Αυτήν την εβδομάδα, στα πλαίσια του κύκλου προβολών ντοκιμαντέρ που διοργανώνουν το Πρόγραμμα Προαγωγής Αυτοβοήθειας Λάρισας και η Αντιδημαρχία Παιδείας και Νεολαίας του Δήμου Λαρισαίων με τίτλο «Εξαρτήσεις, Ψυχοκοινωνικά προβλήματα και Συλλογικές αντιστάσεις», θα προβληθούν δυο ντοκιμαντέρ του Σταύρου Ψυλλάκη, «Ο άνθρωπος που ενόχλησε το σύμπαν» και «Οι επιζώντες».
Η προβολή θα πραγματοποιηθεί την Πέμπτη 18 Φεβρουαρίου στις 8μμ, στο “Χατζηγιάννειο” Πνευματικό Κέντρο και η είσοδος είναι ελεύθερη. Θα ακολουθήσει συζήτηση με το δημιουργό.
Η αντιμετώπιση του ψυχικού πόνου τόσο διεθνώς όσο και στη χώρα μας έχει αναδείξει τα αδιέξοδα και τις αδυναμίες των επιστημών του ανθρώπου και των επιστημών υγείας. Ο εγκλεισμός, η βαρβαρότητα του ψυχιατρικού ιδρύματος, ο μη σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, η ταύτιση ενός ανθρώπου με τα συμπτώματά του και η κατάταξη του σε μια άκαμπτη διαγνωστική κατηγορία είναι τα βασικά χαρακτηριστικά της αντιμετώπισης εκ μέρους της επιστήμης και της κοινωνίας ενός ψυχικά πάσχοντα. Ξεχνώντας τη μοναδικότητα της ανθρώπινης ύπαρξης και αφαιρώντας οποιαδήποτε ελπίδα και προοπτική για αλλαγή, χιλιάδες συνάνθρωποι μας αποκλείονται από το φυσικό τους χώρο, τον κοινωνικό χώρο, εξ αιτίας του ψυχικού πόνου που βιώνουν. Επικρατούν λογικές διαχείρισης του ανθρώπινου πόνου, οι οποίες ακόμη και όταν χαρακτηρίζονται από μια περισσότερο «ανθρωπιστική» λογική μη εγκλεισμού σε τεράστια ψυχιατρικά ιδρύματα, αδυνατούν να αντιπαρατεθούν στις λογικές που οδηγούν στον αποκλεισμό. Αδυνατούν ή αρνούνται να θέσουν το στόχο της χειραφέτησης και της ανάκτησης της αξιοπρέπειας των ανθρώπων με ψυχιατρική εμπειρία και εν τέλει αποτυγχάνουν στο να δώσουν προοπτική και ελπίδα.
Από την άλλη πλευρά, οι ίδιοι οι άνθρωποι με ψυχιατρική εμπειρία με τον καταλυτικό τους λόγο, ένα λόγο που προκύπτει από το βιώματα και προσπάθειες να ανταπεξέλθουν στις δυσκολίες τους μας αναδεικνύουν μια διαφορετική πραγματικότητα: Ένας άνθρωπος με ψυχιατρική εμπειρία δεν έχει απωλέσει την ανθρώπινη υπόσταση του, ούτε τη δυνατότητα του να ελπίζει και να μπορεί να αλλάξει. Είναι ένας άνθρωπος όπως όλοι μας με ένα επιπλέον βαρύ φορτίο ενός προβλήματος, το οποίο και λόγω των κυρίαρχων επιστημονικών και κοινωνικών αντιλήψεων τον έχει τοποθετήσει στο περιθώριο.
Οι προβληματισμοί αυτοί αναδύονται στα δύο ντοκιμαντέρ του Σταύρου Ψυλλάκη «Ο άνθρωπος που ενόχλησε το σύμπαν» (53’) και οι «Επιζώντες» (30’).
Στον «Άνθρωπο που ενόχλησε το σύμπαν» βρισκόμαστε από τη μια στο Ψυχιατρείο των Χανίων όπου μια ομάδα ασθενών μας φιλοξενεί στην «Εκκλησία του Δήμου», το χώρο που καθημερινά συναλλάσσονται και συνομιλούν, εκεί που «άλλος ζητάει κατοστάρικο κι άλλος ζητάει λόγο». Μια άλλη ομάδα, πρώην χρόνιων ασθενών, εκτός Ψυχιατρείου πλέον, βιώνει μια επίπονη διαδικασία κοινωνικής επανένταξης και αποτολμά, ένα ταξίδι στη Δανία. Η ταινία, μέσα από τον παράλληλο λόγο των δυο ομάδων, προσπαθεί ν΄ ακούσει το λόγο της τρέλας, κάτω από το χαώδες παραλήρημά της, να δει τη δραματική σύγκρουση του ανθρώπου με την τρέλα, στη βαθύτατη απόγνωση και απόλυτη αμφιβολία για κάθε όψη του είναι που εμπεριέχει.
Στους «Επιζώντες» άνθρωποι με ψυχιατρική εμπειρία από την Ελλάδα και το εξωτερικό μιλούν για τη ζωή τους, τη στέρηση βασικών δικαιωμάτων και το βίωμα της ισόβιας φυλακής που χτίζει η ψυχιατρική διάγνωση, αλλά και για την δυναμική των κινημάτων αυτοβοήθειας. Σε μία διαρκή προσπάθεια ανάδειξης του Λόγου των Αποκλεισμένων, και της αποκατάστασης των βίαια πολλές φορές αφαιρούμενων πολιτικών και κοινωνικών δικαιωμάτων τους, το Τμήμα Ψυχολογίας και το Πρόγραμμα Προαγωγής Αυτοβοήθειας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης σε συνεργασία με το Ευρωπαϊκό Δίκτυο (πρώην)χρηστών και Επιζώντων της Ψυχιατρικής, διοργάνωσαν, τον Σεπτέμβριο του 2010, ένα Ευρωπαϊκό Συνέδριο ατόμων με ψυχιατρική εμπειρία. Στο Συνέδριο συμμετείχαν Επιζώντες της Ψυχιατρικής από την Ελλάδα και το εξωτερικό, και στην ταινία μάς μιλούν για την εμπειρία τους.
Πρόσωπα επικοινωνίας: Λαϊνάς Σωτήρης, Γαβριηλίδου Δήμητρα
Τηλέφωνο επικοινωνίας: 2410233332
