Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε αναθεωρημένα κριτήρια, σύμφωνα με τους κανόνες της ΕΕ περί κρατικών ενισχύσεων, για την αξιολόγηση των εθνικών καθεστώτων στήριξης κινηματογραφικών και άλλων οπτικοακουστικών έργων. Η νέα ανακοίνωση για τον κινηματογράφο διευρύνει το πεδίο των δραστηριοτήτων που μπορούν να λαμβάνουν ενίσχυση, υπογραμμίζει τη διακριτική ευχέρεια των κρατών μελών να αποφασίζουν ποιες πολιτιστικές δραστηριότητες θα είναι επιλέξιμες για ενίσχυση, προβλέπει τη δυνατότητα χορήγησης υψηλότερων ενισχύσεων για διασυνοριακές παραγωγές και προβάλλει την κινηματογραφική κληρονομιά. Η Επιτροπή έλαβε υπόψη τις παρατηρήσεις που συγκεντρώθηκαν μέσω τριών δημόσιων διαβουλεύσεων με τα κράτη μέλη και τα ενδιαφερόμενα μέρη.
Ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Χοακίν Αλμούνια, σχολίασε: «Στόχος των αναθεωρημένων κανόνων είναι να ενθαρρυνθεί ο δυναμικός ευρωπαϊκός κλάδος της οπτικοακουστικής δημιουργίας και παράλληλα να διατηρηθεί η πολιτιστική πολυμορφία παντού στην ΕΕ. Οι κανόνες αυτοί δημιουργούν ένα κοινό ενωσιακό πλαίσιο για τις κρατικές ενισχύσεις που χορηγούν τα κράτη μέλη, το οποίο λαμβάνει υπόψη την ευρωπαϊκή διάσταση του οπτικοακουστικού κλάδου και επιδιώκει να διασφαλίσει τη βιωσιμότητα και την ανταγωνιστικότητά του.»
Οι νέοι κανόνες διευρύνουν το πεδίο εφαρμογής της ανακοίνωσης του 2001 για τον κινηματογράφο (IP/01/1326), το οποίο κάλυπτε μόνο την ενίσχυση της παραγωγής, ώστε να περιληφθούν όλα τα στάδια δημιουργίας ενός οπτικοακουστικού έργου, από τη σύλληψη έως την παρουσίασή του στο κοινό. Το μέγεθος της ενίσχυσης που μπορεί να λάβει ένα κινηματογραφικό έργο δεν μπορεί καταρχήν να υπερβαίνει το 50% του προϋπολογισμού της παραγωγής. Το κόστος διανομής και προώθησης μπορεί να χρηματοδοτείται κατά το ίδιο ποσοστό. Ωστόσο, οι συμπαραγωγές που χρηματοδοτούνται από περισσότερα του ενός κράτη μέλη μπορούν να λαμβάνουν ενίσχυση που φθάνει έως και το 60% του προϋπολογισμού της παραγωγής. Αντίθετα, δεν υπάρχουν όρια στις ενισχύσεις για τη συγγραφή σεναρίου ή την ανάπτυξη κινηματογραφικών ταινιών, ή για δύσκολα οπτικοακουστικά έργα, όπως αυτά ορίζονται από κάθε κράτος μέλος σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας.
