Γράφει ο Γιώργος Νάνος*
Στη φιστικιά τον Ιούλιο με Αύγουστο αποκόπτονται και πέφτουν όλοι οι πλάγιοι οφθαλμοί του φυλλοφόρου βλαστού που θα ήταν οι ανθοφόροι της επόμενης χρονιάς, Αυτή τη θερινή περίοδο τα σπέρματα αναπτύσσονται γρήγορα στο βλαστό της προηγούμενης χρονιάς και απαιτούν τεράστια ποσά ανόργανων (Κ, Ρ, Ν, κ.λπ.) και υδατανθράκων. Αυτά τα παίρνουν από παντού: ανθοφόρους οφθαλμούς, βλαστό και φύλλα, επιπλέον της απορρόφησης ανόργανων από τις ρίζες. Γι’ αυτό και η καλή λιπαντική αγωγή το καλοκαίρι σε καρποφορούντα δέντρα, όπου και όταν είναι δυνατή (δες κατωτέρω για προτάσεις), είναι απαραίτητη.
Έτσι το δέντρο της φιστικιάς ‘τα δίνει όλα’ για την ανάπτυξη των σπερμάτων μέσα στο καλοκαίρι με τις χείριστες κλιματικές συνθήκες. Η ποικιλία Νυχάτο παρουσιάζει εντονότατο το πρόβλημα της παρενιαυτοφορίας, όπως και όλες οι ποικιλίες στον κόσμο. Αντίθετα, η ποικιλία Ποντίκη παρουσιάζει ελάχιστη παρενιαυτοφορία.
Το μόνο που μπορεί να προταθεί χωρίς μεγάλη επιτυχία (!!!) είναι διαφυλλικοί ψεκασμοί 10 Ιουνίου και 10 Ιουλίου με 17-25 ή και 50 g δ.ο. κυτοκινίνης (εμπορικό σκεύασμα Exilis) και 2,5 kg ουρίας στον τόνο ψεκαστικού διαλύματος. Δοκιμάζονται και εκχυλίσματα φυκιών (και αυτά έχουν μερικές φορές δράση παρόμοια με την κυτοκινίνη) με >1% ουρία την ίδια εποχή.
Διαχείριση εδάφους
Σε στενή λωρίδα επί της γραμμής χημική ζιζανιοκτονία στα ώριμα δέντρα. Στα νεαρά δέντρα μπορούν να χρησιμοποιηθούν μικρότερες συγκεντρώσεις ζιζανιοκτόνων αλλά πρέπει ο κορμός να έχει βαφεί με βορδιγάλειο πολτό ή ασβέστη και να μην κατευθύνεται το ζιζανιοκτόνο στο νεαρό κορμό και το φύλλωμα του δέντρου.
Μεταξύ των γραμμών οι ελαφρές αναμοχλεύσεις σε επίπεδα μέρη με υγρασία μάλλον είναι ο άριστος τρόπος αντιμετώπισης των ζιζανίων, διατήρησης της υγρασίας του εδάφους, μείωσης της υγρασίας της ατμόσφαιρας και ενσωμάτωσης θρεπτικών. Σε αρδευόμενους φιστικεώνες κάπως επικλινείς η κοπή των ζιζανίων μεταξύ των γραμμών είναι αρκετή.
Επειδή η φιστικιά έχει μεγάλες ανάγκες σε άζωτο και συγκομίζεται έως το Σεπτέμβριο, μπορεί να εφαρμοστεί χλωρή λίπανση τον Οκτώβριο μετά τη χρονιά με υψηλή παραγωγή. Προτείνεται βίκος ή μίγμα βίκος με κριθάρι ή και άλλα χειμερινά κτηνοτροφικά ψυχανθή. Κοπή και τεμαχισμός στην άνθιση του βίκου την άνοιξη για να μην απομακρύνει πολλή υγρασία από το έδαφος. Το άζωτο των ριζών του βίκου θα δίνεται στο δέντρο τα επόμενα 2-3 χρόνια.
Λίπανση της φιστικιάς: φυλλοδιαγνωστική και εδαφολογική ανάλυση
Κατ’ αρχήν η φυλλοδιαγνωστική ανάλυση κάθε 2η χρονιά (τη χρονιά της ακαρπίας) στα τέλη Ιουλίου είναι πολύτιμη. Επιπλέον προτείνεται μια εδαφολογική ανάλυση για τα διάφορα ανόργανα συστατικά πριν τη φύτευση, ώστε τυχόν ελλείψεις Ρ και Κ να καλυφθούν πριν τη φύτευση.
Πρόταση για λίπανση ξηρικού φιστικεώνα
Τέλη χειμώνα εφαρμόζω τα απαραίτητα στοιχεία (δες κατωτέρω) με θειική αμμωνία, θειικό κάλιο και 11-15-15 σε όλες τις περιπτώσεις. Πιο πρώιμη λίπανση με βασικά λιπάσματα δεν χρειάζεται στις συνθήκες της κεντρικής Ελλάδας όπου οι βροχοπτώσεις στα τέλη χειμώνα και κατά την άνοιξη είναι συνήθως ικανοποιητικές. Το καλοκαίρι εφαρμόζουμε νιτρικό κάλιο, πλήρη λιπάσματα (με αρκετό Ρ και Κ), ουρία.
Έτσι τη χρονιά ακαρπίας εφαρμόζω 300-400 γρ Ν και 100 γρ Κ ανά δέντρο στο τέλος του χειμώνα. Τη χρονιά καρποφορίας στο τέλος χειμώνα εφαρμόζω 600 γρ Ν, περίπου 500 γρ Κ και 150 γρ Ρ ανά δέντρο. Με τις επικείμενες βροχές ή αντιμετώπιση ζιζανίων το Μάη-Ιούνη εφαρμόζω επιπλέον >200 γρ Κ ανά δέντρο με νιτρικό κάλι. Επίσης κάνω διαφυλλικούς ψεκασμούς τον Ιούνιο-Ιούλιο με πλήρη λιπάσματα πλούσια σε Ρ ή και ουρία εναλλάξ.
Πρόταση για λίπανση αρδευόμενου φιστικεώνα
Τη χρονιά της ακαρπίας εφαρμόζω 600-700 γρ Ν ανά δέντρο στο τέλος του χειμώνα. Τη χρονιά καρποφορίας εφαρμόζω στο τέλος χειμώνα 600-700 γρ Ν, περίπου 1 κιλό Κ και 250-350 γρ Ρ ανά δέντρο. Από τις αρχές Ιουνίου έως τα τέλη Ιουλίου πρέπει να εφαρμόσω ακόμα 500 γρ Ν και 200-300 γρ Κ με νιτρικό κάλι και νιτρική αμμωνία ή ουρία με υδρολίπανση ανά δέντρο. Επίσης κάνω διαφυλλικούς ψεκασμούς τον Ιούνιο-Ιούλιο με πλήρη λιπάσματα πλούσια σε Ρ.
Συνολικά τη χρονιά καρποφορίας εφαρμόζω 17-22,5 κιλά Ν το στρέμμα σε αρδευόμενο φιστικεώνα, μια ποσότητα πολύ υψηλή για τα δενδροκομικά είδη και 11-22 κιλά Κ το στρέμμα.
* Ο Γιώργος Νάνος είναι καθηγητής Δενδροκομίας στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας
