Του Γιώργου Νούλη
Στα επιδοτούμενα προγράμματα κατάρτισης και απασχόλησης προσβλέπουν χιλιάδες μακροχρόνιοι άνεργοι της Λάρισας και της Θεσσαλίας γενικότερα προκειμένου να επιβιώσουν οικονομικά. Την ώρα που η ανεργία μήνα με το μήνα αυξάνεται, με αποτέλεσμα ο αριθμός των ανέργων στην περιφέρεια Θεσσαλίας να φτάσει σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του ΟΑΕΔ, στους 63.123, οι επιδοτούμενοι είναι μόνο 6.266, πράγμα που σημαίνει ότι μόνο 1 στους 10 λαμβάνει το επίδομα ανεργίας και όλοι οι υπόλοιποι "στριμώχνονται" να συμμετάσχουν στα προγράμματα στήριξης της απασχόλησης.
Κάτι ανάλογο έγινε και για το πρόγραμμα πεντάμηνης απασχόλησης που θα «ανοίξουν» στους δήμους της χώρας στο πλαίσιο του προγράμματος κοινωφελούς εργασίας ,32.433 θέσεις εκ των οποίων οι 1.152 αφορούσαν στους δήμους της Λάρισας. Για το συγκεκριμένο πρόγραμμα, που ολοκληρώθηκε την περασμένη Δευτέρα, ο αριθμός των ανέργων που υπέβαλαν στον ΟΑΕΔ αιτήσεις για να διεκδικήσουν τις θέσεις έφτασαν τους 192.571. Ο αριθμός - ρεκόρ επιβεβαιώνει την έκταση και την ένταση του προβλήματος της ανεργίας και την αναζήτηση ακόμη και προσωρινής εργασίας καθώς η προσφορά υπερκαλύφθηκε κατά έξι φορές…. Παρενθετικά να σημειώσουμε πως όσοι από τους ανέργους επιλεγούν με το σύστημα της μοριοδότησης για να απασχοληθούν στους δήμους θα αμείβονται με 17,27 ευρώ ημερησίως και 431,75 ευρώ μηνιαίως, αν είναι κάτω των 25 ετών και 19,81 ευρώ ημερησίως και 495,25 ευρώ μηνιαίως, αν είναι ηλικίας πάνω από 25 ετών.
Πάντως εξίσου σημαντικό είναι ότι όσοι συμμετέχουν σε κάποιο από τα προγράμματα στήριξης της απασχόλησης (π.χ. με επιταγές εισόδου στην αγορά εργασίας ή στην κοινωφελή απασχόληση) παύουν να προσμετρούνται στους εγγεγραμμένους ανέργους για όσο διάστημα διαρκούν τα προγράμματα αυτά.
Εν προκειμένω κάθε μήνα επίδομα ανεργίας στη Θεσσαλία λαμβάνουν μόνο 28.615 άνεργοι, οι υπόλοιποι 34.508 που είναι άνεργοι πάνω από 12 μήνες δεν λαμβάνουν καμία απολύτως στήριξη από τον ΟΑΕΔ, ούτε ως επίδομα ανεργίας ούτε ως επιδότηση απασχόλησης πλην του επιδόματος μακροχρόνιου ανέργου. Αλλά και το βοήθημα αυτό, που αντιστοιχεί σε 200 ευρώ το μήνα για 12 μήνες αυστηρά, χορηγείται μόνο σε 1 από τους 4 ανέργους που επιδοτούνται στη Θεσσαλία, λόγω των αυστηρών κριτηρίων που προϋποθέτει.
Συγκλονιστικά είναι και τα στοιχεία για όλη τη χώρα, καθώς από τους 1.061.225 ανέργους οι οποίοι είναι εγγεγραμμένοι στα μητρώα του ΟΑΕΔ, μόλις οι 153.602 λαμβάνουν κάθε μήνα επίδομα ανεργίας. Οι υπόλοιποι... 907.623 άνεργοι βρίσκονται στο… έλεος του Θεού.
