Τα συμπεράσματα από το σεισμό της 3ης Μαρτίου

ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΤΗ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΗ ΕΝΟΣ ΕΤΟΥΣ Η ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ ΤΩΝ ΣΕΙΣΜΩΝ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ Α.Π.Θ. ΓΝΩΣΤΟΠΟΙΗΣΕ ΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ ΤΗΣ

Δημοσίευση: 02 Μαρ 2022 20:00

Μια σειρά από συμπεράσματα σχετικά με τα ρήγματα της περιοχής, εξήχθησαν από την ερευνητική ομάδα Γεωλογίας των Σεισμών του τμήματος Γεωλογίας του ΑΠΘ για τους σεισμούς που έπληξαν Λάρισα, Τύρναβο, Ελασσόνα, Ζάρκο την 3η και 4η Μαρτίου του 2021 και με αφορμή τη συμπλήρωση του ενός έτους ανακοίνωσαν τα αποτελέσματα των μελετών τους.

Σύμφωνα με αυτά:
* Το σεισμογενετικό ρήγμα Ζάρκου-Μ. Ελευθεροχωρίου του πρώτου κύριου σεισμού (Μ 6,3) είναι ένα «άγνωστο» κρυφό ρήγμα που έχει άμεση σχέση με τα γνωστά και πολύ καλά μελετημένα ρήγματα Τυρνάβου και Λάρισας -Τιταρήσιου.
* Ο δεύτερος σεισμός (Μ 6,0) συνδέεται με την προέκταση του ρήγματος ως νέος κλάδος προς τα Βόρεια Βορειοδυτικά δημιουργώντας ένα δίδυμο ή διπλό σεισμικό γεγονός.
* Άλλα ενεργά γεωλογικά ρήματα της περιοχής που βρίσκονται στις παρυφές της Λάρισας και μπορούν να την επηρεάσουν μελλοντικά, είναι το ομώνυμο Λάρισας-Τιταρήσιου, Ασμακίου, Γυρτώνης, Ροδιάς, Ελασσόνας, Γόννων, Τεμπών και Ομολίου.
* Τα ρήγματα αυτά έχουν πολύ μεγάλη χρονικά περίοδο επανάληψης σεισμών και επηρεάζονται από τα ρήγματα της Τάφρου του Βορείου Αιγαίου.
* Η μελέτη των ενεργών ρηγμάτων ως μελλοντικών πηγών σεισμών πρέπει να συνεχιστεί και ιδιαίτερα των κρυμμένων και καλυμμένων από τα ιζήματα της πεδιάδας τα οποία οδηγούν πιθανά σε αναθεώρηση και του αντισεισμικού κανονισμού όσον αφορά τη μέγιστη σεισμική επιτάχυνση.
* Τα εκτεταμένα φαινόμενα ρευστοποίησης στην πεδιάδα της Λάρισας θέτουν ένα σημαντικό πρόβλημα για την εκτίμηση της σεισμικής επικινδυνότητας στις οικιστικές περιοχές πόλεων και χωριών σε ολόκληρη την πεδινή περιοχή της Θεσσαλίας. Η γεωλογική μελέτη των εδαφών θεμελίωσης κτιρίων κρίνεται απαραίτητη και άμεση.
Τι είναι το Ενεργό Ρήγμα: Η έννοια της δραστηριότητας των γεωλογικών ρηγμάτων είναι σημαντική για την εκτίμηση της Σεισμικής Επικινδυνότητας. Ένα ενεργό ρήγμα είναι μια γεωλογική δομή που έχει σαφή καταγραφή σεισμικής δραστηριότητας τουλάχιστον μία φορά στα 10.000 ή 35.000 ή 125.000 χρόνια ή επαναλαμβανόμενη δραστηριότητα κατά το γεωλογικό παρελθόν και την ικανότητα δημιουργίας σεισμών. Η χαρτογράφηση των ζωνών ενεργών ρηγμάτων, με όλες τις γεωλογικές, γεωφυσικές, γεωχημικές και γεωδαιτικές μεθόδους, επιτρέπει την καταγραφή και κατανόηση των σεισμικών διεργασιών που σχετίζονται με τον σεισμικό κύκλο ενός δικτύου.
Ιστορική Σεισμικότητα. Στην ευρύτερη περιοχή αναφέρονται αρκετοί ιστορικοί σεισμοί. Ο πιο πρόσφατος συνέβη την 9η Ιουνίου 2003 μεγέθους Ms = 5,5 στην περιοχή των Γόννων, από την επαναδραστηριοποίηση μικρού κανονικού ρήγματος, το οποίο πιθανά συνδέεται με το ρήγμα Ομολίου – Καλλιπεύκης. Αντίστοιχος σεισμός μεγέθους 6,3 συνέβη στη Λάρισα το 1941 την 1η Μαρτίου, ακριβώς πριν από 80 χρόνια, με σοβαρότατες ζημίες στην πόλη και στα γύρω χωριά, κυρίως ανατολικά της Λάρισας στην Θεσσαλική πεδιάδα, που προερχόταν πιθανότατα από το ρήγμα «Ασμάκι», ενώ ένας άλλος σεισμός 5,6 συνέβη στην ίδια περιοχή τον Νοέμβριο του 1901, με επίκεντρο το χωριό Βερδικούσα, πιθανώς στην προέκταση του ρήγματος του πρόσφατου σεισμού. Υπάρχουν ιστορικές πληροφορίες για σεισμό το 1781 ίδιου μεγέθους, μεταξύ Μετεώρων-Λάρισας και Ελασσόνας, ενώ μια αναφορά για ίδιου μεγέθους σεισμό το 1766 αμφισβητείται και αναθεωρείται (Ιωάννης Παπαϊωάννου, 2017).
