Σε εξέλιξη το πρόγραμμα εξοικονόμησης νερού
Ξεκίνησε η ορθολογική χρήση του νερού στον κάμπο, με στόχο να ποτιστούν όλα τα χωράφια σε όλα τα χωριά και τον δύσκολο μήνα του Αυγούστου, όπως προέκυψε από τη συνεργασία της Περιφέρειας Θεσσαλίας με τους ΤΟΕΒ Πηνειού και Ταυρωπού Καρδίτσας.
Οι βαμβακοπαραγωγοί και οι παραγωγοί καλαμποκιού αυτή την περίοδο και ενόψει της ανόδου της θερμοκρασίας βρίσκονται σε εγρήγορση. Η διοίκηση του ΤΟΕΒ Πηνειού αιτήθηκε και επίσημα από την Καρδίτσα, νερό από τη λίμνη Πλαστήρα, ενώ έχουν ήδη ανοίξει οι 12 ταμιευτήρες του Οργανισμού για να αξιοποιηθούν τα επιφανειακά ύδατα προς άρδευση. Η στάθμη του Πηνειού ποταμού στην παρούσα φάση είναι στα τρία μέτρα, ενώ ξεκίνησε να εφαρμόζεται και το εναλλάξ πρόγραμμα άρδευσης ανά επταήμερο και περιοχή. Αυτή τη βδομάδα ποτίζει ο Πλατύκαμπος και την επομένη η Γλαύκη. Στο μεταξύ, στο φουλ δουλεύουν πλέον οι μηχανές στο υδροηλεκτρικό εργοστάσιο του Πλαστήρα στην Καρδίτσα, καθώς μπαίνουμε στην τελική και πιο κρίσιμη περίοδο για την άρδευση στον θεσσαλικό κάμπο. Ο σχεδιασμός προβλέπει την παροχέτευση 1,9 εκατομμυρίων κυβικών μέτρων νερού, προκειμένου οι ποσότητες να φτάσουν και στα καταληκτικά σημεία του δικτύου του ΤΟΕΒ Ταυρωπού στον Παλαμά, αλλά και μέσω του ΤΟΕΒ Πηνειού και στα καταληκτικά σημεία του κάμπου της Λάρισας.
Συστάσεις του ΔΕΔΔΗΕ στους αρδευτές
Ο Διαχειριστής Ελληνικού Δικτύου Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΔΕΔΔΗΕ) εφιστά την προσοχή των καλλιεργητών κατά τη χρήση συστημάτων άρδευσης υψηλής πίεσης (καταιονισμός, τεχνητή βροχή) και τη διενέργεια ψεκασμών σε δέντρα και καλλιέργειες που βρίσκονται πλησίον ηλεκτροφόρων αγωγών, καθώς υπάρχει σοβαρός κίνδυνος ηλεκτροπληξίας για τους ίδιους και διακοπής της παροχής ρεύματος στην ευρύτερη περιοχή. Σε περιπτώσεις συστημάτων άρδευσης υψηλής πίεσης σε καλλιέργειες που γειτνιάζουν με το Δίκτυο Διανομής, θα πρέπει να υπάρχει μέριμνα ώστε τα εξαρτήματα και οι σωληνώσεις, κατά τη μεταφορά τους, να μην πλησιάζουν τις ηλεκτρικές γραμμές και το εκτοξευόμενο νερό να μην πλησιάζει τις ηλεκτρικές γραμμές, ακόμη και σε συνθήκες ισχυρών ανέμων, μέσω της κατάλληλης ρύθμισης των στομίων εκτόξευσης νερού. Σε περίπτωση που αντιληφθεί κάποιος την ύπαρξη επικίνδυνης κατάστασης, σχετιζόμενης με τα ανωτέρω, ειδοποιήστε τις βλάβες του ΔΕΔΔΗΕ (11500, Κέντρο Εξυπηρέτησης και Βλαβών).
Καλαμπόκι: Καλλιεργούν όσοι έχουν πρόσβαση στο νερό
«Από τη στιγμή που η τιμή στο καλαμπόκι παραμένει στα τάρταρα και είναι ένα υδροφόρο προϊόν, συνεχίζουν να το καλλιεργούν μόνο όσοι έχουν πρόσβαση σε δωρεάν ή φτηνό νερό». Αυτό επισημαίνει Λαρισαίος γεωπόνος, εκφράζοντας τον προβληματισμό των παραγωγών για το μέλλον της καλλιέργειας. Τα καλλιεργούμενα στρέμματα στον θεσσαλικό κάμπο βαίνουν συνεχώς μειούμενα. Τα Τρίκαλα και κυρίως οι παραπήνειες περιοχές, εξακολουθούν να κατέχουν τα πρωτεία, με 110.000 στρέμματα, ακολουθεί ο νομός Λάρισας -επίσης στον άξονα του Πηνειού ποταμού- με 50.000 στρέμματα και περίπου 30.000 καλλιεργεί η Καρδίτσα. Στον νομό Λάρισας οι περιοχές που εξακολουθούν να καλλιεργούν καλαμπόκι είναι ο Δήμος Τεμπών (Δέλτα Πηνειού) και η επαρχία Τυρνάβου, λόγω έντονης κτηνοτροφικής δραστηριότητας. Οι καλλιεργητικές φροντίδες των παραγωγών αυτή την περίοδο επικεντρώνονται στο πότισμα, ενώ όλοι εύχονται ο καιρός να συνεχίσει να είναι σύμμαχός τους μέχρι και τις 20 Αυγούστου, προκειμένου να ξεκινήσει ομαλά η συγκομιδή. Η μέση στρεμματική απόδοση υπολογίζεται περί τα 1.500 κιλά. Στη μετά κορονοϊού εποχή και λόγω τάσης που τείνει να καθιερωθεί για την αυτάρκεια σε είδη τροφίμων και ζωοτροφών, εκφράζονται κάποιες ελπίδες από τους παραγωγούς για μικρή άνοδο της προσφερόμενης τιμής.
Εκτός πράσινου τρύγου ο ν. Λάρισας
Αναρτήθηκαν στην ιστοσελίδα του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων οι δικαιούχοι του προγράμματος της Πρώιμης Συγκομιδής (πράσινος τρύγος). Συνολικά 1.140 δικαιούχοι εντάχθηκαν στο πρόγραμμα «Πρώιμης Συγκομιδής Αμπέλου» σύμφωνα με τον πίνακα κατάταξης που εξέδωσε το Υπουργείο, χωρίς κανέναν όμως από τον νομό Λάρισας. Η διενέργεια της πρώιμης συγκομιδής από τους τελικούς δικαιούχους του προγράμματος δύναται να πραγματοποιηθεί ως εξής: Για τις αμπελοοινικές περιοχές του Αιγαίου και της Κρήτης έως τις 31 Ιουλίου 2020 και για τις υπόλοιπες αμπελοοινικές περιοχές της χώρας έως τις 14 Αυγούστου. Στο μεταξύ, σε συνεχή επικοινωνία βρίσκεται η ΚΕΟΣΟΕ με τον υπουργό Μ. Βορίδη για το θέμα της αναγκαιότητας έγκρισης από το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης, άτοκης δανειοδότησης των επιχειρήσεων οίνου, προκειμένου να υπάρξει η δυνατότητα απορρόφησης της επικείμενης συγκομιδής οινοσταφύλων. Σήμερα, οι οινοποιητικοί συνεταιρισμοί δέχονται πιέσεις για παραλαβή σταφυλιών και από αμπελουργούς, οι οποίοι παρέδιδαν την παραγωγή τους σε ιδιωτικά οινοποιεία. Παρότι ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων κ. Μ. Βορίδης έχει λάβει μέτρα ανακούφισης του κλάδου του οίνου στη χώρα μας, η αγορά οίνου δεν διαφαίνεται να ανακάμπτει με κύριο χαρακτηριστικό τη συρρίκνωση της κατανάλωσης. Σύμφωνα με την ΚΕΟΣΟΕ «το μοναδικό εργαλείο συνεπώς για να αποφευχθεί η πλήρης κατάρρευση τμήματος του αγροτικού πληθυσμού και των επιχειρήσεών του, είναι να χορηγηθεί υπό όρους συγκράτησης των τιμών, άτοκη δανειοδότηση των επιχειρήσεων οίνου της χώρας».
Καλλιεργητικές προειδοποιήσεις
Σε ορισμένες περιοχές της Θεσσαλίας διαπιστώθηκαν ωοτοκίες στα φύλλα της βιομηχανικής ντομάτας και στους καρπούς των καλλιεργειών από το πράσινο σκουλήκι. Σύμφωνα με το Περιφερειακό Κέντρο Προστασίας Φυτών Ποιοτικού και Φυτοϋγειονομικού Ελέγχου Βόλου «χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή, διότι εκτός από την άμεση προσβολή, ευνοείται δευτερογενώς και η ανάπτυξη ασθενειών στους καρπούς».
Σύμφωνα με τις συστάσεις, θα πρέπει να γίνουν επεμβάσεις με εντομοκτόνα μόνο όταν διαπιστωθεί προσβολή και όχι προληπτικά. Για την ορθή αντιμετώπιση κρίνεται ως ιδιαίτερα σημαντική η έγκαιρη διαπίστωση της προσβολής. Ψεκάζουμε όταν στα 100 ντοματάκια επί της γραμμής τα 3-5 είναι προσβεβλημένα από το πράσινο σκουλήκι.
* Επίσης, το Περιφερειακό Κέντρο Βόλου αναφέρει ότι οι καιρικές συνθήκες που επικρατούν την εποχή αυτή ευνοούν την ανάπτυξη του τετράνυχου στις καρπουζιές. Η προσβολή εξαπλώνεται με μεγάλη ταχύτητα στο χωράφι και για τον λόγο αυτό χρειάζεται συνεχής επιθεώρηση από τους παραγωγούς. Συστήνεται οι ψεκασμοί να γίνονται μόνο μετά τη διαπίστωση της προσβολής (τρία άτομα το φύλλο) και όχι προληπτικά με κατάλληλα εγκεκριμένα φυτοπροστατευτικά σκευάσματα.
* Ακόμη, η Υπηρεσία αναφέρεται με ανακοίνωσή της στην ασθένεια Xyllela fastidiosa, η οποία είναι μία νέα ασθένεια που απειλεί την ελαιοκαλλιέργεια στη χώρα μας. Είναι ένα νέο πολυφάγο, πολύ επικίνδυνο βακτήριο καραντίνας για την καλλιέργεια της ελιάς για την Ευρώπη και για τη χώρα μας. Η ασθένεια αυτή προκαλεί ταχεία αποξήρανση των ελαιόδεντρων. Δεν υπάρχει χημική καταπολέμηση του παθογόνου βακτηρίου. Η αντιμετώπιση της ασθένειας στηρίζεται στην πρόληψη, ώστε να εμποδιστεί η είσοδος και η διασπορά του παθογόνου βακτηρίου στη χώρα μας.
Από τον Γιώργο Ρούστα (roustas@eleftheria.gr)
Η σύνδεση έρευνας - παραγωγής και μια ενδιαφέρουσα μονάδα προβάτων
Γράφει ο Φάνης Γέμτος, γεωπόνος, ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας
Καθώς τριγύριζα στην περιοχή της Χάλκης μού τράβηξε την προσοχή μια μικρή μονάδα προβάτων στα όρια του χωριού. Αυτό που μου τράβηξε το ενδιαφέρον ήταν ότι στον περίβολο υπήρχαν μεγάλα κυλινδρικά δέματα τυλιγμένα με πλαστικές ταινίες για την παραγωγή ενσιρώματος. Ρώτησα τον κτηνοτρόφο και μου είπε ότι τα δέματα είχαν ενσίρωμα από λόλιο και από μίγμα βίκου και κριθαριού.
Μου ανέφερε ότι ήταν πολύ καλή τροφή για τα πρόβατά του και ότι ήταν ευχαριστημένος. Με ρώτησε γιατί ενδιαφερόμουν. Του εξήγησα ότι θεωρούσα σημαντικό ένας προβατοτρόφος να χρησιμοποιεί ενσίρωμα και ότι θα ήταν πολύ χρήσιμο να το υιοθετήσουν και άλλοι προβατοτρόφοι. Αυτό θα μείωνε το κόστος παραγωγής. Μου απάντησε ότι αυτό δεν συμβαίνει, γιατί κανείς δεν θέλει να δοκιμάσει νέες ιδέες, να ρισκάρει και φυσικά στο τέλος εφόσον αποδειχτούν σωστές να κερδίσει. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο κτηνοτρόφος έχει δίκαιο και ότι καλά θα ήταν και οι άλλοι κτηνοτρόφοι να ακολουθήσουν το παράδειγμά του για να γίνουν πιο ανταγωνιστικοί.
Η ενσίρωση ζωοτροφών θα μπορούσε να βοηθήσει τους αγρότες να παράγουν φθηνές ζωοτροφές. Γιατί οι καλλιέργειες ψυχανθών ή αγρωστωδών ή μιγμάτων έχουν πρόβλημα όταν θέλουμε να τα ξηράνουμε τον Μάιο που ο καιρός είναι ασταθής. Αυτό αποτρέπει πολλούς να καλλιεργήσουν. Επιπλέον το χωράφι αποδεσμεύεται νωρίς και μπορεί να ακολουθήσει άλλη εαρινή καλλιέργεια αυξάνοντας το εισόδημα του παραγωγού.
Βρήκα ευκαιρία να γράψω σχετικά με το θέμα και τις δυνατότητες που έχουμε να μειώσουμε το κόστος παραγωγής για τους κτηνοτρόφους δίνοντας εισόδημα στους αγρότες. Είναι όμως ευκαιρία να περιγράψω και να τονίσω ένα σημαντικό πρόβλημα της χώρας: την έλλειψη μηχανισμού σύνδεσης της έρευνας που διεξάγεται στα ερευνητικά/εκπαιδευτικά ιδρύματα της χώρας με την παραγωγή.
Αυτό που σήμερα (ή πριν λίγα χρόνια) ξεκινά έστω και σιγά - σιγά, θα μπορούσε να είχε ξεκινήσει χρόνια νωρίτερα και θα βοηθούσε τόσο τους αγρότες όσο και τους κτηνοτρόφους. Ενσίρωση σε κυλινδρικά δέματα κάναμε για πρώτη φορά στο ΤΕΙ Λάρισας το 1990. Βρήκαμε τότε χρήματα και αγοράσαμε μια χορτοδετική για μεγάλα κυλινδρικά δέματα και μια μηχανή που τύλιγε τα δέματα με λωρίδες πλαστικού. Χρησιμοποιήσαμε τη μηχανή για συγκομιδή βιομάζας (είχαμε ένα πρόγραμμα συγκομιδής στελεχών βαμβακιού και κλαδεμάτων). Κάναμε, επίσης, με επιτυχία ενσίρωση μηδικής που χρησιμοποιήσαμε για διατροφή αγελάδων. Η ενσίρωση της μηδικής σε κλασικούς σιρούς είναι δύσκολη, λόγω μειωμένης περιεκτικότητας σε υδατάνθρακες. Η μερική ξήρανση συμβάλλει στην επιτυχία της ενσίρωσης και τα κυλινδρικά δέματα ταιριάζουν στη διαδικασία αυτή. Επιπλέον η ενσίρωση του πρώτου χεριού της μηδικής συμβάλλει στην αποφυγή υποβάθμισης ποιότητας από βροχές που είναι αρκετά συχνές στα τέλη Απριλίου και τον Μάιο.
Σε συνδυασμό με το μεγάλο σχετικά χρόνο ξήρανσης η πιθανότητα ζημιών είναι μεγάλη. Όλη η ερευνητική δουλειά έμεινε εκεί χωρίς αξιοποίηση, γιατί κανείς δεν τη μετέφερε στους αγρότες.
