Το "εύκολο" γλωσσάρι της πολιτικής

* Λέξεις και φράσεις που "σημάδεψαν" τον δημόσιο λόγο της μεταπολίτευσης

Δημοσίευση: 15 Ιαν 2018 22:04

Είναι αλήθεια ότι η γλώσσα κάθε λαού είναι δυναμική και όχι στατική και εξελίσσεται με το πέρασμα των χρόνων. Και η ελληνική γλώσσα διαρκώς εμπλουτίζεται όχι μόνο από τον λαό, τους διανοούμενους και τους καλλιτέχνες, αλλά και από τους πολιτικούς. Αυτοί γίνονται "γλωσσοπλάστες" και δημιουργούν νέους "πολιτικούς όρους". Χρησιμοποιούν λέξεις και φράσεις που είναι ξένες προς τον ορθό πολιτικό λόγο, θέλοντας να στείλουν κάποιο μήνυμα ή για να προβάλουν μια άποψη.

Αυτοί οι νέοι όροι προβάλλονται πολύ στα ΜΜΕ, αναπαράγονται και οι πολίτες και οι άλλοι πολιτικοί τους συνηθίζουν και τους αποδέχονται. Ενδεικτικά λέξεις και φράσεις που έχουν χρησιμοποιηθεί από την πολιτική από το 1974 (μεταπολίτευση) μέχρι το 2005 και έχουν καταγραφεί από τον αείμνηστο δικηγόρο, ποιητή και πρώην δήμαρχο Φαρσάλων Λάκη Βαϊρακλιώτη, από το αρχείο του οποίου αντλήθηκαν και παρουσιάζονται στην "Ε", είναι οι εξής:

ΔΙΑΠΛΟΚΗ: Λέγεται και με τον όρο "διαπλεκόμενα συμφέροντα". Πρώτος τη λάνσαρε ο Κώστας Μητσοτάκης όταν το 1993 τον Οκτώβριο ανετράπη η κυβέρνησή του (Αντ. Σαμαράς, ΠΟΛ.ΑΝ. κ.λπ.).

ΕΛΙΤ: Δηλαδή εκλεκτός. Την είπε ο Ανδρέας Παπανδρέου, με απαξιωτική διάθεση, εναντίον της λεγόμενης Ανανεωτικής Αριστεράς (ΚΚΕ εσωτερικού) μέσα στο Κοινοβούλιο, τη δεκαετία του 1980.

ΕΞΩΤΙΚΟΙ ΥΠΟΥΡΓΟΙ: Οι εξωκοινοβουλευτικοί υπουργοί, τους οποίους δεν "γούσταρε" ο πρώην υπουργός του ΠΑΣΟΚ και βουλευτής αείμνηστος Βαγγέλης Γιαννόπουλος.

ΕΦΙΑΛΤΗΣ: Χαρακτηρισμός του Κώστα Μητσοτάκη από τον Ανδρέα Παπανδρέου, στη Θεσσαλονίκη τον Σεπτέμβριο του 1984, όταν ο Μητσοτάκης εξελέγη πρόεδρος της Ν.Δ.

ΗΓΕΤΗΣ ΜΑΚΡΑΣ ΠΝΟΗΣ: Επικράτησε ως έκφραση στα τέλη της δεκαετίας του 1990 και χρησιμοποιήθηκε από τους ΠΑΣΟΚους Κώστα Λαλιώτη και Κώστα Σκανδαλίδη για τον πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ και πρωθυπουργό Κώστα Σημίτη.

ΛΟΧΑΓΟΙ: Μια συντεταγμένη "ομάδα" στο ΠΑΣΟΚ περίπου το 1987. Βαπτίστηκαν έτσι από τα ΜΜΕ. Νέοι στην ηλικία πολιτικοί, χωρίς μεγάλα κομματικά αξιώματα και μη υπουργήσιμοι. Με κείμενά τους ασχολούνταν με την εσωκομματική δημοκρατία και ήταν "επικριτικοί" στον συγκεντρωτισμό του Ανδρέα Παπανδρέου. Μετά "δούλεψαν" για την ανάδειξη του Κώστα Σημίτη.

ΚΑΛΑΜΟΚΑΒΑΛΑΡΗΔΕΣ (εννοείται της εξουσίας): Ο όρος αυτός ειπώθηκε από τον τότε γραμματέα του ΠΑΣΟΚ Κώστα Σκανδαλίδη το 1997, και αναφερόταν σε κάποιους του Σημιτικού πρωθυπουργικού περιβάλλοντος, που ξεπερνούσαν τα "εσκαμμένα" των αρμοδιοτήτων τους.

