Ιδιαιτέρως κρίσιμες θεωρούνται για την Ελλάδα οι αποφάσεις που θα λάβει στις 22 Ιανουαρίου η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα για την ποσοτική χαλάρωση (QE) μέσω αγορών κρατικών ομολόγων. Η ΕΚΤ φαίνεται διατεθειμένη να συμπεριλάβει τη χώρα μας στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης με την προϋπόθεση ότι θα εξακολουθήσει να τελεί σε πρόγραμμα είτε της ΕΕ, είτε του ΔΝΤ. Σύμφωνα με όλες τις πληροφορίες η ποσοτική χαλάρωση της ΕΚΤ συνολικού ύψους 500 δισ. ευρώ αναμένεται να γίνει διαμέσου των 19 κεντρικών τραπεζών της ευρωζώνης, ήτοι οι κεντρικές τράπεζες θα κληθούν να αναλάβουν οι ίδιες την ευθύνη για πιθανές ζημιές στα ομόλογα των κρατών τους.
Βάσει των ίδιων πληροφοριών οι αγορές κρατικών ομολόγων στο πλαίσιο του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ θα διενεργηθούν με βάση τα μερίδια συμμετοχής των εθνικών κεντρικών τραπεζών της ζώνης του ευρώ στο κεφάλαιο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Στην περίπτωση της Ελλάδος, η οποία μετέχει κατά 2,0332% στο κεφάλαιο της ΕΚΤ, το ποσό των ελληνικών χρεογράφων που θα μπορούσε να αγοράσει η Τράπεζα της Ελλάδος σε ένα δυνητικό πρόγραμμα ύψους 500 δισ. ευρώ θα μπορούσαν να ανέλθουν σε 10,166 δισ. ευρώ. Κατά κάποιες πηγές, η ΕΚΤ θα θέσει επιπροσθέτως ανώτατο όριο στην επαναγορά ομολόγων στο 20-25% του δημόσιου χρέους της κάθε χώρας.
Το σχήμα αυτό της ποσοτικής χαλάρωσης, το οποίο διασφαλίζει ότι π.χ, οι φορολογούμενοι της Γερμανίας δεν θα επωμιστούν κανένα κόστος για οποιαδήποτε απώλεια προκύψει από το χρέος κρατών όπως π.χ. η Ελλάδα έχει και αρνητικά στοιχεία. Εκτιμάται πως αφήνοντας τις εθνικές κεντρικές τράπεζες να αναλάβουν τον κίνδυνο της χρεοκοπίας κρατικών ομολόγων η ΕΚΤ «επικοινωνεί» στους επενδυτές ότι δεν παρεμβαίνει εκείνη ως θεσμός στην ποσοτική χαλάρωση.
Ακόμη, αν και με τον τρόπο αυτό αποφεύγονται οι αναδιανεμητικές επιδράσεις της νομισματικής πολιτικής και οι διασυνοριακές δημοσιονομικές επιπτώσεις, ωστόσο οι εθνικές κεντρικές τράπεζες αποκτούν καθεστώς προτιμητέου πιστωτή, κάτι που εάν επαληθευτεί, ενδέχεται να λειτουργήσει αποθαρρυντικά για τους ιδιώτες επενδυτές.
Κρίσιμη παράμετρος της ποσοτικής χαλάρωσης για την Ελλάδα είναι το χρονοδιάγραμμα που αυτή θα τρέξει. Εκτιμάται πως θα εκκινήσει από την 1η Μαρτίου 2015, κάτι που σημαίνει ότι η Ελλάδα θα πρέπει να έχει ζητήσει ήδη μέχρι τότε την παράταση του προγράμματος στήριξης της ζώνης του ευρώ που εκπνέει στις 28 Φεβρουαρίου, ώστε να μπορέσει η Τράπεζα της Ελλάδος να αγοράσει με τη χρηματοδότηση του Ευρωσυστήματος τα ελληνικά κρατικά χρεόγραφα. Με πιο απλά λόγια ο Μάριο Ντράγκι θα δώσει πρόσθετη ρευστότητα 10,166 δισ. ευρώ στην Ελλάδα με την προϋπόθεση ότι η χώρα θα εξακολουθήσει να βρίσκεται σε πρόγραμμα της τρόικας.
