Έστω και υπό καθεστώς ασφυκτικής πίεσης μπροστά στον κίνδυνο μιας τεράστιας και καταστροφικής διασποράς του κορονοϊού, όπως συνέβη σε πολλές προηγμένες χώρες του δυτικού κόσμου, τέθηκαν στο τραπέζι και προωθήθηκαν κινήσεις απαγορευτικές κατά την τελευταία δεκαετία.
Ενίσχυση και συντονισμός της Δημόσιας Υγείας, προσλήψεις ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού με διαδικασίες εξπρές, πρόσθετες χρηματοδοτήσεις και προμήθειες χωρίς τις συνηθισμένες γραφειοκρατικές διαδικασίες, που ακολουθούν τους ρυθμούς της αγοράς χαρακτήρισαν ένα δημόσιο σύστημα υγείας, που ομολογουμένως άντεξε στις πιέσεις της πρωτόγνωρης κατάστασης που κλήθηκε να αντιμετωπίσει, παρότι οι πιέσεις ήταν χαμηλότερης έντασης εξαιτίας της έγκαιρης λήψης περιοριστικών μέτρων από την κυβέρνηση και τη Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας.
Οι κατευθύνσεις και οι αποφάσεις για προσλήψεις αλλά και προμήθειες που δεν μπορούν φυσικά να καλύψουν τις τεράστιες ανάγκες αποτέλεσαν τονωτικές ενέσεις σε ένα ετοιμόρροπο σύστημα υγείας, με τα δημόσια νοσοκομεία της χώρας λειτουργούν υπό συνθήκες «ασφυξίας», με «κουρεμένους» προϋπολογισμούς, αποδεκατισμένο και γηρασμένο -βιολογικά και επαγγελματικά- προσωπικό, ελλιπή και απαρχαιωμένο εξοπλισμό και σοβαρές ελλείψεις σε μέσα και υλικά.
Τονωτικές ενέσεις αποτέλεσαν επίσης και οι προσφορές του δικτύου δωρητών όχι μόνο σε αναγκαία μέσα και υλικά αλλά και σε εξοπλισμό και υποδομές, που αναζητούσαν τα νοσοκομεία, χωρίς όμως επιτυχία, εξαιτίας των συνεχών περικοπών στις χρηματοδοτήσεις.
«Το δημόσιο σύστημα υγείας άντεξε στην πίεση της έκτακτης κατάστασης που κλήθηκε να αντιμετωπίσει. Είχε άμεσα αντανακλαστικά, μέρα με τη μέρα γίνεται καλύτερο και μπορεί να βελτιωθεί. Πιστεύουμε ότι έχουμε τη δυνατότητα να γίνει πράξη ο στόχος κάθε Θεσσαλής και Θεσσαλού για ένα αυτόνομο σύστημα υγείας στην Περιφέρεια Θεσσαλίας» δηλώνει ο περιφερειάρχης Θεσσαλίας Κώστας Αγοραστός και προσθέτει ότι «για να επιτευχθεί αυτό, χρειάζονται γρήγορες διαδικασίες από πλευράς του Υπουργείου στη λήψη αποφάσεων για προμήθεια ιατρικού και τεχνολογικού εξοπλισμού. Χρειάζεται σχέδιο, στοχευμένη στρατηγική και προσλήψεις προσωπικού...».
Αναφερόμενος στη συμβολή της Περιφέρειας Θεσσαλίας σημειώνει: "Στο πλαίσιο αυτό εμείς βοηθάμε διαχρονικά το δημόσιο σύστημα υγείας και τα τελευταία χρόνια έχουμε διαθέσει συνολικά περισσότερα από 70 εκατομμύρια ευρώ για κτιριακό εκσυγχρονισμό και ιατροτεχνολογικό εξοπλισμό. Στην παρούσα κατάσταση σημαντική είναι η άμεση βοήθεια που είχαν τα Νοσοκομεία τόσο σε αναλώσιμα όσο και σε μηχανήματα, από το δίκτυο δωρητών - επιχειρηματιών που έχει αναπτυχθεί από την Περιφέρεια Θεσσαλίας.