ΚΩΛΟΣΠΙΤΟ: Η βίλα στην Εκάλη του Ανδρέα Παπανδρέου και της συζύγου του (τρίτης) Δήμητρας Λιάνη. Τη χαρακτήρισε έτσι το 1995 ο Ευάγγελος Γιαννόπουλος μετά από σχετικό θόρυβο για "κληρονομικά, φορολογικά και αγορά της".

ΛΑΠΑΣ: Αναφορά του Σωτήρη Κούβελα (υπουργός και βουλευτής της Ν.Δ.). Εννοούσε ότι ο πολιτικός δεν μπορεί να είναι... λαπάς αλλιώς θα ήταν ποιητής. Τέτοια απαξίωση για τους ποιητές από έναν πολιτικό.

ΜΥΣΤΙΚΟΣ ΔΕΙΠΝΟΣ: Σημαίνει "μάζωξη" πολιτικών μακριά από τη δημοσιότητα. Όρος του Τύπου. Π.χ. η συνάντηση των "τεσσάρων" το 1994 για προώθηση του Κώστα Σημίτη στην πρωθυπουργία και στην προεδρία του ΠΑΣΟΚ (Σημίτης, Πάγκαλος, Αυγερινός, Βάσω Παπανδρέου).

ΤΡΑΒΕΣΤΙ (εννοείται "η οικονομία"). Όρος του Κώστα Καραμανλή στη Βουλή τον Δεκέμβριο του 1997 για την οικονομική πολιτική του ΠΑΣΟΚ (κυβέρνηση Κωνσταντίνου Σημίτη). Ανάλογη και η συναφής έκφραση: "Προϋπολογισμός μαϊμού" του ιδίου.

ΜΑΝΤΡΙ ΚΑΙ ΛΥΚΟΣ: "Όποιος φεύγει από το μαντρί τον τρώει ο λύκος". Όρος του Ευάγγελου Αβέρωφ, αρχηγού της Ν.Δ. (1982-1985) για όσους πολιτικούς θέλουν να φύγουν από το κόμμα. Π.χ. περιπτώσεις Αντώνη Σαμαρά, Κωστή Στεφανόπουλου.

ΠΑΡΑΣΥΝΑΓΩΓΗ: Το 2001 από τον Θεόδωρο Πάγκαλο. Με γράμμα του στο Εκτελεστικό Γραφείο του Κινήματος, υπογράμμιζε ότι ανθούν τέτοιες "παρασυναγωγές", δηλαδή ομάδες και κέντρα έξω από τα κομματικά "θέσμια".

ΡΕΤΙΡΕ: Όρος του τότε πρωθυπουργού Ανδρέα Παπανδρέου (Φεβρουάριος 1987) εναντίον των υψηλόμισθων των ΔΕΚΟ (ΔΕΗ, ΟΤΕ κ.λπ.). Με αφορμή κάποια απεργία. Η λέξη σε αντίθεση με τους χαμηλόμισθους και τους βιομηχανικούς εργάτες.

ΣΚΛΗΡΟ ΡΟΚ: "Σκληρή", επιθετική, πολιτική του ΠΑΣΟΚ κατά της Ν.Δ. Όρος του Κώστα Λαλιώτη (τέρμα η μουσική δωματίου, τώρα σκληρό ροκ).

ΣΥΓΚΑΤΟΙΚΗΣΗ: Η πολιτική συνύπαρξη Κωνσταντίνου Καραμανλή και Ανδρέα Παπανδρέου (Οκτώβριος 1981-Μάρτιος 1985), ως Πρόεδρος της Δημοκρατίας ο πρώτος και ως πρωθυπουργός ο δεύτερος.

ΤΕΝΕΚΕΔΕΣ ΞΕΓΑΝΩΤΟΙ και "Τζερεμέδες": Εκφράσεις του Ευάγγελου Γιαννόπουλου για συντρόφους του και αντιπάλους του.

ΤΖΑΜΠΑ ΜΑΓΚΑΣ: Όρος που χρησιμοποιήθηκε από τον Κώστα Σημίτη (Μάιος 1999). "Εδώ στην Ελλάδα, δεν υπάρχει χώρος για τζάμπα μάγκες" σε εκλογικές επιτροπές του Κινήματος. "Τέρμα οι εξυπνακισμοί και οι λογής κουτοπονηριές". Με αφορμή την όξυνση τότε του Γκιουγκοσλαβικού ζητήματος.

ΤΟ ΤΡΕΝΟ ΤΟΥ ΠΑΣΟΚ: Φράση του πρωθυπουργού Ανδρέα Παπανδρέου (ΠΑΣΟΚ). "Όποιος διαφωνεί, να κατεβεί από το τρένο".

ΦΡΕΝΟΚΟΜΕΙΟΝ: "Η Ελλάδα μετεβλήθη σε ένα απέραντο φρενοκομείο". Κων/νος Καραμανλής τον Ιανουάριο του 1989. Προεόρτια της υπόθεσης Γ. Κοσκωτά, Εξεταστικές Επιτροπές της Βουλής κ.λπ.

