Έτσι ο νομός Λάρισας και γενικότερα ο θεσσαλικός κάμπος άρχισε να γεμίζει ολοένα και περισσότερο με αμύγδαλο, με αποτέλεσμα σήμερα ο νομός να κατέχει την πρώτη θέση της εθνικής παραγωγής. Τα τελευταία 3 χρόνια οι φυτεύσεις αμυγδαλιάς παρουσιάζουν αλματώδη αύξηση, ενώ μόνο φέτος φυτεύθηκαν σε όλη τη χώρα 1 εκατομμύριο δέντρα, με προοπτική τα επόμενα τρία χρόνια να αρχίσουν να βγαίνουν οι πρώτοι καρποί. Το άσχημο είναι, όπως δηλώνουν άνθρωποι της αγοράς, ότι αυτή η εντατική στροφή των αγροτών προς το αμύγδαλο γίνεται άναρχα, χωρίς σχεδιασμό και οργάνωση.
Όπως συμβαίνει σε όλα τα προϊόντα, πόσο μάλιστα σε μια νέα σχετικά καλλιέργεια για τα δεδομένα της ελληνικής γεωργίας, η συμβολαιακή γεωργία και η δημιουργία Ομάδων Παραγωγών θα μπορούσε να λύσει τα χέρια εκείνων που ξεκίνησαν να καλλιεργούν αμυγδαλιές. Δυστυχώς όμως στις ΟΠ έχει ενταχθεί μόνο ένα ποσοστό του 20-25%, ενώ με ράθυμους ρυθμούς φαίνεται να κινείται και η Πολιτεία στην προώθηση αυτού του προϊόντος στη διεθνή αγορά. Μια διεθνή αγορά που ζητά ολοένα και περισσότερο το αμύγδαλο, από τη στιγμή που έχουν γίνει γνωστές οι ευεργετικές ιδιότητές του, στον ανθρώπινο οργανισμό.
Στον νομό Λάρισας σήμερα υπάρχουν τρεις ομάδες παραγωγών αμυγδάλου. Η πρώτη συστήθηκε με τη βοήθεια εργοστασίου τυποποίησης ξηρών καρπών (Agronuts), η δεύτερη από ένα κατάστημα πώλησης ξηρών καρπών στη Λάρισα (Ντίνας) και η τρίτη πρόσφατα από τον Αγροτικό Συνεταιρισμό Ελασσόνας, με έδρα το Σαραντάπορο. Για να σκεφτεί κανείς τη δυναμική του αμυγδάλου στον νομό Λάρισας, εδώ και χρόνια δραστηριοποιείται στο Συκούριο το εργοστάσιο της Agronuts, ενώ πριν από λίγο καιρό στη Νέα Λεύκη (κοντά στη Νίκαια) άρχισε να κατασκευάζεται (σε φάση ολοκλήρωσης) ένα ακόμη εργοστάσιο τυποποίησης και επεξεργασίας φυστικιού αιγίνης με πρόβλεψη να επεκταθεί στην πορεία και στο αμύγδαλο. Πληροφορίες αναφέρουν και τρίτο επιχειρηματία στον νομό Λάρισας, που σκέπτεται να επενδύσει στην τυποποίηση και επεξεργασία του αμυγδάλου. Στη Θεσσαλία το αμύγδαλο κυριαρχεί σε εκτάσεις που βρίσκονται στη Ματαράγκα Καρδίτσας, στα Κανάλια και το Σέσκλο Μαγνησίας, ενώ τελευταία κερδίζει έδαφος και σε πολλά χωριά των Τρικάλων.
Αν εξαιρέσει κανείς την περσινή σοδειά, η οποία χτυπήθηκε από τον παγετό του Μαρτίου σε ποσοστό 70% και ακόμη να καταβληθούν οι αποζημιώσεις (δεν έχουν κοινοποιηθεί καν οι εκτιμήσεις των γεωπόνων), τα προηγούμενα χρόνια η παραγωγή ήταν καλή και αντίστοιχες οι τιμές που απόλαυσαν οι παραγωγοί.
