Τη συζήτηση άνοιξε ο πρωθυπουργός με την ανακοίνωση των κυβερνητικών προτάσεων και τους επόμενους μήνες, εξαιτίας του ευρύτατου διαλόγου που θα ακολουθήσει θα διατηρηθεί στην επικαιρότητα. Πρέπει λοιπόν να εκσυγχρονιστεί το Σύνταγμα της χώρας; Να εκλέγεται από τον λαό ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας; Να συστηματοποιηθούν τα δημοψηφίσματα; Τις απόψεις, τα σχόλια και την κριτική τους, η οποία παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, καταθέτουν στην «Ε» οι οχτώ βουλευτές του νομού Λάρισας, απαντώντας σε κοινές ερωτήσεις που τους απηύθυνε η εφημερίδα. Καλή ανάγνωση...
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ:
ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΑΤΣΑΜΠΕΛΑΣ
Οι ερωτήσεις
1. Ο πρωθυπουργός παρουσίασε πρόσφατα τις κυβερνητικές προτάσεις για τη Συνταγματική Αναθεώρηση. Εκτιμάτε ότι θα καταφέρουν να συγκεντρώσουν την απαραίτητη συμφωνία των πολιτικών δυνάμεων, ώστε να είναι η επόμενη Βουλή Αναθεωρητική και πώς σχολιάζετε την απόφαση οι προτάσεις αυτές να συζητηθούν για μεγάλο χρονικό διάστημα με φορείς – εκπροσώπους ευρύτερων στρωμάτων της ελληνικής κοινωνίας;
2. Σχετικά με ορισμένες από τις παραπάνω προτάσεις, ποια είναι η άποψή σας για:
α) Την υπό προϋποθέσεις εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας από τον λαό και το θέμα των αρμοδιοτήτων του
β) Τον ρόλο των δημοψηφισμάτων για σειρά θεμάτων
γ) Τη θητεία των βουλευτών
ΑΝΝΑ ΒΑΓΕΝΑ
Η επόμενη Βουλή Αναθεωρητική
και Αποκαταστατική της Δικαιοσύνης
1. Με τις προτάσεις του ΣΥΡΙΖΑ, που έθεσε σε διαβούλευση ο πρωθυπουργός στις 25 Ιουλίου, δρομολογείται η αναμόρφωση του Συντάγματος και η κατοχύρωση ενός σαφούς ιδεολογικού προσανατολισμού, ο οποίος είναι δημοκρατικός, κοινωνικός και λαοκρατικός. Οι εξουσίες του πολιτικού συστήματος πηγάζουν από τον λαό και δεν είναι εργαλεία για να ικανοποιεί καθένας τη μικροπολιτική του σκοπιμότητα. Η αποκατάσταση αυτής της ισορροπίας είναι η αιχμή του δόρατος των προτεινόμενων τροποποιήσεων.
Αν οι δυνάμεις της αντιπολίτευσης αντιληφθούν το ιστορικό χρέος τους απέναντι στον ελληνικό λαό, που έχει υποστεί απίστευτες αδικίες εν ονόματι της σωτηρίας των λίγων, τότε η επόμενη Βουλή δεν θα είναι Αναθεωρητική... θα είναι και Αποκαταστατική της Δικαιοσύνης, θα είναι η Βουλή της Νέας-Οριστικής Μεταπολίτευσης.
Αναφορικά με τη μακρά και ανοιχτή διαδικασία για τη συνταγματική αναθεώρηση, δεν θα μιλήσω πολιτικά. Αυτό θα το κάνω εσκεμμένα, διότι οι συμμετοχικές διαδικασίες που καθιστούν τον λαό κυρίαρχο των εξελίξεων δικαιολογούνται απόλυτα σε πολιτικό επίπεδο.
Θα μιλήσω τεχνοκρατικά, όπως (υποτίθεται ότι) αρέσκεται να κάνει η αντιπολίτευση. Μια συνταγματική αναθεώρηση δεν πρέπει να είναι μόνο νόμιμη, αλλά και νομιμοποιημένη. Αυτό έλειπε μέχρι σήμερα, καθώς στις 3 αναθεωρήσεις (1986/2001/2008), η κυβέρνηση τροποποιούσε το Σύνταγμα για να εξυπηρετούνται οι πολιτικές ελίτ (βλ. το άρθρο 86 Συντ. για την «ευθύνη» υπουργών).