ΦΩΣ ΣΤΟ ΤΟΥΝΕΛ: Όρος των μέσων της δεκαετίας του 1980 (κυβερνήσεις ΠΑΣΟΚ) ύστερα από την εφαρμογή των λεγόμενων "σταθεροποιητικών προγραμμάτων" (αλλιώς Λιτότητα), π.χ. το 1985 με υπουργό Εθνικής Οικονομίας τον Κώστα Σημίτη.

Η ΕΚΔΙΚΗΣΗ ΤΗΣ ΜΑΚΕΤΑΣ: Κώστας Λαλιώτης πριν τα εγκαίνια της περιλάλητης Γέφυρας Ρίου - Αντιρρίου, ως απάντηση βεβαίως στα όσα έλεγε εναντίον του ΠΑΣΟΚ η ΝΔ (έργα-μακέτες)".

ΝΤΑΒΑΤΖΗΔΕΣ: Οκτώβριος 2004. Ο πρωθυπουργός και πρόεδρος της Ν.Δ. Κώστας Καραμανλής στην ταβέρνα  "Μπαϊρακτάρης" στο Μοναστηράκι για τους "διαπλεκόμενους" προμηθευτές, εκδότες και εργολάβους.

ΒΑΡΟΝΟΙ: Οι πολιτικοί της λεγόμενης "παλαιάς φρουράς" που θέλουν να επιβάλλονται, ακόμη και στους αρχηγούς των κομμάτων τους (ΠΑΣΟΚ, ΝΔ κ.λπ.). Π.χ. Έβερτ, Κεφαλογιάννης, Βαρβιτσιώτης, Τσοχατζόπουλος, Βάσω Παπανδρέου κ.λπ.

Τελικά όλοι αυτοί οι όροι εκφράζουν σ' ένα μικρό βαθμό την ιστορία της πολιτικής ζωής στη χώρα μας τα μεταπολιτευτικά χρόνια, φανερώνουν την κρίση του πολιτικού χώρου, την αμφισβήτηση προς τους πολιτικούς, την έντονη ή τη λεπτή ειρωνεία για τα έργα τους. Επομένως, αφού έχουν επικρατήσει ανήκουν στο λεξιλόγιο της γλώσσας μας στα τέλη του 20ού και στις αρχές του 21ου αιώνα.

Οπως προαναφέρθηκε, καταγράφηκαν εδώ ορισμένες λέξεις και εκφράσεις (σίγουρα θα υπάρχουν και άλλες) που "έμειναν" με τη δική της η καθεμιά πορεία και... ιστορία.

Ετσι για να θυμηθούν οι παλαιότεροι και να μαθαίνουν οι νεότεροι. Βέβαια οι λέξεις και οι εκφράσεις όπως έχει αναφερθεί έχουν αντληθεί από το αρχείο του αείμνηστου Λάκη Βαϊρακλιώτη και αναφέρονται από το 1974 έως το 2005 (έτος θανάτου του). Οπωσδήποτε από το 2005 μέχρι σήμερα να έχουν ειπωθεί και άλλες λέξεις και εκφράσεις από πολιτικούς της νέας γενιάς αλλά εδώ αναφερόμαστε στην περίοδο 1974-2005.

ΦΑΡΣΑΛΑ (Γραφείο "Ε")

Του Αχ. Μπακαλέξη

Περισσότερα σε αυτή την κατηγορία: « Προηγούμενο Επόμενο »

Συνδρομητική Υπηρεσία

διαβάστε την ελευθερία online

Ηλεκτρονικό Αρχείο Εφημερίδας


Σύνδεση Εγγραφή

Πρωτοσέλιδο εφημερίδας

Δείτε όλα τα πρωτοσέλιδα της εφημερίδας

Ψιθυριστά

Ο καιρός στη Λάρισα

Διαφημίσεις

Η "Ελευθερία", ήταν από τις πρώτες εφημερίδες που σηματοδότησε την παρουσία της στο Internet, μ' ένα ολοκληρωμένο site.

Facebook Twitter Youtube

 

Θεσσαλικές Επιλογές

 sel ejofyllo karfitsa 1

Γενικές Πληροφορίες

Η Εφημερίδα

Ταυτότητα

Όροι Χρήσης

Προσωπικά Δεδομένα

Επικοινωνία

 

Η σελίδα είναι πλήρως συμμορφωμένη με τη σύσταση (ΕΕ) 2018/334 της επιτροπής της 1ης Μαρτίου 2018 , σχετικά με τα μέτρα για την αποτελεσματική αντιμετώπιση του παράνομου περιεχομένου στο διαδίκτυο (L63).

 

Visa Mastercard  Maestro  MasterPass