Έλλειψη καθαριότητας, σε ακτές και καταλύματα, ακριβές τιμές σε εστίαση, σε σχέση με την ποιότητα και την εξυπηρέτηση, έλλειψη υποδομών μετακίνησης από τόπο σε τόπο και πολύ μικρή τουριστική σεζόν είναι τα κυριότερα προβλήματα του τουριστικού προορισμού που ονομάζεται «παράλια Λάρισας», που αποκάλυψαν οι έρευνες (δύο ταξιδιωτικές και μία τουριστική) που έγιναν για λογαριασμό της ΤΕΔΚ και του Επιμελητηρίου. Ακόμη και οι ίδιοι οι επιχειρηματίες παραδέχονται αυτά τα συμπεράσματα, καθώς 9 στους 10 κάνει λόγο για χαμηλό επίπεδο υπηρεσιών και υποδομών των τουριστικών επιχειρήσεων της περιοχής. Στα σημαντικά πλεονεκτήματα της περιοχής επισημαίνονται από τους επισκέπτες στην ομορφιά του φυσικού τοπίου και στα καθαρά νερά της θάλασσας. Όσο για την αναγνωρισιμότητα του τουριστικού προορισμού των παραλίων, πραγματικά αποτελεί terra incognita, τουλάχιστον για το διεθνές τουριστικό στερέωμα, ενώ η συντριπτική πλειοψηφία ημεδαπών και αλλοδαπών επισκεπτών έχει μάθει για τα μέρη αυτά μέσα από φίλους, γνωστούς και συγγενείς.
Υπενθυμίζεται ότι οι τρεις έρευνες πραγματοποιήθηκαν το καλοκαίρι του 2009 και αφορούσαν στην αξιολόγηση του τουριστικού προορισμού των παραλίων από ημερήσιους επισκέπτες αλλά και παραθεριστές (δύο ταξιδιωτικές έρευνες) και στην αξιολόγηση εκ μέρους των επιχειρήσεων του τουριστικού κλάδου του τουριστικού προϊόντος που μπορεί να προσφέρει συνολικά ο νομός Λάρισας. Τα αποτελέσματα ήταν αρκετά αποκαλυπτικά, αν και δυσάρεστα, και για τους φορείς της τοπικής αυτοδιοίκησης και για τους ιδιώτες.
Σύμφωνα με τον μελετητή, Γιάννη Μιχαηλίδη, της εταιρίας Hospitality & Tourism που διενήργησε την έρευνα, με βάση συλλογή εμπειρικών στοιχείων, το σύνολο των επισκεπτών που δέχθηκε ο νομός την περασμένη εαρινή σεζόν ήταν περίπου 90.000 – 110.000, εκ των οποίων οι αλλοδαποί φτάνουν δεν φτάνουν το 10%. Οι ξένοι τουρίστες προέρχονται κυρίως από τις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης (Πολωνία, Τσεχία, Ουγγαρία), πραγματοποιούν 7ήμερη ή 9ήμερη διαμονή και ξοδεύουν λιγότερα από 500 ευρώ κατά άτομο, για το σύνολο των διακοπών τους (διαμονή, φαγητό, μετακίνηση). Ένα επίσης από τα αξιόλογα ευρήματα των ερευνών είναι πως οι ημερήσιοι επισκέπτες των παραλίων προέρχονται στη συντριπτική πλειοψηφία τους από το νομό Λάρισας και σε δεύτερο επίπεδο από άλλες περιοχές εκτός Θεσσαλίας (Αθήνα, Θεσσαλονίκη) και μόλις ένα ποσοστό 4% προέρχεται από γειτονικούς της Λάρισας νομούς.
ΠΑΡΑΘΕΡΙΣΤΕΣ
Η τουριστική έρευνα παραθεριστών (αφορά στους επισκέπτες που πραγματοποιούν ένα σύνολο διανυκτερεύσεων) πραγματοποιήθηκε το διάστημα Ιουλίου-Σεπτεμβρίου 2009, σε δείγμα 542 επισκεπτών (72% ημεδαποί και 27% αλλοδαποί), σε ξενοδοχεία και ενοικιαζόμενα δωμάτια σε όλα τα παράλια του νομού Λάρισας. Τα στοιχεία δείχνουν ότι η περιοχή των παραλίων ελκύει όλα τα ηλικιακά γκρουπ παραθεριστών, με την πλειοψηφία (32,5%) να είναι στο γκρουπ 35-44 ετών. Ο κυριότερος λόγος για την παραθέριση αλλοδαπών και ημεδαπών είναι οι παραλίες.
