Ποιότητα ή… Stripper συλλογή;

ΣΤΟ MΕΓΑΛΟ ΕΡΩΤΗΜΑ ΤΩΝ ΒΑΜΒΑΚΟΠΑΡΑΓΩΓΩΝ ΑΠΑΝΤΑΕΙ Ο ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΟΣ ΤΟΥ Ε.Κ.Π.Ε.Τ.Τ.Β. δρ. ΜΟΧΑΜΕΝΤ ΝΤΑΡΑΟΥΣΕ

Ο προϊστάμενος του Εθνικού Κέντρου Βάμβακος Δρ. Μοχάμεντ Νταράουσε

«Σε περίπτωση που διαπιστωθεί ότι η παραδοθείσα από τον βαμβακοπαραγωγό ποσότητα συσπόρου βάμβακος έχει ποσοστό ξένων υλών μεγαλύτερο του 10%, η εν λόγω ποσότητα δεν θα προσμετράται για τον υπολογισμό της ελάχιστης στρεμματικής απόδοσης του βαμβακοπαραγωγού»…

Η εν λόγω πρόβλεψη που εμπεριέχεται στην κοινή απόφαση του υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης κ. Βαγγέλη Αποστόλου και του υφυπουργού κ. Βασίλη Κόκκαλη, προκάλεσε τεράστιες αντιδράσεις στους καλλιεργητές βαμβακιού της χώρας, δεδομένου ότι θέτει πλέον πολύ αυστηρούς όρους (σε ότι αφορά στην ποιότητα του προϊόντος) για την είσπραξη της ειδικής ενίσχυσης!
Βασικό πρόβλημα για τους περισσότερους από τους παραγωγούς είναι ότι με την ισχύ της εν λόγω απόφασης, ουσιαστικά αποκλείεται η χρήση Stρίpper μηχανής που τους διευκόλυνε στην συλλογή του βαμβακιού από τα «μουσκεμένα» χωράφια!
Σημειώνεται ότι η Stripper εισήχθηκε στην χώρα μας κυρίως για να χρησιμοποιείται αντί της συμβατικής συλλεκτικής Picker, εφόσον οι βροχές δεν επιτρέπουν την χρήση της λόγω του μεγάλου βάρους που έχει και δεν μπορεί να «μπει» στα υγρά χωράφια. Στη συνέχεια όμως, η χρησιμοποίηση της stripper επεκτάθηκε τόσο πολύ, που προκάλεσε έντονη ανησυχία σε αρκετές επιχειρήσεις του κλάδου, στην Πανελλήνια Ένωση Εκκοκκιστών και Εξαγωγών Βάμβακος (ΠΕΕΕΒ), αλλά και στην Διεπαγγελματική Οργάνωση Βάμβακος (ΔΟΒ), ότι υποβαθμίζει σημαντικά την ποιότητα του ελληνικού βαμβακιού!
Σύμφωνα με την απόφαση της ηγεσίας του ΥΠ.Α.Α.Τ., αρμόδιος φορέας για την ανάλυση της περιεκτικότητας σε ξένες ύλες των ποσοτήτων βάμβακος που παραδίδονται στα εκκοκκιστήρια, ορίστηκε το Εθνικό Κέντρο Ποιοτικού Ελέγχου, Ταξινόμησης και Τυποποίησης Βάμβακος (Ε.Κ.Π.Ε.Τ.Τ.Β.) του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ.
Ο Δρ. Μ. ΝΤΑΡΑΟΥΣΕ
Η «Ε.τ.Δ» απευθύνθηκε στον Προϊστάμενο του Εθνικού Κέντρου Βάμβακος Δρ. Μοχάμεντ Νταράουσε, ο οποίος για την επίλυση των εύλογων αποριών που έχουν δημιουργηθεί στους βαμβακοπαραγωγούς της χώρας, επισήμανε τα εξής:
«Το μέλλον του ελληνικού βαμβακιού εξαρτάται από την επίλυση δύο προβλημάτων… Την μείωση του κόστους παραγωγής και το τρίπτυχο ποιότητα – τυποποίηση - πιστοποίηση του παραγόμενου προϊόντος! Η στροφή των παραγωγών στη χρήση της stripper συλλεκτικής μηχανής έχει γίνει γνωστή στους προμηθευτές του ελληνικού βαμβακιού και έχει δημιουργήσει δυσαρέσκεια στην αγορά. Η αυξανόμενη στροφή των παραγωγών στη  χρήση της stripper με το επιχείρημα της μείωσης του κόστους, θα αποδειχτεί μελλοντικά ότι είναι μια λανθασμένη επιλογή και θα αποτελέσει ένα νέο εμπόδιο για τη βελτίωση της ποιότητας και ανταγωνιστικότητας του προϊόντος, διότι θα επιφέρει σοβαρά προβλήματα στην προώθηση του ελληνικού βαμβακιού και θα οδηγήσει το ελληνικό βαμβάκι σε υποβαθμισμένες αγορές.
