Με κλιμακωτό συντελεστή 5% με 13,5% επί της αντικειμενικής αξίας για τα ακίνητα εντός σχεδίου και 6% με 15% για τα ακίνητα που βρίσκονται εκτός σχεδίου θα υπολογίζεται το «πράσινο τέλος» διατήρησης για 40 χρόνια, που θα κληθούν να καταβάλουν οι ιδιοκτήτες ημιυπαίθριων και άλλων χώρων (ισόγεια, υπόγεια, σοφίτες και πατάρια) που άλλαξαν χρήση. Η ρύθμιση για τη διευθέτηση πολεοδομικών αυθαιρεσιών προβλέπει διαφορετικό συντελεστή υπολογισμού του προστίμου ανάλογα με το είδος της νέας χρήσης, το μέγεθος του χώρου που άλλαξε χρήση και αν αυτός βρίσκεται εντός ή εκτός σχεδίου πόλεως ενώ η διαδικασία που θα ακολουθηθεί είναι παρόμοια αυτής που προέβλεπε η ρύθμιση του πρώην υπουργού ΠΕΧΩΔΕ κ. Γιώργου Σουφλιά. Όσον αφορά στις κατοικίες, εντός σχεδίου πόλης, το πρόστιμο θα ισούται με 5% επί της αντικειμενικής αξίας για τους ημιυπαίθριους έως 25 τ.μ., 7% για τους χώρους με εμβαδόν από 25 έως 75 τ.μ. και 9% για τους μεγαλύτερους. Για τις κατοικίες εκτός σχεδίου θα ισχύει τιμολόγιο με πρόστιμα που ισούνται με το 6, 8 και 10% της αντικειμενικής αξίας, ενώ υψηλότερες θα είναι οι χρεώσεις για τα ακίνητα εμπορικής χρήσης, οι οποίες θα ξεκινούν από το 7,5% και θα φτάνουν έως το 15%.
Όσοι θελήσουν να ενταχθούν στην ρύθμιση θα μπορούν σε διάστημα 8 μηνών από τη ημερομηνία δημοσίευσης του νόμου (ο νόμος αναμένεται να τεθεί σε ισχύ στα τέλη Απριλίου οπότε η διορία θα λήγει τέλος Δεκεμβρίου) να προσέλθουν στις κατά τόπους Πολεοδομίες και να υποβάλλουν σχετικό φάκελο. Μαζί με αυτόν θα καταθέσουν παράβολο 250 ευρώ για κάθε ημιυπαίθριο χώρο και 350 ευρώ για τους υπόλοιπους χώρους, το οποίο θα αφαιρείται από το τελικό ποσό της ρύθμισης.
Σημειώνεται ότι στη ρύθμιση μπορούν να ενταχθούν μόνο οι χώροι εκείνοι που βρίσκονται εντός του νομίμου περιγράμματος της νομίμου οικοδομής. Το πρόστιμο, αφού γίνει ο έλεγχος του φακέλου, θα μπορεί να πληρωθεί από τους ιδιοκτήτες είτε εφάπαξ με έκπτωση 10% είτε σε 6 ισόποσες δόσεις και σε διάστημα 18 μηνών κατά ανώτερο.
Εννοείται ότι στη νέα ρύθμιση θα ενταχθούν και όσοι ιδιοκτήτες είχαν ενταχθεί στην προηγούμενη ρύθμιση Σουφλιά αλλά παραμένει ανοιχτό το θέμα για το αν εισπράξουν την πιθανή χρηματική διαφορά που προκύπτει από την υπαγωγή στην προηγούμενη ρύθμιση. Σε σχέση με την προηγούμενη ρύθμιση Σουφλιά, το ύψος του προστίμου στις περισσότερες των περιπτώσεων είναι μικρότερο, μιας και το κόστος τότε ανερχόταν στο 10% της αντικειμενικής αξία, ενώ θα διατίθεται αποκλειστικά για την χρηματοδότηση έργων πρασίνου.
Το υπουργείο Περιβάλλοντος προχωρά ακόμη στην κατάργηση των διατάξεων Σουφλιά για την απόσταση του υπογείου από τον εξωτερικό χώρο (διατηρείται το 1,5 μέτρο), ενώ δεν θα ισχύσει και η διάταξη που αφορά στην προσμέτρηση των γκαράζ στον συντελεστή δόμησης. Οι ημιυπαίθριοι χώροι στα νεότευκτα κτήρια θα καλύπτουν το 15%, ενώ αυξήθηκε η μέγιστη διάστασή τους σε 2,5χ2,5 μέτρα.
