* Κυρία Κολτσίδα, η αλλαγή του καταστατικού του κόμματός σας ήρθε στην επικαιρότητα μετά την πρόταση του Αλ. Τσίπρα για εκλογή προέδρου και Κ.Ε. από τη βάση. Κατά την άποψή σας, ποιο είναι το πολιτικό μήνυμα της εκλογής προέδρου από τη βάση;
- Όπως ξέρετε, ο ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. οδεύει προς το τακτικό του Συνέδριο. Στο πλαίσιο αυτό, τις προηγούμενες μέρες συνεδρίασε το Πολιτικό Συμβούλιο του κόμματος για την έγκριση των κειμένων που θα συζητηθούν και θα ψηφιστούν σε αυτό, μεταξύ των οποίων η ομόφωνη εισήγηση της Επιτροπής Καταστατικού υπό την προεδρία του Γιάννη Δραγασάκη, αλλά και η πρόταση του προέδρου του κόμματος στην οποία αναφερθήκατε.
Νομίζω ότι το κοινό στοιχείο όλων των προτάσεων που έχουν τεθεί προς συζήτηση -και ασφαλώς και της πρότασης του προέδρου, Αλέξη Τσίπρα, για την εκλογή ολόκληρης της ηγεσίας απευθείας από τα μέλη του κόμματος- είναι η αγωνία για την ανανέωση της πολιτικής, την προσέλκυση περισσότερων ανθρώπων, και κυρίως νέων, στην ενεργή δράση. Και αυτό πρέπει να εκπέμψουμε ως μήνυμα. Άλλωστε, οι απαντήσεις στην κρίση του κομματικού φαινομένου δεν πρόκειται να έρθουν από την απαξίωση ή τον εκφυλισμό των συλλογικών λειτουργιών, αλλά από την ενδυνάμωση και τον εμπλουτισμό τους.
* Επειδή εξετάσατε καταστατικά λειτουργίας των κομμάτων της Αριστεράς, της Οικολογίας, αλλά και της Σοσιαλδημοκρατίας, ποια είναι η ανάλογη πολιτική πρακτική ευρωπαϊκών κομμάτων; Εκλέγουν απευθείας πρόεδρο ή μετά από πρόταση της Κ.Ε.;
- Στο Ινστιτούτο «Νίκος Πουλαντζάς» παρακολουθούμε τις τάσεις και τον θεωρητικό προβληματισμό γύρω από το κομματικό φαινόμενο με μεγάλο ενδιαφέρον. Σε αδρές γραμμές, το πώς δομείται κάθε κόμμα εξαρτάται από το θεσμικό και πολιτικό πλαίσιο της αντίστοιχης χώρας, την ευρύτερη κομματική οικογένεια στην οποία ανήκει και την ιστορική διαδρομή του. Επομένως, υπάρχει το κυρίαρχο παραδοσιακό μοντέλο του μαζικού κόμματος, αλλά και πολλές διαφοροποιήσεις, αφού κάθε κόμμα επιχειρεί να δώσει τις δικές του απαντήσεις στις σύγχρονες προκλήσεις. Δεν θα μπορούσε εξάλλου το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα της Γερμανίας με ιστορία 150 χρόνων να έχει την ίδια δομή με τους Podemos της Ισπανίας που γεννήθηκαν το 2014 μέσα από το κίνημα των «Αγανακτισμένων». Και ως προς την εκλογή της ηγεσίας, λοιπόν, τα κόμματα είναι μοιρασμένα: υπάρχουν πολλά όπου ο/η πρόεδρος εκλέγεται από Συνέδριο, αλλά και αρκετά όπου εκλέγεται απευθείας από τα μέλη.
* Θα διαβάσατε τα πρώτα σχόλια πως η πρόταση Τσίπρα αποσκοπεί στο να παραμείνει επικεφαλής του ΣΥΡΙΖΑ με «λαϊκή εντολή», σε περίπτωση που το κόμμα σας ηττηθεί στις επόμενες εθνικές εκλογές…
- Αυτό που είδα εγώ είναι ότι οι καταστατικές αλλαγές που προτείνονται προκάλεσαν το ενδιαφέρον της κοινωνίας και πυροδότησαν μια πολύ ουσιαστική συζήτηση. Και σας διαβεβαιώνω ότι κανένας στον ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ., και σίγουρα όχι ο πρόεδρος του κόμματος, δεν ασχολείται με τη διαχείριση μιας τυχόν μελλοντικής ήττας. Αυτό που μας απασχολεί είναι να είμαστε δίπλα στην κοινωνία που δοκιμάζεται από διαδοχικές κρίσεις και είναι αντιμέτωπη με μια ακραία νεοφιλελεύθερη πολιτική, συνδυασμένη με μια ανησυχητική αυταρχική και συντηρητική διολίσθηση.
