Γεωργία... αφ’ υψηλού

Ελεγχοι καλλιέργειας ροδάκινου, κερασιών, φασολιών και φακής με drones

καλλιέργειας του ροδάκινου Βελβεντού, του κερασιού των Γρεβενών και του Βερμίου, της φακής του Βοΐου, του φασολιού της Πρέσπας και της Καστοριάς ή του περίφημου Κρόκου της Κοζάνης, θα μπορεί τα επόμενα τέσσερα χρόνια να γίνεται με τη βοήθεια drones, που θα ελέγχουν από τον αέρα όλα τα στάδια της ανάπτυξης των φυτών ή των δέντρων, θα εντοπίζουν ανωμαλίες και ασθένειες στο φύλλωμα, θα "διαβάζουν" προβλήματα στη σύσταση του εδάφους καθ’ όλη τη διάρκεια της καλλιεργητικής περιόδου και με τη σωστή αποκωδικοποίηση των πληροφοριών από τον εξιδεικευμένο γεωπόνο, θα μπορεί ο καλλιεργητής να επεμβαίνει ακόμη και μικροσημειακά στο χωράφι του.

Δεν πρόκειται για κάποιο μακρινό επιστημονικό όνειρο, αλλά για μια τεχνολογική πραγματικότητα, που αυτήν την περίοδο οι επιστήμονες του Τμήματος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Ηλεκτρονικών Υπολογιστών (πρώην Μηχανικών Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών) του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας, δοκιμάζουν σε κανονικές συνθήκες πεδίου, σε καλλιέργειες του Βελβεντού και των Γρεβενών.
Στην παρουσίαση των δυνατοτήτων του πληροφοριακού συστήματος της Έξυπνης Γεωργίας (Smart Farming) και της Γεωργίας Ακριβείας (Precision Farming), που έγινε στο πλαίσιο του προγράμματος «Smart Farming with drones» (MARS), ο συντονιστής του ερευνητικού έργου Παναγιώτης Σαρηγιαννίδης, επίκουρος καθηγητής του τμήματος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Ηλεκτρονικών Υπολογιστών, εξήγησε ότι ο άμεσος στόχος είναι «η αύξηση της αγροτικής παραγωγής, η μείωση του κόστους με στοχευμένες επεμβάσεις στη φυτοπροστασία και λίπανση, η ταχύτερη αντιμετώπιση κινδύνων από ιούς, μύκητες και ασθένειες που απειλούν τα δέντρα και τα φυτά, η αποφυγή υπολειμμάτων γεωργικών φαρμάκων στα προϊόντα και η βελτίωση της ποιότητάς τους». Ανέφερε ως παράδειγμα την περίπτωση αγροκτήματος στις Αμυγδαλιές Γρεβενών, όπου από μια δοκιμαστικη λήψη του drone που έγινε στο πλαίσιο του προγράμματος, εντοπίστηκε στον έλεγχο του μη ορατού φάσματος, ότι υπάρχει πρόβλημα στο έδαφος. Στη συνέχεια, ο επιτόπιος εργαστηριακός έλεγχος που ακολούθησε εντόπισε ένα μύκητα που καταπολεμήθηκε μικροσημειακά με ελάχιστο κόστος για τον καλλιεργητή και με απειροελάχιστη επίπτωση στο περιβάλλον.
Πολλές ασθένειες δεν είναι ορατές διά γυμνού οφθαλμού, ενώ άλλες χρειάζεται χρόνος, ανθρώπινη παρουσία και έλεγχος στο πεδίο της καλλιέργειας για να εντοπιστούν. «Η ακτινογραφία που θα κρατάμε στα χέρια μας οι επιστήμονες μετά το "σκανάρισμα" ενός αγροκτήματος από το drone, θα προσφέρουν πληροφορίες που σε άλλη περίπτωση δεν θα μπορούσαν να ήταν αντιληπτές» σημείωσε ο Π. Σαρηγιαννίδης. Οι πληροφορίες που καταγράφονται στο μη ορατό φάσμα φαίνεται ότι είναι και οι πιο σημαντικές γιατί εκεί οι επιστήμονες μπορούν να εντοπίσουν σε πολύ πρώιμο στάδιο ανωμαλίες στο φυτό, ή προβλήματα στο έδαφος.
Στο πλαίσιο του MARS, έχουν πραγματοποιηθεί αναγνωριστικές πιλοτικές επιδείξεις του ολοκληρωμένου συστήματος γεωργικής προστασίας σε πραγματικές συνθήκες σε καλλιέργειες οπωροφόρων και σε καλλιέργειες σιτηρών.