Η Περιφέρεια Θεσσαλίας έχει διαθέσει για τη διαχείριση της πρόσφατης κρίσης του κορονοϊού 7 εκατομμύρια ευρώ για εξοπλισμό και 5 εκατομμύρια ευρώ για αναλώσιμα και προσλήψεις προσωπικού.
Παράλληλα, μέσω της Ένωσης Περιφερειών Ελλάδας, δρομολογείται η προμήθεια μέσων ατομικής προστασίας για τις ανάγκες των Νοσοκομείων».
Ωστόσο, οι τονωτικές ενέσεις αλλά και οι παρεμβάσεις της Περιφερειακής Αυτοδιοίκησης είναι αρκετές για να δώσουν νέα πνοή στο δημόσιο σύστημα υγείας; Ποια θα είναι η εικόνα του την επόμενη ημέρα της εξόδου από την υγειονομική κρίση; Και ποιες κινήσεις πρέπει να γίνουν ώστε να εξυπηρετούνται οι θεμελιώδεις αρχές του ιδρυτικού νόμου που θέλουν την υγεία είναι κοινωνικό αγαθό που δεν υπακούει στους νόμους του κέρδους και προβλέπουν ότι κάθε πολίτης, ανεξάρτητα από την κοινωνική και οικονομική του θέση και τον τόπο διαμονής του, έχει το δικαίωμα για ίση και υψηλού επιπέδου περίθαλψη και κοινωνική φροντίδα;
Η «Ε» έθεσε το ερώτημα της επόμενης ημέρας για το Εθνικό Σύστημα Υγείας σε 4 Λαρισαίους βουλευτές, οι οποίοι με τις απαντήσεις τους δίνουν το στίγμα της στάσης των κομμάτων τους για τους χειρισμούς γύρω από την πολιτική στον χώρο της υγείας.
Ο βουλευτής της Νέας Δημοκρατίας Χρήστος Κέλλας υποστηρίζει ότι από την κρίση υπήρξαν οφέλη για το σύστημα υγείας και υποστηρίζει ότι εάν βελτιωθεί η Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας η Ελλάδα θα έχει ένα εξαιρετικό Σύστημα Υγείας.
Με την άποψη του συναδέλφου του διαφωνεί ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Βασίλης Κόκκαλης υποστηρίζοντας ότι στο πεδίο της δημόσιας υγείας, η κυβέρνηση πρέπει να εγκαταλείψει οριστικά τα σχέδια περί ιδιωτικοποίησης των μεγάλων νοσοκομείων και να προχωρήσει χωρίς καμία καθυστέρηση στην ενίσχυση του ΕΣΥ.
Υπέρ της συνολικής αναγέννησης του ΕΣΥ, με πρόσβαση για όλους τους πολίτες, τάσσεται η βουλευτής του Κινήματος Αλλαγής Ευαγγελία Λιακούλη και μιλά για ενίσχυση του συστήματος όσον αφορά στη νοσοκομειακή περίθαλψη, με έμφαση στην αύξηση των μόνιμα διαθέσιμων κλινών και στην ενίσχυση των ΜΕΘ, ώστε η Ελλάδα να φθάσει στα επίπεδα άλλων ευρωπαϊκών χωρών.
Από την πλευρά του, ο βουλευτής ΚΚΕ Γιώργος Λαμπρούλης τονίζει ότι την επόμενη ημέρα πρέπει να μπει στο στόχαστρο των εργαζομένων, των λαϊκών στρωμάτων και των υγειονομικών η αντίληψη και η πρακτική ότι οι λαϊκές ανάγκες αντιμετωπίζονται από τη μια ως κόστος και από την άλλη ως εμπόρευμα και "ευκαιρία" για ασύλληπτα κέρδη.