Με την ενεργή και πολυμέτωπη ανάμιξη του λαού στην αναθεωρητική διαδικασία το κείμενο που θα προκύψει δεν θα είναι απλά ένα συνονθύλευμα κυβερνητικών επιλογών και συμβιβασμών, αλλά αυτό που ουσιαστικά νομιμοποιεί ο λαός με τη δράση του ως πλαίσιο διακυβέρνησης. Προφανώς, η αντιπολίτευση δεν θέλει κάτι τέτοιο, γιατί αν το σχέδιο του αναθεωρημένου Συντάγματος έχει τη λαϊκή νομιμοποίηση, πώς θα μπορέσει να το καταψηφίσει για να προστατεύσει τα μικροπολιτικά της κεκτημένα, χωρίς να εκτεθεί;
2. Η πρόταση για εκλογή του ΠτΔ από τον λαό, χωρίς διάλυση της Βουλής, όταν σε 2 συνεδριάσεις δεν υπάρχει πλειοψηφία 2/3, σε συνδυασμό με την αναγνώριση αρμοδιοτήτων που δεν αγγίζουν τον πυρήνα του πολιτεύματος κρίνεται ιδιαίτερα εύστοχη. Στο σύστημά μας δεν λείπει ο συγκεντρωτισμός, αλλά η διαμόρφωση συστήματος ελέγχου και ισορροπιών. Εξάλλου, τα δημοψηφίσματα καλούν τον λαό να συμμεριστεί την άσκηση πολιτικής εξουσίας να είναι διαρκώς κυρίαρχος και όχι ανά 4ετία. Έτσι και το εκλογικό σώμα θα εθιστεί, όπως έλεγε ο Αριστοτέλης, στην πολιτική συμμετοχικότητα, ενώ η βάθυνση της δημοκρατίας στην άσκηση της εξουσίας θα αναμορφώσει το πολιτικό σκηνικό. Τέλος, σχετικά με την καθιέρωση ορίου επανεκλογής (2 πλήρεις 4ετίες ή 8 συνεχόμενα χρόνια), οι πολιτικοί καριέρας που κάνουν το παν για να μείνουν γαντζωμένοι στην εξουσία, δημιουργώντας πελατειακά δίκτυα για να επανεκλέγονται επ’ άπειρον, θα αποτελέσουν παρελθόν. Έτσι το πελατειακό κράτος, το ρουσφέτι και η μικροπολιτική θα οδηγηθούν εκεί που ανήκουν, στο χρονοντούλαπο της πολιτικής μας ιστορίας.
ΝΙΚΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ
Σύνταγμα που θα αντανακλά τη λαϊκή βούληση
1. Στόχος μας μέσω της Συνταγματικής Αναθεώρησης είναι η συμμετοχή των πολιτών στη διαμόρφωση των πολιτικών εξελίξεων, καθώς πιστεύουμε ότι η κοινωνία πρέπει να πάρει μέρος στην Αναθεώρηση του Συντάγματος. Για εμάς στόχος δεν είναι τόσο η συμφωνία των πολιτικών δυνάμεων όσο η σύμφωνη γνώμη του λαού. Για τον λόγο αυτό δίνουμε βαρύτητα και χρόνο στον διάλογο με φορείς και εκπροσώπους των ευρύτερων στρωμάτων της ελληνικής κοινωνίας. Με αυτόν τον τρόπο δημιουργείται ένα Σύνταγμα απαλλαγμένο από μικροπολιτικές σκοπιμότητες το οποίο αντανακλά τη λαϊκή βούληση.
2. Όσον αφορά στην εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας θεωρώ ότι η υπό προϋποθέσεις εκλογή του από τον λαό, σηματοδοτεί μια νέα εποχή. Έτσι ανεξαρτητοποιείται ο θεσμικός ρόλος και το ανώτατο αξίωμα του ΠτΔ από τα κοινοβουλευτικά δρώμενα της χώρας δίνοντας τη δυνατότητα στον λαό να εκλέγει τον πρώτο πολίτη της χώρας. Πιστοί στις αρχές μας και στην έννοια της Δημοκρατίας θεωρούμε ότι τον πρώτο λόγο έχει πάντα ο λαός.
Β)Ειδικότερα, όταν πρόκειται για κρίσιμα ζητήματα, ο λαός μέσω ενός δημοψηφίσματος είναι ο μόνος που μπορεί να δώσει λύσεις σε οποιεσδήποτε πολιτικές διαφορές προκειμένου να ξεμπλοκάρει το πολιτικό σύστημα ενώ ταυτόχρονα επιδιώκουμε μία διαδικασία η οποία θα κινητοποιεί, θα οργανώνει και θα εμπλέκει τους πολίτες.
Γ) Η υποχρεωτική θητεία των οκτώ συνεχόμενων ετών ως βουλευτής με βρίσκει απόλυτα σύμφωνο καθώς αποτελεί μία πάγια θέση της Αριστεράς. Διασφαλίζουμε έτσι ότι δεν υπάρχουν «κατ’ επάγγελμα» βουλευτές ούτε βουλευτές «από κούνια», εξαλείφοντας τις πελατειακές σχέσεις και τη διαπλοκή. Διαρκές μέλημά μας λοιπόν, η εμβάθυνση της δημοκρατίας και του ρόλου του λαϊκού παράγοντα σε κάθε πτυχή της πολιτικής ζωής και η λαϊκή ετυμηγορία στη διαμόρφωση των πολιτικών εξελίξεων.