* Ως Επιτροπή Καταστατικού καταθέσατε και προτάσεις που χαρακτηρίστηκαν ριζοσπαστικές αλλαγές. Δηλαδή;
- «Η απλή σκέψη ότι στις δημοκρατίες η πολιτική δεν πρέπει να είναι ένα χόμπι για λίγους και τυχερούς, αλλά πραγματικά μαζική και μάλιστα με όρους ισότητας και συμπερίληψης, είναι όντως ριζοσπαστική στις σημερινές συνθήκες. Σε αυτήν την κατεύθυνση, μέσα από ένα πλήθος προτάσεων που δεν έχουμε εδώ τον χώρο να αναφέρουμε διεξοδικά, ξεχωρίζουν κατά τη γνώμη μου οι προτάσεις για την αναβάθμιση του ρόλου των μελών του κόμματος, αξιοποιώντας και τα σύγχρονα ψηφιακά εργαλεία: Προτείνουμε τη θεσμοθέτηση διαβουλεύσεων και εσωκομματικών δημοψηφισμάτων σε περιφερειακό και εθνικό επίπεδο, την πραγματοποίηση προκριματικών εκλογών για την επιλογή των υποψηφίων σε διάφορες εκλογικές αναμετρήσεις και τη θέσπιση ενός πλέγματος νέων δικαιωμάτων και υποχρεώσεων. Στον αντίποδα του μοντέλου των μελών-φίλων, που εμφανίζονται μια φορά στο τόσο στις κάλπες για την εκλογή αρχηγού, ακόμη και ως «περαστικοί», αυτό που επιδιώκουμε είναι η διαμόρφωση ενός κόμματος που θα ανήκει πραγματικά στα μέλη του, θα συζητάει ουσιαστικά και θα λειτουργεί συλλογικά. Ένα δεύτερο πλέγμα προτάσεων που θεωρώ κομβικό είναι η καθιέρωση της πλήρους ισότητας των φύλων, δηλαδή της ισάριθμης αντιπροσώπευσης σε όλα τα επίπεδα του κόμματος και στα ψηφοδέλτια για δημόσια αξιώματα, σε συνδυασμό με τη δημιουργία ενός Παρατηρητηρίου κατά των Διακρίσεων, έμφυλων και άλλων.
Όταν στη δημόσια σφαίρα κυριαρχεί ο σεξισμός, ο ρατσισμός, ο μισαναπηρισμός και ούτω καθεξής, η Αριστερά πρέπει να στέκεται απέναντι. Και να το κάνει και έμπρακτα, πρώτα στο εσωτερικό της, διαμορφώνοντας έναν χώρο ισότητας, σεβασμού και ασφάλειας για όλες και όλους. Εξάλλου, η σύγχρονη φεμινιστική θεωρία και πρακτική αποτελεί μια σημαντική πηγή νέων ιδεών για την πολιτική συνολικά.
* Ποιο θεωρείτε πως είναι το ζητούμενο στο επικείμενο Συνέδριό σας;
- Το Συνέδριο γίνεται πεντέμισι χρόνια μετά το προηγούμενο. Έχει δηλαδή μεσολαβήσει, με καταλύτη και την πανδημία, μια περίοδος μεγάλων ανακατατάξεων και μετασχηματισμών στη χώρα μας και διεθνώς, που διαμορφώνουν νέους «νικητές» και «χαμένους», εντείνουν αντιθέσεις και ανισότητες και ταυτόχρονα αναδιατάσσουν τα κομματικά συστήματα και αναδεικνύουν νέα κοινωνικά υποκείμενα και κινήματα. Την ίδια στιγμή, και ο ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. ως κόμμα έχει συσσωρεύσει συλλογικές εμπειρίες από την προηγούμενη δεκαετία, τις οποίες πρέπει να επεξεργαστεί και να μετασχηματίσει σε πολιτικά χρήσιμα συμπεράσματα. Νομίζω, λοιπόν, ότι τα βασικά ζητούμενα είναι δύο: Πρώτον, μέσα από τη συνεδριακή συζήτηση να διατυπώσουμε ένα νέο συλλογικό όραμα, που θα απαντάει πειστικά στα σύγχρονα προβλήματα, αλλά και θα εμπνέει και θα κινητοποιεί. Και δεύτερον, να διαμορφώσουμε ένα κόμμα ισχυρό και δημοκρατικό, που θα μπορεί το όραμα αυτό να το εξειδικεύει, να το προβάλλει, να το κάνει υπόθεση όλο και περισσότερων και να το προωθεί καθημερινά όπου ζουν και αγωνίζονται οι άνθρωποι, από τη Βουλή μέχρι τους δρόμους και από τα συνδικάτα μέχρι τις νέες συλλογικότητες.
