Το ΠΑΣΟΚ ως κυβέρνηση θα επανεξετάσει το θέμα των ημιυπαίθριων και θα καταργήσει το ΕΤΑΚ ξεκαθάρισε χθες ο εκπρόσωπος Τύπου του κόμματος κ. Γιώργος Παπακωνσταντίνου δίνοντας ένα στίγμα του οικονομικού του προγράμματος ενόψει των εκλογών και το οποίο θα παρουσιαστεί την ερχόμενη Κυριακή στη ΔΕΘ.
Και αν μεν για το ΕΤΑΚ η απάντηση δε χωρά αμφισβήτηση, για τους ημιυπαίθριους όμως το θέμα μένει ανοιχτό. Και αυτό γιατί το ΠΑΣΟΚ αφήνει παράθυρο ώστε η ρύθμιση να μη καταργηθεί αλλά να επανεξετασθεί προς ωφέλεια όλων…
Ας δούμε όμως τι σημαίνουν πρακτικά οι θέσεις αυτές, γιατί αυτό που συνάγεται είναι ότι ένα μεγάλο ποσοστό φορολογουμένων ιδιοκτητών ακινήτων της Λάρισας βρίσκονται σε μια ιδιότυπη προεκλογική «ομηρεία» για τα δύο αυτά επίμαχα θέματα.
Πάγια θέση του ΠΑΣΟΚ ήταν και είναι η κατάργηση του Ενιαίου Τέλους Ακίνητης Περιουσίας (ΕΤΑΚ) και η επαναφορά του Φόρου Μεγάλης Ακίνητης Περιουσίας (ΦΜΑΠ) με μια προοδευτική φορολόγηση της μεγάλης περιουσίας. Αυτό από χθες αποτελεί δεδομένο. Πρόθεση του ΠΑΣΟΚ είναι η επαναφορά του φόρου κληρονομιάς με αύξηση του αφορολόγητου και κλιμάκωση του συντελεστή ανάλογα με την μεταβιβαζόμενη αξία. Αρκεί η κατάργηση του ΕΤΑΚ να μη συνοδευτεί με την επαναφορά του φόρου κληρονομιάς και της γονικής παροχής…
Παρενθετικά να σημειώσουμε πως ο ΦΜΑΠ δεν είχε την αναμενόμενη απόδοση εσόδων για τα δημόσια ταμεία όταν εφαρμόστηκε από την κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ λόγω της σύστασης εξωχώριων εταιριών (off shore) στις οποίες μεταβίβαζαν τα φυσικά πρόσωπα τα ακίνητα μεγάλης αξίας. Η επαναφορά του προυποθέτει και το κλείσιμο των παραπάνω «παραθύρων».
ΠΩΣ ΥΠΟΛΟΓΙΖΟΤΑΝ Ο ΦΜΑΠ
Για τον υπολογισμό του Φ.Μ.Α.Π., λαμβάνονταν υπόψη η αξία που είχαν τα ακίνητα και τα εμπράγματα σε αυτά δικαιώματα κατά την 1η Ιανουαρίου του κάθε έτους. Υπήρχαν και εδώ αφορολόγητα όρια 243.600 ευρώ για άγαμο και 487.200 ευρώ για έγγαμο, με προσαύξηση 61.650 ευρώ για κάθε ένα από τα δύο πρώτα ανήλικα παιδιά και 73.400 ευρώ για κάθε ένα από τα επόμενα. Για τον υπολογισμό του φόρου υπήρχαν συντελεστές που κλιμακώνονταν από 3,54% έως 0,944% και τις δηλώσεις τις υπέβαλαν όσων η περιουσία ξεπερνούσε τα αφορολόγητα όρια, μετά την αφαίρεση τυχόν εκπτώσεων.