Σύμφωνα με τους νέους κανόνες, τα κράτη μέλη διατηρούν τη δυνατότητα να επιβάλλουν όρους εδαφικότητας των δαπανών στους δικαιούχους των ενισχύσεων του οπτικοακουστικού τομέα. Αυτός ο περιορισμός των κανόνων της ενιαίας αγοράς της ΕΕ δικαιολογείται για λόγους προβολής της πολιτιστικής πολυμορφίας, για την οποία είναι αναγκαία η διατήρηση των πόρων και της τεχνογνωσίας που διαθέτει η βιομηχανία σε εθνικό ή τοπικό επίπεδο. Οι αναθεωρημένοι κανόνες διασφαλίζουν ό,τι τέτοιου είδους εδαφικές υποχρεώσεις θα είναι ανάλογες προς τους προαναφερθέντες στόχους. Ειδικότερα, τα κράτη μέλη μπορούν να απαιτούν να δαπανάται στην επικράτειά τους το 160% του ποσού της χορηγηθείσας ενίσχυσης. Επίσης, ανεξάρτητα από το ποσό της εγκριθείσας ενίσχυσης, ένα κράτος μέλος θα μπορεί να θέτει ως προϋπόθεση ό,τι, για να χρηματοδοτηθεί ένα έργο, θα πρέπει ένα ελάχιστο τμήμα της παραγωγής να πραγματοποιείται στο ίδιο αυτό κράτος μέλος. Το ελάχιστο αυτό τμήμα δεν μπορεί ποτέ να υπερβαίνει το 50% του προϋπολογισμού της παραγωγής. Σε κάθε περίπτωση, όπως και στο παρελθόν, η υποχρέωση εδαφικότητας των δαπανών δεν μπορεί ποτέ να υπερβαίνει το 80% του προϋπολογισμού της παραγωγής.
Η νέα ανακοίνωση για τον κινηματογράφο τονίζει επίσης τη σημασία των στόχων της κινηματογραφικής κληρονομιάς που συνδέονται με τη συλλογή, τη διατήρηση και την προσβασιμότητα των ευρωπαϊκών ταινιών. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να ενθαρρύνουν τους παραγωγούς να καταθέτουν αντίτυπο των χρηματοδοτηθέντων έργων τους, με σκοπό τη διατήρησή τους και την καθορισμένη μη εμπορική χρήση.
Εντός δύο ετών, τα κράτη μέλη θα πρέπει να προσαρμόσουν στη νέα ανακοίνωση τα καθεστώτα στήριξης που εφαρμόζουν σήμερα.
Ιστορικό
Εκτιμάται ότι τα κράτη μέλη της ΕΕ διαθέτουν περίπου 3 δισ. ευρώ ετησίως για την ενίσχυση κινηματογραφικών ταινιών: 2 δισ. ευρώ με τη μορφή επιχορηγήσεων και χαμηλότοκων δανείων και 1 δισ. ευρώ με τη μορφή φορολογικών κινήτρων. Περίπου το 80% του ποσού αυτού προορίζεται για την παραγωγή κινηματογραφικών ταινιών. Η Γαλλία, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γερμανία, η Ιταλία και η Ισπανία χορηγούν το μεγαλύτερο μέρος αυτής της ενίσχυσης.
Τα κριτήρια αξιολόγησης των κρατικών ενισχύσεων, που ίσχυαν από το 2001, έπαυσαν να ισχύουν στις 31 Δεκεμβρίου 2012. Μετά από αυτή την ημερομηνία, η Επιτροπή συνέχισε να αξιολογεί απευθείας τα νέα καθεστώτα στήριξης κινηματογραφικών έργων, βάσει του άρθρου 107 παράγραφος 3 στοιχείο δ) της Συνθήκης για τη Λειτουργία της ΕΕ, το οποίο προβλέπει τη χορήγηση ενισχύσεων για πολιτιστικούς σκοπούς. Στο μέτρο του δυνατού, η Επιτροπή βασίστηκε επίσης στην καθιερωμένη πρακτική της μεμονωμένης αξιολόγησης, με βάση την ανακοίνωση του 2001 για τον κινηματογράφο.
Η νέα ανακοίνωση για τον κινηματογράφο λαμβάνει υπόψη τις παρατηρήσεις που συγκεντρώθηκαν από τις τρεις δημόσιες διαβουλεύσεις του 2011, του 2012 και του 2013 αντίστοιχα (βλέπε IP/13/388, IP/12/245, MEMO/12/186, IP/11/757 και consultation page).
Το πλήρες κείμενο της ανακοίνωσης δημοσιεύεται στην ιστοσελίδα: http://ec.europa.eu/competition/state_aid/legislation/specific_rules.html.
Οι νέες αποφάσεις για κρατικές ενισχύσεις που δημοσιεύονται στο Διαδίκτυο και στην Επίσημη Εφημερίδα εμφανίζονται στην ιστοσελίδα State Aid Weekly e-News βλέπε MEMO/13/993.
