«Θεωρώ ότι ένα ρεαλιστικό πρωτογενές πλεόνασμα είναι γύρω στο 1,6%, ίσως και λίγο παραπάνω, εάν τα πράγματα πάνε λίγο καλύτερα, αλλά μην έχουμε φρούδες ελπίδες ότι θα μπορέσει ποτέ η ελληνική οικονομία, τα προσεχή χρόνια, να πετύχει θεαματικά πρωτογενή πλεονάσματα. Στην πραγματικότητα, σήμερα, κανένα κράτος της Ευρωζώνης δεν έχει πρωτογενή πάνω από 3%. Ακόμα και οι πιο διαπρύσιοι κήρυκες της οικονομικής λιτότητας, στο σπίτι τους έχουν ελλείμματα», υπογράμμισε και εξήγησε:
«Είναι ανέφικτο το πρωτογενές πλεόνασμα πάνω από 2%. Αυτό δεν το επιτυγχάναμε τις καλές εποχές. Να θυμίσω ότι 3% πιάσαμε το 1999, μετά έπεσε στο 2,5%, μετά στο 1,5%. Μεγάλα πλεονάσματα έχουν πιάσει ιδιάζουσες χώρες, όπως είναι το Λουξεμβούργο ή άλλες χώρες υπό ιδιάζουσες συνθήκες. Δεν είναι αυτά μακροπρόθεσμα εφικτά.
Όμως αυτό το οποίο θα μπορούσε να αποδεχθεί η Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία έχει μια μονομανία με αυτό το θέμα είναι να επιβάλει δεσμεύσεις αναπτυξιακού χαρακτήρα. Αν μου ζητούσαν τη γνώμη μου, θα τους έλεγα το εξής: «Συμφώνησε στο 1,5%, 1,6%, 1,8%, 2%, διότι δεν μπορεί να βγάλεις κάτι περισσότερο, αλλά βάλε τους αναπτυξιακούς όρους». Δηλαδή, για παράδειγμα να αυξήσουν το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων 1,1% τον χρόνο, οπότε θα υποχρεώσεις την κυβέρνηση να κάνει αποτελεσματική συλλογή εσόδων που θα είχε πλεόνασμα 3%, αλλά το 1% θα το πας στις επενδύσεις για να γίνει ανάπτυξη.
Τότε αρχίζει και διαμορφώνεται ένα υπαρκτό και εφικτό πεδίο συμφωνίας, που και εμείς θα έχουμε μια σχετικά λογική δημοσιονομική σταθεροποίηση, διότι είδαμε που οδήγησαν οι ακρότητες των προηγουμένων ετών, και ταυτόχρονα θα έχουμε ένα εργαλείο ανάπτυξης για να πάρει μπροστά η αναπτυξιακή μηχανή, με αποτέλεσμα οι δημόσιες επενδύσεις να επισκευάσουν και να φτιάξουν νέες υποδομές που οι περισσότερες έχουν ρημάξει τα προηγούμενα χρόνια».
ΠΡΩΤΑ Η ΑΝΑΠΤΥΞΗ
Ο κ. Νίκος Χριστοδουλάκης εξέφρασε την άποψη ότι «η ελληνική οικονομική πολιτική πρέπει να μετατεθεί, κατά προτεραιότητα, στο πεδίο της ανάπτυξης και με ό,τι αυτό συνεπάγεται και δευτερευόντως μετά να επιδιώκει, ως επιδιωκόμενο στόχο, αλλά όχι προϋπόθεση, την απομείωση του χρέους, έτσι ώστε να μην υπάρξει μνημόνιο ειδικής προσαρμογής. Διότι εάν είναι να γίνει απομείωση με νέο μνημόνιο, αυτό θα είναι μια νέα περιπέτεια για την ελληνική οικονομία, αγνώστου εκβάσεως», προειδοποίησε.
Ο καθηγητής του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών εμφανίστηκε αισιόδοξος για την προσέλκυση επενδύσεων από την Ελλάδα: «Υπάρχουν πάρα πολλές επενδύσεις και ενδιαφερόμενοι επενδυτές, αφού η Ελλάδα είναι ένα συμπιεσμένο ελατήριο όσον αφορά την ανάπτυξη. Υπάρχουν πάρα πολλοί τομείς που εύκολα οι επενδυτές θα πείθονταν να έρθουν με μια βασική προϋπόθεση, ότι δουλεύει το μαγαζί, ότι γίνονται τα πράγματα, δεν ανατρέπονται κάθε τόσο, δεν έγκειται στην κάθε πολιτική διαμάχη, αν θα γίνει ή δεν θα γίνει μια μεγάλη επένδυση, και φυσικά ότι η Ελλάδα θα παραμείνει νομισματικά σταθερή μέσα στο σύστημα του ευρώ. Αυτό ζητάνε μόνο. Αν αυτό το καταλάβουμε, νομίζω ότι θα αρχίσει μια άλλη δυναμική επενδύσεων και τότε μπορεί να έρθει η απομείωση ως συμπλήρωμα και επιτάχυνση της αναπτυξιακής διαδικασίας, αντί να τη θεωρούμε ότι είναι η προϋπόθεση για να αρχίσει».
ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΓΙΑ ΤΟ 2019
Ο κ. Ν. Χριστοδουλάκης πρότεινε επίσης να υπάρξει από τώρα προνοητική αποταμίευση για το 2019 όταν θα έχει ολοκληρωθεί (2018) το 3ο Μνημόνιο και η Ελλάδα θα πρέπει να δανειστεί από τις αγορές τα 4 δισ. ευρώ που έχει να αποπληρώσει εκείνη τη χρονιά συν την κάλυψη πιθανών ελλειμμάτων.
«Το τέλος του 2018, που εκπνέει το μνημόνιο, δεν θα πρέπει να βρει την Ελλάδα ακόμα να ψάχνεται τι θα κάνει την επόμενη χρονιά. Κατά την άποψή μου, πρέπει να υπάρξει από τώρα μια προνοητική αποταμίευση, έτσι ώστε, ενδεχομένως, να μην χρειαστεί να τα μαζέψει όλα από τις αγορές το 2019», πρότεινε και πρόσθεσε:
«Θα πρέπει να συντρέχουν μια σειρά από λόγοι, έτσι ώστε η ολική έξοδος στις αγορές να είναι επιτυχής. Διαφορετικά, εάν συμπέσει η έξοδος στις αγορές την 1η Ιανουαρίου του 2019 με το θέμα της απομείωσης του χρέους, τότε η Ελλάδα θα κινδυνέψει να χαρακτηρισθεί ως μια χώρα που δεν δύναται να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις της προς τους πιστωτές και ενδέχεται να οδηγήσει, αυτή η αίσθηση, σε σενάρια ανατρεπτικού χαρακτήρα, όσον αφορά την πιστοληπτική δυνατότητα της χώρας και από κει και πέρα, ακόμα και αν γίνει τότε η απομείωση του χρέους, θα γίνει με έναν τρομερά οδυνηρό τρόπο, καθώς είναι σχεδόν βέβαιο ότι τότε θα συνοδεύεται από ένα πολύ δύσκολο πρόγραμμα προσαρμογής του τύπου που συνηθίζει το ΔΝΤ».