Χρήστος Κέλλας
Οφέλη από την κρίση για το ΕΣΥ
Από κανέναν δεν αμφισβητείται ότι το ΕΣΥ είναι ο πυλώνας της Δημόσιας Υγείας της χώρας μας. Όπως από κανέναν δεν αμφισβητείται το γεγονός, πως λόγω της παρελθούσης δεκαετίας των μνημονίων, με τους ελάχιστους διορισμούς και τις πολλές αποχωρήσεις λόγω συνταξιοδότησης ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού, τα Νοσοκομεία αποδυναμώθηκαν σημαντικά. Οι κλίνες ΜΕΘ λίγες και ένα ΕΚΑΒ κουρασμένο και με παλαιό εξοπλισμό. Αν σε αυτά προσθέσουμε και τους μειωμένους προϋπολογισμούς, θα συμφωνήσουμε όλοι ότι το Σύστημα είναι γερασμένο, με ελλείψεις και χρήζει ανανέωσης και βελτίωσης σε όλους τους τομείς.
Τις τελευταίες 4 εβδομάδες και με αφορμή την πανδημία, πραγματοποιήθηκαν 2.800 προσλήψεις και επίκεινται κι άλλες. Επιπλέον οι κλίνες ΜΕΘ διπλασιάστηκαν (από 560 σε 980) και σύμφωνα με δηλώσεις του ίδιου του Πρωθυπουργού, θα διατηρηθούν, ώστε όπως χαρακτηριστικά είπε “να μην χρειάζεται πολιτικό μέσο για να βρεθεί κρεβάτι ΜΕΘ”. Εδώ, θα ήθελα να επισημάνω και την εξαιρετική συνεργασία δημόσιου και ιδιωτικού τομέα με αφορμή αυτή την κρίση.
Γενικά από αυτή την κρίση, το ΕΣΥ και η Ελλάδα έχουν αποκομίσει και οφέλη, καθώς το μεν ΕΣΥ ανταποκρίθηκε με απόλυτη επιτυχία στην πανδημία και η Ελλάδα, από παράδειγμα προς αποφυγή σε πολλούς τομείς, μετατράπηκε σε χώρα αναφοράς για όλο τον κόσμο.
Το ιατρονοσηλευτικό προσωπικό μας, που εργάζεται όλο τον χρόνο με τον ίδιο ρυθμό, δεν χρειάζεται χειροκροτήματα, αλλά κίνητρα για το έργο που προσφέρουν αλλά και για να προσελκύσουμε Έλληνες γιατρούς, που τα χρόνια της κρίσης έφυγαν από την Ελλάδα και διαπρέπουν στο εξωτερικό.
Τέλος, θα πρέπει να εξάρω τη σημαντική βοήθεια επιχειρηματιών και Ιδρυμάτων, που ανάλογα με τις δυνάμεις τους, συνέβαλαν αποφασιστικά σε αυτή την προσπάθεια με δωρεές κρεβατιών ΜΕΘ, ιατρικού εξοπλισμού, υγειονομικού υλικού κ.λπ.
Εάν βελτιώσουμε και την οργάνωση της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, που είναι απαραίτητη, θεωρώ ότι θα έχουμε ένα εξαιρετικό Σύστημα Υγείας, το οποίο οι Έλληνες και απαιτούν και δικαιούνται.
Βασίλης Κόκαλης
Χωρίς καθυστέρηση η ενίσχυση του ΕΣΥ
Η επόμενη μέρα βρίσκει το ΕΣΥ όρθιο. Ένα Εθνικό Σύστημα Υγείας, το οποίο πολεμήθηκε, αλλά και «απειλήθηκε» με ιδιωτικοποίηση. Μπροστά στην υγειονομική κρίση, και λόγω της πανδημίας του κορονοϊού, διαπιστώνουμε ότι όσο απαραίτητη είναι η ατομική ευθύνη, ακόμα πιο απαραίτητη είναι η στήριξη της δημόσιας υγείας. Εδώ δεν χωρούν ρητορικές διαβεβαιώσεις και αόριστες εξαγγελίες, με τη λογική του «βλέποντας και κάνοντας», αλλά συγκεκριμένες πράξεις που θα θωρακίσουν σήμερα κιόλας το Εθνικό Σύστημα Υγείας, ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο για την Υγεία.
