Ο πρωθυπουργός απορρίπτει τον Αχελώο, ώρα να μιλήσουν Βουλή και Θεσσαλοί

* Σχεδιάζει να αξιοποιήσει τα νερά του για την Αττική, αλλά αρνείται να κάνει το ίδιο για τη Θεσσαλία...

Από τον Τάσο Μπαρμπούτη

Η συμπλήρωση ενός έτους από τις πλημμύρες του περασμένου Σεπτεμβρίου συνοδεύτηκε από την ταυτόχρονη «αποχώρηση» της φετινής δραματικής λειψυδρίας στη Θεσσαλία, συμπληρώνοντας έναν ετήσιο φυσικό κύκλο έντονων (και συνάμα καταστροφικών) κλιματικών φαινομένων για την περιοχή μας.

Την ίδια περίοδο πραγματοποιήθηκε στη Θεσσαλία μία επίσκεψη κυβερνητικού κλιμακίου με επικεφαλής τον πρωθυπουργό, κ. Μητσοτάκη, και τη συνοδεία πλήθους υπουργών.
Οι πρωθυπουργικές δηλώσεις υπήρξαν δυστυχώς απογοητευτικές, χωρίς καθόλου να ανταποκρίνονται στις προσδοκίες, αλλά και στις πραγματικές ανάγκες της περιοχής μας, κάτι που σχολιάστηκε (5/9/24) και σε σχετική ανακοίνωσή της Ε.Δ.Υ.ΘΕ. Κυρίως, όμως, σε σχέση με την ουσιαστική εφαρμογή του Σχεδίου Διαχείρισης Υδάτων, του γνωστού ως ΣΔΛΑΠ, ήταν εμφανής η απροθυμία της κυβέρνησης και προσωπικά του κ. πρωθυπουργού να εκδηλώσει τις προθέσεις του για το μείζον θέμα της ολοκλήρωσης των ημιτελών έργων επί του Άνω Αχελώου. Και αυτό παρόλο που (ως γνωστόν) χωρίς την ενίσχυση του υδατικού δυναμικού από τον Αχελώο το υδατικό ισοζύγιο της λεκάνης Πηνειού παραμένει έντονα ελλειμματικό, υπονομεύοντας ουσιαστικά τους στόχους και την εφαρμογή των εγκεκριμένων από την κυβέρνηση σχεδίων.
Μετά τις δηλώσεις Μητσοτάκη στη Λάρισα, πολλοί αναρωτήθηκαν πώς θα κινηθεί στο εξής η κυβέρνηση σχετικά με την αντιμετώπιση της λειψυδρίας στη Θεσσαλία. Λίγες ημέρες αργότερα η εικόνα ξεκαθάρισε «εξ αντανακλάσεως», με τη συνέντευξη Τύπου του κ. Μητσοτάκη στη ΔΕΘ. Εκεί ο κ. πρωθυπουργός αναφέρθηκε στο πρόβλημα της λειψυδρίας στη χώρα μας, με επίκεντρο, όμως, την ύδρευση της Αττικής! Αντίθετα με την τακτική που ακολούθησε στη Θεσσαλία, ο κ. Μητσοτάκης ήταν καλά προετοιμασμένος και παρέθεσε ολοκληρωμένα τον προγραμματισμό της κυβέρνησής του για το θέμα της Αττικής. Ειδικότερα:
-Μετά από συνεργασία και συνεννόηση της κυβέρνησης με την ΕΥΔΑΠ, ο κ. Μητσοτάκης προσδιόρισε με ακρίβεια τα αναγκαία αποθέματα νερού για την ασφαλή και απρόσκοπτη υδροδότηση του πληθυσμού της πρωτεύουσας. Ανέφερε πως βραχυπρόθεσμα αυτά θα εξασφαλιστούν ενισχύοντας τη λεκάνη του ποταμού Εύηνου με μεταφορά 100 εκατ. κ.μ. νερού ετησίως από τους ποταμούς Κρικελοπόταμο και Καρπενησιώτη, οι οποίοι σημειωτέον εκβάλλουν στην τεχνητή λίμνη του ΥΗΕ Κρεμαστών στην Αιτωλοακαρνανία. Ανακοινώθηκε, μάλιστα, και το αναμενόμενο κόστος έργων στο ύψος των 550 εκατ. ευρώ.