ΜΑΞΙΜΟΣ ΧΑΡΑΚΟΠΟΥΛΟΣ
Φτηνή δημαγωγία οι προτάσεις Τσίπρα
1. Ο κ. Τσίπρας και η κυβέρνησή του στο μόνο που επιδίδονται συστηματικά είναι στα επικοινωνιακά πυροτεχνήματα. Η αγωνία τους είναι πώς να εντυπωσιάσουν, να παραπλανήσουν, να ρίξουν την μπάλα στην εξέδρα. Από ουσία, όμως, τίποτε. Αντί η Αναθεώρηση του Συντάγματος να αποτελέσει το έναυσμα για μια νέα αφετηρία της πολιτικής μας ιστορίας γίνεται εργαλείο φθηνής δημαγωγίας. Για ποια συμφωνία μπορούμε να μιλήσουμε όταν στις προτάσεις του πρωθυπουργού δεν υπάρχει μια αναφορά στην Παιδεία. Όταν ποιούν την νήσσαν για το φλέγον ζήτημα της αλλαγής του άρθρου 16 που θα επιτρέψει την ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων και θα αποτρέψει επιτέλους τη μαζική φυγή των νέων για σπουδές στο εξωτερικό και την οικονομική εξουθένωση των οικογενειών τους. Όσον αφορά στα περί κοινωνικού διαλόγου ή δημοψηφισμάτων πρόκειται για διαδικασίες εκτός του υφιστάμενου συνταγματικού πλαισίου, άνευ σημασίας, εντασσόμενες στο λαϊκιστικό μοτίβο της συριζαϊκής δημαγωγίας.
Εάν πράγματι ο κ. Τσίπρας θέλει συναίνεση, ας δεχθεί την πρόταση του Κυριάκου Μητσοτάκη να ανοίξουν όσα άρθρα θέσουν τα κόμματα και η επόμενη Βουλή να αποφασίσει προς ποια κατεύθυνση θα αναθεωρηθούν. Είναι νομίζω μια έντιμη πρόταση. Έτσι και ο λαός με την ψήφο του θα τοποθετηθεί στις επόμενες εθνικές εκλογές και για την αναθεώρηση του Συντάγματος.
2. α) Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας πρέπει να ίσταται των πολιτικών αντιπαραθέσεων ως ρυθμιστικός παράγων του πολιτεύματος. Όχι βεβαίως αποψιλωμένος των αρμοδιοτήτων που οφείλει να έχει για να φέρει αποτελεσματικά εις πέρας την αποστολή του. Η εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας πρέπει να αποσυνδεθεί από την προκήρυξη εθνικών εκλογών. Η πρόνοια του συνταγματικού νομοθέτη του 1975 για διάλυση της Βουλής όταν υπάρχει αδυναμία εκλογής Προέδρου στόχευε στην ευρύτερη δυνατή συναίνεση στο πρόσωπο του Προέδρου. Δυστυχώς, στην πράξη χρησιμοποιήθηκε από τον Γ. Παπανδρέου και τον Α. Τσίπρα ως όχημα για την πτώση της κυβέρνησης της ΝΔ. Η άμεση εκλογή του Προέδρου το μόνο σίγουρο είναι ότι θα διχάσει τον λαό, ενώ ταυτόχρονα ενέχει ο κίνδυνος να εκδηλωθεί μια δυαρχία της εκτελεστικής εξουσίας.
β) Τα δημοψηφίσματα, όπως αποδείχθηκε από τη ζωή, δεν μπορεί να είναι πανάκεια. Αντιθέτως, συχνά καθίστανται οχήματα επικίνδυνων επιλογών ή εργαλεία στα χέρια δημαγωγών. Το δημοψήφισμα της 5ης Ιουλίου 2015 στη δική μας περίπτωση είναι χαρακτηριστικό του πού μπορεί να οδηγήσει μια κατά τα φαινόμενα δημοκρατική διαδικασία. Και μιλώ κυρίως για τον κοινωνικό διχασμό, με απρόβλεπτες συνέπειες. Πιστεύω περισσότερο στην αξία των τοπικών δημοψηφισμάτων. Άλλωστε, η εμπειρία και από άλλες χώρες δείχνει ότι στα εθνικά δημοψηφίσματά ένα μεγάλο μέρος του κόσμου δεν απαντά στο ερώτημα του δημοψηφίσματος αλλά με την ψήφο του θεωρεί ότι στέλνει μήνυμα στην κυβέρνηση.
γ) Δεν πιστεύω σε "κόφτες" που ...υποκαθιστούν ή διορθώνουν τη λαϊκή βούληση! Άλλωστε, ανανέωση γίνεται σε κάθε εκλογική αναμέτρηση και μάλιστα δραστική από τους ίδιους τους πολίτες. Επιτρέψτε μου, όμως, να πω ότι η “ανανέωση” του πολιτικού προσωπικού στα χρόνια της κρίσης μάς δίδαξε πως δεν αρκεί από μόνη της για την αναβάθμιση της πολιτικής. Αυτή η Βουλή είναι η πιο ανανεωμένη από πλευράς προσώπων. Φοβούμαι, ωστόσο, ότι είναι και η πιο υποβαθμισμένη από πλευράς ποιότητας...