Ωστόσο παραμένει ανοιχτό για το τι θα γίνει με τους ημιυπαίθριους που προβλέπονται από τις άδειες που έχουν εκδοθεί μέχρι την ισχύ του νέου νόμου. Αν δεν προβλεφθεί στο υπό κατάρτιση νομοσχέδιο οι κάτοχοι των αδειών αυτών δεν θα αποφύγουν τον πειρασμό να τους κλείσουν, με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί νέα γενιά κλειστών ημιυπαίθριων χώρων.
Αξίζει να σημειωθεί ότι οι χώροι που θα ενταχθούν στη ρύθμιση θα μπορούν να διατηρήσουν τη νέα τους χρήση για διάστημα 40 ετών, θα υποχρεούνται στην καταβολή φόρου μεταβίβασης καθώς και του ειδικού τέλους ακίνήτων (ΕΤΑΚ) και του ΦΜΑΠ. Το σχέδιο νόμου προβλέπει επίσης την πραγματοποίηση εντατικών και διαρκών ελέγχων για τον εντοπισμό των περιπτώσεων που δε θα υπαχθούν στη ρύθμιση. Για τις περιπτώσεις αυτές οι ιδιοκτήτες θα κληθούν να καταβάλουν πρόστιμο ανέγερσης (30%) και πρόστιμο διατήρησης (5%).
Η ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΑΚΙΝΗΤΩΝ
Στο μεταξύ ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Ιδιοκτητών Ακινήτων, κ. Στράτος Παραδιάς από τον οποίο ζητήθηκε να σχολιάσει το νομοσχέδιο εμφανίστηκε επιφυλακτικός τονίζοντας ότι «έγκυρη άποψη για τη ρύθμιση θα εκφέρει όταν έχει στα χέρια του το κείμενο που θα κατατεθεί στη Βουλή, με όλες τις σχετικές λεπτομέρειες. Σε κάθε περίπτωση άποψη της ΠΟΜΙΔΑ είναι ότι το 50% τουλάχιστον των πόρων της ρύθμισης αυτής πρέπει να διατεθεί για τη χρηματοδότηση της ενεργειακής αναβάθμισης των παλαιών κτιρίων κατοικιών, ώστε το πρόγραμμα "ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ ΚΑΤ΄ΟΙΚΟΝ" να καλύψει όλα όσα νοικοκυριά ενδιαφέρονται να ενταχθούν στο πρόγραμμα αυτό».
Δηλούμενο εμβαδόν χώρου Κτίσματα α’ κατοικίας Άλλες κατοικίες Κτίσματα άλλων χρήσεων
ΚΤΙΣΜΑΤΑ ΕΝΤΟΣ ΣΧΕΔΙΟΥ ΠΟΛΕΩΣ / ΕΝΤΟΣ ΟΡΙΩΝ ΟΙΚΙΣΜΩΝ
Μικρότερος των 25 τ.μ. 5% 6% 7,5%
25-75 τ.μ. 7% 8,5% 10,5%
Μεγαλύτερος των 75 τ.μ. 9% 11% 13,5%
ΚΤΙΣΜΑΤΑ ΕΚΤΟΣ ΣΧΕΔΙΟΥ ΠΟΛΕΩΣ / ΕΚΤΟΣ ΟΡΙΩΝ ΟΙΚΙΣΜΩΝ
Μικρότερος των 25 τ.μ. 6% 7,2% 9%
25-75 τ.μ. 8% 9,6% 12%
Μεγαλύτερος των 75 τ.μ. 10% 12% 15%
ΤΙ ΠΡΟΒΛΕΠΕΙ ΤΟ ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟ
Στόχος του σχεδίου νόμου είναι "η προώθηση άλλου τύπου ανάπτυξης της χώρας και η επίλυση εκκρεμοτήτων του παρελθόντος" υπογράμμισε η κ. Μπιρμπίλη, τονίζοντας ότι "για λόγους αρχής δεν νομιμοποιούμε την αυθαιρεσία καθώς με αυτό το σχέδιο νόμου δίνεται η δυνατότητα στους πολίτες να δηλώσουν οικειοθελώς τυχόν αυθαιρεσίες", είπε η υπουργός. Από την πλευρά του, ο υφυπουργός ΠΕΚΑ κ. Θάνος Μωραΐτης χαρακτήρισε το σχέδιο νόμου "πράσινη και έντιμη λύση σε ένα πρόβλημα που δεν είναι μόνο κοινωνικό" και επεσήμανε ότι "είναι η πρώτη φορά στην ιστορία του ελληνικού κράτους που επιχειρείται μια τέτοια λύση".