Το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων παρακολούθησε πτήση επίδειξης του drone προς στους εργαστηριακούς φοιτητές του τμήματος στην αγροτική περιοχή του τοπικού διαμερίσματος Κρόκου. Το σκάφος, που στην εμφάνισή του μοιάζει με μικρογραφία ενός μαχητικού «στελθ», πέταξε για περίπου 30 λεπτά και με την πολυφασματική κάμερα που διαθέτει με τέσσερις ενσωματωμένους αισθητήρες στο μη ορατό φάσμα και ένα αισθητήρα στο ορατό, "σκάναρε" μέσα σε μόλις 30 λεπτά μια έκταση 100 στρεμμάτων με καλλιέργεια κρόκου. Το σκάφος πέταξε σε ύψος 400 ποδιών, δεν ήταν καν ορατό στον ορίζοντα, αλλά ο χειριστής παρακολουθούσε το σχέδιο πτήσης και λάμβανε τις πληροφορίες μέσω τηλεμετρίας στην οθόνη ενός φορητού υπολογιστή. Μετά την ολοκλήρωση της προγραμματισμένης εργασίας, το σκάφος προσγειώθηκε στο σημείο που του είχε υποδείξει ο χειριστής.
Ο Βασίλης Πολύχρονος, τεχνικός διευθυντής της GEOSENSE και πιστοποιημένος χείριστης του drone, ανέφερε ότι οι πληροφορίες που καταγράφονται στην εικόνα «είναι σε πολύ υψηλή ανάλυση, όπου σε κάθε πίξελ έχουμε 14*14 cm εδάφους, ενώ την ίδια στιγμή τα δορυφορικά δεδομένα που προσφέρονται για τον ίδιο ακριβώς σκοπό έχουμε ανάλυση για κάθε πίξελ 10*10 μέτρα εδάφους».
Από τις πρακτικές της έξυπνης γεωργίας δεν θα μπορούσε να απουσιάζει ο συνεταιρισμός ΑΣΕΠΟΠ Βελβεντού, από τους σημαντικότερους της χώρας όπου τα προϊόντα τους, ροδάκινα και νεκταρίνια, βρίσκονται στα ράφια μεγάλων καταστημάτων της Ευρώπης και της Ρωσίας.
Ο γενικός διευθυντής του Συνεταιρισμού, Ευθύμιος Μπαλάνης, δήλωσε ότι «ενώνουμε τις δυνάμεις μας με το πανεπιστήμιο για να έχουμε ακόμη περισσότερο επιθυμητά αποτέλεσμα στον παραγωγικό κύκλο των προϊόντων μας». Όπως εξήγησε το γεγονός που τους παρακίνησε να συμμετέχουν σε αυτό το πρόγραμμα είναι η πρόοδος που παρατήρησαν στους Ευρωπαίους ανταγωνιστές τους, όπου διαπίστωσαν ότι μέρος αυτής της επιτυχίας οφείλεται στη «γεωργία ακριβείας» που επιτυγχάνεται μόνο με τη χρήση της νέας τεχνολογίας.
Ανέφερε ότι έχουν "σκαναριστεί" με drone δενδροκαλλιέργειες έκτασης 6.500 στρεμμάτων και αυτή την περίοδο ορίζονται οι προδιαγραφές για το «ποιες πληροφορίες θέλουμε να βλέπουμε στο δέντρο και στο έδαφος ώστε να παρεμβαίνουμε άμεσα».
Πρόσθεσε ότι έως τον επόμενο μήνα θα έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία παραμετροποίησης, όπου σε συνεργασία με τους γεωπόνους και την ερευνητική ομάδα του MARS «θα έχουν ορισθεί και τα όρια για κάθε ασθένεια η ανωμαλία στη γη ή το φυτό, ώστε η υπέρβασή τους που θα παρατηρείται στον έλεγχο των στοιχείων της αεροφωτογράφισης θα μας ενημερώνει ότι έχουμε πρόβλημα και χρειάζεται να επέμβουμε».
Ο Παναγιώτης Σαρηγιαννίδης εξηγεί ότι ο άμεσος στόχος της επιστημονικής ομάδας είναι «η μοντελοποίηση της διαδικασίας δεντροκαλλιέργειας στο ροδάκινο και το κεράσι». Εκτιμά ότι σε βάθος τριετίας θα έχει ολοκληρωθεί η δημιουργία ιστορικού για κάθε είδος δέντρου που μέχρι σήμερα δεν υπάρχει, θα έχουν συλλεχθεί οι πληροφορίες για τις καλές πρακτικές στην καλλιέργεια, θα έχουν καταγραφεί όλα εκείνα τα στοιχεία για το πώς επηρεάζεται από το μικροκλίμα τις βροχές ή τον πάγο. Ανέφερε ότι προχωρούν στην τοποθέτηση αισθητήρων στο έδαφος στην περιοχή του Βελβεντού και του αγροκτήματος Γρεβενών που θα μεταδίδουν ασύρματα πληροφορίες για την υγρασία, το ph και αλλά χημικά συστατικά του χώματος.
Συμπλήρωσε ακόμη ότι το εργαστήριο του διαθέτει ήδη drone, ότι εκπαιδεύονται ήδη χειριστές για τη χρήση τους και σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα θα μπορεί να συνεργάζεται με δήμους κα περιφέρειες σκανάροντας περιοχές και δασικές εκτάσεις όπου χρειάζεται.
Το πρόγραμμα MARS είναι προϋπολογισμού 1 εκατ. ευρώ. συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση και εθνικούς πόρους και υλοποιείται στο πλαίσιο της Δράσης "Ερευνώ – Δημιουργώ – Καινοτομώ".