Για παράδειγμα πέρυσι, ελλείψει βέβαια επαρκούς ποσότητας, η αμυγδαλόψυχα αγοράστηκε έναντι 10 ευρώ /κιλό και ο φλοιός (τσόφλι) με 4 ευρώ\κιλό, όταν το κόστος παραγωγής δεν ξεπερνά στην καλύτερη περίπτωση το 1 ευρώ\κιλό. Μάλιστα κάποιες τυποποιητικές μονάδες (βλέπε Agronuts) στα συμβόλαιά τους προσφέρουν τιμή ασφαλείας το 1,7 ευρώ, αν και η τελική συμφωνία κλειδώνει πάντα παραπάνω. Να σημειωθεί ότι τα συμβόλαια πλέον που κλείνουν οι παραγωγοί με τις βιομηχανίες ανέρχονται σε 12ετία τουλάχιστον ή 15ετία. Εάν αποφασίσουν οι παραγωγοί να συσπειρωθούν γύρω από τις ομάδες παραγωγών, τότε τα αποτελέσματα θα είναι ακόμη καλύτερα, με μείωση του κόστους παραγωγής και καλύτερη διαπραγματευτική ικανότητα στη συμφωνία με τους εμπόρους.
Ουσιαστικά αν εξαιρέσει κανείς το 2011, οπότε σημειώθηκε η χειρότερη χρονιά της 15ετίας, οι επόμενες χρονιές πρόσφεραν στους παραγωγούς ένα καλό εισόδημα.
Οι Θεσσαλοί παραγωγοί αμυγδάλου ζητούν επιδότηση αντιχαλαζικής προστασίας από τον ΕΛΓΑ, καθώς τα τελευταία χρόνια ο παγετός έχει πλήξει αισθητά το εισόδημά τους. Για παράδειγμα ο περσινός παγετός στο Συκούριο αποτέλεσε ένα βαρύ πλήγμα για την τοπική οικονομία του Δήμου Τεμπών, γιατί πέραν της μείωσης του εισοδήματος των αγροτών υπήρξαν άμεσες συνέπειες σε επαγγελματίες, εμπόρους, βιοτέχνες, εργαζόμενους που η εργασία και το εισόδημά τους εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις οικονομικές δυνατότητες των αγροτών.
Σημειώνεται πως στην ευρύτερη περιοχή της δημοτικής ενότητας Νέσσωνα παράγεται ετησίως το 16-18% της ελληνικής παραγωγής και το ύψος της απώλειας εισοδήματος που προκλήθηκε πέρυσι ήταν αρκετά μεγάλο. Το 80% του πληθυσμού στον Δήμο Νέσσωνος ασχολείται με την αμυγδαλοκαλλιέργεια, αφού ο μικρός κλήρος των 20 στρεμμάτων ανά οικογένεια δεν αφήνει περιθώρια για τις λεγόμενες δυναμικές καλλιέργειες, όπως βαμβάκι, καλαμπόκι κλπ.
Στην ευρύτερη περιοχή καλλιεργούνται 14.000 στρέμματα αμυγδαλιές και άλλα 10.000 στρ ροδακινιές, βερικοκιές και αχλαδιές. Έτσι λοιπόν το αμύγδαλο για την τοπική κοινωνία του Νέσσωνα (Συκουρίου) αποτελεί μοχλό ανάπτυξης της τοπικής κοινωνίας, γι’ αυτό και η δημοτική αρχή Τεμπών προσπαθεί να αναβαθμίσει χρόνο με τον χρόνο τη Γιορτή Αμυγδάλου με πολυποίκιλες εκδηλώσεις. Σε αυτές τα βλέμματα των επισκεπτών συγκεντρώνουν οι Γυναικείοι Συνεταιρισμοί του δήμου, οι οποίοι παράγουν προϊόντα με βασικό συστατικό το αμύγδαλο. Για να υπάρξει προστιθέμενη αξία στην προσπάθειά τους, η Πολιτεία θα πρέπει να βοηθήσει την παραγωγή και την παράδοση ώστε αυτές να μπολιαστούν με την εξωστρέφεια, η οποία με τη σειρά της θα προσδώσει νέα, σημαντικά, πλεονεκτήματα στα ίδια τα προϊόντα.
ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΓΕΩΠΟΝΩΝ
Λαρισαίοι γεωπόνοι συμβουλεύουν τους παραγωγούς που θα ασχοληθούν με το αμύγδαλο πως πρέπει να δώσουν μεγάλη σημασία στην επιλογή της ποικιλίας που θα διαλέξουν όσον αφορά την αντοχή της στην ξηρασία και στις υψηλές θερμοκρασίες του καλοκαιριού. Τα προτερήματα του αμυγδάλου είναι το σταθερό εισόδημα, η σταθερά αυξανόμενη ζήτηση, το γεγονός ότι είναι ανθεκτικό σε ασθένειες και μύκητες (εν συγκρίσει με άλλα οπωροφόρα) και ότι διατηρείται εκτός ψυκτικών θαλάμων ακόμη και για ένα έτος που το καθιστά ασυναγώνιστο έναντι των άλλων οπωροφόρων καρπών.
Γ. Ρούστας