[Σημείωση: Τα νερά αυτά ΔΕ σχετίζονται, ούτε επηρεάζουν τον ετήσιο όγκο υδάτων του «θεσσαλικού» Άνω Αχελώου. Συνεπώς, από τεχνικής απόψεως, καθόλου δεν επηρεάζεται η προσδοκώμενη μεταφορά 250 εκατ. κ.μ. νερού μέσω του ημιτελούς ταμιευτήρα Συκιάς και της αντίστοιχης σήραγγας προς Μουζάκι. Εκείνο που παραμένει σε εκκρεμότητα είναι απλά και μόνο η πολιτική απόφαση της κυβέρνησης].
- Επίσης, για την Αττική ο κ. πρωθυπουργός ανακοίνωσε τα έργα που θα γίνουν σε μεσοπρόθεσμη βάση για την «ένωση του Ταμιευτήρα του Εύηνου και του Μόρνου με την Τεχνητή Λίμνη Κρεμαστών».
-Τέλος, ανακοίνωσε πως μακροπρόθεσμα, στην τρίτη και τελευταία φάση, ο σχεδιασμός σχετικά με το σύστημα έργων που προαναφέραμε προβλέπει υδροηλεκτρικό έργο αντλησιοταμίευσης στη λίμνη των Κρεμαστών, αξιοποιώντας τη σημαντική υψομετρική διαφορά (200 μέτρα) με τη λεκάνη Εύηνου. Η υλοποίηση της φάσης αντλησιοταμίευσης έχει ένα ενδεικτικό κόστος 250 εκατ. ευρώ.
Εξαρχής διευκρινίζω ότι δεν έχω καμία πρόθεση να εμπλακώ σε φθηνές τοπικιστικές αντιπαραθέσεις με άλλες περιοχές στις οποίες προγραμματίζονται ή εκτελούνται δημόσια έργα. Κατά μείζονα λόγο όταν πρόκειται για την υγεία και την ασφαλή διαβίωση ενός πληθυσμού 4-5 εκατομμυρίων. Η μόνη ένσταση που διατυπώνω είναι πως ούτε η σημερινή ούτε κάποια από τις προηγούμενες κυβερνήσεις ασχολήθηκαν με τη δέουσα επιμέλεια για την ανάσχεση υπερσυγκέντρωσης πληθυσμού σε μία και μόνο περιοχή της χώρας. Εάν είχαν ασχοληθεί σοβαρά με το θέμα αυτό, δε θα ήταν σήμερα απαραίτητη η αναζήτηση υδατικών αποθεμάτων από μια απόσταση 300 χιλιομέτρων μακριά από την Αθήνα!! Και επιτέλους, εάν συνεχίσουν με την ίδια λογική, μετά τη λίμνη Κρεμαστών τι άλλο θα μπορούσε να ακολουθήσει;
Συνοπτικά, σχετικά με την Αττική, ο κ. Μητσοτάκης αναφέρθηκε στην ανάγκη εξασφάλισης ΑΠΟΘΕΜΑΤΩΝ, στην παράλληλη αξιοποίηση των ταμιευόμενων υδάτων για παραγωγή ΥΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ, στην ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ μέσω αντλησιοταμίευσης και στον ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟ των σχετικών ενεργειών. Με άλλα λόγια, ΕΠΡΑΞΕ ΑΚΡΙΒΩΣ ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΟΦΕΙΛΕ ΝΑ ΕΧΕΙ ΚΑΝΕΙ ΚΑΙ ΓΙΑ ΤΗ ΘΕΣΣΑΛΙΑ. Και η αντίφαση στους κυβερνητικούς χειρισμούς στα δύο «παράλληλα» αυτά ζητήματα γίνεται ακόμα μεγαλύτερη, δεδομένου πως η κυβέρνηση αγνόησε εντελώς εκείνα που η ίδια είχε εγκρίνει για τη Θεσσαλία πριν λίγους μήνες, δηλαδή την υπογραφή της Υπουργικής Απόφασης του Σχεδίου υδάτων (ΣΔΛΑΠ), αλλά και την αποδοχή του σχεδίου της ολλανδικής HVA, όπου και στα δύο προκρίνεται τεκμηριωμένα η ενίσχυση από τον Αχελώο.