Ειδικότερα τα βασικά σημεία του σχεδίου νόμου για τους ημιυπαίθριους έδωσε στη δημοσιότητα το αρμόδιο υπουργείο, μετά το τέλος του Υπουργικού Συμβουλίου όπου λήφθηκαν οι τελικές αποφάσεις για το θέμα. Το νομοσχέδιο προβλέπει κλιμακωτά πρόστιμα με συντελεστή από 5% έως 15% επί της τιμής ζώνης αναλόγως του εμβαδού, της χρήσης του χώρου, αν βρίσκεται εντός ή εκτός σχεδίου πόλεως.
Το «ειδικό πρόστιμο διατήρησης και πράσινης χρήσης» όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση του ΥΠΕΚΑ, κατατίθεται στο Ειδικό Ταμείο Εφαρμογής Ρυθμιστικών και Πολεοδομικών Σχεδίων (ΕΤΕΡΠΣ), τηρείται σε ειδικό λογαριασμό που ονομάζεται «Ταμείο Περιβαλλοντικού Ισοζυγίου» και διατίθεται αποκλειστικά για την εξισορρόπηση του ελλείμματος γης, καθώς και για προγράμματα και δράσεις περιβαλλοντικής και πολεοδομικής αποκατάστασης, εντός του πρωτοβαθμίου ΟΤΑ στη διοικητική περιφέρεια του οποίου βρίσκονται οι χώροι που δηλώνονται.
ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΠΡΟΣΤΙΜΟΥ
Η ρύθμιση που παρουσίασε στο Υπουργικό Συμβούλιο η υπουργός Τίνα Μπιρμπίλη για τη διατήρηση των πολεοδομικών αυθαιρεσιών προβλέπει διαφορετικό συντελεστή υπολογισμού του προστίμου ανάλογα με το είδος της νέας χρήσης, το μέγεθος του χώρου που άλλαξε χρήση και αν αυτός βρίσκεται εντός ή εκτός σχεδίου πόλεως.
Ειδικότερα, με συντελεστή 5% έως 9% επί της τιμής ζώνης για τα ακίνητα πρώτης κατοικίας που βρίσκονται εντός σχεδίου και με συντελεστή από 6% έως 10% για τις εκτός σχεδίου κατοικίες θα υπολογίζεται το «ειδικό πρόστιμο» που θα κληθούν να καταβάλουν οι ιδιοκτήτες ημιυπαίθριων και άλλων χώρων (ισόγεια, υπόγεια, σοφίτες και πατάρια) που άλλαξαν χρήση.
Με την πληρωμή του σχετικού προστίμου διατήρησης και πράσινης χρήσης δίνεται η δυνατότητα στον πολίτη να διατηρήσει του δηλούμενους χώρους για 40 χρόνια, χωρίς να νομιμοποιείται το «παράνομο κτίσμα», επισημαίνει το υπουργείο.
Ακόμη, για τα ακίνητα που θα υπαχθούν στην ρύθμιση της «καταβολής του ειδικού προστίμου διατήρησης και πράσινης χρήσης» προβλέπεται η καταβολή κατά την μεταβίβαση, πρόσθετης εισφοράς που θα ισούται με τον φόρο μεταβίβασης που θα έπρεπε να καταβληθεί για τα αυθαίρετα τετραγωνικά στην περίπτωση που ήταν νόμιμα.
Επίσης, δεν διαφοροποιείται η οικονομική επιβάρυνση που προκύπτει από τα «τέλη ακίνητης περιουσίας». Ο ιδιοκτήτης ακινήτου, για το οποίο έχει γίνει χρήση της ρύθμισης του νόμου αυτού, θα υποχρεούται να καταβάλει πρόσθετη εισφορά που θα αντιστοιχεί στο τέλος ακίνητης περιουσίας για τα αυθαίρετα τετραγωνικά.
ΔΙΟΡΙΑ 8 ΜΗΝΩΝ ΓΙΑ «ΔΙΕΥΘΕΤΗΣΗ»
Όσοι θελήσουν να ενταχθούν στην ρύθμιση θα μπορούν σε διάστημα 8 μηνών από την ημερομηνία δημοσίευσης του νόμου (περίπου μέχρι τα τέλη του έτους) να προσέλθουν στις κατά τόπους πολεοδομίες και να υποβάλλουν σχετικό φάκελο. Μαζί με αυτόν θα καταθέσουν παράβολο 250 ευρώ για κάθε ημιυπαίθριο χώρο και 350 ευρώ για τους υπόλοιπους χώρους, το οποίο θα αφαιρείται από το τελικό ποσό της ρύθμισης.
