και ο κάμπος συμμετέχει στις σχετικές δράσεις του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης με μεγάλο αριθμό παραγωγών. Μέχρι τώρα γνωρίζαμε ότι το πρόβλημα αφορούσε τις αροτριαίες καλλιέργειες. Ωστόσο η υλοποίηση του Προγράμματος με τίτλο CowficieNcy, το οποίο χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση στο πλαίσιο του Horizon2020, με συντονιστή του έργου το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας - Τμήμα Επιστήμης Ζωικής Παραγωγής και το οποίο σχετίζεται με τη διατροφή των αγελάδων γαλακτοπαραγωγής, έρχεται να προσθέσει μία σημαντική παράμετρο και στη ζωική παραγωγή.
Πώς σχετίζεται η διατροφή των αγελάδων με τη νιτρορύπανση και πώς επιβαρύνουν οι αγελάδες το περιβάλλον με άζωτο, μας εξηγεί ο επίκουρος καθηγητής Αγελαδοτροφίας, που «τρέχει» το σχετικό πρόγραμμα, Ανδρέας Φώσκολος. «Το πρόβλημα από την εκτροφή αγελάδων γαλακτοπαραγωγής είναι κυρίως διατροφικό. Αν μια αγελάδα καταναλώσει 100 γραμμάρια άζωτο (πρωτεΐνες) μόνο 25-30 από αυτά θα βρεθούν στο γάλα. Τα υπόλοιπα θα απεκκριθούν στα κόπρανα και τα ούρα, με άμεση συνέπεια την επιβάρυνση του περιβάλλοντος με άζωτο. Επομένως, μια αναμενόμενη αποδοτικότητα χρήσης του αζώτου της τροφής σε αγελάδες γαλακτοπαραγωγής είναι του επιπέδου 25-30%. Έχει υπολογιστεί ότι η αποδοτικότητα αυτή μπορεί να φτάσει ένα μέγιστο κοντά στο 40-45% μέσω της καλύτερης διατροφής και γενικότερης διαχείρισης των αγελάδων. Ο τρόπος με τον οποίο επιβαρύνουν οι αγελάδες το περιβάλλον με άζωτο είναι μέσω της αμμωνίας που είναι πτητική, ενώ το οργανικό άζωτο που βρίσκεται στα κόπρανα θα αλλάξει μορφή και θα μετατραπεί σε διάφορα νιτρικά άλατα που μολύνουν τα υπόγεια ύδατα. Όσον αφορά το πώς ανταποκρίνονται οι παραγωγοί στο Πρόγραμμα, ο καθηγητής Αγελαδοτροφίας με έμφαση στην περιβαλλοντική επιβάρυνση κ. Φώσκολος απαντά: Πολύ θετικά. Η νιτρορύπανση είναι κάτι που τους αφορά τόσο άμεσα (διαχείριση λυμάτων), όσο και έμμεσα. Οι πρωτεϊνούχες ζωοτροφές είναι πολύ ακριβές (ιδιαίτερα αυτήn την εποχή) επομένως μια εξισορρόπηση που θα μεγιστοποιεί την απόδοσή τους είναι τις περισσότερες φορές με αντίστοιχο οικονομικό όφελος.
ΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ
Σχετικά με τα σημαντικότερα αποτελέσματα που καταγράφονται έως σήμερα, ο καθηγητής Ζωικής Παραγωγής αναφέρει:
«Στις εντατικές ελληνικές εκτροφές η αποδοτικότητα χρήσης του αζώτου της τροφής κυμαίνεται από 27 έως 31%. Το ποσοστό αυτό είναι ενθαρρυντικό, μιας και είναι καλύτερο από τα αποτελέσματα στο Ηνωμένο Βασίλειο και κοντά στα αποτελέσματα από τις ισπανικές και ελληνικές εκτροφές.
Ιδιαίτερα αρνητικά αποτελέσματα για τη χώρα μας έχουν παρατηρηθεί στις μοσχίδες αντικατάστασης, με ιδιαίτερα χαμηλό ποσοστό αποδοτικότητας του αζώτου της τροφής. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι ενώ έχουν γίνει βήματα στην περίπτωση των αγελάδων για να μειωθεί ή να βελτιωθεί η χορηγούμενη πρωτεΐνη (είναι γνωστό ότι χορηγούνται περισσότερες πρωτεΐνες στις αγελάδες από αυτές που έχουν ανάγκη), δεν έχουν γίνει αντίστοιχα βήματα στη διατροφή των μοσχίδων αντικατάστασης».
Καταλήγοντας ο κ. Φώσκολος δηλώνει πως «το σημαντικότερο αποτέλεσμα είναι ότι έχει δημιουργηθεί ένα δίκτυο από εκτροφές, εταιρείες ζωοτροφών, γαλακτοβιομηχανίες και επαγγελματίες του κλάδου, που προσπαθούν συστηματικά να μειώσουν την επιβάρυνση του περιβάλλοντος με πλεόνασμα αζώτου».
ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ
Το Πρόγραμμα CowficieNcy χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση στο πλαίσιο του Horizon2020. Συντονιστής του έργου είναι το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας - Τμήμα Επιστήμης Ζωικής Παραγωγής. Συμμετέχουν συνεργάτες από 5 χώρες (Ηνωμένο Βασίλειο, Ιταλία, Ισπανία, Ελλάδα και Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής). Σε κάθε χώρα υπάρχουν το ελάχιστο δύο συνεργάτες: ένας που να προέρχεται από τον ακαδημαϊκό χώρο και ένας από τον ιδιωτικό τομέα.
Στην Ελλάδα συμμετέχουν: Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών και η εταιρεία ζωοτροφών «Νούτρια Ελλάς» Τσολάκης Δ.Ι.Κ.Ε., με έδρα τον Ασπρόπυργο Αττικής. Άλλα Πανεπιστήμια που συμμετέχουν είναι τα: Aberystwyth University, University of Liverpool, Autonomous University of Barcelona (UAB) και το Cornell University. Ιδιώτες περιλαμβάνουν μεγάλες εταιρείες ζωοτροφών της Αγγλίας (Wynnstay) και της Ισπανίας (Laboratorios Karizoo).
Ταυτόχρονα το Πρόγραμμα περιλαμβάνει και ενδιαφερόμενα μέλη, δηλαδή φορείς ή εταιρείες που ενδιαφέρονται για τους σκοπούς του έργου και συνδέονται, έτσι ώστε να λαμβάνουν πρώτοι πληροφόρηση σχετικά με τα αποτελέσματα αλλά και να προσφέρουν τη δική τους οπτική στην πορεία της ερευνητικής εργασίας. Στην Ελλάδα συμμετέχουν οι ΔΕΛΤΑ, ΘεςΓάλα και Nuprema ΑΕ.