Με βάση όλα τα παραπάνω και εφόσον «αφαιρείται» από τον σχεδιασμό η κρίσιμης σημασίας μεταφορά νερού από τον Αχελώο, ακυρώνεται στην πράξη η δυνατότητα συγκέντρωσης ισχυρών αποθεμάτων νερού με στόχο την ΑΣΦΑΛΕΙΑ και ταυτόχρονα τη σταδιακή μείωση των συσσωρευμένων υδατικών ελλειμμάτων στη λεκάνη Πηνειού. Ομοίως, απομακρύνεται η προοπτική αποκατάστασης των υπό κατάρρευση (επιφανειακών και υπόγειων) υδάτινων οικοσυστημάτων και γενικότερα η βιώσιμη αντιμετώπιση των υδατικών αναγκών χωρίς τη συνεχή δημιουργία νέων ελλειμμάτων. Όλα αυτά τα θέματα, δυστυχώς, έως σήμερα βρέθηκαν εκτός του ενδιαφέροντος του κατά τα άλλα «ευαίσθητου» οικολογικά κ. πρωθυπουργού και των υπουργών του. Οι επιλογές τους αυτές, όμως, οδηγούν σε πλήρη αποδυνάμωση το ολοκληρωμένο «πακέτο» έργων και δράσεων διαχείρισης υδάτων που περιέχεται στο εγκεκριμένο ΣΔΛΑΠ του Υ.Δ. Θεσσαλίας.
Και στην εκτίμησή μου αυτή έρχεται προς ενίσχυση μια είδηση από την Αιτωλοακαρνανία, όπου οι συνασπισμένες οργανώσεις των γειτόνων μας ανακοίνωσαν πως θα προσφύγουν στο ΣτΕ κατά της πρόσφατης 2ης αναθεώρησης του ΣΔΛΑΠ, το οποίο, όπως αναφέρουν, προβλέπει το «τερατούργημα της εκτροπής του Αχελώου στη Θεσσαλία». Δεν απέφυγαν, επίσης, να συνδέσουν (εντελώς παραπλανητικά) τα έργα του Άνω Αχελώου με το πρόβλημα της υδροδότησης της Αθήνας.
Σε κάθε περίπτωση, με την ενέργειά τους αυτή, είτε υπήρξε είτε όχι συνεννόηση με τα κυβερνητικά επιτελεία, οι φορείς της Αιτωλοακαρνανίας στηρίζουν ευθέως τη «διστακτικότητα» της κυβέρνησης απέναντι στην εκκρεμότητα των έργων Αχελώου. Της προσφέρουν, επίσης, μία ακόμα ευκαιρία για νέες διχαστικές αντιπαραθέσεις, για δικαστικές διαμάχες και όλα αυτά που συντηρούν και συνειδητά παρατείνουν μία νοσηρή στασιμότητα, προς όφελος όσων έχουν συμφέρον να παραμυθιάζουν τους Θεσσαλούς και να καλλιεργούν συγχύσεις στην κοινή γνώμη. Και φυσικά όλα αυτά συνάδουν με τη συστηματική απαξίωση του ΣΔΛΑΠ, που πλέον βρίσκεται στον αέρα και τείνει να μετατραπεί (όπως και επί κυβερνήσεως Τσίπρα) σε ένα «σχέδιο επί χάρτου».
Μετά, λοιπόν, από πέντε και πάνω χρόνια διακυβέρνησης από τη ΝΔ γίνεται όλο και πιο καθαρή η πρόθεσή τους να οδηγήσουν τα ημιτελή έργα στην εγκατάλειψη, «επιτρέποντας», μεταξύ άλλων, την καταστροφή του οικοσυστήματος στον «μπαζωμένο» από χωματισμούς και σκυροδέματα ποταμό Αχελώο. Να που και εδώ απουσιάζει και πάλι η διαφημισμένη «οικολογική» ευαισθησία του κ. Μητσοτάκη. Και ας μην ξεχνάμε τους σοβαρούς κινδύνους, ακόμη και για απώλειες ανθρώπινων ζωών, που ελλοχεύουν σε περίπτωση ισχυρών πλημμυρικών φαινομένων στην περιοχή των εγκαταλελειμμένων έργων. Οι κίνδυνοι αυτοί περιγράφονται σε πραγματομωσύνες ειδικών επιστημόνων που έχει στα χέρια του ο αρμόδιος υπουργός Υποδομών κ. Σταϊκούρας (σημ.: τις είχαν και όλοι οι προκάτοχοί του στις κυβερνήσεις ΣΥΡΙΖΑ και ΝΔ). Και σε μία τέτοια απευκταία περίπτωση είναι και πάλι πολύ πιθανό ο κ. Μητσοτάκης και τα γνωστά από παρόμοιες περιπτώσεις επιτελεία συγκάλυψης εγκλημάτων να αναζητήσουν ως αποδιοπομπαίο τράγο τον αντίστοιχο «σταθμάρχη» που θα κριθεί υπεύθυνος για τη μη λήψη των αναγκαίων μέτρων....
