Συνέντευξη
στη Λένα Κισσάβου
Τα ακραία φαινόμενα στην εποχή μας, παρουσιάζονται με μεγαλύτερη συχνότητα και αυξάνουν τον προβληματισμό των ανθρώπων για την εξέλιξη που θα έχει αυτή η πορεία, ξυπνώντας φόβους ερχομού μεγάλων καταστροφών.
Στο πλαίσιο αυτής της διαπίστωσης, γίνεται πιο έντονα ορατός ο κίνδυνος σεισμών, όταν συνεχίζεται η περιβαλλοντική υποβάθμιση, με ότι επιπτώσεις μπορεί αυτή να έχει στη φυσική ισορροπία του πλανήτη.
«Είναι γενικά αποδεκτό ότι, οι περιπτώσεις εκδήλωσης μεγάλων φαινομένων αυξάνουν σε συχνότητα, αλλά και ότι οι επιπτώσεις είναι και αυτές μεγαλύτερες από τα συγκεκριμένα φαινόμενα.
Τούτο αφενός οφείλεται στην κλιματική αλλαγή και αφετέρου είναι γεγονός ότι η κοινωνία μας γίνεται πολύ πιο σύνθετη, αλλά και πιο τρωτή…», υποστηρίζει σε συνέντευξή του στην «Ε», ο πρόεδρος του Οργανισμού Αντισεισμικού Σχεδιασμού και Προστασίας, καθηγητής Δυναμικής Τεκτονικής -Εφαρμοσμένης Γεωλογίας και Διαχείρισης Φυσικών Καταστροφών, κ. Ευθύμης Λέκκας.
Καθησυχαστικός εμφανίζεται για τη σεισμικότητα της Λάρισας, καθώς όπως αναφέρει ανήκει στη μεσαία ζώνη σεισμικής επικινδυνότητας (Ζώνη ΙΙ), αλλά τονίζει δε πως: «Δεν υπάρχει ακρίβεια ή δεν υπάρχει καθορισμένο χρονικό «ραντεβού», που θα εκδηλωθεί ο επόμενος σεισμός».
Ο κ. Λέκκας, γνωστός στο πανελλήνιο και όχι μόνο, είναι σήμερα ένας από τους αξιολογότερους και έμπειρους επιστήμονες σεισμολόγους, και σίγουρα από τους καταλληλότερους να δώσει απαντήσεις σε αυτούς τους προβληματισμούς:
-Είναι γνωστή η σεισμικότητα του ελλαδικού χώρου, όπως και οι περιοχές με τις πιο συχνές «επισκέψεις» του Εγκέλαδου. Θα μπορούσαμε να μιλήσουμε για σεισμική περιοδικότητα ή κάτι τέτοιο είναι αδύνατο να τεκμηριωθεί;
«Η σεισμική περιοδικότητα υπάρχει και οφείλεται στη σταδιακή συσσώρευση δυνάμεων στο υπέδαφος. Οι τάσεις-δυνάμεις, όταν υπερβούν κάποιο όριο, προκαλούν τη θραύση των πετρωμάτων με αποτέλεσμα να εκδηλώνονται σεισμικές δονήσεις, οπότε και εκτονώνεται η κατάσταση.
Αυτές λοιπόν προκαλούν και την περιοδικότητα στους σεισμούς, η οποία όμως δεν είναι της κλίμακας της ανθρώπινης ζωής, αλλά πολύ μεγαλύτερη, σε επίπεδο γεωλογικού χρόνου.
Σε αυτή λοιπόν την κλίμακα δεν υπάρχουν ημέρες και χρόνια, αλλά χιλιάδες χρόνια και εκατομμύρια χρόνια. Άρα δεν υπάρχει ακρίβεια ή δεν υπάρχει καθορισμένο χρονικό «ραντεβού» που θα εκδηλωθεί ο επόμενος σεισμός».
-Η Λάρισα και η ευρύτερη περιοχή της, σε ποια ζώνη σεισμικής επικινδυνότητας ανήκουν, στον πανελλήνιο χάρτη;
«Η Λάρισα, αλλά και η Θεσσαλία σχεδόν στο σύνολό της, ανήκουν στη ζώνη ΙΙ, όπου οι μέγιστες σεισμικές επιταχύνσεις που μπορούν να εμφανιστούν είναι 0.24 g. Ανήκουν δηλαδή στην ενδιάμεση σεισμική επικινδυνότητα.
Λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι στις κατασκευές στους πρόσφατους σεισμούς της Κεφαλλονιάς και της Λευκάδας δεν εκδηλώθηκαν καταρρεύσεις κτιρίων, που έχουν κατασκευασθεί σύμφωνα με τον Αντισεισμικό Κανονισμό, μπορεί να διατυπωθεί η άποψη ότι και στη Λάρισα δεν θα προκύψει κάποιο πρόβλημα».