ΧΡΗΣΤΟΣ ΚΕΛΛΑΣ
Πρωτοφανής η παρέμβαση της κυβέρνησης
σε ένα σημαντικό πολιτειακό ζήτημα
1. Κατ’ αρχήν, θα μου επιτρέψετε να σημειώσω πως η κυβέρνηση παρεμβαίνει σε ένα από τα πλέον σημαντικά πολιτειακά ζητήματα του τόπου, με τρόπο πρωτοφανή, αρκετά ενδεικτικό, όμως, των προθέσεών της. Και εξηγούμαι. Όπως είναι γνωστό, τη διαδικασία για την Αναθεώρηση του Συντάγματος την κινεί η Βουλή και όχι η κυβέρνηση. Είναι οι βουλευτές εκείνοι που καλούνται να ξεκινήσουν τη σχετική διαδικασία και να λάβουν τις τελικές αποφάσεις. Φυσικά και τα κόμματα πρέπει να τοποθετηθούν. Ωστόσο, με τον τρόπο που επιχειρείται αυτό σήμερα από την κυβέρνηση, αναδεικνύεται μια επικοινωνιακού τύπου μεθόδευση, η οποία έχει ως στόχο, αφενός τον αποπροσανατολισμό της κοινής γνώμης και αφετέρου την εξυπηρέτηση στενών μικροκομματικών συμφερόντων, πράγμα εξαιρετικά επικίνδυνο για την ίδια τη δημοκρατία μας, η οποία έτσι κι αλλιώς παρουσιάζει «ασθενικά» συμπτώματα. Γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο, εξαιτίας της κυβερνητικής μεθόδευσης δηλαδή, δεν θα υπάρξει τελικά η απαραίτητη συμφωνία των πολιτικών δυνάμεων. Κανείς δεν είναι διατεθειμένος να βοηθήσει τον κ. Τσίπρα στο παιχνίδι του με τους θεσμούς. Το μεγάλο χρονικό διάστημα του υποτιθέμενου διαλόγου καθώς και η κοινωνική «ζύμωση» είναι προπετάσματα καπνού, με στόχο να διατηρηθεί ανοιχτό, επικοινωνιακά, ένα πολύ σημαντικό ζήτημα. Στο σημείο αυτό να σημειώσω την πρόταση του προέδρου της ΝΔ, Κυριάκου Μητσοτάκη, σύμφωνα με την οποία κάθε κόμμα θα προτείνει τα προς αναθεώρηση άρθρα του Συντάγματος και η επόμενη Βουλή θα αποφασίσει ποια άρθρα θα αναθεωρηθούν και προς ποια κατεύθυνση. Έτσι οι επόμενες εκλογές θα αποκτήσουν δημοψηφισματικό χαρακτήρα.
2. α) Το πολίτευμα της χώρας - η Προεδρευόμενη Κοινοβουλευτική Δημοκρατία - προσδιορίζεται επακριβώς από το ίδιο το Σύνταγμα. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας θα πρέπει να είναι ένας σταθερός παράγοντας ισορροπίας, γεγονός που ακυρώνεται αν μπει στη διαδικασία μιας «προεκλογικής» λογικής, ως υποψήφιος κόμματος. Επιπλέον, η ενίσχυσή του με μια σειρά αρμοδιοτήτων, ουσιαστικά δημιουργεί έναν νέο ισχυρό πολιτειακό πυλώνα, ο οποίος, όμως, θα έρχεται, πρακτικά και θεωρητικά, απέναντι στα όσα ισχύουν σήμερα. Η επιχείρηση αλλαγής, επομένως, του πολιτεύματος, γιατί η συγκεκριμένη πρόταση εκεί ακριβώς στοχεύει, μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την ομαλή λειτουργία της πολιτικής, οικονομικής και κοινωνικής ζωής της χώρας. Να τονίσω όμως ότι κατά τη γνώμη μου, επ’ ουδενί λόγο η εκλογή του ΠτΔ δεν πρέπει και δεν μπορεί να αποτελεί αφορμή για πτώση της Κυβέρνησης και προκήρυξη εθνικών εκλογών.
β) Εδώ μιλάμε για την επιτομή του λαϊκισμού, από μια κυβέρνηση που ειδικεύεται στον συγκεκριμένο τομέα. Ο λαός ψηφίζει τους εκπροσώπους του, οι οποίοι με τη σειρά τους, μέσα από συγκεκριμένες κοινοβουλευτικές διαδικασίες, στηρίζουν ή όχι τις νομοθετικές πρωτοβουλίες της κυβέρνησης. Ο λαός μπορεί να έχει δικαίωμα «παρέμβασης» υπό ορισμένες προϋποθέσεις και φυσικά συμβουλευτικού χαρακτήρα, αν μπορεί κανείς να χρησιμοποιήσει αυτόν τον όρο. Και στην περίπτωση αυτή το δημοψήφισμα να είναι φειδωλό προς τα ερωτήματά του και να τηρούνται ορισμένες προϋποθέσεις, όπως η αυξημένη συμμετοχή των πολιτών και η αυξημένη πλειοψηφία. Για σκεφτείτε, για παράδειγμα, σύμφωνα και με το πολιτικό κλίμα της εποχής, τι θα γινόταν αν ο Κωνσταντίνος Καραμανλής είχε προκηρύξει δημοψήφισμα για τη συμμετοχή ή όχι της χώρας στην τότε ΕΟΚ...