ΣΧΟΛΙΑ ΠΑΡΑΘΕΡΙΣΤΩΝ
Στα θετικά σχόλια των παραθεριστών –που ουσιαστικά είναι και το τουριστικό προϊόν των παραλίων- περιλαμβάνονται η καθαρή θάλασσα, οι ωραίες παραλίες, η υπέροχη φύση, η ησυχία και ηρεμία, η παροχή δωρεάν θαλάσσιας ομπρέλας, οι καλοί και ευγενικοί κάτοικοι, η ευγένεια, εξυπηρετικότητα, φιλική διάθεση προσωπικού/ιδιοκτητών επιχειρήσεων. Αυτά τα σχόλια αφορούν και στους αλλοδαπούς επισκέπτες, οι οποίοι επίσης σημειώνουν ότι στα ατού περιλαμβάνεται και η δυνατότητα επίσκεψης σε κοντινούς προορισμούς (Σκιάθος, Μετέωρα, Όλυμπος, Κίσσαβος).
Ένα σημαντικό πρόβλημα που εντοπίζουν κυρίως οι αλλοδαποί και οι επισκέπτες που δεν έχουν δικό τους μέσο μετακίνησης είναι αυτό της έλλειψης μέσων μεταφοράς, κυρίως από παραλία σε παραλία, καθώς δεν υπάρχουν λεωφορεία για την εξυπηρέτηση της παραλιακής ζώνης, ούτε ταξί αλλά ούτε και εταιρίες ενοικιάσεως αυτοκινήτων –ούτε καν ποδηλάτων !!! Επίσης, εντοπίζεται σημαντικότατο πρόβλημα ενημέρωσης-πληροφόρησης για οργανωμένες δραστηριότητες στη φύση (επίσκεψη σε Κίσσαβο-Μαυροβούνι), και γενικότερη έλλειψη τουριστικών πληροφοριών.
«ΤΣΟΥΧΤΕΡΑ»
Τα πιο «τσουχτερά» σχόλια αφορούν στην έλλειψη καθαριότητας, τόσο σε δημόσιους χώρους, όσο και στα καταλύματα, με πολύ αρνητικά σχόλια για την κατάσταση των ακτών, αλλά και στα φυσικά αξιοθέατα. Παραμελημένα καταλύματα που θυμίζουν δεκαετίες ΄70, τα περισσότερα καταλύματα θέλουν ανακαίνιση, έλλειψη ξενοδοχειακών συγκροτημάτων, απαράδεκτη υποδομή καταλυμάτων, δεν υπάρχουν ποιοτικές επιλογές, έλλειψη πολυτελών ενοικιαζομένων δωματίων, έλλειψη αισθητικής στα
καταλύματα, το ότι έρχεται εδώ συγκεκριμένος κόσμος ή για συγκεκριμένο λόγο είναι απαράδεκτη δικαιολογία, παλιά δωμάτια, βρύσες στάζουνε, ψυγείο που δεν δουλεύει, κακή ποιότητα κρεβατιών, ακατάλληλα στρώματα, μπάνια με πεπαλαιωμένα είδη υγιεινής, έλλειψη κλιματισμού, έλλειψη οικιακών σκευών σε διαμερίσματα, έλλειψη καθημερινής καθαριότητας, έλλειψη υποτυπώδους καθαριότητας (μάζεμα σκουπιδιών, επίβλεψη για τυχόν ελλείψεις, αγοράσαμε μόνοι μας
είδη υγιεινής, στρώναμε μόνοι μας τα σεντόνια, βρόμικα σκεύη, βρόμικα σεντόνια) –είναι μερικά μόνον από τα σχόλια που συγκεντρώθηκαν.
Ιδιαίτερα επικριτικά σχόλια συγκέντρωσαν οι επιχειρήσεις της μαζικής εστίασης, με πρώτο-πρώτο την έλλειψη καθαριότητας στις ταβέρνες και απαράδεκτες συνθήκες υγιεινής σε τουαλέτες, χαμηλή ποιότητα φαγητού, έλλειψη τοπικών προϊόντων και τοπικής κουζίνας, ενώ ιδιαίτερα έντονα ήταν τα σχόλια για τις τιμές του καφέ. Επίσης, σημαντικά ήταν και τα παράπονα για υψηλότερες τιμές στις επιχειρήσεις που είναι στα παράλια σε σχέση με άλλα χωριά, ενώ δεν υπάρχουν πολλές επιλογές ούτε σε διασκέδαση ούτε σε εστίαση τον Σεπτέμβριο. Το τελικό συμπέρασμα είναι πως το τουριστικό προϊόν των παραλίων είναι πολύ ακριβό σε σχέση με την ποιότητά του.