Στο πεδίο της δημόσιας υγείας, είναι απαραίτητο η κυβέρνηση, αφού εγκαταλείψει οριστικά τα σχέδια περί ιδιωτικοποίησης των μεγάλων νοσοκομείων, χωρίς καμία περαιτέρω καθυστέρηση να προχωρήσει σε όλες τις απαραίτητες ενέργειες για την ενίσχυση του ΕΣΥ με:
*Άμεση πρόσληψη ιατρών και νοσηλευτικού προσωπικού, προκειμένου να στελεχωθούν τα νοσοκομεία και οι μονάδες υγείας της χώρας.
*Να ενεργοποιηθούν άμεσα στη μάχη κατά της πανδημίας όλες οι δομές της πρωτοβάθμιας υγείας: τα κέντρα υγείας, τα περιφερειακά ιατρεία και οι τοπικές μονάδες υγείας.
*Να εξοπλίσει με επαρκή μέσα προστασίας όλους τους ανθρώπους της πρώτης γραμμής, τους γιατρούς και τους νοσηλευτές.
*Να επιτάξει τα ιδιωτικά νοσηλευτήρια, ώστε να προστεθούν στη δυναμικότητα του εθνικού συστήματος για την αύξηση των ΜΕΘ και την προετοιμασία για τη διαφαινόμενη αύξηση των κρουσμάτων.
*Να πραγματοποιήσει μαζικά διαγνωστικά τεστ τόσο για το ιατρονοσηλευτικό προσωπικό όσο και για τους πολίτες, όπως συνιστά ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας και ήδη υλοποιούν πολλές χώρες.
Στόχος για δημόσιες δαπάνες υγείας στο 6,5-7% του ΑΕΠ από τον κρατικό προϋπολογισμό και τον ΕΟΠΥΥ (με υπολογιστική βάση τα 200-220 δισ. ευρώ).
Η κυβέρνηση αρνείται να χρηματοδοτήσει άμεσα το ΕΣΥ και να προχωρήσει σε μαζικές προσλήψεις γιατρών και νοσηλευτικού προσωπικού. Εμείς από την άλλη, θεωρούμε ότι πρέπει να ενισχυθεί άμεσα το δημόσιο σύστημα υγείας, καθώς στην κρίση που περνάμε αποδείχθηκε ότι χωρίς θωρακισμένο και επαρκώς χρηματοδοτημένο εθνικό σύστημα υγείας, μια κοινωνία δεν μπορεί να προχωρήσει.
Όλες και όλοι μαζί δίνουμε τη δύσκολη μάχη, με γνώμονα την προστασία των ευάλωτων και όπλο μας την κοινωνική αλληλεγγύη. Ο λαός μας ξέρει να δίνει μάχες και έχει αποδείξει ότι μπορεί να τις κερδίζει. Η επένδυση στο δημόσιο σύστημα υγείας μπορεί να είναι την επόμενη μέρα της πανδημίας, πραγματική παρακαταθήκη για την κοινωνία.
Ευαγγελία Λιακούλη
Αναγκαία η αναγέννηση του ΕΣΥ
«Αποδείχθηκε περίτρανα ότι το ΕΣΥ αποτελεί την εμπροσθοφυλακή στη μάχη της χώρας μας, απέναντι στον κορονοϊό. Αυτό το μεγάλο όπλο είναι μια από τις μεγάλες θεσμικές παρεμβάσεις του ΠΑΣΟΚ, με διαχρονική και ιστορική αξία. Όταν δημιουργήθηκε, γέννησε στην καρδιά του απλού λαού ελπίδα και αισιοδοξία και σήμερα, γεννά κάθε μέρα «τους ήρωες με τις λευκές ποδιές».
Η αναγνώριση της αξίας του ΕΣΥ, λίγο πριν το ξέσπασμα της πανδημίας, δεν ήταν καθόλου αυτονόητη - αντίθετα, κατέστη απολύτως αμφισβητούμενη, τόσο από την κυβέρνηση, όσο και από άλλους- καθόλου ανιδιοτελείς, που ξεκίνησαν μια εξωφρενικά μηδενιστική συζήτηση για τη χρησιμότητά του, καταλήγοντας πάντα στον ίδιο επίλογο: ότι είναι μονόδρομος να ιδιωτικοποιηθεί. Τώρα οι σειρήνες σώπασαν και η συγκυρία ανάγκασε τους θιασώτες αυτών των ιδεών να σταματήσουν, έστω προσωρινά.
