιζε σαφή υστέρηση, συγκρινόμενη με άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Για την πλειονότητα των νεοελλήνων το μανιτάρι αποτελούσε κάτι το «επικίνδυνο», «σκιώδες», «μιαρό» ή στην καλύτερη περίπτωση «άγνωστο». Στις μέρες μας το σκηνικό έχει αλλάξει θεαματικά αφού τόσο οι επιστημονικές ομάδες του τμήματος Βιολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου της Αθήνας, του Ινστιτούτου Δασικών Ερευνών της Θεσσαλονίκης και του Γεωπονικού Πανεπιστημίου της Αθήνας όσο και οι ερευνητικές ομάδες των οχτώ μανιταροφιλικών συλλόγων (Δυτικής Μακεδονίας, Θεσσαλίας, Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, Ηπείρου, Λέσβου, Μεσογαίας Αττικής, Θεσσαλονίκης και Ελλάδας), έχουν συσσωρεύσει και διαδώσει στο πανελλήνιο μια ανεκτίμητη παρακαταθήκη γνώσης για τα αυτοφυή μανιτάρια.
Δεν είναι επικίνδυνα, ούτε σκοτώνουν όλα τα μανιτάρια. Αυτό που σκοτώνει είναι η άγνοια, η επιπολαιότητα και η ανευθυνότητα!
Δελτίο Τύπου της Γενικής Γραμματείας Δημόσιας Υγείας (15 Οκτωβρίου 2014) μας «πληροφορεί» ότι επικίνδυνα μανιτάρια είναι «κυρίως τα phalloides και muscaria», το ηπατοπροστατευτικό σκεύασμα Legalon συνιστά αντίδοτο και διατυπώνει την προτροπή για «απόλυτη αποφυγή κατανάλωσης άγριων μανιταριών τα οποία συλλέγονται από τους ίδιους τους πολίτες», τη στιγμή που είναι γνωστό ότι για το 95% των σοβαρών δηλητηριάσεων στη χώρα μας ευθύνονται τα είδη Amanita phalloides, Amanita verna και Amanita decipiens, είδη τα οποία μπορούν να αναγνωρισθούν με απόλυτη ακρίβεια, όχι μόνο από ειδικούς επιστήμονες αλλά και από οποιονδήποτε καταρτισμένο μανιταρόφιλο, καθώς αποτελεί το 1ο βασικό μάθημα μανιταρογνωσίας που λαμβάνουν οι εκπαιδευόμενοι στα σχετικά σεμινάρια.
Στον 21ο αιώνα η μανιταροφοβία και μανιταροϋστερία που γεννιέται από την άγνοια οφείλει να παραχωρήσει τη θέση της στη γνώση που τεκμηριώνεται στα επιστημονικά εργαστήρια και εμπεδώνεται βιωματικά στο πεδίο.
Αν όλοι, σύλλογοι, μυκητολόγοι, ακαδημαϊκοί και μη, αρχές, φορείς και Μ.Μ.Ε. συνεργαστούμε, μπορούμε να προσφέρουμε συστηματική και αποτελεσματική εκπαίδευση στην ελληνική κοινωνία. Το κεντρικό σύνθημα της ελληνικής κοινότητας μανιταρόφιλων, από το 1999 που συγκροτήθηκε ο πρώτος μανιταροφιλικός σύλλογος στη χώρα μας, δηλώνει ξεκάθαρα: «Αγαπάμε τα μανιτάρια, περισσότερο όμως αγαπάμε τη ζωή! Δεν παίζουμε με τα μανιτάρια!». Το σύνθημα αυτό, σε κάθε περίπτωση, συνοδεύεται με την ανάλογη διατύπωση της παγκόσμιας επιστημονικής μυκητολογικής κοινότητας: «Bad taxonomy can kill - Η λάθος ταξινόμηση μπορεί να σκοτώσει!».