Ρήγματα της περιοχής: Το ρήγμα Τυρνάβου, είναι τυπική γεωλογική δομή παρόμοια με πολλές άλλες της ευρύτερης περιοχής. Το ρήγμα αυτό έχει χαρακτηριστεί σαφώς σεισμικά ενεργό. Το καλά καθορισμένο ίχνος του ρήγματος στην επιφάνεια έχει χαρτογραφηθεί για περισσότερα από 12 km, ενώ με τη βοήθεια τεχνικών τηλεπισκόπησης μπορεί να ακολουθηθεί ανατολικά κατά μήκος της βόρειας πεδιάδας της Λάρισας, δίνοντας έτσι ένα πιθανό συνολικό μήκος σχεδόν 20 km.
Είχε επισημανθεί πολύ νωρίς, από την ερευνητική μας ομάδα (2004, 2006, 2017), ότι η θέση του ρήγματος σε μια πολύ πυκνοκατοικημένη περιοχή και η εγγύτητα με την τρίτη μεγαλύτερη πόλη της Ελλάδας, τη Λάρισα, αυξάνει τον σεισμικό κίνδυνο της περιοχής. Το ρήγμα Τυρνάβου είναι από τα καλύτερα μελετημένα ρήματα του ελληνικού χώρου για περισσότερο από 30 χρόνια από την ερευνητική ομάδα Γεωλογίας των Σεισμών του Α.Π.Θ. σε συνεργασία με τον καθηγητή του Πανεπιστήμιου της Ferrara R. Caputo και περιλαμβάνεται στην Ελληνική Βάση Ενεργών Ρηγμάτων (GreDaSS, gredass.unife.it, στην οποία περιγράφεται με λεπτομέρεια).
Άλλα ενεργά γεωλογικά ρήματα της περιοχής βρίσκονται στις παρυφές της Λάρισας (ομώνυμο ρήγμα), της Γυρτώνης, της Ροδιάς-Αργυροπουλίου, Ελασσόνας (και Τσαρίτσανης), Γόννων, Τεμπών και Ομολίου, τα οποία μελετούνται σήμερα με τις πλέον σύγχρονες μεθόδους (δορυφορικές εικόνες, εικόνες υψηλής ανάλυσης, γεωδαιτικές, γεωλογικές και παλαιοσεισμολογικές, (Tsodoulosetal., 2015, 2016; Kremastasetal., 2018).
Το σεισμογόνο ρήγμα. Η κύρια διάρρηξη του σεισμού της 3ης Μαρτίου δεν συσχετίζεται άμεσα με τα έως τώρα γνωστά ρήγματα της περιοχής. Οι εργασίες υπαίθρου, τα σεισμολογικά δεδομένα και η ανάλυση των δεδομένων της συμβολομετρίας (Μ. Φουμέλης, και Chatzipetrosetal, 2021) δείχνουν ότι το κύριο σεισμογόνο δεν είναι ούτε το καλά μελετημένο ενεργό ρήγμα Τυρνάβου, ούτε η προέκταση προς ΒΔ του γνωστού ρήγματος της Λάρισας-Τιταρήσιου, αν και φαίνεται ότι αυτά έχουν ενεργοποιηθεί και επηρεαστεί έμμεσα από το κύριο σεισμικό ρήγμα ως δευτερεύουσες δομές.
Ρευστοποιήσεις εδαφών: Οι επιφανειακές εμφανίσεις της σεισμικής ακολουθίας αποτελούνται από μια ποικιλία φαινομένων που παρατηρήθηκαν σε όλη την περιοχή. Δεκάδες περιστατικά ρευστοποίησης εδάφους με τη μορφή «κρατήρων άμμου» και ροών κατά μήκος διαρρήξεων χαρτογραφήθηκαν σε περιοχές που γειτνιάζουν με τους ποταμούς Πηνειό και Τιταρήσιο.
Η πρώτη περιοχή με εκτεταμένες εμφανίσεις ρευστοποιήσεων βρίσκεται μεταξύ των χωριών Κουτσόχερο έως Πηνειάδα και Ζάρκο, ενώ η δεύτερη είναι λιγότερο εκτεταμένη και παρατηρείται κυρίως στην περιοχή των χωριών Βλαχογιάννι, Μεσόχωρα, Βάρκο και Δαμάσι.
Η Ερευνητική ομάδα Γεωλογίας των Σεισμών (http://eqgeogr.weebly.com/index.html) σε συνεργασία με την αντίστοιχη ομάδα της ΕΑΓΜΕ (πρώην ΙΓΜΕ), όπως διευκρινίζει, βρέθηκε από την πρώτη ημέρα στο πεδίο της σεισμόπληκτης περιοχής για τη μελέτη της γεωλογικής δομής και των σεισμογενετικών ρηγμάτων. Τα αποτελέσματα δημοσιεύτηκαν σε επιστημονικά περιοδικά και σε μια πλήρη έκθεση για τη γένεση των σεισμών και τις συνέπειες της (Σεισμοτεκτονική, Γεωτεχνική, Βλάβες κ.α.) στο Ελληνικό Τμήμα Αντισεισμικής Μηχανικής (ΕΤΑΜ)https://www.eltam.org/diktyaki-imerida-seismoi-thessalias-martiou-2021/).