Το ερώτημα που προκύπτει για την κατάσταση που διαμορφώνεται καθημερινά και που σίγουρα αλλάζει τα δεδομένα για το ΕΣΥ, αφορά στην επόμενη ημέρα. Το Κίνημα Αλλαγής ήδη κατέθεσε τις προτάσεις τους στη δημόσια συζήτηση, μιλώντας για την ανάγκη συνολικής αναγέννησης του ΕΣΥ, με πρόσβαση για όλους τους πολίτες.
Απαιτείται στελέχωση, χρηματοδότηση, τεχνολογικός εξοπλισμός και ειδική μέριμνα για απομακρυσμένες, νησιωτικές περιοχές καθώς και για τους χρόνια πάσχοντες, με έμφαση στην πρόληψη και σε ένα ισχυρό δίκτυο πρωτοβάθμιας φροντίδας με σημαντικό ρόλο της αυτοδιοίκησης. Καλές οι ευχές και τα... παλαμάκια, άλλα το έλλειμμα πράξεων από την κυβέρνηση είναι εμφανές, καθώς αναγκαζόμαστε για ακόμη μια φορά να καταθέσουμε τροπολογία, για να ενταχθούν στα βαρέα και ανθυγιεινά οι εργαζόμενοι του ΕΣΥ.
Έχουμε λοιπόν, πολύ δρόμο να διανύσουμε μπροστά μας.
Σε κάθε περίπτωση, η πανδημία δείχνει ότι είναι μονόδρομος μια νέα προσέγγιση, τόσο στη μορφή των δομών όσο και στις δημόσιες πολιτικές υγείας. H ανάγκη για ενίσχυση του συστήματος όσον αφορά στη νοσοκομειακή περίθαλψη, με έμφαση στην αύξηση των μόνιμα διαθέσιμων κλινών και στην ενίσχυση των ΜΕΘ, ώστε η Ελλάδα να φθάσει στα επίπεδα άλλων ευρωπαϊκών χωρών, είναι πλέον αδιαμφισβήτητη. Την επόμενη μέρα, είναι βέβαιο ότι θα συζητάμε για τη σοβαρή επένδυση στην επαρκή στελέχωση των νοσοκομείων, αλλά και για τις διαδικασίες αξιολόγησης της λειτουργίας τους, στη βάση ποσοτικών και ποιοτικών κριτηρίων. Δεν μπορεί να λείπει από τη συζήτησή μας ο τρόπος επιλογής διοικήσεων, ούτε συνολικά οι διαδικασίες στελέχωσης καίριων θέσεων του ΕΣΥ.
Απαιτείται νέος μεταρρυθμιστικός άνεμος, όπου η τεχνολογική εξειδίκευση και η διεύρυνση των δυνατοτήτων συνεργασίας με φορείς και πανεπιστήμια, θα αποτελέσει το νέο πεδίο ανάπτυξης του Εθνικού Συστήματος Υγείας, που πάντως, παρά τις Κασσάνδρες - άντεξε».
Γιώργος Λαμπρούλης
Αναντικατάσταστο το κρατικό σύστημα υγείας
Αν κάτι αναδείχθηκε με δραματικό τρόπο την περίοδο αυτή είναι η αναγκαιότητα ενός αποκλειστικά κρατικού συστήματος υγείας-πρόνοιας, πλήρως αναπτυγμένου σε όλες τις βαθμίδες του. Πέρα από τις όποιες ατομικές ευθύνες του καθενός, το κύριο ζήτημα είναι οι τεράστιες κρατικές-κυβερνητικές ευθύνες, όχι μόνο για τις χρόνιες ελλείψεις σε προσωπικό, υποδομές κ.ά. του δημόσιου συστήματος υγείας, αλλά κυρίως το πώς ζητήματα που προκύπτουν από "έκτακτες" καταστάσεις θα έπρεπε να έχουν προβλεφτεί. Γιατί αυτός είναι ο ρόλος του κράτους, των κυβερνήσεων.