Σημειώνεται ότι στη ρύθμιση μπορούν να ενταχθούν μόνο οι χώροι εκείνοι που βρίσκονται εντός του νομίμου περιγράμματος της νομίμου οικοδομής.
Το πρόστιμο, αφού γίνει ο έλεγχος του φακέλου, θα μπορεί να πληρωθεί από τους ιδιοκτήτες είτε εφάπαξ με έκπτωση 10% είτε σε 6 ισόποσες δόσεις και σε διάστημα 18 μηνών κατά ανώτερο.
Θα πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι μετά την παρέλευση του οκταμήνου κατά το οποίο μπορούν να δηλώσουν τις οικοδομικές τους αυθαιρεσίες και να υποστούν τις κυρώσεις, θα ακολουθήσει εντατικός και διαρκής έλεγχος εντοπισμού εκείνων των περιπτώσεων που δεν θα έχουν υπαχθεί στη ρύθμιση αυτή και η επιβολή των αυστηρών προστίμων που προβλέπονται από τον νόμο.
Επαναφέρεται επίσης σε ισχύ η ρύθμιση του ν. 3212/2003 για διενέργεια ελέγχων σε ποσοστό 10% των οικοδομικών αδειών που εκδόθηκαν το προηγούμενο έτος από τις πολεοδομικές υπηρεσίες και σε ποσοστό 2% από το Σώμα Ελεγκτών Επιθεωρητών Δημόσιας Διοίκησης.
Τέλος, δεν υπάγονται στις διατάξεις του νομοσχεδίου τα εκτός σχεδίου ακίνητα τα οποία βρίσκονται σε ρέματα, βιοτόπους, σε παραλιακά δημόσια κτήματα, σε αρχαιολογικούς χώρους, σε δάση, σε δασικές και αναδασωτέες εκτάσεις, λόγω της μεγάλης περιβαλλοντικής επιβάρυνσης.
ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΚΤΙΡΙΟΥ
Με το νομοσχέδιο αυτό εισάγεται η ένοια της «ταυτότητας κτιρίου», που θα φέρει όλα τα απαραίτητα στοιχεία, σχέδια και ελέγχους για τη λειτουργία του, για όλα τα κτίρια (καινούρια και παλαιότερα).
Για τα νέα κτίρια η ταυτότητα του κτιρίου θα ξεκινά σε φάση προηγούμενη της ολοκλήρωσης της κατασκευής, από τους επιβλέποντες Μηχανικούς, ώστε να προβλέπονται εκείνες οι διορθωτικές κινήσεις για την μη ύπαρξη νέων υπερβάσεων και αυθαιρεσιών.
Παρέχεται, τέλος, η έκδοση προεδρικού διατάγματος για την δημιουργία σώματος ελεγκτών μηχανικών, που θα παρακολουθούν τακτικά την διαδικασία τήρησης της ταυτότητας του κτιρίου.
Δηλαδή θα διενεργούνται τακτικοί έλεγχοι σε όλη τη διάρκεια ζωής του κτιρίου, που θα οδηγούν σε αποτροπή και καταγραφή της αυθαίρετης δόμησης, και αλλαγών χρήσης και σε παρακολούθηση ασφάλειας κτιρίων. Η εφαρμογή αρχίζει με τα νέα κτίρια από 1/10/10 και υπάρχει πρόβλεψη επέκτασης στα υφιστάμενα.
ΟΙ ΝΕΕΣ ΟΙΚΟΔΟΜΕΣ
Σχετικά με το τι αλλάζει στις νέες οικοδομές διευκρινίστηκε ότι:
- οι ημιυπαίθριοι παραμένουν ως ποσοστό στο 15% αλλά καταργείται η ισοκατανομή τους στους ορόφους
- καταργείται η βύθιση των υπογείων
- οι υπόγειοι χώροι στάθμευσης δεν προσμετρώνται στο συντελεστή δόμησης για κανένα κτήριο
- οι ισόγειοι και υπέργειοι χώροι δόμησης δεν προσμετρώνται στο συντελεστή δόμησης για κανένα κτήριο εκτός από τις κατοικίες και, τέλος
- στις κατοικίες, προσμετρώνται στον συντελεστή δόμησης οι ισόγειοι κλειστοί χώροι στάθμευσης αλλά όχι οι στεγασμένοι ανοιχτοί (πυλωτές).