γ) Το θέμα αυτό αποτελεί τη μεγαλύτερη υποκρισία της κυβέρνησης! Αυτοί που υποτίθεται πως εμπιστεύονται την κρίση του λαού για να αποφασίσει μέσω των δημοψηφισμάτων, επάνω σε μια σειρά σημαντικών θεμάτων, δεν εμπιστεύονται την κρίση του για την εκλογή των αντιπροσώπων του! Το Σύνταγμα δεν μπορεί να θέτει περιορισμούς. Δεν είναι αυτή η φύση και ο ρόλος του. Ο λαός είναι αυτός που αποφασίζει, ελεύθερος και απρόσκοπτα, για τους βουλευτές του. Όλα τα υπόλοιπα είναι για να «ανεβούμε στο κύμα της λαϊκής οργής», μη μπορώντας όμως να αντιληφθούμε πως έτσι ναρκοθετούμε την ίδια τη φύση της κοινοβουλευτικής μας δημοκρατίας, με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
ΓΙΩΡΓΟΣ ΛΑΜΠΡΟΥΛΗΣ
Φιέστες διαλόγου για το Σύνταγμα από τη μία
και νέα βάρβαρα μέτρα από την άλλη
Η συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ και με τις εξαγγελίες του πρωθυπουργού για τη Συνταγματική Αναθεώρηση, προσφεύγει στη γνωστή τακτική του αποπροσανατολισμού από τα οξυμένα λαϊκά προβλήματα και τις πραγματικές τους αιτίες. Τακτική που ακολουθούν διαχρονικά όλες οι αντιλαϊκές κυβερνήσεις.
Την ίδια ώρα που γενικεύει την αντιλαϊκή επίθεση για λογαριασμό του κεφαλαίου, τα συνθήματα περί ''νέας μεταπολίτευσης'', ''νέας Ελλάδας'', ''κοινού καλού'' κ.ο.κ., συνθήματα που ανταλλάσσουν τα αστικά κόμματα μεταξύ τους, συντελούν στο κουκούλωμα του ταξικού χαρακτήρα της πολιτικής, που τσακίζει τον λαό, στην απόκρυψη της αλήθειας ότι δεν μπορεί να υπάρχει ''κοινό καλό'' για τα κέρδη των μονοπωλίων και τα λαϊκά δικαιώματα.
Ταυτόχρονα η κυβέρνηση επιχειρεί να ντύσει με προοδευτικό περιτύλιγμα τις προτάσεις της για το Σύνταγμα, οι οποίες στοχεύουν σε περαιτέρω αντιδραστικές αλλαγές στη λειτουργία του αστικού κράτους στο όνομα της ''δημοκρατίας'', παράλληλα με την επιδίωξη ενσωμάτωσης και χειραγώγησης του λαού.
Με τις προτάσεις της η κυβέρνηση επιδιώκει να ανοίξει νέο γύρο παζαριών με τα άλλα κόμματα, με στόχο τη σταθερότητα στην ανεμπόδιστη εφαρμογή της αντιλαϊκής πολιτικής της, την παραπέρα θωράκιση του αστικού πολιτικού συστήματος, για να υπηρετεί αποδοτικότερα τις ανάγκες του μεγάλου κεφαλαίου. Επιδιώκει τη μέγιστη δυνατή νομιμοποίηση της αντιλαϊκής πολιτικής και παράλληλα τον συμβιβασμό του λαού στη ζωή με ψίχουλα. Η κυβέρνηση μιλά για ''νέο ξεκίνημα'', για ''επαναθεμελίωση της δημοκρατίας'', περί ''επανάστασης της δημοκρατίας'', όταν όλες αυτές οι κορώνες σταματούν έξω από τους χώρους δουλειάς, καταρρέουν μπροστά στις αποφάσεις της Ε.Ε. και του ΝΑΤΟ, για ένταση της καταστολής στο εσωτερικό και κλιμάκωση των ιμπεριαλιστικών επεμβάσεων σε όλο τον κόσμο, άλλα και στην ευρύτερη περιοχή μας, με τη σύμφωνη γνώμη και συμμετοχή της ελληνικής κυβέρνησης. Γίνονται ''αέρας'' όταν οι ''κατεπείγουσες'' ανάγκες του κεφαλαίου οδηγούν, τόσο τις προηγούμενες όσο και τη σημερινή συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ να παραβιάζουν συστηματικά, με πράξεις νομοθετικού περιεχόμενου και διαδικασίες εξπρές, ακόμα και όσα προβλέπονται για τη λειτουργία του αστικού κοινοβουλίου.
Την ίδια ώρα όμως που η κυβέρνηση θα στήνει σε όλη την Ελλάδα φιέστες δήθεν διαλόγου για το Σύνταγμα, θα υλοποιεί τα βάρβαρα μέτρα και θα προετοιμάζει νέο πλήγμα σε μισθούς, μεροκάματα, συνδικαλιστικές ελευθερίες, θα εντείνει τη φοροληστεία του λαού. Απέναντι στις παγίδες του αποπροσανατολισμού και της ενσωμάτωσης, οι εργαζόμενοι, οι άνεργοι, οι αυτοαπασχολούμενοι, οι φτωχοί αγρότες, οι νέοι και οι γυναίκες των λαϊκών οικογενειών, χρειάζεται να οργανώσουν την πάλη τους, να προετοιμάσουν το δικό τους σχέδιο για να αποκρούσουν την αντιλαϊκή επίθεση διαρκείας, στον δρόμο της συσπείρωσης, της ρήξης και της ανατροπής.
Έτσι την ώρα που αυτοί θα συζητάνε, θα διαβουλεύονται, κοροϊδεύοντας τον ελληνικό λαό, είτε για το πώς θα εκλέγεται ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είτε για το ρόλο των δημοψηφισμάτων ή τη θητεία των βουλευτών, το ΚΚΕ θα συζητά με τον λαό για το δρόμο ανάπτυξης, που πρέπει να ακολουθήσει η χώρα, για τις αναγκαίες συνολικές ανατροπές, προκειμένου να ξεφύγουμε από τη σημερινή βαρβαρότητα των μνημονίων, για την ικανοποίηση όλων των σύγχρονων λαϊκών αναγκών.