Σε κάθε περίπτωση ο ΦΜΑΠ καταργήθηκε και επεβλήθη ένα φόρος κατοχής ακινήτων που έως και πέρυσι τον πλήρωνε η πλειοψηφία των ιδιοκτητών ακινήτων. Φέτος που τα αφορολόγητα όρια του ΕΤΑΚ άλλαξαν, αυτοί που θα εξαιρεθούν από το φόρο θα είναι περισσότεροι. Συγκεκριμένα το ΕΤΑΚ του 2009 θα υπολογιστεί με τα νέα αφορολόγητα ποσά τα οποία ισχύουν για τη συνολική αξία των κατοικιών που έχουν στην κατοχή τους οι φορολογούμενοι και έχουν διαμορφωθεί σε 100.000 ευρώ για τους άγαμους, διαζευγμένους ή χήρους χωρίς παιδιά, 200.000 για τους έγγαμους χωρίς παιδιά ή με ένα ή δύο παιδιά και 230.000 για τις οικογένειες με τρία ή περισσότερα παιδιά.
Εν ολίγοις, τον ΦΜΑΠ τον πλήρωναν μεγαλοϊδιοκτήτες και τον ΕΤΑΚ όλοι σχεδόν οι έχοντες ακίνητη περιουσία. Υπάρχουν όμως και κάποια ερωτήματα που σ΄ αυτή τη φάση δεν μπορούν να απαντηθούν.
Για την εφαρμογή, π.χ. του ΕΤΑΚ καταργήθηκε η φορολογία κληρονομιών και γονικών παροχών. Αν επανέλθει ο ΦΜΑΠ, πως θα αντισταθμιστούν τα έσοδα που θα χαθούν; Μήπως από την επαναφορά των φόρων κληρονομιάς, δωρεών και γονικών παροχών; Γιατί δυστυχώς η κάθε κυβέρνηση αναζητεί επιπλέον φορολογικά έσοδα από το μεγαλύτερο φυσικό κεφάλαιο της χώρας, που είναι τα ακίνητα. Πίσω από το ΕΤΑΚ υπάρχει μια βάση δεδομένων, με όλους τους ιδιοκτήτες ακινήτων που θα δημιουργήσουν το περιουσιολόγιο. Θα ληφθεί υπόψη αυτή η ψηφιακή βάση από τη νέα κυβέρνηση;
Στην παρούσα όμως φάση το μεγάλο ζητούμενο είναι αν πρέπει να πληρωθεί το ΕΤΑΚ από όσους έχουν λάβει έως τώρα τα εκκαθαριστικά πληρωμής του φόρου. Όσοι θεωρούν ότι θα κυβερνήσει το ΠΑΣΟΚ, προφανώς δε χρειάζεται να πληρώσουν. Όσοι πλήρωσαν… πλήρωσαν! Όσοι εκτιμούν ότι θα συνεχίσει να κυβερνά η ΝΔ να σπεύσουν για την πληρωμή γιατί η καθυστέρηση επισύρει πρόστιμα και προσαυξήσεις.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΗΜΙΥΠΑΙΘΡΙΟΥΣ
Για το θέμα των ημιυπαιθρίων, αυτό που συμπεραίνεται είναι το ΠΑΣΟΚ δεν θα μπορέσει να αγνοήσει τη ρύθμιση αυτή, για την οποία δεν αποκλείεται να υπάρξει και βελτίωσή της, προς όφελος των ιδιοκτητών των ημιυπαίθριων. Ο νόμος ψηφίστηκε, η ερμηνευτική εγκύκλιος εκδόθηκε αλλά η υλοποίηση της ρύθμισης αφήνεται για μετά τις εκλογές. Γι’ αυτό και μέχρι τώρα δεν υπάρχει ενδιαφέρον για κατάθεση αιτήσεων στις Πολεοδομίες.
Πάντως από την πρώτη στιγμή, ο υπεύθυνος του ΠΑΣΟΚ για θέματα Περιβάλλοντος κ. Σπύρος Κουβέλης, αλλά και ο πρώην πρόεδρος του συλλόγου των Πολεοδόμων, βουλευτής Επικρατείας κ. Ηλίας Μπεριάτος, έχουν παροτρύνει τους πολίτες να μην συμμετέχουν στην «τακτοποίηση». Μάλιστα, επισημαίνουν ότι είναι ορατό το ενδεχόμενο να ακυρωθεί η ρύθμιση από το Συμβούλιο της Επικρατείας, μόλις εκδοθεί η πρώτη διοικητική πράξη.