Σε κάθε περίπτωση πρόκειται για το χαμηλότερο πλήθος επιδοτούμενων ανέργων τον Φεβρουάριο από το 2010 και έπειτα. Ενδεικτικά σε όλη τη χώρα τον Φεβρουάριο του 2010 οι άνεργοι που έπαιρναν επίδομα ανεργίας ανέρχονταν σε 271.297 έναντι 153.602 που έφτασαν τον Φεβρουάριο του 2015. Συνεπώς έπεσαν κατά 43% μεταξύ Φεβρουαρίου 2010 – Φεβρουαρίου 2015. Την ίδια περίοδο το σύνολο των εγγεγραμμένων ανέργων στον ΟΑΕΔ εκτινάχτηκε κατά 27%. Έτσι ενώ όλα αυτά τα χρόνια αυξανόταν η ανεργία, μειώνονταν εκείνοι οι άνεργοι οι οποίοι δικαιούνται επίδομα ανεργίας, μιας και ξεπερνούσε τους 12 μήνες ο χρόνος ανεργίας κατά τον οποίο μπορούν κατά το μέγιστο να λαμβάνουν σχετική επιδότηση. Τον Φεβρουάριο του 2015 μόλις το 14% των εγγεγραμμένων ανέργων στον ΟΑΕΔ έλαβαν επίδομα ανεργίας. Αντίθετα τον Φεβρουάριο του 2010, το 35% των ανέργων δικαιούτο μία τέτοια παροχή.
Να επισημάνουμε επίσης πως κατά την περίοδο 2007 - 2013, οι άνεργοι οι οποίοι ωφελήθηκαν από τα κοινοτικά προγράμματα στήριξης της απασχόλησης έφτασαν συνολικά τους 700.000 – 750.000. Εν ολίγοις δηλαδή περίπου 100.000 – 110.000 άνεργοι διαγράφονταν, προσωρινά, κατά μέσο όρο κάθε χρόνο από τα μητρώα του ΟΑΕΔ λόγω συμμετοχής τους στα προγράμματα αυτά. Με δεδομένο ότι η ανεργία, με το υφιστάμενο οικονομικό κλίμα, θα συνεχίσει να αυξάνεται οι δικαιούχοι των προγραμμάτων στήριξης θα είναι δραματικά λιγότεροι…
ΝΕΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΤΑ ΣΚΑΡΙΑ
Στο μεταξύ εντός του Μαΐου αναμένεται να προκηρυχθεί το δεύτερο σκέλος του προγράμματος κοινωφελούς εργασίας που θα αφορά σε 20.000 θέσεις εργασίας σε περιφέρειες, υπουργεία και εποπτευόμενους φορείς. Το πρόγραμμα θα απευθύνεται σε όλες τις εκπαιδευτικές βαθμίδες και ειδικότητες, ενώ για πρώτη φορά θα περιλαμβάνει μοριοδότηση για τα άτομα με αναπηρία.
Εξάλλου με σημαντικές αλλαγές, που αφορούν κυρίως στην αύξηση της επιδότησης των ωφελούμενων ανέργων με αντίστοιχη μείωση της επιχορήγησης των παρόχων κατάρτισης, αναμένεται να ανακοινωθούν εντός των προσεχών ημερών δύο νέα προγράμματα κατάρτισης και απασχόλησης. Ο ανασχεδιασμός των προγραμμάτων στοχεύει στην ανατροπή της αναλογίας δαπάνης μεταξύ παρόχου κατάρτισης και ανέργου, υπέρ του δεύτερου. Από τις σημαντικότερες αλλαγές αναμένεται να είναι η αύξηση κατά 45,6% της επιδότησης των ανέργων.