Σε σχετική έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής – τον Ιούλιο του 2007 – αναφέρεται μεταξύ άλλων: «…Ένας άλλος παράγοντας που συνέβαλε στη μείωση της ποιότητας του βαμβακιού στην Ελλάδα και στην Ισπανία είναι η αύξηση της χρήσης της συλλεκτικής μηχανής stripper. Ως εκ τούτου έχει επηρεάσει τις εμπορικές δραστηριότητες με τις χώρες της Άπω Ανατολής που έχουν μεγάλες απαιτήσεις σε ποιότητα». Το βαμβάκι συλλεγμένο με stripper θεωρείται μια άλλη κατηγορία ποιότητας βαμβακιού η οποία έχει χαμηλή τιμή στην αγορά. Επίσης η ανάμειξη βαμβακιού με βαμβάκι συλλεγμένο με picker συλλεκτική μηχανή, δημιουργεί σοβαρά προβλήματα στην ομοιομορφία, συνεπώς  και στην τυποποίηση του παραγόμενου προϊόντος.
Σύμφωνα με τις διεθνείς μελέτες, η χρήση της Stripper συλλεκτικής έχει πολλές αρνητικές επιπτώσεις στην ποιότητα όπως, μείωση του μήκους της ίνας, μείωση της απόδοσης σε ίνα, αύξηση ποσοστού κοντών υλών, neps-κομπάκια! Το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι η μεγάλη αύξηση των ξένων υλών, η οποία δημιουργεί σοβαρά προβλήματα στη λειτουργία των εκκοκκιστηρίων (μείωση ταχύτητας εκκόκκισης, μέχρι και μπλοκάρισμα των μηχανών). Το βάρος των αποβλήτων που προκύπτουν από το αυξημένο ποσοστό ξένων υλών μπορεί να φτάσει στα 354 κιλά/δέμα, η διαχείριση των οποίων δημιουργεί μείζον ζήτημα. Επίσης, η αυξημένη λεπτή σκόνη στο εκκοκκισμένο βαμβάκι λόγω χρήσης της stripper, δημιουργεί σοβαρά προβλήματα στα κλωστήρια, στη νηματοποίηση και στα προϊόντα κλωστοϋφαντουργίας
Τα πολλαπλά στάδια καθαρισμού ξένων υλών που απαιτεί ένα βαμβάκι συλλεγμένο με stripper (όπως π.χ. fieldcleaner-stripper harvesting & extractor-feeder και καθαριστήρια ινών στο εκκοκκιστήριο), στο χωράφι, στο εκκοκκιστήριο και στο κλωστήριο, δημιουργεί πρόσθετη ζημιά σχεδόν σε όλα τα ποιοτικά χαρακτηριστικά του τελικού προϊόντος και μεγάλη απώλεια ινών. Οι απαιτούμενες ενέργειες καθαρισμού ξένων υλών σε βαμβάκι προερχόμενο από stripper συλλογή, αυξάνουν (αθροιστικά στα διάφορα στάδια) την κατανάλωση ενέργειας και το συνολικό κόστος κατά 4,76$/δέμα (συλλογή, εκκόκκιση, δεματοποίηση και αμοιβές αλληλουχίας διαδικασιών καθαρισμού), συγκριτικά με βαμβάκι συλλεγμένο με picker μηχανή. Συνεπώς, το επιχείρημα της μείωσης του κόστους παραγωγής και της κατανάλωσης ενέργειας, με τη χρήση της stripper, δεν στέκει όταν αυτό εκτιμάται σε επίπεδο παραγόμενου δέματος και όχι σε επίπεδο συλλογής μόνο. Αυτό μελλοντικά θα επιφέρει αρνητικό αποτέλεσμα στο κέρδος του παραγωγού, όταν φανούν οι επιπτώσεις στα επόμενα στάδια, όπως αυτό έγινε γνωστό στο Τέξας των ΗΠΑ.