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΜΠΑΡΓΙΩΤΑΣ
Ουσιαστική συζήτηση μακριά
από διχαστικές και πολωτικές λογικές
1. Το Σύνταγμα αποτελεί τον Υπέρτατο Νόμο της Πολιτείας. Συνεπώς, η Αναθεώρησή του είναι πολύ σοβαρή υπόθεση, που σήμερα μοιάζει αναγκαία. Ενώ η χώρα διανύει τη μακροβιότερη περίοδο πολιτικής σταθερότητας και θεσμικής ωρίμανσης, ταλανίζεται από πολύπλευρη κρίση: η κοινωνία βρίσκεται σε κρίση συνοχής, η οικονομία σε κρίση αναπτυξιακή, το πολιτικό σύστημα σε κρίση νομιμοποίησης, το διοικητικό σύστημα σε κρίση λειτουργικής επάρκειας και το εθνικό κράτος σε κρίση κυριαρχίας και ασφάλειας. Η επόμενη Βουλή πρέπει να είναι αναθεωρητική. Απαιτούνται θεσμικές αλλαγές, τις οποίες το Ποτάμι έχει ήδη παρουσιάσει. Ποιος μπορεί να διαφωνήσει με την αλλαγή του άρθρου 86 «περί ευθύνης Υπουργών»; Ποιος εχέφρων αμφισβητεί την αναγκαιότητα αναθεώρησης του άρθρου 16, προκειμένου η πανεπιστημιακή εκπαίδευση να παρέχεται και από μη κρατικά ιδρύματα; Ποιος παραγνωρίζει την ανάγκη αντιμετώπισης των δυσλειτουργιών της δικαιοσύνης (άρθρα 87-100Α); Όλες οι πολιτικές δυνάμεις οφείλουν να επιδείξουν σοβαρότητα, υπευθυνότητα και συνεργατικό πνεύμα στην πράξη. Η ευρεία διαβούλευση που προανήγγειλε η κυβέρνηση πόρρω απέχει από την ιδεατή συμμετοχική δημοκρατία. Εξάλλου, δεκαεπτά μήνες τώρα η κυβέρνηση έχει περιφρονήσει τη συνταγματική νομιμότητα και έχει απαξιώσει τη νομοθετική διαδικασία όσο καμία άλλη μεταπολιτευτικά. Όπως και με τον εκλογικό νόμο, η κυβέρνηση εργαλειοποιεί τη Συνταγματική Αναθεώρηση. Τη χρησιμοποιεί ως επικοινωνιακό τέχνασμα, για να καλύψει τα επώδυνα μέτρα, την ενδοκυβερνητική διγλωσσία και την εδραίωση του κομματισμού στη δημόσια διοίκηση. Πρέπει να γίνει μια ουσιαστική συζήτηση, χωρίς επικοινωνιακά τερτίπια και μακριά από διχαστικές και πολωτικές λογικές.
2. α) Πριν από την εκτεταμένη αναθεώρηση του 1986, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ήταν παντοδύναμος και το πολίτευμα προσιδίαζε σε ημι-προεδρικό. Μετά την αναθεώρηση, αποψιλώθηκαν οι αρμοδιότητές του, αποδυναμώθηκε η νομικοπολιτική του θέση και κατέστη πανίσχυρος ο έτερος πόλος της δυαδικής εκτελεστικής λειτουργίας, δηλαδή η κυβέρνηση, και το πολίτευμα κατέστη πρωθυπουργοκεντρικό. Η πρόταση της Κυβέρνησης για άμεση εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας από το λαό συνιστά στην πραγματικότητα πρόταση αλλαγής του χαρακτήρα του πολιτεύματος, με την οποία το Ποτάμι κατηγορηματικά διαφωνεί. Πρέπει, όμως, να υπάρξουν αντίβαρα στον πρωθυπουργοκεντρισμό. Το προεδρικό είναι ένα από αυτά. Η σχετική ενίσχυση των αρμοδιοτήτων του Προέδρου είναι επιβεβλημένη, για να πάψει να είναι ο ρόλος του «διακοσμητικός». Το Ποτάμι έχει ήδη καταθέσει ολοκληρωμένη πρόταση.
β) Η κυβέρνηση πρότεινε δυνατότητα διενέργειας δημοψηφίσματος με λαϊκή πρωτοβουλία και συλλογή άνω των 500.000 υπογραφών για εθνικά θέματα και με συλλογή άνω του ενός εκατομμυρίου υπογραφών για ψηφισμένο νόμο, με εξαίρεση νόμους που αφορούν στα δημοσιονομικά, καθώς και για νομοθετική πρωτοβουλία από τους ίδιους τους πολίτες. Φαίνεται πως ο Πρωθυπουργός εζήλωσε την πρακτική της Ελβετίας. Μόνο που η Ελλάδα δεν είναι Ελβετία. Στην Ελλάδα ελλοχεύει ο κίνδυνος να δημιουργηθεί συγκρουσιακό κλίμα, το οποίο ειδικά για ευαίσθητα εθνικά θέματα, είναι άκρως επικίνδυνο. Η αναγωγή του δημοψηφίσματος σε πανάκεια για τον εμπλουτισμό της δημοκρατίας με στοιχεία αμεσότητας είναι λανθασμένη και το πιθανότερο είναι να πλήξει την κοινωνική συνοχή. Η εμπειρία του δημοψηφίσματος του περασμένου καλοκαιριού είναι απολύτως ενδεικτική.
