Την επιστροφή χρηματικού ποσού σε Λαρισαίο πολίτη που παρανόμως παρακράτησε ως προμήθεια για κατάθεση λογαριασμού τρίτου υποχρεώθηκε ελληνική τράπεζα. Η δικαίωση του πολίτη που έρχεται μετά από καταγγελία που είχε υποβάλλει από το 2008 ο νυν πρόεδρος της Πανελλήνιας Κίνησης Πολιτών Δανειοληπτών κ. Γεώργιος Μπαρτζώκης, προς το Υπουργείο Ανάπτυξης δίνει το δικαίωμα σε κάθε Λαρισαίο να απαιτεί να μην πληρώνει το ποσό που του ζητά η τράπεζα σε συγκεκριμένη συναλλαγή.
Να σημειώσουμε πως η είσπραξη προμήθειας και εξόδων που χρεώνουν τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, στις καθημερινές συναλλαγές τους με τους καταναλωτές έχει κριθεί με τελεσίδικες δικαστικές αποφάσεις (2123/2009 απόφαση του Αρείου Πάγου) καταχρηστική.
Το σημαντικό όμως είναι πως, σύμφωνα με τον κ. Μπαρτζώκη, με βάση τη νομολογία που για πρώτη φορά εφαρμόζεται στη Λάρισα δικαιούται και αξίωση αποκατάστασης της ηθικής βλάβης που υπέστη και συγκεκριμένα γιατί:
«Με την παράνομη συμπεριφορά της η Τράπεζα προκάλεσε στον καταθέτη υπαίτια σημαντική ηθική βλάβη. Παραβίασε την υπουργική απόφαση, την Ζ1 από 24-6-2008 του Υφυπουργού Ανάπτυξης κ. Φώλια για την συναλλακτική συμπεριφορά των προμηθευτών – τραπεζών, σύμφωνα με τη 969/1991 ΠΔΤΕ που απαγορεύει την είσπραξη προμήθειας και κατέφυγε στην σκόπιμη διατύπωση και χρήση αδιαφανούς και καταχρηστικού όρου στη χορήγηση των δανείων, με σκοπό να τον χρησιμοποιεί ως πρόσχημα για να εισπράξει με συγκεκαλυμμένο τρόπο ποσά τα οποία δεν δικαιούνταν, προκαλώντας σ’ αυτόν ζημία. Κατ’ αυτόν τον τρόπο η τράπεζα προσέβαλε την προσωπικότητα του και παραβίασε το καθήκον της να μη ζημιώνει άλλον υπαίτια. Έτσι προκάλεσε στον καταθέτη ηθική βλάβη για την αποκατάσταση της οποίας έχει , με βάση τις διατάξεις των άρθρων 59,932 ΑΚ, νόμιμη αξίωση να καταβληθεί ως χρηματική ικανοποίηση ένα συγκεκριμένο εύλογο και δίκαιο ποσό, λαμβανομένων υπόψη της εκμετάλλευσης που υπέστη.
ΠΑΡΑΝΟΜΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ
Να σημειώσουμε πως 14 συνολικά όροι που εφαρμόζουν οι τράπεζες κατά τις συναλλακτικές πρακτικές τους με τους καταναλωτές έχουν κριθεί με δικαστικές αποφάσεις παράνομοι και καταχρηστικοί. Οι όροι, συνοψίζονται επιγραμματικά ως εξής :
1. Αναδρομική επιβάρυνση τόκων σε χρήση πιστωτικής κάρτας με χρέωση από την ημέρα διεξαγωγής της συναλλαγής και όχι από ημερομηνία εξόφλησης
2. Κλιμακωτή χρέωση από 3-20 ευρώ σε ανάληψη μετρητών από πιστωτική κάρτα
3. Υπέρογκη χρέωση για εξέταση αιτήματος δανειοδότησης
4. Χρέωση 1,40 ευρώ για κατάθεση σε λογαριασμό τρίτου
5. Προμήθεια ή έξοδα 50 ευρώ για χορήγηση βεβαίωσης οφειλών για μεταφορά χρέους σε άλλη τράπεζα
6. Χρέωση τόκων εφ όλου του κατατεθειμένου σε δεσμευμένο λογαριασμό ποσού σε περίπτωση σταδιακής εκταμίευσης του στεγαστικού δανείου
7. Επιβολή εξόδων κίνησης σε λογαριασμούς ταμιευτηρίου ή τρεχούμενους 0,80 ευρώ ανά κίνηση μετά την τέταρτη κίνηση μηνιαίως
8. Έξοδα αδράνειας λογαριασμών
9. Δυνατότητα μονομερούς διαμόρφωσης επιτοκίων καταθέσεων
10. Έξοδα τήρησης και παρακολούθησης λογαριασμών κατώτερων ενός μέσου μηνιαίου πλαφόν που καθορίζει η τράπεζα
11. Δυνατότητα της τράπεζας, κατά παράβαση της αρχής της διαφάνειας, να προχωρά σε μεγαλύτερη αναπροσαρμογή και αύξηση του κυμαινόμενου επιτοκίου στις πιστωτικές κάρτες από εκείνη που χορηγεί, αντιστοίχως, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα
12. Μειωμένη ευθύνη της τράπεζας για παράνομη χρήση του βιβλιαρίου κατάθεσης
13. Μονομερής μεταβολή επιβαρύνσεων στις πιστωτικές κάρτες και στις καταθέσεις
14. Μονομερής καθορισμός των ημερών δέσμευσης, διαθεσιμότητας και μετάθεσης της έναρξης της τοκοφορίας
ΤΕΛΟΣ ΣΤΑ «ΠΕΝΑΛΤΙ»
Στο μεταξύ ψαλίδι στα... ψιλά γράμματα των τραπεζικών συμβάσεων που επιβαρύνουν με κρυφές χρεώσεις τους καταναλωτές φιλοδοξεί να βάλει η υπουργός Οικονομίας κ. Λούκα Κατσέλη με νομοσχέδιο στη Βουλή. Το νομοσχέδιο για τη διαφάνεια στις τραπεζικές συναλλαγές θα προβλέπει μεταξύ άλλων κατάργηση ή μείωση της ποινής προεξόφλησης σε καταναλωτικά και στεγαστικά δάνεια, θέσπιση ενιαίου επιτοκίου στις πιστωτικές κάρτες για την ανάληψη μετρητών και τις αγορές, ισόποση μεταβολή των επιτοκίων των δανείων σε σχέση με τις μεταβολές του euribor και κατάργηση των εξόδων στεγαστικών δανείων.
Ειδικότερα, οι ρυθμίσεις που σύμφωνα με πληροφορίες θα περιλαμβάνονται στο νομοσχέδιο είναι οι ακόλουθες:
- Κατάργηση της ποινής πρόωρης εξόφλησης των δανείων. Στη μεν καταναλωτική πίστη το θέμα ρυθμίζεται από την κοινοτική οδηγία 2008/48/ΕΚ που στο αμέσως προσεχές διάστημα θα ενσωματωθεί στο ελληνικό δίκαιο. Στη δε στεγαστική πίστη οι τράπεζες εξακολουθούν να επιβάλλουν την ποινή στα δάνεια με σταθερό επιτόκιο. Το νομοσχέδιο θα προβλέπει ότι εάν το επιτόκιο της τράπεζας αυξήθηκε σε σχέση με την περίοδο σύναψης του δανείου ή παρέμεινε το ίδιο, θα απαγορεύεται η ποινή πρόωρης εξόφλησης. Εάν αντιθέτως το επιτόκιο έχει μειωθεί, τότε θα προβλέπεται η καταβολή αποζημίωσης, αλλά μικρότερης σε σχέση με σήμερα. Θα απαιτούνται οι τόκοι 3-4 μηνών και όχι 6.
- Θέσπιση ενιαίου επιτοκίου για την ανάληψη μετρητών και τις αγορές με πιστωτική κάρτα. Σήμερα το επιτόκιο για την ανάληψη μετρητών με πιστωτική κάρτα είναι έως και 3,35% υψηλότερο από το επιτόκιο για αγορές.
- Κατάργηση της επιβολής του τόκου υπερημερίας στις πιστωτικές κάρτες από την επομένη της συναλλαγής. Σύμφωνα με μετριοπαθείς υπολογισμούς το όφελος των τραπεζών από τους δύο αυτούς τύπους χρεώσεων ανέρχεται ετησίως σε 240 εκατ. ευρώ.
- Κατάργηση των εξόδων των στεγαστικών δανείων και διατήρηση μόνο αυτών που αφορούν τρίτους (έξοδα δικηγόρου, μηχανικού κ.λπ.).
- Δυνατότητα αποζημίωσης των καταναλωτών απευθείας εφόσον υπάρχουν δικαστικές αποφάσεις επί συλλογικών αγωγών που έχουν κερδίσει ενώσεις καταναλωτών. Μέχρι σήμερα οι συλλογικές αγωγές έχουν ως αποτέλεσμα την παύση της παράνομης συμπεριφοράς και ο μεμονωμένος καταναλωτής θα πρέπει να προσφύγει εκ νέου στη δικαιοσύνη για να διεκδικήσει τα χρήματά του.
- Θέσπιση ελάχιστης χρηματικής ικανοποίησης η οποία θα διεκδικείται από καταναλωτές μέσω της δικαστικής οδού. Η ρύθμιση αυτή αφορά μικρά ποσά. Για παράδειγμα εάν ο καταναλωτής έχει ζημιωθεί λόγω καταχρηστικής συμπεριφοράς των τραπεζών με το ποσό των 100 ευρώ θα μπορεί να διεκδικήσει 500 ευρώ.
Οι πληροφορίες που υπάρχουν είναι ότι το νομοσχέδιο θα κατατεθεί στη Βουλή τον επόμενο μήνα καθώς επίκειται σύντομα η υποβολή του σχεδίου νόμου που αφορά τη χρύθμιση των χρεών των νοικοκυριών.