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ
Συγκεκριμένα σύντομα αναμένεται να ανακοινωθεί και ένα νέο πρόγραμμα κατάρτισης - απασχόλησης 15.000 ανέργων ηλικίας από 18 έως 29 ετών. Σύμφωνα με τα αντίστοιχα προγράμματα του παρελθόντος, ο άνεργος λάμβανε για τη συμμετοχή του στο πρόγραμμα 799,50 ευρώ και ο πάροχος για κάθε τμήμα κατάρτισης 1.050 ευρώ. Με το νέο σχεδιασμό ο άνεργος μετά το τέλος του προγράμματος θα λάβει 1.471,60 ευρώ (αύξηση 45,6%), ενώ ο πάροχος για κάθε τμήμα κατάρτισης θα λάβει 840 ευρώ (μείωση 20%).
Μια ακόμη σημαντική αλλαγή είναι η εισαγωγή της πρακτικής σε επιχειρήσεις συναφείς με τα αντικείμενα του προγράμματος (θεωρία 120 ώρες και πρακτική άσκηση διάρκειας 260 ωρών). Η θεωρητική κατάρτιση θα γίνει σε 2 στάδια ώστε να συνδυάζεται η θεωρία με την πρακτική στις επιχειρήσεις. Στο 1ο στάδιο, προβλέπονται 60 ώρες κατάρτιση στην έναρξη της δράσης και στο 2ο άλλες 60 ώρες θεωρίας μετά την υλοποίηση ενός μήνα πρακτικής άσκησης. Μάλιστα, η κατάρτιση θα γίνει με βάση τα εγκεκριμένα επαγγελματικά περιγράμματα.
Οι πάροχοι κατάρτισης (ΚΕΚ) θα εμπλακούν μόνο στην κατάρτιση η οποία θα γίνει με συγκεκριμένα προγράμματα σπουδών που θα δημιουργηθούν με βάση τα επαγγελματικά περιγράμματα. Ο νέος σχεδιασμός προβλέπει επίσης πως οι επιχειρήσεις όπου θα κάνουν πρακτική οι άνεργοι δεν θα επιτρέπεται να προβούν σε μείωση του προσωπικού τους, από την ημερομηνία υπογραφής της ένταξής τους στο έργο και για όσο διάστημα διαρκεί η υλοποίηση της πρακτικής άσκησης. Βασικός στόχος της αλλαγής αυτής είναι η αντιμετώπιση φαινομένων υποκατάστασης της εργασίας κατά τη διάρκεια της πρακτικής άσκησης των ανέργων. Επίσης, προβλέπεται ότι οι επιχειρήσεις θα δηλώνουν στην «Εργάνη» τους ανέργους που θα απασχολήσουν για πρακτική άσκηση.
VOUCHER ΓΙΑ ΤΟΥΡΙΣΜΟ
Το δεύτερο πρόγραμμα αφορά σε voucher για τον τουρισμό, για 8.000 ανέργους ηλικίας 25-29 ετών. Με το νέο σχεδιασμό το 63% της επιδοτούμενης δαπάνης (προϋπολογισμού) θα λαμβάνεται από τους ανέργους και το 27% από τους παρόχους κατάρτισης. Οι αποδοχές για τους ανέργους - ωφελούμενους διαμορφώνονται ως εξής:
- Ωφελούμενος δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης (100 ώρες θεωρία+420 ώρες πρακτική): 2.320 ευρώ μεικτά, 2.180 ευρώ καθαρά.
- Ωφελούμενος τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (100 ώρες θεωρία+420 ώρες πρακτική): 2.544 ευρώ μεικτά, 2.390 ευρώ καθαρά.
-Πάροχος (θεωρητική κατάρτιση, συμβουλευτική, υποστήριξη πρακτικής άσκησης, επόπτες, διεκπεραίωση διοικητικών διαδικασιών πιστοποίησης): 1.006 ευρώ για τριτοβάθμιους και 1.020 ευρώ για δευτεροβάθμιους.