γ) Η κυβέρνηση προτείνει κανένας βουλευτής να μην μπορεί να εκλέγεται για πάνω από δύο συνεχόμενες κοινοβουλευτικές περιόδους ή για οκτώ συνεχόμενα έτη και Πρωθυπουργός -εκτός των υπηρεσιακών- να ορίζεται αποκλειστικά αιρετός, δηλαδή εν ενεργεία βουλευτής. Η άποψή μου είναι το όριο το θέτει το εκλογικό σώμα. Αυτός είναι άλλωστε και ο λόγος που όριο στη θητεία των βουλευτών δεν προβλέπεται σε κανένα θεσμικά αναπτυγμένο σύστημα. Στο επιχείρημα ότι η χώρα δεν πρέπει να έχει βουλευτές και πρωθυπουργούς καριέρας υπάρχει σοβαρό αντεπιχείρημα: η χώρα έχει ανάγκη σήμερα -περισσότερο από ποτέ- έμπειρο και ικανό προσωπικό. Ο ικανός βουλευτής, πόσο μάλλον ο πρωθυπουργός, δεν μπορεί να αποσύρεται απλώς επειδή έληξε ο χρόνος του. Υπό το ισοπεδωτικό επιχείρημα της ανανέωσης, η κυβερνητική πρόταση επιβάλλει ως κανόνα τη συνεχή ανακύκλωση του πολιτικού προσωπικού, που μάλλον θα προκαλέσει περισσότερα προβλήματα από αυτά που έρχεται να επιλύσει.
ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΟΚΚΑΛΗΣ
Ένας σύγχρονος καταστατικός χάρτης
που θα οδηγήσει τη χώρα μπροστά
1. Μετά την πρωτοφανή και πολυεπίπεδη κρίση που διέλυσε την ελληνική κοινωνία και με την εμπειρία των όσων ζήσαμε στη χώρα, είναι υποχρέωση του πολιτικού συστήματος να εξαγάγει τα συμπεράσματά του και να πράξει το χρέος του απέναντι στις μελλοντικές γενιές. Όλοι μας ζήσαμε τις δυσλειτουργίες των θεσμών. Αλλά και των προσώπων, στη διαχείριση της κρίσης, κάτι που γεννά πλήθος ερωτηματικών για τα όσα έπονται. Είναι ακριβώς αυτά τα ερωτηματικά που μας υποχρεώνουν να θωρακίσουμε το θεσμικό πλαίσιο της χώρας και να θωρακίσουμε τη χώρα από παρόμοιες καταστάσεις στο μέλλον. Αυτό επιχειρείται με την κουβέντα που ανοίγει για τη Συνταγματική Αναθεώρηση, για έναν σύγχρονο δηλαδή καταστατικό χάρτη που θα οδηγήσει τη χώρα μπροστά. Είναι υποχρέωση όλων των πολιτικών δυνάμεων, αλλά και των κοινωνικών φορέων να καταθέσουν τις προτάσεις τους, συμμετέχοντας στο σχετικό διάλογο, και να βρεθεί κοινός τόπος. Η εποχή μας χρειάζεται συγκλίσεις και συναινέσεις και όχι «πολιτικές κοκορομαχίες» που παραπέμπουν στο χρεοκοπημένο παρελθόν.
2. α) Είμαι αναφανδόν υπέρ της εκλογής του Προέδρου της Δημοκρατίας από τον λαό. Και μάλιστα, για να το πάω και ένα βήμα πιο μπροστά, θα επιθυμούσα ο νέος Πρόεδρος να διαθέτει και αυξημένες αρμοδιότητες, όπως επίσης θα ήθελα να θεσπιστεί και Συνταγματικό Δικαστήριο. Τα τελευταία χρόνια θα είχαμε αποφύγει πολλές «ανωμαλίες» αν συνέβαινε κάτι τέτοιο, αν δηλαδή ο Πρόεδρος θα μπορούσε να παρέμβει ουσιαστικά, απαιτώντας την ένωση των πολιτικών δυνάμεων ή αποτρέποντας άθλια νομοθετήματα που ναρκοθέτησαν την πορεία της χώρας.
β) Είμαι υπέρ των δημοψηφισμάτων αλλά με ξεκάθαρο πλαίσιο. Για παράδειγμα θα πρέπει να είναι απολύτως σαφές και ξεκάθαρο το όποιο ερώτημα επρόκειτο να τεθεί στην κρίση του λαού. Η εμπειρία από το πρόσφατο δημοψήφισμα είναι τραυματική. Επίσης σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να μπορεί να τίθεται ζήτημα που άπτεται των εθνικών θεμάτων της χώρας ή μια σειρά άλλων ζητημάτων τα οποία μπορεί να δημιουργήσουν πραγματικούς κινδύνους.