Η STRIPPERΔΟΚΙΜΑΣΤΗΚΕ ΑΝΕΠΙΤΥΧΩΣ
Η χρήση της stripper συλλεκτικής ξεκίνησε στις αρχές της δεκαετίας του 1960, στις νότιες πεδιάδες του Τέξας στις ΗΠΑ, όχι για μείωση του κόστους, αλλά για να επιλυθούν συγκεκριμένα προβλήματα της περιοχής… Αυτά είναι: 1) Η διαθεσιμότητα του νερού δεν είναι επαρκής  για να στηρίξει μια κανονική παραγωγή (έχουν μικρή παραγωγή), 2) Οι παραγωγοί χρησιμοποιούν ποικιλίες χαμηλού ύψους, κλειστού τύπου, στις οποίες η σύνδεση του σύσπορου με τα καρπόφυλλα (καρύδια) είναι πιο ισχυρή (ανθεκτικές σε θύελλα, συνηθισμένο φαινόμενο στην περιοχή), συγκριτικά με τις κλασικές ποικιλίες, 3) Η σπορά γίνεται σε σύστημα πολύ στενών γραμμών σποράς <38 cm. Έτσι, λόγω των παραπάνω ιδιαιτεροτήτων της περιοχής, η συλλογή με Picker μηχανή δεν ήταν ο κατάλληλος τρόπος συλλογής. Για να δοθεί λύση για τη συγκεκριμένη περιοχή του Τέξας-ΗΠΑ, κατασκευάστηκε η πρώτη δακτυλιοφόρος stripper συλλεκτική  «fingerstripperharvester» και αργότερα ο δεύτερος τύπος brush-rollstripperharvester.
Έτσι, η συλλογή του βαμβακιού στην περιοχή του Τέξας των ΗΠΑ, για τους λόγους που αναφέρθηκαν, γίνεται παραδοσιακά με stripper συλλεκτική, όμως υπολείπεται των μεγάλης αξίας στόχων στον τομέα της αγοράς, λόγω της χαμηλής ποιότητας. Οι παραγωγοί στην περιοχή αντιμετωπίζουν το πρόβλημα των σημαντικών εκπτώσεων στις τιμές κατά τη διάθεση του προϊόντος στην εξωτερική αγορά, με τρέχουσα ποιότητα. Έτσι προτάθηκε η αντικατάσταση της stripper με picker συλλεκτική, ως πιο βιώσιμη λύση για την περιοχή των νότιων πεδιάδων του Texas. Σήμερα, στην περιοχή αυτή, υπάρχει μια στροφή στη χρήση της picker έναντι της stripper συλλεκτικής. Ο πρώτος λόγος της στροφής αυτής είναι για να αντιστραφεί το κλίμα της κακής φήμης για την ποιότητα του προϊόντος και ο δεύτερος ήταν η μείωση της εσωτερικής κατανάλωσης και η στροφή σε ξένες αγορές, που έχουν αυστηρότερες προδιαγραφές για την ποιότητα.
Τα παραπάνω δείχνουν ότι η στροφή των παραγωγών στην Ελλάδα στη χρήση της stripper έναντι της παραδοσιακής picker συλλεκτικής, είναι μια λανθασμένη επιλογή, η οποία δοκιμάστηκε στο Τέξας των ΗΠΑ και λόγω της υποβάθμισης της ποιότητας και απώλειας αγορών αντικαθίσταται πλέον σταδιακά με συλλεκτική picker μηχανή. Μήπως αυτό θα πρέπει να μας προβληματίζει;
Συμπερασματικά μπορούμε να πούμε ότι η χρήση της stripper μηχανής, εκτός από εξαιρετικές περιπτώσεις(όταν λόγω πολλών βροχοπτώσεων δεν μπορεί να γίνει συλλογή με picker μηχανή), είναι επιζήμια για τα δεδομένα της Ελλάδας (κλίμα, ποικιλίες, παραγωγικότητα, σύστημα σποράς κτλ.) και  έρχεται σε αντίθεση με το βασικό στόχο της ανάγκης βελτίωσης της ποιότητας, για ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας του προϊόντος στις διεθνείς αγορές, με σκοπό τη διασφάλιση καλύτερων τιμών  για τον παραγωγό και τον εκκοκκιστή. Η αναζήτηση λύσεων για τη μείωση του κόστους παραγωγής στο  σύστημα συλλογής έχει τελικά μικρή σημασία (είναι 25€/στρέμμα, ενώ π.χ. το κόστος άρδευσης φτάνει 80€/στρέμμα). Πρέπει να στραφούμε σε άλλες επιλογέςόπως είναι η άρδευση, η καλύτερη αξιοποίηση του γεωργικού εξοπλισμού μέσω της οργάνωσης της παραγωγής σε συλλογικά σχήματα ( λόγω του μικρού κλήρου), η χρήση της νέας τεχνολογίας στη διαχείριση της καλλιέργειας και η διαχείριση πολλών αδυναμιών στο κόστος παραγωγής που δεν έχουν ξεπεραστεί  μέχρι σήμερα. Το παραπάνω βάρος που κερδίζει ο παραγωγός από τη συλλογή με stripper, στην ουσία είναι ξένες ύλες και κακής ποιότητας σύσπορο το οποίο δεν συγκομίζεται με την picker μηχανή (από κλειστά καρύδια-κακό άνοιγμα κτλ. που είναι ανώριμο βαμβάκι κακής ποιότητας ινών)».
Του Φώτη Καραγιάννη