-Αν και η Λάρισα ανήκει σε ζώνη μεσαίας προς χαμηλή σεισμικότητα, ωστόσο υπάρχουν κάποιες περιοχές που λόγω ιδιομορφίας (π.χ. ρευστότητα εδάφους) συμπεριφέρονται διαφορετικά. Αρκεί η τήρηση των κανόνων αντισεισμικού σχεδιασμού για να κοιμόμαστε ήσυχοι;
«Στις περιοχές που υπάρχουν τέτοια φαινόμενα, όπως λόγου χάρη οι ρευστοποιήσεις, θα πρέπει να λαμβάνονται ειδικά μέτρα κατά τη διάρκεια της θεμελίωσης των κατασκευών και των έργων υποδομής. Ευτυχώς για τη Λάρισα, όλα αυτά έχουν διερευνηθεί με ακρίβεια, οπότε γνωρίσουμε ποια τμήματα της πόλης πιθανώς να ρευστοποιηθούν.
Ο Αντισεισμικός Κανονισμός αναφέρει, με αρκετά μεγάλη σαφήνεια, που πρέπει να λαμβάνονται αυτά τα επιπρόσθετα μέτρα».
-Το διαχρονικό ερώτημα: Πόσο κοντά ή μακριά είμαστε από ένα μοντέλο σεισμικής πρόγνωσης;
«Η πρόγνωση σε μακροπρόθεσμο και μεσοπρόθεσμο επίπεδο, έχει ήδη επιτευχθεί σε ένα μεγάλο βαθμό. Οι Αντισεισμικοί Κανονισμοί δεν είναι μόνο ένα κανονιστικό πλαίσιο αλλά και μία προσπάθεια πρόγνωσης των σεισμικών δράσεων, που μπορούν να εμφανιστούν σε μία περιοχή μέσα σε ένα διάστημα π.χ. 50 περίπου χρόνων.
Όμως, η πρόγνωση σε βραχυπρόθεσμο επίπεδο, με την έννοια του ακριβούς χρόνου, τύπου και μεγέθους, είναι ένα όνειρο μάλλον μακρινό. Εκτιμώ ότι μπορεί να περάσουν και 100 χρόνια για να έχουμε πρακτική εφαρμογή».
-Είναι ευρέως διαδομένη η θέση ότι θεομηνίες και ακραία καιρικά φαινόμενα έχουν πληθύνει την τελευταία δεκαετία. Κάτι που συνδυάζεται και με την κλιματική αλλαγή. Είστε της ίδιας άποψης;
Και ένα περισσότερο πολιτικό ερώτημα: Γνωρίζετε ασφαλώς το δόγμα της «δημιουργικής καταστροφής». Πιστεύετε ότι ζούμε μια εποχή, όπου πολιτικοί και –κυρίως- οικονομικοί κύκλοι, «επενδύουν» και στις φυσικές καταστροφές για τα συμφέροντά τους.
«Είναι γενικά αποδεκτό ότι οι περιπτώσεις εκδήλωσης μεγάλων φαινομένων αυξάνουν σε συχνότητα, αλλά και ότι οι επιπτώσεις είναι και αυτές μεγαλύτερες από τα συγκεκριμένα φαινόμενα.
Τούτο αφενός οφείλεται στην κλιματική αλλαγή και αφετέρου είναι γεγονός ότι η κοινωνία μας γίνεται πολύ πιο σύνθετη, αλλά και πιο τρωτή. Το θέμα των «επενδύσεων» είναι ένα τεράστιο θέμα που είναι πολύ σύνθετο από ό, τι φαίνεται.
Σε γενικές γραμμές διαφαίνεται ότι οι πληγέντες από μία φυσική καταστροφή πολίτες, είναι πιο επιδεκτικοί στις πιέσεις και στους εκάστοτε κυβερνώντες, επειδή είναι αδύναμοι προσδοκούν σε βοήθεια».
ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ
ΣΤΗ ΛΑΡΙΣΑ
Ο κ. Ευθύμης Λέκκας, θα βρεθεί στη Λάρισα, την Πέμπτη 31 Μαρτίου, προκειμένου να μιλήσει σε ημερίδα με θέμα «Ετοιμότητα πόλης-πολιτών σε περίπτωση σεισμού», που πραγματοποιείται από την αντιδημαρχία Περιβάλλοντος και Πολιτικής Προστασίας του Δήμου Λάρισας σε συνεργασία με τον Οργανισμό Αντισεισμικού Σχεδιασμού και Προστασίας, και το περιφερειακό τμήμα Λάρισας του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού.
Η ημερίδα θα γίνει στο Δημοτικό Ωδείο Λάρισας στις 5 μ.μ. και συνδιοργανωτές είναι επίσης η ΕΛ.ΑΣ. , η Πυροσβεστική, το ΕΚΑΒ, η 5η ΥΠΕ Θεσσαλίας , το ΤΕΕ Θεσσαλίας, η ΔΕΥΑΛ και η ΕΠΑ Θεσσαλίας, ενώ τελείται υπό την αιγίδα της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Θεσσαλίας –Στερεάς Ελλάδας και της Περιφέρειας Θεσσαλίας.