γ) Συμφωνώ απόλυτα με τις δυο θητείες των βουλευτών. Κάποια στιγμή σ’ αυτή τη χώρα θα πρέπει να γίνει απολύτως ξεκάθαρο πως η συμμετοχή στη Βουλή δεν μπορεί να είναι επάγγελμα. Δύο θητείες είναι αρκετές για να προσφέρει κανείς και να υπηρετήσει το κοινωνικό σύνολο. Επιπλέον ήρθε η ώρα να σταματήσουμε τη γάγγραινα της οικογενειοκρατίας, η οποία έχει καταδυναστεύσει την πολιτική ζωή του τόπου. Μόνο έτσι θα καταφέρουμε να χτίσουμε καθαρές σχέσεις με τους πολίτες, αναβαθμίζοντας τον κοινοβουλευτισμό και κατά συνέπεια την ίδια την ποιότητα της δημοκρατίας μας.
ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΤΣΙΑΝΤΩΝΗΣ
Η εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας
από τον λαό οδηγεί σε δυαρχία
1. Πριν από λίγες ημέρες, ο Πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας παρουσίασε στο προαύλιο της Βουλής την κυβερνητική πρόταση για τη Συνταγματική Αναθεώρηση, με την παρουσία ενός μόνο πολιτικού αρχηγού, αυτή του Βασίλη Λεβέντη. Προανήγγειλε μια διαδικασία διαβούλευσης με τη συμμετοχή των πολιτών, η οποία θα διαρκέσει περίπου έναν χρόνο. Το Σεπτέμβριο, όπως ανακοίνωσε, θα συσταθεί η Επιτροπή που θα αναλάβει τη διεξαγωγή μιας «πλατιάς, ανοιχτής διαδικασίας διαλόγου» ενώ τα συμπεράσματα αυτής θα συγκεντρωθούν με τη διοργάνωση 13 συνελεύσεων σε κάθε περιφέρεια της χώρας. Θα δημιουργηθεί, προανήγγειλε ο πρωθυπουργός, και ειδική ιστοσελίδα, όπου οι πολίτες θα έχουν τη δυνατότητα να καταθέσουν τις προτάσεις και τις αντιρρήσεις τους. Ο πρόεδρος, κ. Βασίλης Λεβέντης, τα άκουσε όλα αυτά και διά στόματός του ενημερωθήκαμε για τις προθέσεις του πρωθυπουργού. Δεν μπορώ να μιλήσω για το τι θα κάνουν τα υπόλοιπα κόμματα, από τη στιγμή, μάλιστα, που δεν έδωσαν το «παρών» στην παρουσίαση της κυβερνητικής πρότασης και δεν προέβαλαν τις θέσεις τους. Οι κινήσεις της Κυβέρνησης και η σταθερότητα των θέσεών τους θα δείξουν το τι μέλει γενέσθαι...
Ας μη βιαζόμαστε όμως, γιατί αυτή η διαβούλευση θα πάρει χρόνο... Τα αποτελέσματα θα συγκεντρωθούν από την Επιτροπή, την άνοιξη του 2017 και θα παραδοθούν σε όλα τα πολιτικά κόμματα, τα οποία θα πάρουν τη σκυτάλη για να εκκινήσει η Κοινοβουλευτική διαδικασία, όπως ορίζεται από το άρθρο 110 του Συντάγματος και τον κανονισμό της Βουλής.
2. Εμείς, ως Ένωση Κεντρώων, θέτουμε κάποια σημεία ως κριτήρια για συζήτηση, που αφορά τη Συνταγματική Αναθεώρηση.
Καταρχήν, δεν συμφωνούμε η εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας να γίνεται απευθείας από τον λαό, γιατί θεωρούμε ότι αυτό, μοιραία, θα οδηγήσει σε δυαρχία και συχνές πολιτειακές συγκρούσεις, κάτι που δεν αντέχει η χώρα μας.
Σε ό,τι αφορά στα δημοψηφίσματα, δεν συμφωνούμε με τη λογική διενέργειάς τους. Όταν γίνονται επανειλημμένα, και όχι για κρίσιμα ζητήματα, περισσότερο διχάζουν την κοινωνία παρά αυξάνουν τις ελευθερίες του λαού.
Η θητεία των βουλευτών, σύμφωνα με τις θέσεις μας, θα πρέπει να είναι 12ετής για τους βουλευτές και 8ετής για τον πρωθυπουργό και τους υπουργούς. Θεωρούμε, μάλιστα, ότι οι βουλευτές πρέπει να περιοριστούν σε 200. Πάγια θέση μας, επίσης, είναι να ισχύσει η κατάργηση της ασυλίας των βουλευτών για μη-πολιτικά αδικήματα και να διατηρηθεί ο Νόμος περί ευθύνης Υπουργών με 10ετή παραγραφή. Στο σημείο αυτό και με την ιδιότητά μου ως μέλος της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Ελληνισμού της Διασποράς, θα ήθελα να εκφράσω και μια προσωπική μου θέση, η οποία αφορά στο δικαίωμα ψήφων των αποδήμων Ελλήνων, κάτι για το οποίο και ο ίδιος ο πρωθυπουργός έχει θετική σκέψη.
Η ενίσχυση του Κοινοβουλίου θα πρέπει να γίνεται με το κύρος που του προσδίδει ο εκάστοτε πρωθυπουργός και η Κυβέρνηση. Το Σύνταγμα πρέπει να εφαρμόζεται χωρίς εξαιρέσεις.