ΗΜΕΡΗΣΙΟΙ
Επτά στους δέκα ημερήσιους ή επισκέπτες του Σ/Κ έρχονται στα παράλια επειδή κάποιος γνωστός/φίλος/συγγενείς έχει εκεί εξοχική κατοικία. Ένας στους δύο ημερήσιους επισκέπτες κάνει λόγο για μέτρια-κακή ποιότητα φαγητού, ενώ ένας στους τρεις δεν είναι ικανοποιημένος από το συνολικό κόστος των παρεχόμενων υπηρεσιών, εν γένει. Παράλληλα, ένας στους δύο ημερήσιους επισκέπτες δεν γνωρίζει τίποτε για τους χειμερινούς προορισμούς στο νομό Λάρισας, γενικά.
ΒΑΣΙΚΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
Στα βασικά συμπεράσματα της έρευνας, επισημαίνεται ότι οι ημερήσιοι επισκέπτες αποτελούν πρώτης προτεραιότητας απευθυνόμενο κοινό και η υπάρχουσα κίνηση που προέρχεται από το Νομό Λάρισας δεν είναι δεδομένη –εξαιτίας των προβλημάτων που επισημάνθηκαν.
Η ανάπτυξη της εξοχικής κατοικίας – που αποτελεί το σημαντικότερο παράγοντα λόγω αύξησης μόνιμου παραθεριστικού πληθυσμού και αύξησης των ημερήσιων επισκεπτών – δεν διαφαίνεται μεσοβραχυπρόθεσμα να επηρεάσει θετικά την κίνηση (υψηλό κόστος αγοράς εξοχικής κατοικίας/οικοπέδου, θέματα χρήσης γης από πολεοδομία, ύπαρξη ανταγωνισμού από άλλες τουριστικές περιοχές, γενικότερη κρίση στην αγορά ακινήτων αλλά και την οικονομία).
Υπάρχει αδυναμία ανάπτυξης χειμερινού τουρισμού, κυρίως λόγω έλλειψης υποδομής ποιοτικών καταλυμάτων. Ο Όλυμπος με τη μεγαλύτερη αναγνωρισιμότητα, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και παγκοσμίως, με πλούσια φυσική ομορφιά (χλωρίδα και πανίδα) και προπάντων ιστορία-μυθολογία δεν έχει μέχρι στιγμής ένα εδραιωμένο χειμερινό τουριστικό προορισμό. Στον Κίσσαβο οι υπάρχοντες χειμερινοί προορισμοί (Αμπελάκια, Σπηλιά και Καρύτσα) δεν έχουν αναπτύξει ακόμα κατάλληλη υποδομή για να ενταχθούν στους δημοφιλείς χειμερινούς προορισμούς - παρόμοια και το Μαυροβούνι.
Τέλος, επισημάνθηκε ότι η αναβάθμιση των προσφερόμενων υπηρεσιών και η βελτίωση της υποδομής (ιδιωτικός τομέας, τοπική αυτοδιοίκηση, δημόσιο) θα αποτελέσουν καθοριστικό παράγοντα για τη διατήρηση και την αύξηση ημερήσιων επισκεπτών.
ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΕΣ
Όσο για τους ίδιους τους επιχειρηματίες του τουριστικού κλάδου, γενικά στο νομό, από την πρώτη στιγμή υπήρξε μια προβληματική, καθώς εστάλησαν 145 ερωτηματολόγια, από τα οποία απαντήθηκαν τα 61 (ποσοστό 42%). Στα πλεονεκτήματα των παραλίων, αλλά και γενικά του νομού Λάρισας, οι επιχειρηματίες εντοπίζουν τον μοναδικό συνδυασμό βουνού και θάλασσας, μεγάλες παραλίες και καθαρή θάλασσα, δέλτα Πηνειού, Όλυμπο, Κίσσαβο, το ότι υπάρχει εύκολη πρόσβαση στο νομό, καθώς και ότι πρόκειται για έναν προορισμό που προσφέρεται για ήσυχες - ήρεμες οικογενειακές διακοπές.