Όμως με αλλεπάλληλες και συνεχείς ευθύνες όλων όσοι διαχειρίστηκαν τις τύχες αυτού του τόπου μέχρι σήμερα, φτάσαμε να μην έχουμε μαζικές προσλήψεις υγειονομικών, τεράστιες ελλείψεις σε ΜΕΘ, σε κλίνες, σε υποδομές, σε εργαστήρια και να βρισκόμαστε σ’ αυτή την κατάσταση. Μέσα από την πείρα της περιόδου αναδεικνύεται πως ένα σύστημα υγείας από πλευράς υποδομών, προσωπικού και εξοπλισμού, πρέπει πάντα να έχει τις "εφεδρείες" προκειμένου να ανταποκριθεί. Και εδώ μπαίνει το ζήτημα της έγκαιρης στελέχωσης, εξοπλισμού, όλου δηλαδή του αναγκαίου σχεδιασμού, από το κράτος.
Όμως την περίοδο αυτή ο λαός μας βιώνει πιο έντονα το εξής αντιφατικό φαινόμενο. Αντί ο "στρατος" ολων των υγειονομικών, όλες οι μονάδες δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, να είναι στην πρώτη γραμμή, ένα μεγάλο μέρος τους παροπλίστηκε και υπολειτούργησε. Και ακριβώς ο παροπλισμός, η υπολειτουργία ενός μεγάλου μέρους των υγειονομικών και μονάδων, αντανακλά τον αντιλαϊκό χαρακτήρα και προσανατολισμό του συστήματος υγείας, απόρροια της πολιτικής που εφαρμόζεται διαχρονικά και στον τομέα της υγείας απ’ όλες τις κυβερνήσεις (ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ/ΚΙΝΑΛ).
Και εδώ πρέπει να λάβουμε υπ’ όψιν πως μέχρι να βρεθεί ασφαλές και αποτελεσματικό ειδικό φάρμακο, εμβόλιο, η φάση που θα τελειώσει η τρέχουσα πανδημία, δεν σημαίνει επιστροφή στις συνθήκες πριν την εμφάνισή της.
Και ακριβώς επειδή η πραγματικότητα των στατιστικών στοιχείων είναι αμείλικτη, με τις περικοπές σε προσωπικό και υπηρεσίες, περικοπές στις δημοσιές δαπάνες Υγείας για χάρη της καπιταλιστικής "ανάπτυξης", η κατάργηση νοσοκομειακών κρεβατιών, οι ελάχιστες ΜΕΘ και η υπολειτουργία των υπαρχουσών, η λειτουργιά των νοσοκομείων ως "επιχειρήσεις" με έσοδα- έξοδα, η επιχειρηματική δράση σε Υγεία και φάρμακο, καταδεικνύουν και τον ΕΝΟΧΟ! Δηλαδή, ότι οι λαϊκές ανάγκες στο σύστημα που ζούμε -τον καπιταλισμό- αντιμετωπίζονται από τη μια ως κόστος και από την άλλη ως εμπόρευμα και "ευκαιρία" για ασύλληπτα κέρδη. Να τι χρειάζεται να μπει στο στόχαστρο των εργαζομένων, των λαϊκών στρωμάτων και των υγειονομικών που με αυταπάρνηση και αυτοθυσία δίνουν τη μάχη για την υγεία του λαού μας, τόσο την περίοδο που διανύουμε, όσο και στη λεγόμενη "επομένη" μέρα της πανδημίας. Διότι μπορεί τα μέτρα περιορισμού της διασποράς να διαχειρίζονται το πρόβλημα, υπολογίζοντας τις αντοχές του συστήματος Υγείας, εκείνο όμως που δεν μπορούμε για πάντα είναι να "κρυβόμαστε" από τον ιό!
Του Δημ. Κατσανάκη