Όπως διαμορφώνεται πλέον η κατάσταση, εκτιμώ πως η κυβέρνηση ΔΕΝ προτίθεται να προχωρήσει σε ενέργειες επίλυσης του υδατικού της Θεσσαλίας και θα συνεχίσει να κρύβεται πίσω από τη χρηματοδότηση μελετών και τις διαδικασίες προώθησης των επί μέρους έργων που έχουν ήδη ανακοινωθεί. Επιπλέον, θεωρώ ανέντιμη τη στάση των κυβερνητικών βουλευτών, που ενώ στην αρθρογραφία τους, στις ομιλίες τους και στις δημόσιες τοποθετήσεις τους ζητούν «μαχητικά» την ολοκλήρωση των έργων Αχελώου και την εφαρμογή του Σχεδίου που εγκρίθηκε, στην πράξη επιδεικνύουν απροθυμία και έλλειψη πολιτικού θάρρους να απαιτήσουν από τον πρωθυπουργό το αυτονόητο. Ίσως, βεβαίως, να έχουν στον νου τους την πρόσφατη διαγραφή από το κόμμα τους του βουλευτή κ. Σαλμά. Όμως, πόσο δημοκρατική μπορεί να θεωρηθεί η αυταρχική επιβολή των απόψεων του κ. Μητσοτάκη στο ζήτημα των υδάτων στη Θεσσαλία και η θλιβερή αποδοχή των καταστροφικών για την περιοχή μας επιλογών του από τους υποταγμένους Θεσσαλούς εκπροσώπους μας; Μήπως ακόμη θα πρέπει κάτι να διδαχθούν από τους συναδέλφους τους σε άλλες περιοχές που στηρίζουν ανοιχτά ακόμη και προσφυγές στη δικαιοσύνη για την ανατροπή επίσημων κυβερνητικών αποφάσεων, οι οποίες κατά την κρίση τους έρχονται σε αντίθεση με τις θέσεις των φορέων και οργανώσεων στην περιοχή τους;
Μόνη λύση, λοιπόν, αποτελεί η συστηματική προβολή των αιτημάτων και ταυτόχρονα η πίεση προς την κυβέρνηση από τους θεσσαλικούς φορείς, ώστε να πραγματοποιηθεί μία ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΣΤΗ ΒΟΥΛΗ και να ληφθεί ΟΡΙΣΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΠΟΦΑΣΗ για το θέμα.
Οι προτάσεις μας αυτές συμβαδίζουν απόλυτα με τη γνωστή σχετική πρωτοβουλία δεκάδων πολιτικών παραγόντων και διακεκριμένων επιστημόνων από όλη τη χώρα, οι οποίοι πριν μερικούς μήνες υπέγραψαν και δημοσιοποίησαν Κοινή Ανακοίνωση. Εκεί για τα έργα Αχελώου ζητούσαν από την κυβέρνηση «...με δημοκρατικές και αδιαμφισβήτητες διαδικασίες να... (υπάρξει) μία απόφαση οριστική και τελεσίδικη... με την προϋπόθεση ότι αυτή θα εφαρμοστεί από την κυβέρνηση χωρίς άλλες παλινωδίες και καθυστερήσεις...».
Αυτό ακριβώς το αίτημα θα πρέπει να αποτελέσει την ανυποχώρητη θέση των θεσσαλικών φορέων και οργανώσεων, με επικεφαλής την Περιφέρεια και τη συνδρομή των Δήμων της περιοχής μας, που όλοι από κοινού οφείλουν να αναλάβουν άμεσα σχετικές πρωτοβουλίες.