* Την Ερευνητική Ομάδα «Γεωλογία των σεισμών» απαρτίζουν οι: Σπύρος Παυλίδης Ομοτ. Καθηγητής Γεωλογίας Α.Π.Θ. Αλέξανδρος Χατζηπέτρος, Αν. Καθηγητής. Δημήτριος Γαλανάκης, Δρ. Γεωλόγος (ΕΑΓΜΕ). Σωτήρης Σμπόρας, MSc, PhD Γεωλόγος (ΕΑΓΜΕ). Ευάγγελος Κρεμαστάς Πολ. Μηχανικός, Δρ. Γεωλόγος.

Περισσότερα σε αυτή την κατηγορία: « Προηγούμενο Επόμενο »

Συνδρομητική Υπηρεσία

διαβάστε την ελευθερία online

Ηλεκτρονικό Αρχείο Εφημερίδας


Σύνδεση Εγγραφή

Πρωτοσέλιδο εφημερίδας

Δείτε όλα τα πρωτοσέλιδα της εφημερίδας

Ψιθυριστά

Ο καιρός στη Λάρισα

Διαφημίσεις

INTERCOMM FOODS
Μείνε μαζί μας
ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΕΣΠΑ

Η "Ελευθερία", ήταν από τις πρώτες εφημερίδες που σηματοδότησε την παρουσία της στο Internet, μ' ένα ολοκληρωμένο site.

Facebook Twitter Youtube

 

Θεσσαλικές Επιλογές

 sel ejofyllo karfitsa 1

Γενικές Πληροφορίες

Η Εφημερίδα

Ταυτότητα

Όροι Χρήσης

Προσωπικά Δεδομένα

Επικοινωνία

 

Η σελίδα είναι πλήρως συμμορφωμένη με τη σύσταση (ΕΕ) 2018/334 της επιτροπής της 1ης Μαρτίου 2018 , σχετικά με τα μέτρα για την αποτελεσματική αντιμετώπιση του παράνομου περιεχομένου στο διαδίκτυο (L63).

 

Visa Mastercard  Maestro  MasterPass