Στα επόμενα χρόνια σε πολλά πειράματα δοκιμάσαμε τις διπλές καλλιέργειες στον χρόνο με συνεχή κάλυψη του εδάφους για προστασία από διάβρωση και παραγωγή βιομάζας για βιοκαύσιμα είτε για ζωοτροφή. Καλλιεργήσαμε μια χειμερινή καλλιέργεια (μίγμα αγρωστώδους και ψυχανθούς π.χ. βίκο ή κτηνοτροφικό μπιζέλι και κριθάρι ή τριτικάλ) και μια εαρινή (καλαμπόκι, σόργο, σόγια). Τα αποτελέσματα ήταν ιδιαίτερα ενθαρρυντικά, καθώς εκτός από τις υψηλές αποδόσεις και υψηλό περιθώριο κέρδους είχαμε ουσιαστική βελτίωση της οργανικής ουσίας του εδάφους που είναι τόσο αναγκαία στη χώρα μας. Η χειμερινή καλλιέργεια θα μπορούμε πολύ εύκολα να ενσιρωθεί σε κυλινδρικά δέματα και να δώσει φθηνή τροφή για την κτηνοτροφία μας και να ακολουθήσει η εαρινή που θα δώσει και το κύριο κέρδος. Και αυτή η έρευνα έμεινε σε κάποια δημοσιεύματα και δεν χρησιμοποιήθηκε από τους αγρότες μας.
Με την ανακοίνωση του προγράμματος βοήθειας της Ε.Ε. για την αντιμετώπιση της ύφεσης από την πανδημία (κάποιοι το ονομάζουν νέο σχέδιο Μάρσαλ) και με την ψήφιση του νομοσχεδίου για την παιδεία άρχισε να συζητείται ξανά το πρόβλημα της σύνδεσης Πανεπιστημίων και Ερευνητικών Ιδρυμάτων με την αγορά και τη χρήση των αποτελεσμάτων από τις ελληνικές επιχειρήσεις (στις οποίες περιλαμβάνονται και οι αγροτικές).
Υπάρχει ένα γενικό πρόβλημα για όλη την οικονομία της χώρας και ένα ειδικότερο για τη γεωργία. Θα επικεντρωθώ στο πρόβλημα της γεωργίας. Πριν πολλά χρόνια (πριν από το 1980) ο γεωπόνος και ο κτηνίατρος του Υπουργείου Γεωργίας ήταν στην πρώτη γραμμή, δηλαδή στο χωράφι. Οι διευθυντές του Υπουργείου είχαν υπηρετήσει στην πρώτη γραμμή. Είχαν περάσει από το χωράφι και τον στάβλο και επομένως είχαν άμεση εμπειρία.
Με τη δημιουργία των Περιφερειών, οι Διευθύνσεις Γεωργίας μεταφέρθηκαν στις Περιφέρειες και στο Υπουργείο Εσωτερικών και αποκόπηκαν από το Υπουργείο Γεωργίας, που πλέον έχει υπαλλήλους που κατά κανόνα δεν έχουν υπηρετήσει στην πρώτη γραμμή. Σταδιακά οι γεωτεχνικοί των Περιφερειών κλείστηκαν στα γραφεία διεκπεραιώνοντας τη γραφειοκρατία των επιδοτήσεων και οι μόνοι που ασκούν ρόλο γεωργικών εφαρμογών (δηλαδή ενημέρωσης των αγροτών, προώθησης προγραμμάτων αναδιάρθρωσης καλλιεργειών, αλλαγής καλλιεργητικών πρακτικών) είναι τα καταστήματα πωλήσεων γεωργικών εφοδίων. Τα τελευταία είναι λογικό να προωθούν κατά κανόνα τα προϊόντα τους.
Η έρευνα μένει στους ερευνητές και οι χρήστες-αγρότες αγνοούν τα αποτελέσματα. Αντίστοιχα οι ερευνητές σε μεγάλο βαθμό αγνοούν τα προβλήματα των αγροτών. Αν δεν οργανωθεί ένα σύστημα Γεωργικών Εφαρμογών κάθε προσπάθεια αναδιάρθρωσης καλλιεργειών ή βελτίωσης των μεθόδων παραγωγής είναι κατά τη γνώμη μου καταδικασμένη να αποτύχει. Θα επενδύουμε χρήματα στην έρευνα που δεν θα καρπούται η ελληνική παραγωγή και θα πηγαίνουμε από το κακό στο χειρότερο προσπαθώντας να καλύψουμε το έλλειμμα με επιδοτήσεις κάτω από το τραπέζι, όπως συνήθως κάνει το πολιτικό προσωπικό της χώρας κυνηγώντας ψήφους.