Ο κ. Κουβέλης μάλιστα τόνιζε τα εξής: «Συνιστάται στους ιδιοκτήτες ημιυπαίθριων να περιμένουν και να μη βιαστούν να τους τακτοποιήσουν. Θεωρούμε ότι οι ρυθμίσεις για τους ημιυπαίθριους παγιδεύουν τον πολίτη. Ουσιαστικά ο πολίτης ομολογεί απέναντι στο κράτος ότι έχει αυθαιρετήσει. Με τέτοιου είδους ρυθμίσεις πιστεύουμε ότι το πρόβλημα των ημιυπαίθριων δεν αντιμετωπίζεται. Αντίθετα απαιτούνται πιο ουσιαστικές λύσεις». Ερώτημα, ωστόσο, παραμένει πώς θα καλυφθεί η «τρύπα» των 2 δισ. ευρώ που αναμενόταν ότι θα εισέρρεαν στα κρατικά ταμεία από την τακτοποίηση των ημιυπαίθριων χώρων. Όπως, τέλος, και αν αποτελεί θεμιτή τακτική, ο ιδιοκτήτης ημιυπαίθριου να τηρήσει στάση αναμονής μέχρι να αναδειχθεί το νέο κυβερνητικό σχήμα.
ΑΝ ΥΠΑΡΞΟΥΝ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ
Τι θα συμβεί όμως αν κάποιος προχωρήσει στη ρύθμιση και υπάρξουν προσφυγές στο ΣτΕ; Αυτό το ενδεχόμενο όπως λένε έγκυροι νομικοί μπορεί να συμβεί μόνο αν υπάρξουν προσφυγές, μετά τις πρώτες ολοκληρωμένες διοικητικές πράξεις, δηλαδή μετά τις πρώτες οριστικές τακτοποιήσεις. Τέτοιες πράξεις δεν αναμένονται νωρίτερα από το τέλος Σεπτεμβρίου. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι σε ενδεχόμενη προσφυγή, για να υπάρξει τελεσίδικη απόφαση θα περάσει τουλάχιστον ένας χρόνος. Δηλαδή, πολύ αργότερα από τη λήξη της ισχύος της ρύθμισης του ΥΠΕΧΩΔΕ (21 Ιανουαρίου 2010). Τι μπορεί να συμβεί εκ των υστέρων, αν η απόφαση του Ανωτάτου Ακυρωτικού Δικαστηρίου «κατεδαφίσει» το νόμο του υπουργείου; Πρακτικά απολύτως τίποτα, τουλάχιστον για τις τακτοποιήσεις που θα έχουν ολοκληρωθεί. Ο νόμος μπορεί να ακυρωθεί, αλλά η δέσμευση ότι δεν πρόκειται να υπάρξουν κυρώσεις για όσους θα έχουν καταβάλει την εισφορά της τακτοποίησης θα παραμείνει εν ισχύι. Βεβαίως, ανάλογη ρύθμιση στο μέλλον θα είναι εξαιρετικά δύσκολο, έως απίθανο να υπάρξει.
Άλλωστε, για τις οικοδομές που χτίζονται με άδειες, οι οποίες εκδόθηκαν μετά τις 2 Ιουλίου ισχύουν άλλα δεδομένα. Το ποσοστό των ημιυπαίθριων που δεν υπολογίζονται στο συντελεστή δόμησης έχει μειωθεί από το 20% στο 15% και μάλιστα με την κατανομή αυτών των βοηθητικών χώρων σε όλους τους ορόφους το εμβαδόν τους γίνεται ακόμα μικρότερο και ως εκ τούτου η μετατροπή του σε δωμάτιο είναι σχεδόν αδύνατη. Το ίδιο συμβαίνει και με τα υπόγεια που «χαμήλωσε» το ύψος τους από το επίπεδο του εδάφους στο 1 από 1,5 μέτρο, ενώ οι χώροι που κλείνονται στην πιλοτή προσμετρώνται πλέον στο συντελεστή δόμησης.
