Οι περισσότεροι ιδιοκτήτες, σε τέτοιες περιοχές, γνωρίζουν την επικινδυνότητα της θέσης που έχουν επιλέξει για να ανεγείρουν το κτίσμα τους και ή εθελοτυφλούν ή ελπίζουν πως ποτέ «δεν θα φουσκώσει ο ποταμός» ή ποτέ δεν θα ξαναδημιουργηθούν τα ρέματα για να απειλήσουν τις περιουσίες τους και τις ζωές τους, τα ορμητικά νερά τους.
«Αν δεν γκρεμιστούν κατασκευές που βρίσκονται στο δέλτα του ποταμού Λήλαντα, η Εύβοια θα ξαναζήσει και άλλες καταστροφές» είπε πρόσφατα ο καθηγητής Δυναμικής Τεκτονικής, Εφαρμοσμένης Γεωλογίας και Διαχείρισης Φυσικών Καταστροφών Ευθύμιος Λέκκας. Αναμφίβολα το ίδιο θα μπορούσε να συμβεί και σε κάθε άλλη παραρεμάτια και παραποτάμια περιοχή με κτίσματα, όπου δεν υπάρχουν αντιπλημμυρικά έργα.
Ο καθηγητής τόνισε πως ο κίνδυνος τέτοιων φαινομένων δεν μπορεί να αποφευχθεί, καθώς είναι μέσα στις φυσικές διαδικασίες.
Η φύση δύσκολα δαμάζεται… Στην Περιφερειακή Ενότητα Λάρισας υπάρχουν πολλές κατοικημένες περιοχές που διασχίζονται από ρέματα. Ανά διαστήματα τα ρέματα πλημμυρίζουν και στο πέρασμα των ορμητικών νερών τους προκαλούν καταστροφές και εγκλωβίζουν ολόκληρους οικισμούς.
Τις καταστροφικές τους συνέπειες προσπαθεί να «φρενάρει» με αντιπλημμυρικά έργα η Περιφέρεια Θεσσαλία, που αφορούν κυρίως καθαρισμό των ρεμάτων.
ΜΕ ΤΙΣ ΕΥΛΟΓΙΕΣ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ
«Είναι τραγικό κάθε φορά να συζητάμε για τα ρέματα όταν έχουμε τραγικές συνέπειες» δηλώνει σε ανακοίνωσή του, ο Σύλλογος «Ροή-Πολίτες υπέρ των Ρεμάτων» για τις πρόσφατες πλημμύρες στην Εύβοια, ο οποίος πιστεύει ότι «η αντιπλημμυρική θωράκιση των πόλεων πρέπει να είναι ουσιαστική και όχι να στηρίζεται στα εργολαβικά και κατασκευαστικά συμφέροντα με τις ευλογίες του Κράτους, καταστρέφοντας και μπαζώνοντας ρέματα για να οικοδομήσουν και να οικονομήσουν ορισμένοι».
Ο Σύλλογος «Ροή, Πολίτες υπέρ των Ρεμάτων», απαρτίζεται από επιστήμονες όλων των σχετικών κλάδων που αφορούν επεμβάσεις στον χώρο των ρεμάτων (Μηχανικοί, Γεωλόγοι, Δασολόγοι, Αρχιτέκτονες τοπίου, Πολεοδόμοι, Περιβαλλοντολόγοι κ.ά.) αλλά και απλούς και ενεργούς πολίτες.
Σημειώνει ότι «Τα ρέματα και οι ποταμοί έχουν φυσικό αντιπλημμυρικό ρόλο. Τα έργα που αποκαλούνται «αντιπλημμυρικά» στη χώρα μας, με εγκιβωτισμούς και μπαζώματα με σκληρά υλικά (τσιμέντα και συρματοκιβώτια), αποψίλωση βλάστησης πρανών, συρρίκνωση της φυσικής κοίτης, συντελούν στην αύξηση του πλημμυρικού κινδύνου, με αποτέλεσμα τραγωδίες σαν και αυτή που ζήσαμε στην Εύβοια.
Όσοι επικαλούνται ως αιτία της καταστροφής το φαινόμενο της κλιματικής αλλαγής, παραγνωρίζουν σκόπιμα ή από άγνοια, ότι η «κλιματική αλλαγή» είναι αποτέλεσμα ανθρωπογενών πιέσεων και δραστηριοτήτων και οι επιπτώσεις της στα ρέματα συνδέονται άμεσα με την αυθαίρετη δόμηση, καταστροφή της παράκτιας ζώνης, μπάζωμα ποταμών, καταστροφή δασών κ.λπ.
Αντιθέτως, η κλιματική αλλαγή λειτουργεί ως πολλαπλασιαστής αυτών των παραγόντων, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι αυξάνεται η ένταση και η συχνότητα της εμφάνισης ακραίων καιρικών φαινομένων. Η κλιματική αλλαγή χρησιμοποιείται όμως κατά κόρον για να κουκουλώσει λάθη και πολιτικές ευθύνες».
«ΑΠΟΜΑΚΡΥΝΣΗ ΑΥΘΑΙΡΕΤΩΝ»
Ο Σύλλογος «Ροή» ζητά από το κράτος τα εξής:
«1. Απομάκρυνση όλων των αυθαιρέτων (νομιμοποιημένων και παράνομων) από τις κοίτες των ρεμάτων και ποταμών. Να δοθεί στα ρέματα ο απαραίτητος χώρος εκτόνωσης της πλημμύρας. Τα «νομιμοποιημένα» να απαλλοτριωθούν και οι Δήμοι και Περιφέρειες να βρουν τους πόρους γιατί το κόστος της ζωής που χάνεται είναι ανεκτίμητης αξίας.
2. Να σταματήσουν οι εγκιβωτισμοί ρεμάτων με τσιμέντα και συρματοκιβώτια, που πλέον σε όλο τον κόσμο θεωρούνται παρωχημένης αντίληψης και να χρησιμοποιούνται για στηρίξεις πρανών φυσικά υλικά «οικομηχανική τεχνολογία / soil bioengineering». Τα εγκιβωτισμένα ρέματα είναι επικίνδυνα γιατί το νερό δεν συναντά αντιστάσεις και η ορμή κι η ταχύτητά του αυξάνονται, ενώ μειώνονται οι χρόνοι υπερχείλισης.
3. Να αντιμετωπίζονται τα ρέματα σε επίπεδο «λεκανών απορροής» , όπως επιτάσσουν οι Οδηγίες της Ε.Ε. οι οποίες έχουν γίνει νόμος του Κράτους. Τα αποσπασματικά έργα είναι για γρήγορες εργολαβίες και σπατάλη χρημάτων μόνο και δεν λύνουν προβλήματα αλλά τα μεταφέρουν παρακάτω.
4. Οριοθετήσεις ρεμάτων με κριτήριο την ασφάλεια των πολιτών και την περιβαλλοντική προστασία των ρεμάτων ως οικοσυστημάτων.
5. Άμεσα Έργα Ορεινής Υδρονομίας στις ορεινές δασικές περιοχές που έχουν καεί. Είναι έργα απαραίτητα που μπορούν να γίνουν με φυσικά υλικά και καθόλου κοστοβόρα.
6. Αποκάλυψη αστικών ρεμάτων, όπως γίνεται σε όλο τον κόσμο πλέον και απόδοσή τους στην πόλη και τους πολίτες. Ως αποτέλεσμα αυτής της αποκατάστασης είναι η κλιματική, αισθητική, και οικονομική αναβάθμιση των περιοχών που περιβάλλουν τα ρέματα αυτά».
Τέλος, τα μέλη του Συλλόγου, εκτιμούν πως σημαντικό ρόλο έχει και η ατομική ευθύνη του καθενός, που αψηφά τη φύση και για παράδειγμα χτίζει μέσα σε ρέματα.
Συγκεκριμένα ζητά από τους πολίτες «να αντιληφθούν τον ρόλο και τη σημασία της ύπαρξης ποταμών και ρεμάτων και να αντιδρούν στη σπατάλη πόρων και την τεράστια καταστροφή του περιβάλλοντος, σε άχρηστα και αναποτελεσματικά έργα που ονομάζονται κατ’ ευφημισμό «αντιπλημμυρικά».
ΛΕΝΑ ΚΙΣΣΑΒΟΥ