Οι επιχειρηματίες εντοπίζουν τα κυριότερα προβλήματα στα εξής σημεία: μηδενική τουριστική προβολή από τους περισσότερους Δήμους (αλλά υπάρχει θετική άποψη για την τουριστική προβολή από άλλους φορείς), η τουριστική προβολή γίνεται χωρίς στόχευση, χωρίς σχέδιο δράσης, ανεπαρκής, λανθασμένη, αποσπασματική, χωρίς αποτελεσματικότητα, η συμμετοχή σε μεγάλες τουριστικές εκθέσεις σε Ελλάδα και εξωτερικό κινείται σε λάθος κατεύθυνση -υπάρχει συμμετοχή σε εκθέσεις της Δυτικής Ευρώπης και δεν υπάρχει συμμετοχή σε χώρες της Ανατολικής Ευρώπης που είναι κύριες αγορές, ανεπαρκής η προβολή στο διαδίκτυο, έλλειψη καθαριότητας δημοσίων χώρων και ιδίως των ακτών, προβλήματα στην ύδρευση και ηλεκτροδότηση (συχνές διακοπές ρεύματος), παντελής έλλειψη ευρυζωνικής τεχνολογίας (ADSL κ.λπ.), έλλειψη χώρων στάθμευσης.
ΕΝΙΑΙΟΣ ΦΟΡΕΑΣ
Στην ανάγκη δημιουργίας ενός ενιαίου φορέα διαχείρισης του τουριστικού προορισμού που λέγεται «νομός Λάρισας» αναφέρθηκαν όλοι οι εκπρόσωποι των φορέων που συμμετείχαν στη χθεσινοβραδινή εκδήλωση. Ο δήμαρχος Λαρισαίων και πρόεδρος της ΤΕΔΚ, Κωνσταντίνος Τζανακούλης σημείωσε πως η τοπική αυτοδιοίκηση έχει κάνει πολλές προσπάθειες, άλλες πέτυχαν άλλες όχι, εκτίμησε ωστόσο ότι ο νομός Λάρισας έχει όλα τα εχέγγυα για να πάει ψηλά τουριστικά, ανταποκρινόμενος μάλιστα σε όλες τις μορφές τουρισμού. Σημείωσε επιπλέον ότι οι ξενοδοχειακές υποδομές είναι συστατικό «εκ των ων ουκ άνευ» για έναν τουριστικό προορισμό.
Ο πρόεδρος του Επιμελητηρίου Λάρισας, Γιώργος Σαγρής επεσήμανε ότι θα πρέπει να υπάρξει συνεργασία φορέων και με τους γειτονικούς νομούς, ενώ σημείωσε την ανάγκη επιμόρφωσης και εκπαίδευσης των τοπικών επιχειρηματιών, ενώ τόνισε την ανάγκη συγκρότησης αυτού του ενιαίου φορέα. Η αντινομάρχης Ανάπτυξης, Ρένα Καραλαριώτου σημείωσε πως από την πλευρά της ΝΑΛ έχει γίνει τεράστιο έργο υποστήριξης και στήριξης των τουριστικών υποδομών (86 εκατ. ευρώ έχουν δαπανηθεί για έργα υποδομών από το 2003 μέχρι σήμερα), υποστήριξε ότι η Νομαρχιακή Επιτροπή Τουριστικής Προβολής είναι ένας «έτοιμος» ενιαίος φορέας, ωστόσο είπε πως εάν συγκροτηθεί νέος ενιαίος φορέας, με την έμπρακτη συμμετοχή όλων, τότε η Νομαρχία προτίθεται να διαθέσει το ποσό που ούτως ή άλλως δαπανά ετησίως για την προβολή του νομού (300.000 – 350.000 ευρώ/έτος) στο νέο φορέα.
Η πρόεδρος της Ένωσης Ξενοδόχων του νομού Λάρισας, Ειρήνη Παπαϊωάννου πρότεινε ακόμη και όνομα για το νέο φορέα –ΕΦΤΑ, δηλαδή Ενιαίος Φορέας Τουριστικής Ανάπτυξης, ενώ σημείωσε ότι η Ένωση έχει έτοιμο marketing plan για τον προορισμό που λέγεται Λάρισα-νομός Λάρισας. Παράλληλα, είπε πως δεν τίθεται θέμα ανταγωνισμού με γειτονικούς προορισμούς και πως θα πρέπει η μία περιοχή να τροφοδοτεί την άλλη και το αντίστροφο. Ο πρόεδρος της Ένωσης Ξενοδόχων Μαγνησίας και αντιπρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ξενοδόχων, Κωνσταντίνος Λεβέντης, συγκυριακά, καθώς ήταν η σειρά του να ανεβεί στο βήμα των ομιλητών, απάντησε στο ερώτημα «γιατί να έρθει κάποιος στη Λάρισα;», σημειώνοντας πως πρόκειται για ένα σημείο-ορμητήριο, από το οποίο μπορεί να κάνει τα πάντα. Παράλληλα, επεσήμανε την ανάγκη συνεργασίας όλων των φορέων, ιδίως ενόψει της διοργάνωσης των Μεσογειακών Αγώνων του 2013.
